Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Iwona Podwójniak

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2014 r. w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa W. R.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...) w B.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 16 października 2013 r. sygn. akt I C 369/12

1)  oddala apelację,

2)  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda W. R. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji.

Sygn. akt I Ca 9/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Łasku, w sprawie o sygn. akt I C 369/12, z powództwa W. R. przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...) w B. o odszkodowanie z tytułu ochrony środowiska naturalnego, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15 500,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 26 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach
i wnioskach, których istotne elementy przedstawiały się następująco:

Powód jest właścicielem działki nr (...) położonej w miejscowości B. gmina B.. Na terenie tej działki posadowiony jest budynek mieszkalny i budynek gospodarczy.

Miejscowość B. jest położona w pobliżu lotniska wojskowego. Hałas emitowany przez lotnisko przekracza dopuszczalny poziom hałasu w porze dziennej i nocnej. Z tego względu w dniu 09 lutego 2010 roku Sejmik Województwa (...) podjął Uchwałę nr (...), która weszła w życie z dniem 11 kwietnia 2010 roku, w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Przedmiotowa uchwała weszła w życie 13 kwietnia 2010 roku. Działka nr (...) w pasie od drogi na głębokość 75 m w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy B. jest przeznaczona do zabudowę mieszkaniową z towarzyszącymi usługami nieuciążliwymi oraz zabudowę lotniskową lub zagrodową, dalsza część tej działki jest oznaczona jako tereny rolne. Działka nr (...) położona jest w podobszarze B obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego w/w uchwałą. Wymieniona uchwała ogranicza właścicieli działek położonych w obszarze ograniczonego użytkowania w ten sposób, że nie mogą oni skutecznie dochodzić zaniechania emisji hałasu przez lotnisko.

W podobszarze B wymieniona uchwała wprowadziła zakaz:

-

tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk;

-

przeznaczenia terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy;

-

budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy;

-

zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działającym w porze nocy.

Wymieniona uchwała wprowadziła także następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

-

w budynkach nowoprojektowanych należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien, drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych;

-

w budynkach istniejących należy zastosować zabezpieczenia zapewniające izolacyjność ścian zewnętrznych, okien, drzwi ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.

Sąd pierwszej instancji na podstawie opinii biegłych z zakresu szacowania nieruchomości ustalił, iż utrata wartości nieruchomości, stanowiącej przedmiot sprawy, w związku z jej położeniem na obszarze ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego wynosi 15.500,00 złotych.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd pierwszej instancji rozstrzygając kwestię zasadności roszczenia powodów wskazał, iż zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. W świetle tego Sąd Rejonowy uznał, iż powodom przysługuje od pozwanego odszkodowanie w kwocie 15.500,00 złotych, o którą to kwotę zmniejszyła się wartość przedmiotowej nieruchomości na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego w Ł.. Kwotę tę Sąd na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. i art. 455 k.c. zasądził wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia następnego po dniu wskazanym przez powoda w pisemnym wezwaniu do zapłaty skierowanym do pozwanego.

O kosztach orzeczono na podstawie art.100 k.p.c.

Apelację od powyższego wywiódł pozwany Skarb Państwa – (...) Zarząd (...) w B., zaskrzył wyrok częściowo w zakresie odsetek i kosztów procesu, zrzucając mu:

- naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 321 k.p.c., w związku
z naruszeniem norm prawa materialnego, wynikających z treści art. 363 § 2 k.c., polegające na zasądzeniu odsetek, częściowo od daty pierwotnego wezwania pozwanego do zapłaty oraz pisma powoda rozszerzającego żądanie pozwu, gdy tymczasem odsetki te powinny być liczone od daty uprawomocnienia się orzeczenia,

- naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 98 k.p.c., w związku z art.
94 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez obciążenie pozwanego Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Szefa (...) Zarządu (...)
w B. kosztami postępowania sądowego, pomimo ustawowego zwolnienia tego podmiotu od konieczności ich ponoszenia.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniósł o:

- zmianę zaskarżanego wyroku w części dotyczącej zobowiązania pozwanego do uiszczenia odsetek od kwoty 15 500,00 złotych od terminów wskazanych w punkcie pierwszym sentencji, poprzez zasądzenie ich od dnia uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia,

- zmianę zaskarżanego wyroku w części dotyczącej obciążenia pozwanego kosztami procesu, poprzez zwolnienie go od ponoszenia owych kosztów i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Powód domagał się oddalenia apelacji oraz wnosił o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...)
w B. nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że w sprawie niniejszej doszło do naruszenia przepisu art. 481 k.c.

Roszczenie z art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska jest roszczeniem odszkodowawczym, a szkoda obejmująca zmniejszenie wartości nieruchomości, podlegać może naprawieniu z natury rzeczy wyłącznie przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Tym niemniej zauważyć należy, iż ustawodawca, kierując się dążeniem do ochrony interesu poszkodowanego, co do zasady określił w art. 363 k.c. uprawnienie poszkodowanego do dokonania takiego wyboru sposobu skompensowania każdej szkody. Termin spełnienia świadczenia odszkodowawczego nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, jego wymagalność należy określać zgodnie z art. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania zobowiązania. Zatem roszczenie odszkodowawcze staje się pieniężnym po skonkretyzowaniu jako żądania zapłaty określonej sumy. Opóźnienie w zapłacie po takim wezwaniu rodzi roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych, zgodnie z art. 481 § 1 k.c.

Żaden przepis ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo o ochronie środowiska, (art. 129 – 136), która stanowi podstawę odpowiedzialności pozwanego, nie przewiduje konieczności ustalenia przez sąd wysokości odszkodowania. Ocena rozmiaru poniesionej przez poszkodowanego szkody i w konsekwencji zasadności żądanego odszkodowania podlega weryfikacji sądowej dopiero w razie sporu między stronami. Wyrok sądu w tym zakresie nie ma charakteru konstytutywnego, nie jest zatem źródłem zobowiązania pozwanego do zapłaty, pozostaje nim ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

Jeżeli pozwany uważał, że żądane odszkodowanie jest wygórowane, to mógł zapłacić świadczenie w wysokości ustalonej przez siebie z zastrzeżeniem zwrotu. Wówczas, gdyby okazało się, że odszkodowanie w ogóle nie przysługuje powodowi albo przysługuje w mniejszej wysokości, po orzeczeniu sądu pozwany mógłby żądać zwrotu całego świadczenia albo nadpłaty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 r., II CSK 434/09, nie publikowany, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2013r., I CSK 667/12, LEX nr 1391106).

Wbrew stanowisku zawartemu w uzasadnieniu apelacji, pozwany już po wezwaniu przedsądowym do zapłaty odszkodowania posiadał wiedzę o tym, że powód będzie występował do sądu z roszczeniem odszkodowawczym, a więc chcąc uniknąć kosztów związanych z zaspokojeniem jego roszczeń, winien podjąć czynności mające na celu ustalenie, w jakiej wysokości roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Niesłuszny jest także zarzut apelującego dotyczący naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie art. 98 k.p.c. w związku z art. 94 ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Powołując się na ustawowe zwolnienie od opłat sądowych, skarżący zupełnie pomija treść art. 108 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Efektywne poniesienie należności sądowej z tytułu opłaty przez stronę powoduje zatem, że poniesiony wydatek wchodzi w skład kosztów procesu tej strony, a opłacone zobowiązanie publicznoprawne wygasa. Jeżeli zatem w sprawie przedmiotowej to powód uiścił opłatę od pozwu, nie ma już mowy o jej pobraniu. Prawidłowo zatem Sąd zaliczył kwotę opłaty do poniesionych przez powoda kosztów procesu, które rozliczył zgodnie z zasadą określoną w art. 100 k.p.c.

Mając na uwadze wszystkie poczynione wyżej rozważania, Sąd Okręgowy apelację pozwanego na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadną oddalił.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie
art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i § 6 pkt 3, § 13 ust. 1 pkt 1 i § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. 461) obciążając nimi stronę przegrywającą.