Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący – SSO Joanna Składowska

Sędziowie: SSO Elżbieta Zalewska – Statuch

SSR (del.) Małgorzata Klęk

Protokolant: sekr. sąd. Jolanta Grelińska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2014 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa J. G., B. G.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 21 listopada 2013 roku

sygn. akt I C 151/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A.
w W. na rzecz powódek B. G. i J. G. kwoty po 1200 ( jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 127/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 151/13, Sąd Rejonowy w Łasku w punkcie 1 zasądził od pozwanego (...). w W. na rzecz powódki B. G. kwotę 30.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 lipca 2010 roku do dnia zapłaty.

Nadto w punkcie 2 orzeczenia, Sąd zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki kwotę 2417 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. Nakazał również pobrać od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 343 złote tytułem kosztów sądowych za sporządzoną opinię biegłego, tymczasowo uiszczonych przez Skarb Państwa.

Sąd Rejonowy w Łasku w punkcie 4 wyroku, zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. G. kwotę 30.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty.

W punkcie 5 zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. G. kwotę 2767 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Nakazał także pobrać od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 346,80 zł tytułem kosztów sądowych związanych z opinią biegłego, a tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

W punkcie 7 orzeczenia Sąd nie obciążył pozwanego kosztami w zakresie opłat sądowych, od uiszczenia których powódki były zwolnione.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na ustaleniach faktycznych i dowodach, które Sąd Okręgowy w pełni podzielił i przyjął za własne, a których istotne elementy przedstawiają się następująco:

Pozwem złożonym w Sądzie Rejonowym w Łasku w dniu 04 marca 2013 roku powódki – B. G. i J. G., działające przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosły o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W., kwot po 30.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia (art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k.c.) z ustawowymi odsetkami liczonymi na rzecz powódki B. G. od dnia 08 lipca 2010 roku do dnia zapłaty, a na rzecz powódki J. G. od dnia 26 kwietnia 2010 r.

Nadto strona powodowa wniosła o zasądzenie kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800,00 złotych.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódek wskazał, iż w dniu 28 lipca 2007 roku, w wyniku doznania obrażeń powstałych na skutek wypadku komunikacyjnego, zmarł C. G. – mąż powódki B. G. i ojciec powódki J. G.. Zdaniem pełnomocnika, najbliższym członkom rodziny zmarłego przysługuje, na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce, przed dniem 03 sierpnia 2008 roku.

Powódki zgłosiły swoje roszczenie do ubezpieczyciela i zażądały wypłaty zadośćuczynienia w kwotach po 30.000 zł, przy czym B. G. zgłosiła swoje roszczenie w dniu 07 czerwca 2010 r. Pozwany zakład ubezpieczeń odmówił przyznania zadośćuczynienia, argumentując swoją decyzję brakiem podstawy prawnej dla zgłoszonego roszczenia oraz tym, że naruszenie dóbr osobistych powódek nie spełnia przesłanek z art. 448 kc w zw. z art. 23 i 24 kc.

W odpowiedzi na pozew z dnia 01 lipca 2013 roku pełnomocnik (...) S.A. Centrum Likwidacji S. z siedzibą w Ł., wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pisma, pełnomocnik wskazał szereg orzeczeń na poparcie swojego stanowiska, aby ostatecznie stwierdzić, iż przytoczona podstawa prawna powództwa tj. art. 24 k.c. i art. 448 k.c. nie może stanowić podstawy zadośćuczynienia w związku ze śmiercią bliskiej osoby, nawet w sytuacji, gdy obowiązujące od dnia 03 sierpnia 2008 roku przepisy na to zezwalają.

Jak ustalił Sąd Rejonowy w dniu 28 lipca 2007 roku w miejscowości P. gm. P., miał miejsce wypadek komunikacyjny spowodowany przez H. Ł., kierującego samochodem marki O. (...) nr rej. (...), który nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez to, że podjął manewr wyprzedzania rowerzysty nie upewniając się, że był w tym samym czasie wyprzedzany przez inny pojazd. W wyniku gwałtownego manewru zjechania na swój pas ruchu, potrącił poruszającego się tym samym pasem na rowerze C. G., który na skutek doznanych obrażeń poniósł śmierć.

Sąd I instancji ustalił, że w chwili śmierci męża, B. G. tworzyła z nim od 45 lat, udany związek małżeński . Małżonkowie razem podejmowali decyzje, spędzali czas wolny, uczestniczyli w uroczystościach rodzinnych i mieli wspólne plany. Zmarły troszczył się o żonę, wspierał ją w leczeniu oraz dokonywał zakupu leków i żywności. Śmierć męża wywołała u powódki stany emocjonalne typowe dla przeżywania żałoby po stracie bliskiej osoby. W początkowej fazie powódka odczuwała problemy natury fizjologicznej oraz problemy z koncentracją uwagi i pamięcią. Żałoba miała ciężki przebieg, z uwagi na występujące bezpośrednio po śmierci męża myśli samobójcze. Powódka B. G. jest osobą w podeszłym wieku i brak pomocnego i opiekuńczego męża odczuwa silnie.

Powódka J. G. była jedynym dzieckiem zmarłego. Ojciec był dla niej podporą, miała do niego zaufanie i była z nim silnie związana uczuciowo. Nagła śmierć ojca wiązała się z silnymi emocjami towarzyszącymi żałobie. Więzi łączące ją z ojcem spowodowały, że po jego śmierci J. G. odczuwała silne poczucie bólu, krzywdy i cierpienia.

Powódki nie korzystały z pomocy psychologa czy lekarza psychiatry.

Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do oddalenia roszczenia, uwzględniając je w całości jako zasadne.

Jak zaakcentował Sąd Rejonowy - istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy powstało uprawnienie powódek do żądania zadośćuczynienia w sytuacji, gdy śmierć osoby dla nich bliskiej nastąpiła przed wejściem w życie przepisu przewidującego zadośćuczynienie z tego tytułu, tj. art. 446 § 4 kc, która to regulacja została wprowadzona do Kodeksu cywilnego ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116 poz. 731).

Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego Sąd meriti skonstatował, iż po wprowadzeniu art. 446 § 4 kc podstawę dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przed dniem 03 sierpnia 2008 roku w następstwie naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej osobę zainteresowaną ze zmarłym, stanowi art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc.

W ocenie Sądu Rejonowego żądanie – B. G. i J. G. może być zakwalifikowane jako żądanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w rozumieniu art. 448 kc w zw. z art. 24 kc – tj. za bezprawne naruszenie deliktem dóbr osobistych powodów w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej je ze zmarłym C. G..

Sąd I instancji w dalszej kolejności wskazał, iż w ramach zadośćuczynienia kompensacji podlega doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi pokrzywdzonych, wynikająca z naruszenia ich dóbr osobistych. Ustalając zaś wysokość zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności, w tym rozmiar doznanych cierpień, ich intensywność, trwałość czy nieodwracalny charakter. Należy pamiętać, że zasądzone zadośćuczynienie powinno mieć wymierną wartość dla pokrzywdzonego i winno być też utrzymane w rozsądnych granicach i dostosowane do aktualnych stosunków majątkowych w społeczeństwie.

W konsekwencji dokonanych wywodów Sąd Rejonowy podkreślił m.in., iż tragiczna, niespodziewana śmierć C. G. spowodowała u żony i córki rozpacz, ból, osamotnienie i cierpienie. Powódki straciły ważną dla siebie osobę bliską, z którą łączyły je niepowtarzalne więzi i nic ani nikt nie jest w stanie ich zastąpić.

W tym stanie rzeczy Sąd a quo uznał, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia pieniężnego dla każdej z powódek będzie kwota 30.000 zł. Sąd Rejonowy podniósł, iż kwota zasądzona na rzecz każdej z powódek jest kwotą odpowiadającą wymiarowi doznanej przez nie krzywdy.

O odsetkach ustawowych od przyznanego zadośćuczynienia Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc i art.14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, na podstawie którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął zgodnie z dyspozycją art. 98 kpc, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy.

Pełnomocnik pozwanego zakwestionował powyższe rozstrzygnięcie w całości i zarzucił naruszenia prawa materialnego tj.

1.  art. 23 kc poprzez przyjęcie, iż ochrona dóbr osobistych tam wymienionych obejmuje świadczenia związane ze zgonem innej osoby;

2.  art. 446§4 kc poprzez pominięcie, że zapis ten ma charakter lex specialis w niniejszej sprawie i w oparciu o ten zapis, od daty jego obowiązywania mogą być zasądzone świadczenia związane z śmiercią osoby najbliższej;

3.  art. 448 kc poprzez przyjęcie, iż ma on zastosowanie w niniejszej sprawie, w sytuacji gdy funkcjonuje przepis szczególny w oparciu, o który możliwe jest zasądzenie świadczenia,

W oparciu o tak sformułowane podstawy apelacyjne skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych. Ewentualnie domagał się uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z uwzględnieniem kosztów postępowania przed Sądem II instancji, jako kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył:

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, jak również podziela wszystkie wyprowadzone na ich podstawie wnioski i ocenę prawną.

Apelacja pozwanego jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Zarzut naruszenia powołanych w apelacji przepisów prawa materialnego, w tym przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy poczynione przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne. Na aprobatę zasługują również wnioski i ocena prawna roszczenia przyjęta przez Sąd I instancji.

Wobec faktu, że pozwany generalnie kwestionuje dopuszczalność dochodzenia roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę doznaną wskutek śmierci osoby najbliższej na gruncie stanu prawnego obowiązującego przed nowelizacją art. 446 kc, dokonaną ustawą z dnia 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731), a konkretnie dopuszczalność przyjęcia podstawy prawnej usprawiedliwiającej to roszczenie w normie art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc, to w pierwszej kolejności winno się rozważyć zarzuty apelacyjne odnoszące się do tych kwestii.

Ocena ich zasadności, będzie bowiem implikowała dalsze rozważania co do możliwości zasądzenia na rzecz B. G. i J. G. dochodzonych przez nie roszczeń.

Niewątpliwie dodany w wyniku wspomnianej nowelizacji do art. 446 kc kolejny paragraf - 4 , przewidujący expresis verbis możliwość przyznania przez Sąd najbliższym członkom rodziny zmarłego, odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, nie ma zastosowania do krzywd powstałych – jak w rozpoznawanej sprawie – przed 03 sierpnia 2008 roku, co trafnie podniósł Sąd I instancji.

Nie ma jednak racji pozwany, iż w stanie prawnym do dnia 03 sierpnia 2008 roku, nie istniała podstawa prawna przyznania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej, w szczególności, że nie mógł jej stanowić przepis art. 448 kc.

Nie podlega polemice, iż art. 446 § 1-3 kc w poprzednim brzmieniu nie regulował wyczerpująco roszczeń najbliższych członków rodziny w związku ze śmiercią osoby bliskiej i pogląd ten nie powinien wywoływać jakichkolwiek kontrowersji.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęta została koncepcja, że więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, zatem doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek polega nie tylko na osłabieniu aktywności prowadzącej do pogorszenia sytuacji życiowej, lecz jest także następstwem naruszenia dobra osobistego, jakim jest relacja między zmarłym, a osobą zainteresowaną. Pogląd taki wyrażono w wyroku z dnia 02 grudnia 2009 roku, I CSK 149/09 (niepubl.), z tym, że uznał Sąd Najwyższy, iż naruszenie tego dobra osobistego powoduje konieczność zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 3 kc.

W wyroku z dnia 14 stycznia 2010 roku, IV CSK 307/09 (Biul. SN 2010/10/11), jako podstawę prawną przyznania zadośćuczynienia wskazał Sąd Najwyższy już przepis art. 448 kc. Pogląd ten należy podzielić, art. 446 § 3 kc dawał bowiem podstawę do naprawienia nieuchwytnej szkody majątkowej, niepodlegającej naprawieniu na podstawie jego § 1 i 2, problematyczne było natomiast uznawanie, że może stanowić także podstawę do przyznania zadośćuczynienia za krzywdę moralną spowodowaną utratą osoby bliskiej. Stosowanie art. 446 § 3 kc stanowiło próbę poszukiwania ochrony osób bliskich zmarłego, po wejściu jednak w życie art. 448 kc ten przepis dawał wyraźną podstawę do przyznania zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dobra osobistego, jakim jest utrata więzi rodzinnej, powodującego cierpienia i ból.

W cytowanej przez Sąd Rejonowy (na karcie 168v) uchwale z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10 (OSNC-ZD 2010/3/91, OSP 2011/2/15), Sąd Najwyższy, analizując skutki dodania § 4 do art. 446 kc uznał, że zabieg ten nie był jedynie potwierdzeniem przez ustawodawcę dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie tego przepisu, lecz dokonaniem zmiany w ogólnej regule wynikającej z art. 448 kc, przez zawężenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia.

Gdyby nie wprowadzono art. 446 § 4 kc, roszczenia tego mógłby dochodzić każdy, a nie tylko najbliższy członek rodziny. Przepis ten ułatwia dochodzenie zadośćuczynienia, gdyż umożliwia jego uzyskanie bez potrzeby wykazywania jakichkolwiek innych – poza w nim wymienionych – przesłanek. Niewątpliwie wzmacnia też on wykładnię art. 446 § 3 kc wiążącą funkcję tego przepisu wyłącznie z ochroną majątkową.

Powyższe rozważania stanowią odpowiedź na wprowadzenie przez ustawodawcę unormowania przewidującego wprost przyznanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek śmierci osoby bliskiej w sytuacji, gdy było to możliwe już przed wejściem w życie § 4 art. 446 kc, w oparciu o art. 448 kc.

Reasumując, wprowadzenie art. 446 § 4 kc nie powinno być rozumiane w ten sposób, że w dotychczasowym stanie prawnym art. 448 kc nie mógł stanowić podstawy przyznania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Takie stwierdzenie oznaczałoby, że chwila, w której zaszło zdarzenie będące źródłem szkody, decydująca – zgodnie z wyborem ustawodawcy – o możliwości zastosowania art. 446 § 4 kc rozstrzygałaby definitywnie o istnieniu lub braku istnienia uprawnienia do uzyskania zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią osoby bliskiej, bez względu na rodzaj krzywdy. Prowadziłoby to do zróżnicowania sytuacji osób, które doznały krzywdy o podobnym charakterze, nawet w krótkich odstępach czasu, co jest trudne do zaakceptowania (por. uzasadnienie w/w wyroku SN z 14.01.2010r.).

Pogląd ten Sąd Okręgowy w pełni podziela.

Wbrew zatem stanowisku apelującego, możliwe było zasądzenie, na podstawie art. 448 kc, zadośćuczynienia pieniężnego na rzecz B. G. i J. G..

Należy też zwrócić uwagę na to, że przesłanką odpowiedzialności z art. 448 kc jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2002 r., V CKN 1581/00, OSNC 2004, nr 4, poz. 53). Świadczy o tym systematyka kodeksu cywilnego, przepis ten bowiem został umieszczony wśród przepisów o czynach niedozwolonych bez wskazania podstaw i przesłanek odpowiedzialności.

Należy zatem stosować ogólne zasady odpowiedzialności z czynów niedozwolonych, a podstawową zasadą odpowiedzialności z tego tytułu jest zasada winy sprawcy.

Z bezspornych ustaleń Sądu a quo wynika, że sprawcą ponoszącym winę za śmierć C. G. był inny uczestnik ruchu drogowego H. Ł., a jego wina nie budzi żadnych wątpliwości i nie była w ogóle kwestionowana. W tej sytuacji wszystkie przesłanki odpowiedzialności z art. 448 kc zostały spełnione, w związku z czym przepis ten znajduje pełne zastosowanie w sprawie niniejszej.

Obecnie istnieje podstawa do zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego w oparciu o przepis art. 446 § 4 kc, natomiast przed wejściem w życie tego przepisu, tj. przed 03 sierpnia 2008 roku, podstawą udzielenia ochrony prawnej tego roszczenia stanowił art. 448 kc.

Zarzuty apelacyjne strony pozwanej, kwestionujące możliwość zasądzenia zadośćuczynienia najbliższym zmarłego, gdy śmierć osoby dla nich bliskiej nastąpiła przed wejściem w życie przepisu przewidującego zadośćuczynienie z tego tytułu - art. 446 § 4 kc tj. przed dniem 03 sierpnia 2008 roku są całkowicie bezzasadne. Żądanie powódek mogło więc być zakwalifikowane jako żądanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w rozumieniu art. 448 kc w zw. z art. 24 kc - za bezprawne naruszenie deliktem ich dóbr osobistych, w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej ich ze zmarłym mężem i ojcem.

Nadto podnieść należy, że Sąd I instancji ustalając wartość zadośćuczynienia w kwotach po 30.000 złotych na rzecz każdej z powódek, w sposób nie budzący reformacji, wskazał okoliczności jakie uwzględnił dla ustalenia wymiaru doznanej krzywdy i w efekcie wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.

W orzecznictwie i doktrynie utrwalony jest pogląd, według którego zadośćuczynienie powinno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane oraz czas ich trwania, jak i te które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004r., IV CK 357/03). Wysokość zadośćuczynienia uzależniona jest bowiem od nasilenia cierpień, ich charakteru i rozmiaru oraz trwałości następstw zdarzenia, przy uwzględnieniu również okoliczności dotyczących życia osobistego poszkodowanego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2006r, II PK 102/06).

Każdy przypadek doznanej krzywdy, w wyniku śmierci osoby bliskiej należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a ustalenie odpowiedniej sumy zadośćuczynienia winno zawierać się w swobodnej ocenie Sądu, który przy ustalaniu rozmiaru krzywdy i tym samym wysokości zadośćuczynienia ma swobodę. Ocena sądu w tym względzie powinna się opierać na całokształcie okoliczności sprawy. Przyznając zadośćuczynienie pamiętać należy, że o jego rozmiarze powinien decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy: stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania oraz nieodwracalność następstw wypadku.

Zadośćuczynienie służyć ma kompensacji doznanej krzywdy, pomóc w dostosowaniu się do nowej rzeczywistości, złagodzić cierpienia po utracie osoby bliskiej, a okolicznościami wpływającymi na jego wysokość są m.in. dramatyzm doznań, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny po nagłej śmierci męża i ojca.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowane uwagi i oceniając rozmiar krzywdy powódek, należy zgodzić się z Sądem I instancji, że kwoty po 30.000 zł dla żony - B. G. i córki – J. G., są odpowiednie w rozumieniu art. 448 kc.

W ocenie Sądu Okręgowego wielkości zasądzonego zadośćuczynienia uwzględniają rozmiar cierpienia powódek po śmierci męża i ojca oraz spełniają funkcję kompensacyjną. Nadto odpowiadają aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, a ponadto nie prowadzą do nieuzasadnionego wzbogacenia uprawnionych.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy zadośćuczynienie w przyznanej powódkom wysokości należy uznać za odpowiednie.

Sąd Rejonowy w pełni uwzględnił kryteria, o jakich była wyżej mowa. Konkludując powyższe rozważania nie można również uznać, by kryteria wyznaczające wysokość zadośćuczynienia pieniężnego przyznanego powódkom na podstawie art. 448 § 1 k.c. w zw. 24 kc, zostały w sposób rażący i oczywisty naruszone.

W związku z powyższym i w oparciu o art. 385 k.p.c. apelacja pozwanego jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Każda z powódek poniosła koszty procesu przed Sądem I instancji obejmujące koszty zastępstwa procesowego: B. G. w kwocie 2.417 złotych, a J. G. w kwocie 2.767 złotych, ustalone w oparciu o § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz 1348)

O kosztach procesu za drugą instancję orzeczono na podstawie § 13. 1. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, który statuuje, że stawki minimalne wynoszą za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym - 50% stawki minimalnej.

W oparciu o dyspozycję wskazanego przepisu zasądzono od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódek – B. G. i J. G. kwoty po 1.200 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.