Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Dominika Górecka

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2024 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. K. (1)

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S.

z udziałem interwenienta ubocznego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powódki W. K. (1) kosztami procesu, w tym brakującymi kosztami sądowymi;

3.  przyznaje radcy prawnemu E. B. (1) kwotę 6 642,00 zł (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa złote) brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce W. K. (2) z urzędu, którą nakazuje wypłacić z środków budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu.

UZASADNIENIE

W. K. (1) wniosła o zasądzenie od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. kwoty 100 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez nią krzywdę w związku ze śmiercią syna wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 listopada 2021 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej jej z urzędu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu.

Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. przystąpiło do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej spółki. Jednocześnie wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie
od powódki na jej rzecz kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Syn powódki P. K. (1) był osobą upośledzoną umysłowo w stopniu lekkim, rozpoznano u niego wodogłowie i padaczkę. Z tego względu pozostawał pod opieką lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz neurologa w przychodni (...) należącej do (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S., (bezsporne).

W lipcu 2019 r. P. K. (1) zaczął zgłaszać powódce ból brzucha. Gdy dolegliwości się nasilały chodził przygarbiony i trzymał się za brzuch. Wcześniej nie zgłaszał bólu pleców. Dlatego 24 lipca 2019 r. udał się wraz z matką
do lekarza pierwszego kontaktu przyjmującego w pozwanej spółce (...), który wystawił recepty na leki przeciwbólowe, kontynuując leczenie zaproponowane w maju przez neurologa E. B. (2), tj. I. i T.. Mimo wdrożonego leczenia ból nie ustępował, dlatego syn powódki
6 sierpnia 2019 r. ponownie zgłosił się do lekarza podstawowej (...), przyjmującej w pozwanej spółce i zgłosił ból
w okolicy lędźwiowej, promieniujący do VA uda, nie ustępujący pomimo stosowanego leczenia. Lekarz w badaniu przedmiotowym stwierdził: „wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych po lewej stronie w okolicy lędźwiowej, chodzi w bocznym pochyleniu, objaw L.'a po lewej stronie dodatni. Lekarz rozpoznała zespół korzeniowy z kręgosłupa L-S i zalecił zastrzyki z K.. Diagnozę postawił w oparciu o informacje od pacjenta, które są dla niego najważniejsze w diagnostyce. Powódka prosiła o zlecenie synowi większej ilości badań, ale lekarze nie widzieli takiej potrzeby, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43 do 00:20:53
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy
z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58 do 00:40:06; zeznania świadka P. P. (1) - k. 256 - 256 verte i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:41:28
do 00:46:43; zeznania świadka K. Z. - k. 256 verte i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:46:43
do 00:52:45; zeznania świadka M. C. - k. 289 verte - 290
i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475. minuta
od 00:15:41 do 00:25:23; zeznania świadka M. R. (1) - k. 290 i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475. minuta
od 00:25:23 do do:29:45; dokumentacja medyczna - k. 17 - 21).

Następnie 12 sierpnia 2019 r. P. K. (1) ponownie zgłosił się
do M. K. (1) z bólami brzucha. W badaniu przedmiotowym lekarz stwierdził tkliwość brzucha w nadbrzuszu i rozpoznał zaburzenia korzeni nerwów oraz zapalenie żołądka i dwunastnicy. Zalecił przyjmowanie leków: M.
i T.. Dwa dni później, tj. (...) syn powódki zgłosił się do E. B. (2) z nasilonymi bólami odcinka L-S i kończyny dolnej lewej. Lekarz zaleciła tomografię komputerową kręgosłupa i kanału kręgowego bez kontrastu oraz przyjmowanie leków: M., A., I. oraz R., (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43
do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58
do 00:40:06; zeznania świadka M. K. (1) - k. 290 - 290 verte
i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta
od 00:34:04 do 00:42:59; dokumentacja medyczna - k. 17 - 21).

Badanie tomografii komputerowej, które wykonano 26 sierpnia 2019 r., wykazało: „lekkie skrzywienie w lewo o pogłębionej lordozie, niepełne spojenie łuku SI, tylną protruzję tarczy międzykręgowej L5-S1 modelującą worek oponowy, tarcze międzykręgowe w odcinku lędźwiowym bez przepuklin dyskowych, nie powodujące kompresji worka oponowego. Otwory międzykręgowe bez zwężeń. Trzony kręgów o prawidłowej wysokości bez zmian ogniskowych.”, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte
- 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43 do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256
i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58 do 00:40:06; dokumentacja medyczna - k. 17 - 21).

Syn powódki ponownie zgłosił się do M. K. (1) 2 września 2019 r. z wysypką na skórze klatki piersiowej. Lekarz rozpoznał łojotokowe zapalenie skóry i wydał skierowanie do poradni dermatologicznej. Na kolejnej wizycie w dniu 20 września 2019 r. P. K. (1) zgłaszał bóle i obrzęk jądra. M. K. (1) stwierdził w badaniu przedmiotowym, że jądra są twarde, bolesne, rozpoznał zapalenia jądra i najądrza, wydał skierowanie do poradni urologicznej oraz neurochirurgicznej i zalecił antybiotyk - D., (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43
do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58
do 00:40:06; zeznania świadka M. K. (1) - k. 290 - 290 verte
i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta
od 00:34:04 do 00:42:59; dokumentacja medyczna - k. 17 - 21).

W dniu (...) syn powódki zgłosił się do urologa M. K. (2), który na podstawie wykonanego badania przedmiotowego oraz USG stwierdził, że oba jądra są prawidłowe, homogenne. Lekarz rozpoznał wodniaka jądra i wystawił skierowanie do szpitala do oddziału urologicznego. Syn powódki zgłosił się do szpitala na początku października. Ordynator M. R. (2) wyznaczył termin przyjęcia do szpitala na 19 listopada 2019 r. Powódka udała się później z synem na komisję lekarską w ZUSie, którzy potwierdzili tę diagnozę. Stwierdzono jednak, że syn powódki jest częściowo zdolny do pracy, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43
do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58
do 00:40:06; dokumentacja medyczna - k. 22 - 80, k. 91 - 92 i k. 183 - 218; dokumentacja medyczna z poradni urologicznej - k. 230 - 232 verte).

W dniu 12 października 2019 r. powódka zauważyła u syna, że lewa strona moszny jest fioletowa i nie wytrzymuje on z bólu. Udała się z nim do Nocnej
i Świątecznej (...) Szpitala Wojewódzkiego im. (...) S. W. w S., skąd zostali skierowani na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Syn powódki został przyjęty do szpitala, początkowo do oddziału diabetologicznego z powodu bólów brzucha w prawym podżebrzu i śródbrzuszu. Przy przyjęciu do szpitala stwierdzono powiększenie wątroby, opisano leniwą perystaltykę i dodatni objaw G. po stronie prawej. Powódka
po konsultacji z lekarzem prowadzącym otrzymała informację, że stan jej syna jest ciężki, miał zakrzepicę, przeszedł żółtaczkę. W dniu 14 października 2019 r. wykonano w trybie pilnym TK i angio-CT jamy brzusznej. W wyniku tego badania wykazano, m.in.: znacznie powiększoną wątrobę, całkowicie zajętą drobnoguzkowymi zmianami prawdopodobnie typu meta, zakrzepicę żyły krezkowej górnej oraz żył biodrowych zewnętrznych i wspólnych, znaczną ilość płynu w jamie otrzewnej oraz w przestrzeni zaotrzewnowej pakiety węzłowe zwężające aortę. W dniu 16 października 2019 r., po konsultacji urologicznej, postawiono rozpoznanie podejrzenia guza jądra lewego. W dniu 18 października 2019 r. wykonano operację orchidektomii (usunięcia jądra) lewostronnej. Śródoperacyjnie stwierdzono dużego wodniaka. Po operacji stan ogólny syna powódki był bardzo ciężki, występowały bóle brzucha, duszność. Rozpoznano
u niego wodobrzusze oraz rozpoczynający się wstrząs. Zalecono podanie
mu chemii, jednakże powódka nie wyraziła na to zgody ze względu na jego stan. W dniu 21 października 2019 r. jego stan ogólny pogorszył się, wystąpiła niewydolność krążeniowo-oddechowa i o godz. 4.50 zmarł, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43
do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58
do 00:40:06; dokumentacja medyczna - k. 22 - 80, k. 91 - 92 i k. 183 - 218).

W sprawie zaistniałego w okresie od lipca do 21 października 2019 r.
w S. narażenia P. K. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia poprzez niewłaściwy proces diagnostyczny i leczniczy,
co w konsekwencji doprowadziło do jego śmierci 21 października 2019 r.,
tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., było prowadzone śledztwo, które zostało umorzone postanowieniem z 2 września 2020 r., (dowód: postanowienie - k. 104 - 104 verte akt Prokuratury Rejonowej
w S. o sygn. 1 Ds. 900.2020).

Powódka zainicjowała również postępowanie przed Okręgową Izbą Dyscyplinarną w Ł. w sprawie okoliczności leczenia jej syna przez lekarzy M. K. (1) i M. R. (1). Zostało ono umorzone postanowieniem z 18 listopada 2020 r. ze względu na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przewinienia zawodowego, (dowód: postanowienie - k. 233 - 234 verte akt Okręgowej Izby Dyscyplinarnej w Ł. R.O.-180/19/Si).

Powódka mieszkała z synem P. i dwojgiem wnucząt, została dla nich rodziną zastępczą po śmierci córki. Mąż zmarł w 2017 r. Powódka była bardzo zżyta z P. K. (1), mieli bardzo dobre relacje. Spędzali razem czas, jeździli na wycieczki rowerowe, chodzili na spacery. Syn pomagał jej przy pracach domowych. Był dobrym i uczuciowym człowieka. Nie miał żony, pracował dorywczo przy pracach polowych, był oszczędny, pozostawał
na utrzymaniu matki. Powódka pobiera emeryturę w wysokości około 2 900,00 zł miesięcznie netto, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:13:43 do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256
i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta 00:07:58 do 00:40:06; zeznania świadka P. P. (1) - k. 256 - 256 verte i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta
od 00:41:28 do 00:46:43; zeznania świadka K. Z. - k. 256 verte
i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta
od 00:46:43 do 00:52:45; zeznania świadka M. C. - k. 289 verte - 290 i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475. minuta
od 00:15:41 do 00:25:23).

Powódka bardzo przeżyła śmierć syna, z tego powodu 14 listopada 2021 r. zgłosiła się na Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitala Wojewódzkiego
im. (...)w S. z powodu duszności, sygnalizowała ponadto osłabienie, chrypkę i dyskomfort w klatce piersiowej. Dolegliwości te pojawiły się po nagłej śmierci syna. Po konsultacji laryngologicznej stwierdzono cechy ostrego zapalenia krtani, podano leki,
po których nastąpiło zmniejszenie duszności. Leczenie kontynuowała u lekarza pierwszego kontaktu, rozpoznano nawracające zaburzenia depresyjne i inne zaburzenia nerwicowe. Zażywa leki przeciwdepresyjne i uspokajające. Nie korzystała z pomocy psychologa. Powódka pochowała już trójkę dzieci, został jej jedynie 31 letni syn, który nie mieszka z nią. Częściowo jest pogodzona ze śmiercią syna, wspomina go, odwiedza jego grób, (dowód: zeznania powódki W. K. (1) - k. 473 verte - 474 i nagranie rozprawy z 26 lutego 2024 r. - płyta
- koperta - k. 475, minuta od 00:13:43 do 00:20:53 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 255 - 256 i nagraniem rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta
- koperta - k. 475, minuta 00:07:58 do 00:40:06; zeznania świadka P. P. (1) - k. 256 - 256 verte i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r.
- płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:41:28 do 00:46:43; zeznania świadka K. Z. - k. 256 verte i nagranie rozprawy z 26 maja 2022 r. - płyta - koperta - k. 475, minuta od 00:46:43 do 00:52:45; zeznania świadka M. C. - k. 289 verte - 290 i nagranie rozprawy z 7 lipca 2022 r. - płyta - koperta - k. 475. minuta od 00:15:41 do 00:25:23; dokumentacja medyczna
- k. 86 - 90, k. 98 - 127).

Nie ma jasnych wytycznych dotyczących badania przesiewowego jąder
u mężczyzn w wieku 18-35/40 lat, które miałby wykonywać rutynowo lekarz rodzinny. Podkreśla się jedynie znaczenie akcji uświadamiających mężczyzn
o znaczeniu samobadania jąder. Badanie to jest obowiązkowe w przypadku wizyty u urologa. Lekarz M. K. (1) postąpił prawidłowo, zlecając leki przeciwbakteryjne oraz kierując syna powódki do poradni urologicznej. Diagnostyka guza jądra przekracza kompetencje lekarza rodzinnego. Rak jądra zwykle objawia się jako jednostronny guz jądra moszny wykryty przez pacjenta lub jako przypadkowe znalezisko w USG. Ból pleców i boków może występować u 11 % pacjentów. W związku z tym badanie fizykalne musi obejmować eksplorację jamy brzusznej, klatki piersiowej i nadobojczykowej. Syn powódki zgłaszał bóle okolicy lędźwiowej i brzucha. Są to objawy bardzo niespecyficzne, istnieje bowiem wiele jednostek chorobowych, które objawiają się bólem okolicy lędźwiowej lub brzucha. W ramach diagnostyki uporczywych bólów lędźwiowych i brzucha należało wykonać badanie USG jamy brzusznej, nerek i miednicy mniejszej. Bardzo prawdopodobnym jest, że to badanie wykonane w lipcu lub sierpniu 2021 r. wykazałoby powiększoną wątrobę lub nawet pakiety węzłów chłonnych. Taki wynik mógłby skłonić lekarzy do zlecenia TK jamy brzusznej
z kontrastem. Zatem w takim rozumieniu doszło do uchybienia diagnostycznego przez lekarzy świadczących usługi u pozwanego, (dowód: opinia biegłego W. S. - k. 299 - 309).

W postępowaniu lekarzy diagnozujących i leczących P. K. (1)
w pozwanej spółce w okresie od lipca do października 2019 r. nie było żadnych nieprawidłowości. Od wystąpienia pierwszych objawów bólu kręgosłupa nie było potrzeby podjęcia dodatkowych badań poza przeprowadzonym CT kręgosłupa 1-s w celu sprawdzenia czy postawiona diagnoza jest prawidłowa. Nie można natomiast jednoznacznie stwierdzić czy zatrudnieni u pozwanego podmiotu lekarze dokonali pełnej diagnostyki medycznej w zakresie sprawdzenia, czy
w rzeczywistości narastający u P. K. (1) ból w okolicach lędźwi
i podbrzusza był wynikiem jedynie napięcia mięśniowego czy rwy kulszowej. P. K. (1) był leczony i diagnozowany ambulatoryjnie w okresie od lipca
do września 2019 r. z powodu bólów okolicy lędźwiowej, a następnie z powodu bólów brzucha, które właściwie zgłosił tylko raz na wizycie w dniu 12 sierpnia 2019 r. Należy zauważyć, że zarówno bóle w okolicy lędźwiowej, jak i bóle brzucha nie są objawami charakterystycznymi (specyficznymi) i mogą występować w wielu jednostkach chorobowych. W przypadku P. K. (1) po wykonaniu badania przedmiotowego w pierwszej kolejności przypisano bóle okolicy kręgosłupa 1-s schorzeniu tego organu, a bóle śródbrzusza określono jako objaw powikłania leczenia (...), co było wysoce prawdopodobne. Pacjenta prawidłowo leczono (...), a na skutek braku poprawy skierowano do specjalisty neurologa, który w dniu 14 sierpnia 2019 r. potwierdził rozpoznanie zespołu korzeniowego i skierował pacjenta na badanie obrazowe kręgosłupa (CT). Badanie to potwierdziło obecność wypukliny (tylna protruzja tarczy m-k L5-S1 modelująca worek oponowy). Zmiana ta mogła dawać objawy, które zgłaszał pacjent. P. K. (1) do 20 września 2019 r. nie zgłaszał powiększenia jadra czy bólu moszny. U osób młodych niepokojący jest ból pleców bez ewidentnych przyczyn, ale w przypadku P. K. (1), zanim jeszcze zasygnalizował problem z jądrem, CT kręgosłupa 1-s wykazało wypuklinę, a neurolog potwierdził rozpoznanie rwy kulszowej lewostronnej. Po czasie można podejrzewać,
że najprawdopodobniej ból w okolicy lędźwiowej u chorego spowodowany był uciskiem przez pakiety powiększonych węzłów zaotrzewnowych na korzenie nerwowe i należało wykonać jeszcze USG jamy brzusznej oraz CT jamy brzusznej. Należy jednak podkreślić, że czas zgłaszania dolegliwości okolicy lędźwiowej przez chorego nie był przewlekły (1-2 miesiące). Zaostrzenia choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa trwają zazwyczaj ok 2-3 miesięcy i nie dziwi fakt utrzymywania się w tym czasie dolegliwości bólowych. Lekarze leczący nie musieli się szczególnie niepokoić dolegliwościami bólowymi okolicy kręgosłupa 1-s do czasu zgłoszenia przez chorego problemów z jądrem, (dowód: opinia biegłej A. P. - k. 327 - 333).

Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne zespołu lekarskiego pozwanej spółki w okresie od 19 lutego 2018 r. do 20 września 2019 r. było prawidłowe, adekwatne do zgłaszanych dolegliwości przez chorego i wyników badań przedmiotowych i badań dodatkowych, obrazowych. Powodem późnego rozpoznania raka jądra było wstydliwe ukrywanie dolegliwości ze strony tego narządu przez P. K. (1). Proces wzrostu guza jądra lewego przebiegał z towarzyszącym odczynem zapalnym jądra, najądrza i worka mosznowego
i objawiał się silnym bólem utrudniającym chodzenie. Dolegliwości te P. K. (1) ukrywał. Dopiero jego matka zauważyła asymetrię i zaczerwienienie moszny po stronie lewej i skłoniła syna do ujawnienia tych dolegliwości u lekarza rodzinnego w dniu 26 września 2019 r. Lekarz prawidłowo ocenił stan jądra lewego i w trybie pilnym skierował pacjenta do dalszej diagnostyki w Poradni Urologicznej. Lekarz rodzinny nie ma obowiązku rutynowego badania narządów płciowych, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet, w przypadkach gdy pacjenci nie zgłaszają dolegliwości ze strony tych narządów. Wczesne rozpoznanie nowotworu złośliwego jądra jest możliwe na drodze samobadania. Wykrycie nawet małego guzka jądra przy braku innych dolegliwości powinno być zgłoszone lekarzowi pierwszego kontaktu lub bezpośrednio urologowi. Także zgrubienie jądra, obrzęk, uczucie dyskomfortu lub pobolewanie jądra może być objawem naciekania nowotworowego. U około 30 % chorych na raka jądra, złośliwemu procesowi towarzyszy proces zapalny jądra, najądrza, powrózka nasiennego, często moszny z silnym bólem promieniującym do pachwiny, tak jak u P. K. (1). Ujawnienie tych dolegliwości i zgłoszenie lekarzowi pierwszego kontaktu
to pierwszy etap diagnostyki podejrzenia o chorobę nowotworową jądra. Dalsza diagnostyka jest prowadzona przez specjalistów z zakresu urologii i polega
na chirurgicznej weryfikacji zmian, najczęściej radykalnego usunięcia jądra
z powrózkiem nasiennym. Po uzyskaniu wyniku badania histopatologicznego usuniętego jądra i potwierdzeniu rozpoznania nowotworu złośliwego następuje drugi etap diagnostyki dla określenia stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Dokonuje się oceny węzłów chłonnych jamy brzusznej i miednicy, śródpiersia i węzłów chłonnych obwodowych, oceny narządów miąższowych jamy brzusznej, klatki piersiowej na drodze badań obrazowych TK i RM, wykonuje się badania markerów nowotworowych (...), (...), (...), (...). Po uzyskaniu tych wyników ustala się stopień zaawansowania choroby nowotworowej i ustala wskazania do leczenia uzupełniającego, chemio lub radioterapii. Nieszczęściem w przypadku choroby nowotworowej u P. K. (1) były liczne przerzuty w całej wątrobie, które uniemożliwiły podjęcie chemioterapii i były powodem szybkiego zgonu. Lekarz M. K. (1) 20 września 2019 r. po zgłoszeniu
i ujawnieniu dolegliwości ze strony jądra lewego wykazał się dużą wiedzą
i czujnością onkologiczną, rozpoznał stwardnienie jądra lewego z jego bolesnością i z rozpoznaniem stanu zapalnego jądra, skierował chorego w trybie pilnym do dalszej diagnostyki urologicznej, (dowód: opinia biegłego S. F. – k. 344 - 352 i k. 383 - 385).

W grupie wiekowej 25-44 lata u mężczyzn ból pleców to trzeci powód zgłaszania się do lekarza rodzinnego. Przynajmniej jeden epizod bólu krzyża zgłasza 65-80 % osób w populacji ogólnej, co odpowiada rocznemu występowaniu dolegliwości w granicach 5 %. Ze względu na czas trwania bólu dzielimy go na ostry do 4 tygodni trwania, podostry od 4 tygodni do 3 miesięcy
i przewlekły powyżej 3 miesięcy, nawrót to ból pojawiający się po okresie remisji trwającym 6 miesięcy, zaostrzenie bólu przewlekłego - dolegliwości są stałe
o różnym nasileniu. W różnicowaniu bólu kręgosłupa l/s (ból krzyża) należy brać pod uwagę ucisk korzeni i/lub nerwów rdzeniowych, chorobę zwyrodnieniową, złamania kompresyjne kręgu, deformacje kręgosłupa, choroby reumatologiczne np. zapalenie stawów międzykręgowych, łuszczycowe zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zwyrodnienie stawów biodrowych, kamicę nerek, zapalenie nerek, zapalenie trzustki, tętniak aorty, półpasiec, depresja, choroby nowotworowe, przerzuty choroby nowotworowej. Rak jądra stanowi około 1,6 % zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn, ale wśród panów w wieku 20-44 lata jest najczęstszym nowotworem złośliwym. Skuteczność leczenia zależy od wczesnego wykrycia - samobadanie jąder. Do najczęściej obserwowanych objawów raka jądra zalicza się: obecność guzka w jądrze, niebolesne powiększenie jądra, zaczerwienienie skóry moszny, obecność niebolesnej masy, której nie da się oddzielić od jądra, uczucie ciężaru w mosznie, ból i dyskomfort w obrębie moszny. Podstawowa opieka zdrowotna to specyficzna gałąź medycyny, zapewnia całościową i ciągłą opiekę medyczną każdej osobie niezależnie od wieku, płci i rodzaju choroby. Opieka ta jest sprawowana
w kontekście danego środowiska, pacjenta, kulturowego, osobistego rozwoju pacjenta, wykształcenia, zdolności postrzegania i rozumienia otaczającego świata. Można powiedzieć, że jest to specyficzna więź lekarza i pacjenta.
Z dokumentacji medycznej wynika, że nie było podstaw do podejrzenia choroby nowotworowej u P. K. (2) w gabinecie POZ, (dowód: opinia biegłej M. M. - k. 410 - 415 i k. 449).

Pismem z 28 października 2021 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 100 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć syna. Pozwany otrzymał to pismo 29 października 2021 r. Pismem z 8 listopada 2021 r. odmówił uznania jej roszczeń, (dowód: wezwanie z potwierdzeniem nadania
i doręczenia - k. 81 - 84; pismo pozwanego - k. 85 - 85 verte).

Pozwany (...) Sp. z o.o. był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W., (dowód: kserokopia polisy - k. 139 - 140 verte).

Powyższy stan faktyczny jest w części bezsporny, gdyż został oparty
m.in. na dowodach z dokumentów, które nie były negowane przez strony. Ponadto stan faktyczny został oparty na zeznaniach powódki i przesłuchiwanych w sprawie świadków, którym Sąd dał wiarę.

Stan faktyczny został oparty również o opinie biegłego urologa W. S., biegłej neurolog A. P., biegłego onkologa S. F. oraz biegłej specjalisty (...), które Sąd uznał za jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione. Korelują one z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Należy również podkreślić, iż nie zostały one ostatecznie skutecznie zakwestionowane przez strony procesu.

Z uwagi na wnioski wynikające z powyższych opinii biegłych przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa okazało się zbędne
i doprowadziłoby do przedłużenia postępowania. Dlatego Sąd pominął ten wniosek powódki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie W. K. (1) wystąpiła z żądaniem zapłaty zadośćuczynienia w związku ze śmiercią syna. Jej zdaniem lekarze pozwanej jednostki medycznej popełnili szereg błędów diagnostycznych w czasie leczenia jej syna P. K. (1), które doprowadziły do zbyt późnego wykrycia nowotworu jądra, a ostatecznie do jego śmierci.

Roszczenia o zadośćuczynienie zgłoszone przez powódkę mogą znajdować podstawę w przepisach art. 415 k.c. w zw. z art. 430 k.c.

Zgodnie z treścią art. 415 k.c., kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia. Zgodnie zaś z treścią art. 430 k.c., kto
na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 26 stycznia 2011 r. (IV CSK 308/10, OSNC 2011/10/116), zakład opieki zdrowotnej może na podstawie art. 430 k.c. ponosić odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną z winy lekarza prowadzącego indywidualną praktykę lekarską, która powstała przy wykonywaniu czynności na podstawie łączącej ich umowy o świadczenie usług medycznych, albowiem zachowanie przez wykonującego powierzone czynności określonej samodzielności nie wyłącza istnienia podporządkowania w rozumieniu art. 430 k.c., jak również niezależność zawodowa lekarza w zakresie sztuki medycznej nie sprzeciwia się stwierdzeniu stosunku podporządkowania
w rozumieniu art. 430 k.c.

W celu przypisania szpitalowi odpowiedzialności należy zatem ustalić, czy działania lub zaniechania personelu medycznego, które doprowadziły do szkody można przypisać winę. Ponadto biorąc pod uwagę treść art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko
za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, należy również ustalić, czy pomiędzy winą a szkodą zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Ponadto należy także ustalić, co jest kwestią najważniejszą, czy powodowie doznali jakiejkolwiek szkody.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych w sposób utrwalony podkreśla się, że na gruncie tzw. spraw medycznych nie jest wymagane, aby związek przyczynowy został ustalony w sposób pewny. Wystarczającym jest wykazanie go w sposób wskazujący na dużą dozę prawdopodobieństwa, bez konieczności udowodnienia powiązań bezpośrednich pomiędzy przyczyną
a skutkiem. Bardzo często bowiem ustalenie takiego pewnego związku przyczynowo - skutkowego może być po prostu niemożliwe.

Za dostateczne więc na gruncie sprawy takiej, jak niniejsza, jest udowodnienie, że wadliwe zachowanie pozwanej spółki ze znaczną dozą prawdopodobieństwa doprowadziło do powstania określonej szkody. Obojętnym przy tym zasadniczo musi być to, czy występowały jakieś inne potencjalne przyczyny jej wystąpienia, jeżeli udowodnione zostanie zaniedbanie po stronie personelu medycznego, (patrz: wyroki Sądu Najwyższego: z 17 października 2007 r., II CSK 285/07; z 23 października 2002 r., II CKN 1185/00; z 17 października 2007 r., II CSK 285/07, z 20 marca 2009 r., II CSK 564/08; z 5 kwietnia 2012 r., II CSK 402/11, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 18 czerwca 2015 r., I ACa 511/14 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27 czerwca 2007 r., VI ACa 108/07).

Podkreślić należy, że co do zasady normalne następstwa zdarzenia,
z którego wynika szkoda, to takie, które to zdarzenie ogólnie jest w stanie wywołać w normalnym biegu rzeczy. Będą wykraczać poza tą normalność jedynie takie zdarzenia, które są wynikiem okoliczności nadzwyczajnych, niezwykłych, nie mieszczących się w ramach doświadczenia życiowego, a więc takie, których normalnie nie bierze się pod uwagę.

Dla stwierdzenia istnienia normalnego związku przyczynowego wystarczy ustalenie, że konkretny skutek danego działania lub zaniechania nie jest zjawiskiem tak odosobnionym i tak wyjątkowym, iż nie mieści się w granicach zwykłego powiązania między przyczyną i skutkiem - nie można wyłączyć uznania za normalne takich następstw działania, wyrządzającego szkodę, które mogą wystąpić tylko u pewnej nieokreślonej grupy osób, a nie u wszystkich ludzi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 12 listopada 1970 r., I CR 468/70, LEX nr 6819).
W sytuacjach granicznych rozstrzygające znaczenie będzie mieć sędziowskie poczucie prawne (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2008 r, IV CSK 5/08, LEX nr 371827).

W procesach lekarskich nie wymaga się jednak ustalenia związku przyczynowego w sposób absolutnie pewny. Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach stwierdził, iż w sytuacjach, w których chodzi o zdrowie i życie ludzkie, nie można mówić o pewności, lecz co najwyżej o wysokim stopniu prawdopodobieństwa faktu, iż szkoda wynikła z określonego zdarzenia, (patrz wyroki Sądu Najwyższego: z 5 lipca 1967 r., I PR 74/67; OSN 1968, poz. 26; z 17 czerwca 1969 r., II CR 165/69; OSPiKA 1969, z. 7- 8, poz. 155; z 17 października 2007 r., sygn. II CSK 285/2007).

Okoliczność, iż postępowanie dowodowe nie daje podstaw do stwierdzenia zaniedbania konkretnej osoby nie zwalnia jednostki leczniczej od poniesienia odpowiedzialności. Dla ustalenia odpowiedzialności wystarczy w tego rodzaju sytuacji tzw. „wina bezimienna” (anonimowa), a więc wina niezidentyfikowanego pracownika tej placówki, ale wtedy, gdy zostanie dowiedzione, że popełniono zaniedbanie, na skutek którego pacjent doznał szkody, chociaż nie można ustalić, który z lekarzy leczących pacjenta lub kto z personelu medycznego dopuścił się winy (patrz uchwała Sądu Najwyższego z 15 lutego 1971 r., III CZP 33/70).

Z powyższego wynika zatem, że sąd może korzystać zarówno z dowodów bezpośrednich i pewnych, jak i dowodów pośrednich o dużym stopniu prawdopodobieństwa, uznając za ustalone fakty dające się wyprowadzić z innych ustalonych faktów (art. 231 k.p.c.).

W sferze odpowiedzialności deliktowej wyróżnia się winę umyślną i winę nieumyślną - nazywaną w prawie cywilnym niedbalstwem. W literaturze wskazuje się, że postawienie sprawcy szkody zarzutu niedbalstwa, czyli niezachowania wymaganej w danych warunkach staranności, wymaga zestawienia i porównania postępowania konkretnego sprawcy z modelowym, abstrakcyjnie ujętym zachowaniem się wzorca postępowania, tzw. dobrego fachowca. Uwzględnić
przy tym należy przy wykonywaniu danych czynności m.in. zasady współżycia społecznego, wypracowane standardy, ale też w przypadku zawodu medycznego należy odwołać się do wiedzy medycznej, procedur postępowania, doświadczenia zawodowego i etyki zawodowej.

Przy ocenie przesłanki winy należy mieć na uwadze treść art. 355 k.c., określającego próg wymaganej w obrocie staranności. Personel medyczny
ma zatem obowiązek działania z należytą starannością, zgodnie z zasadami wiedzy lekarskiej, jednak co do zasady nie odpowiada za wystąpienie określonego efektu (np. wyleczenie chorego), lecz tylko za przedsięwzięcie wszelkich możliwych czynności, które są w danej sytuacji możliwe. Odpowiedzialność lekarza będzie wyłączona wówczas, gdy dochował należytej staranności lub był ograniczony stanem wiedzy medycznej. Przede wszystkim personel medyczny
nie może narażać pacjentów na pogorszenie stanu zdrowia (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 29 września 2005 r., I ACa 510/05, Prawo
i Medycyna (...), s. 134).

Postępowanie personelu medycznego powinno być także zgodne z treścią art. 8 ustawy z 6 listopada 2008 r. - o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn., Dz.U. z 2023 r., poz. 1545 ze zm.), stanowiącym, że pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym; przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych; z treścią art. 4 ustawy z 5 grudnia 1996 r. - o zawodach lekarza
i lekarza dentysty (tekst jedn., Dz.U. z 2023 r., poz. 1516 ze zm.), stanowiącym,
że lekarz ma obowiązek wykonywania zawodu zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz
z należytą starannością; a także z treścią art. 8 kodeksu etyki lekarskiej stanowiącym, że lekarz powinien przeprowadzać wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze z należytą starannością, poświęcając im niezbędny czas.

Z powyższego wynika, że pozwana spółka będzie odpowiadać w niniejszej sprawie, jeśli powódka udowodni, że personel przychodni, w której był leczony
P. K. (1), popełnił błąd w sztuce lekarskiej, który odnosi się do błędu diagnostycznego (błędu rozpoznania), (patrz: wyrok Sądu Najwyższego
z 24 października 2013 r., IV CSK 64/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 31 marca 2013 r., V ACa 713/14; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z 27 czerwca 2007 r., VI ACa 108/07, OSA 2009/5/34-44).

Błąd medyczny w prawie cywilnym rozumiany najogólniej jest jako postępowanie sprzeczne z zasadami wiedzy i nauki medycznej w zakresie
dla lekarza dostępnym (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 1 kwietnia 1955 r., IV CR 39/54, OSN 1957, Nr 1, poz. 7). Ponieważ przepisy prawa cywilnego pod pojęciem postępowania rozumieją zarówno działanie, jak i zaniechanie,
do najczęstszych postaci błędu medycznego należą: zaniechanie w diagnostyce, błędna diagnoza, zaniechanie w leczeniu i nieprawidłowe leczenie
(w szczególności błędny wybór sposobu leczenia, nierzetelne przeprowadzenie zabiegu, błąd podczas wykonywania zabiegu, korzystanie z niesprawnego sprzętu, aplikowanie niewłaściwych leków, niewłaściwe metody rehabilitacji, niewłaściwa opieka nad pacjentem).

Jak już wcześniej Sąd podkreślał, lekarzowi można przypisać winę
w wypadku wystąpienia jednocześnie elementu obiektywnej i subiektywnej niewłaściwości postępowania. Element obiektywny łączy się z naruszeniem zasad wynikających z zasad wiedzy medycznej, doświadczenia i deontologii, i w jego ramach mieści się tzw. błąd lekarski, przez który rozumie się naruszenie obowiązujących lekarza reguł postępowania, oceniane w kontekście nauki
i praktyki medycznej. Dlatego stwierdzenie błędu lekarskiego wyczerpuje zasadniczo tylko obiektywny element winy (z tym zastrzeżeniem, że są takie kategorie błędu lekarskiego, które będą wystarczające dla stwierdzenia winy także w ujęciu subiektywnym). Element subiektywny odnosi się do zachowania przez lekarza staranności, ocenianej pod kątem określonego wzorca, standardu postępowania, przy przyjęciu kryterium wysokiego poziomu przeciętnej staranności każdego lekarza, jako jego staranności zawodowej (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09, niepublikowany.; wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 2013 r., IV CSK 64/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 31 marca 2013 r., V ACa 713/14; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27 czerwca 2007 r., VI ACa 108/07, OSA 2009/5/34-44).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd doszedł do wniosku, iż nie istnieją uzasadnione podstawy do przyjęcia istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy śmiercią P. K. (1)
a zaniedbaniami przy wykonywaniu diagnostyki w pozwanej spółce. Zatem nie została spełniona żadna z przesłanek warunkujących przypisanie stronie pozwanej odpowiedzialności.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem,
że w trakcie diagnostyki syn powódki zgłaszał przede wszystkim ból brzucha,
a następnie ból pleców. Stwierdzono wzmożone napięcie mięśniowe i rozpoznano zespół korzeniowy z kręgosłupa L-S. Wdrożono leczenie przeciwbólowe
i przeciwzapalne. Syn powódki podczas kolejnych wizyt również zgłaszał ból brzucha i pleców. M. R. (1) i M. K. (1) prowadzili leczenie w oparciu o wywiad z pacjentem. Reagowali prawidłowo na opisywane przez niego objawy, gdy syn powódki zgłosił wysypkę, rozpoznano łojotokowe zapalenie skóry i został skierowany do poradni dermatologicznej. Dopiero
na wizycie (...) syn powódki zgłosił ból i obrzęk jądra. M. K. (1) zareagował prawidłowo, wysłał pacjenta do poradni urologicznej
i wdrożył leczenie przeciwbakteryjne. Prawidłowość opisanego wyżej zachowania lekarzy POZ potwierdzają opinie biegłych, w szczególności onkologa S. F. i specjalisty (...). Ponadto biegły W. S. wskazał, że objawy powoda nie były oczywiste i występowały jedynie u 11 % pacjentów z nowotworem jąder. Biegli stwierdzili jednoznacznie, że badanie organów płciowych nie należy do badań przesiewowych przeprowadzanych przez lekarzy pierwszego kontaktu.

Sąd oczywiście zdaje sobie sprawę, iż cierpienia powódki po stracie syna nie były małe. Tym bardziej, że pochowała już dwoje dzieci. Ma również świadomość nieodwracalności skutków powstałych wskutek śmierci jej syna. Odczuwane przez powódkę cierpienia psychiczne po śmierci syna były tym bardziej dotkliwe i rozległe, iż łączyły ją z nim silne i pozytywne więzi. Naturalną konsekwencją zerwania tego rodzaju więzi jest ból, cierpienie i poczucie krzywdy. W rozpoznawanej sprawie krzywda jest tym bardziej dotkliwa, że śmierć nastąpiła nagle i dotknęła trzydziestoletniego mężczyznę. Powódka żywiła wobec niego słuszne nadzieję na przyszłość, ponieważ mieszkał z nią, pomagał jej, był bardzo z nią związany. Niewątpliwie po śmierci syna powódka odczuwała zawiedzione nadzieje i nie mogła pogodzić się z jego stratą. Jednakże sama przyznała,
że częściowo pogodziła się z jego śmiercią, co daje pozytywne widoki na jej dalsze funkcjonowanie.

Sąd nie ustalił zatem adekwatnego związku przyczynowego, pomiędzy działaniem lek. M. R. (1) i M. K. (1), których udzielali świadczeń medycznych w pozwanej placówce medycznej. Dlatego roszczenie powódki o zadośćuczynienie nie zasługiwało na uwzględnienie, o czym Sąd orzekł, jak w pkt 1 wyroku.

Z uwagi na trudną sytuację życiową powódki, Sąd nie obciążył jej kosztami procesu, w tym brakującymi kosztami sądowymi, o czym orzekł, jak w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 102 k.p.c.

Powódka korzystała w niniejszej sprawie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego dla niej z urzędu. Sąd zasądził zatem od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz radcy prawnego E. B. (1) wynagrodzenie w kwocie 6 642,00 zł, ustalone stosownie
do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935). w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tekst jedn., Dz. U. z 2023 r., poz. 2437).

Należy w tym miejscu wskazać na orzeczenie Sądu Najwyższego, które stanowi, iż derogowanych przepisów rozporządzenia z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu przez wyroki Trybunału Konstytucyjnego z 19 kwietnia 2023 r. (SK 85/22) oraz z 20 kwietnia 2023 r.
(SK 53/22) nie zastąpiono nowymi regulacjami, co spowodowało, że - formalnie rzecz biorąc - de lege lata nie ma podstawy prawnej do określenia wprost wysokości kosztów nieopłaconej pomocy prawnej należnych pełnomocnikowi
z urzędu. Stan ten należy ocenić jako wystąpienie luki prawnej o charakterze konstrukcyjnym; nie ulega bowiem wątpliwości, że wynagrodzenie takie musi zostać przyznane i wypłacone. Do czasu wprowadzenia nowych regulacji wspomniana luka powinna być wypełniana przez analogię do rozporządzenia
o stawkach z wyboru, (patrz: postanowienie Sądu Najwyższego z 13 września 2023 r., I CSK 4563/22, LEX nr 3604386).