Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Przemysław Majkowski

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. J., M. J.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W.

i sprawy z powództwa R. B.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwa,

2.  zasądza od powodów A. J. i M. J. na rzecz pozwanego Banku (...) S.A. w W. kwotę 5.400,00 ( pięć tysięcy czterysta siedemnaście ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  zasądza od powoda R. B. na rzecz pozwanego Banku (...) S.A. w W. kwotę 5.400,00 ( pięć tysięcy czterysta siedemnaście ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 240/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 sierpnia 2019 r. (data wpływu) pełnomocnik powodów A. J. i M. J. przeciwko Bankowi (...) S.A. wniósł o pozbawienie wykonalności w części – w zakresie kwoty 117.083,46 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia 02.11.2019 r. do dnia zapłaty w odniesieniu do powodów M. J. i A. J. bankowego tytułu egzekucyjnego Banku (...) S.A. z dnia 12.02.2013 r. nr (...) opatrzonego klauzulą wykonalności w dniu 26.03.2013 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Sieradzu w sprawie o sygn. akt Co 264/13. Pełnomocnik wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów niniejszego postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa wskazała, że roszczenie objęte opisanym w pkt 1. tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu.

W odpowiedzi na pozew, pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości jako niezasadnego i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Ponadto, pozwem z dnia 17 października 2019 r. (data wpływu) przeciwko Bankowi (...) S.A. pełnomocnik powoda R. B. wniósł o pozbawienie wykonalności wobec R. B. w całości tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu wykonawczego z dnia 12.02.2013 r. nr (...) wydanego przez (...) S.A. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 13 marca 2013 r. sygn. akt I Co 264/13 oraz zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód ten również podniósł zarzut przedawnienia spornej wierzytelności. Na skutek tego powództwa sprawa zawisła pod sygn. I C 8/20.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 13 stycznia 2020 r. wydanym w sprawie I C 8/20 połączono sprawę I C 8/20 do wspólnego rozpoznania ze sprawą o sygn. akt I C 240/19 i postanowiono prowadzić dalej obie sprawy łącznie pod sygn. akt I C 240/19.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pismem z dnia 08.08.2019 r. został złożony przez pozwanego – (...) S.A. wniosek o wszczęcie egzekucji między innymi przeciwko powodom, na podstawie bankowego tytułu wykonawczego wystawionego w dniu 12 lutego 2013 r., opatrzonego klauzulą wykonalności w dniu 15 marca 2013 r. przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie I Co 264/13. Powodowie w dniu 16 sierpnia 2019 r. powzięli wiadomość o zajęciu ich rachunków bankowych przez organ egzekucyjny. W dniu 19 sierpnia 2019 r. po telefonicznym ustaleniu w banku uzyskali informacje, że prowadzone jest przeciwko nim postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu A. J., sygn. akt postępowania egzekucyjnego Km 1170/19.

Tytułem wykonawczym na podstawie którego prowadzona była egzekucja jest bankowy tytuł egzekucyjny (...) S.A. z 12 lutego 2013 r. nr (...) opatrzony klauzulą wykonalności z dnia 26.03.2013 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Sieradzu w sprawie I Co 264/13.

Zgodnie z treścią wskazanego powyżej bankowego tytułu egzekucyjnego powodowie są zobowiązani solidarnie do zapłaty należności głównej w kwocie 1.212.777,15 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, liczonymi od dnia 2 listopada 2013 r. do dnia zapłaty. Zgodnie z bankowym tytułem egzekucyjnym na dzień jego wystawienia, tj. 12 lutego 2013 r., skapitalizowana kwota odsetek za okres od dnia 02.11.2012 r. do dnia 12.02.2013 r. wyniosła 77.109,19 zł. Część należności głównej została uregulowana przez dłużników. Pozwany w toku postępowania egzekucyjnego dochodził pozostałej kwoty należności głównej oraz odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP za okres od dnia 02.11.2012 r. do dnia zapłaty, które na dzień 13.08.2019 r. wynoszą 499.421,61 zł.

(bezsporne)

A. i M. J. oraz R. B. na spotkaniu z przedstawicielami pozwanego w 2013 roku zobowiązali się ustnie do spłacania zadłużenia w dogodnych dla nich ratach miesięcznych do czasu zakończenia postępowania upadłościowego dłużnika głównego. Ze względu na powyższe deklaracje, bank zdecydował się wówczas czasowo wstrzymać wobec nich dalsze działania windykacyjne (egzekucyjne)

(zeznania świadka A. R. k. 270-271v)

Powodowie po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego zaczęli dokonywać regularnych wpłat na poczet spłaty zadłużenia. Pierwsza wpłata miała miejsce 1 marca 2013 r., a ostatnia 13 września 2019 r.

(zestawienie spłat k. 116-117)

Pismem z dnia 14 września 2015 r. (data wpływu do Sądu Rejonowego w Sieradzu) pełnomocnik Banku (...) S. A. z siedzibą w W. wystąpił przeciwko A. i M. J. oraz R. B. o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie o zapłatę 8.774.064,96 zł z tytułu:

- umowy o kredyt rewolwingowy numer (...) zawartej w dniu 31 stycznia 2011 roku wraz ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29.08.2015 r. do dnia zapłaty,

- umowy wykupu wierzytelności leasingowej nr (...) z dnia 05 grudnia 2012 r., wynikającej z umowy leasingu nieruchomości nr (...) z dnia 09 maja 2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29.08.2015 r. do dnia zapłaty,

- z tytułu umowy wykupu wierzytelności leasingowej nr (...) z dnia 05 grudnia 2012 r., wynikającej z umowy leasingu nieruchomości nr (...) z dnia 09 maja 2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29.08.2015 r. do dnia zapłaty,

- z tytułu umowy wykupu wierzytelności leasingowej nr (...) z dnia 05 marca 2012 r., wynikającej z umowy leasingu nieruchomości (...) z dnia 05 marca 2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29.08.2015 r. do dnia zapłaty.

Sprawa zawisła w Sądzie Rejonowym w Sieradzu pod sygn. akt I Co 1080/15.

Z uwagi na treść pism pełnomocników stron postępowania o zawezwanie do próby ugodowej, zwracających się o odroczenie terminu posiedzenia z uwagi na trwające negocjacje stron, pierwsze posiedzenie w sprawie zostało wyznaczone na 05 lutego 2016 r., jednakże żadna ze stron się na nie stawiła. Kolejne posiedzenie odbyło się 05 maja 2016 r. i stawili się na nie jedynie wezwani zawezwani do próby ugodowej R. B. i A. J.. 09 maja 2016 r. w wersji papierowej, a 05 maja 2016 r. w wersji elektronicznej do Sądu tego wpłynęło pismo pełnomocnika (...) S.A. proszącego o zmianę terminu tego posiedzenia ze względu na wciąż trwające negocjacje między stronami. Dnia 06 maja 2016 r. na posiedzeniu jawnym Sąd Rejonowy w Sieradzu w osobie przewodniczącej stwierdził, że do ugody nie doszło.

(bezsporne, akta sprawy I Co 1080/15 Sądu Rejonowego w Sieradzu)

Tak ustalony stan faktyczny jest w przeważającej części bezsporny i został ustalony na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentach urzędowych, zaś zagadnienia sporne będące kanwą niniejszego postępowania dotyczą w swej istocie nie faktów, lecz prawa.

Nieprzydatne do ustalenia stanu faktycznego mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności okazały się zeznania świadków W. M. oraz B. Z.. Świadkowie ci bowiem nie mieli wiedzy o prowadzonych negocjacjach ugodowych w toku postępowania o zawezwanie do próby ugodowej prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu pod sygn. akt I Co 1080/15. Świadek W. M. nigdy nie prowadził żadnego postępowania przeciwko powodom – współpracował z nimi wyłącznie w toku prowadzonego przez niego postępowania spółki (...) sp. z o. o. w upadłości. Nie miał więc wiedzy o postępowaniu wszczętym przez pozwanego w celu dochodzenia od pozwanych przysługujących mu wierzytelności, w tym wierzytelności z kredytu nr (...). Z kolei świadek B. Z. nie była pracownikiem (...) S.A. i nie była zaangażowania w proces dochodzenia wierzytelności banku. Jej zeznania nie ujawniły okoliczności, które dawałyby asumpt do przyjęcia zarzutu przedawnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli m. in.: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (opozycyjne) służy merytorycznej obronie dłużnika przed egzekucją prowadzoną zgodnie z przepisami postępowania egzekucyjnego jako konsekwencja zasady, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. (A. Adamczuk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, wyd. IV, red. M. Manowska, Warszawa 2021, art. 840.) Ustawa nie określa bliżej zdarzeń, które mogą być podstawą merytorycznej obrony dłużnika podjętej w powództwie egzekucyjnym. Powszechnie przyjmuje się, że określenie zdarzeń, o jakich mowa w art. 840 § 1, obejmuje zjawiska i stany świata zewnętrznego oraz objawy wewnętrznego życia stron, z którymi pozytywne przepisy prawa materialnego łączą wygaśnięcie zobowiązań albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. (T. Żyznowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 840).

W niniejszym postępowaniu powodowie kwestionowali istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem wykonawczym z uwagi na przedawnienie wierzytelności należącej do powoda. Sąd Okręgowy drobiazgowo analizując tak sformułowany zarzut nie mógł jednak uznać go za skuteczny, wobec czego powództwo podlegało oddaleniu.

W pierwszej kolejności trzeba zauważyć, że termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych bankowym tytułem egzekucyjnym należy określać na zasadach ogólnych zgodnie z art. 118 k.c. Powyższe roszczenie stwierdzone bankowym tytułem egzekucyjnym w zakresie należności głównej wynosi 3 lata jako roszczenia związane z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą. Natomiast roszczenie stwierdzone bankowym tytułem egzekucyjnym w zakresie odsetek wynosi 3 lata, jako roszczenia o świadczenia okresowe. W niniejszej sprawie bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) wystawiony przez Bank (...) S.A. z dnia 12.02.2013 r. opatrzono klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie o sygn. akt I Co 264/13.

Pismem z dnia 14 września 2015 r. (data wpływu do Sądu Rejonowego w Sieradzu) pełnomocnik Banku (...) S. A. z siedzibą w W. wystąpił przeciwko A. i M. J. oraz R. B. o zawezwanie do próby ugodowej. W tym miejscu należy przytoczyć treść art. 123 § 1 k.c., zgodnie z którym bieg przedawnienia przerywa się:

1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

3) przez wszczęcie mediacji.

Zgodnie zaś z treścią art. 124 § 1 k.c. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (§ 1.). W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone ( § 2.). Zgodnie zaś z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. W niniejszej sprawie zważyć również należało na przepisy intertemporalne, bowiem w dniu 9 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta znowelizowała przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące przedawnienia roszczeń. Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 9 lipca 2018 r., przepisy Kodeksu cywilnego w nowym brzmieniu. Z punktu widzenia niniejszej sprawy oznacza to, że wierzytelność dochodzona przez stronę pozwaną przedawniłaby się 1 stycznia 2020 r. Zawezwaniem do próby ugodowej pozwany Bank przerwał bowiem bieg przedawnienia, który zaczął biec na nowo od 6 maja 2016 r.

W niniejszej sprawie strona powodowa podnosiła, iż czynności podjęte przez pozwanego w sprawie I Co 1080/15 o zawezwanie do próby ugodowej miały charakter fikcyjny, nie nastawiony w rzeczywistości na zawarcie ugody, lecz na instrumentalne wykorzystanie prawa celem przerwania biegu przedawnienia. Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w orzecznictwie, iż wystąpienie do sądu z zawezwaniem do próby ugodowej celem jedynie przerwania biegu przedawnienia, nie zaś zawarcia ugody, nie powinno korzystać z ochrony prawnej, a tym samym – nie powinno odnieść skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia. Jednakże w niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego nie sposób doszukać się takiej sytuacji. Zarówno bowiem strona pozwana (w postępowaniu I Co 1080/15 – wnioskodawca) jak i strona powodowa (w postępowaniu I Co 1080/15 – przeciwnicy) swoimi czynnościami dawali powody do przyjęcia, iż brak było w postępowaniu banku objawów pozorności.

Pełnomocnicy jednej i drugiej strony występowali do Sądu Rejonowego z pismami, prosząc o odroczenie terminu posiedzenia z uwagi na trwające pertraktacje stron. W sprawie były wyznaczone dwa terminy, z czego na drugim stawiło się dwóch z trzech powodów, wskazując do protokołu iż są gotowi do zawarcia ugody z bankiem. Nie można zatem mówić o pozorności działań banku w sytuacji, w której to również powodowie (w tamtym postępowaniu – przeciwnicy) zwracali się z prośbą o odroczenie terminu posiedzenia z uwagi na trwające miedzy nimi negocjacje. W sytuacji, gdy strony same przyznają, iż takie negocjacje rzeczywiście miały miejsce, a jednocześnie brak jest innych dowodów wskazujących na to, że czynności banku w sprawie I Co 1080/15 miały charakter jedynie pozorny – Sąd Okręgowy nie podziela tak konstruowanego zarzutu strony powodowej. W konsekwencji, należy uznać, iż postępowanie o zawezwanie do próby ugodowej przerwało bieg przedawnienia, który zaczął biec na nowo od dnia 6 maja 2016 r. i skończyłby biec dopiero 31 grudnia 2019 r.

Jednocześnie Sąd nie zgodził się z argumentacją powoływaną w niniejszej sprawie, jakoby do przerwania biegu przedawnienia miało dojść na skutek uznania roszczenia przez powodów. Same niedokumentowane rozmowy między stronami, jak również dokonywanie wpłat przez A. i M. J. oraz R. B. bez szczegółowego oznaczenia spłacanego długu, nie mogą być uznane za – nawet „niewłaściwe” – uznanie swojego roszczenia.

Z tych wszystkich względów, w punkcie 1. wyroku łącznego Sąd oddalił powództwa zarówno A. J. i M. J. jak i powództwo R. B..

W punkcie 2. i 3. wyroku orzeczono o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c., - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który zarówno powodowie A. i M. J. jak i R. B. przegrali w całości. Na zasądzone od tych powodów wobec pozwanego Banku (...) S.A. koszty procesu w kwocie po 5.400,00 zł składają się wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł (ustalone w oparciu o § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).