Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: Justyna Łużyńska

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2025 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. B.

przeciwko K. A.

o ustalenie nieważności umowy

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powódki J. B. kosztami postępowania w sprawie,

3.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokat M. R. kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu wraz z należnym podatkiem VAT w kwocie 1.242,00 (jeden tysiąc dwieście czterdzieści dwa) złote.

Sygn. akt I C 371/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 3 września 2022 r. skierowanym do Sądu Okręgowego w Sieradzu przeciwko K. A. powódka J. B. wnosiła o ustalenie nieważności umowy zawartej pomiędzy nią a pozwanym w dniu 1 marca 2021 r., której przedmiotem była sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu numer (...) położonego w Z. przy ulicy (...) (akt notarialny Rep. A (...)) z powodu złożenia przez powódkę oświadczenia woli pod wpływem błędu.

(pozew- k.3-10)

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania.

(odpowiedź na pozew- k.49-53)

Na rozprawach w dniach 10 lutego 2023 r., 14 kwietnia 2024 r., 11 sierpnia 2023 r. i 3 listopada 2023 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo a pozwany wnosił o oddalenie powództwa.

(protokół rozprawy z dnia 10 lutego 2023 r. na płycie CD- 00:02:27 – 00:03:47- koperta k.244, protokół rozprawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. na płycie CD- 00:03:18 – 00:03:40- koperta k.244, protokół rozprawy z dnia 11 sierpnia 2023 r. na płycie CD- 00:02:09 – 00:02:28- koperta k.244, protokół rozprawy z dnia 3 listopada 2023 r. na płycie CD- 00:01:52 – 00:02:15- koperta k.244)

Na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2025 r. pełnomocnik powódki popierał powództwo i wnosił o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu i oświadczył, iż koszty te nie zostały uiszczone ani w całości ani w części.

(protokół rozprawy z dnia 22 sierpnia 2025 r. na płycie CD- 00:01:08 – 00:25:31- koperta k.244)

S ąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany K. A. do roku 2013 – 2014 był w związku z wnuczką powódki J. N. L. i w czasie trwania tego związku poznał powódkę. Gdy jego związek z N. L. się zakończył a N. L. wyjechała do Belgii, gdzie zamieszkała, pozwany w dalszym ciągu utrzymywał kontakt z powódką. Pozwany odwiedzał powódkę, opiekował się jej psami i wykonywał prace na działce, jaką posiadała.

(zeznania świadków: N. L.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 11 sierpnia 2023 r. 00:19:32 – 00:51:46- koperta k.244, M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W 2018 r. pozwany kupił od powódki jedną z działek, jakie chciała ona sprzedać. W tym czasie powódka sprzedawała innym osobom inne działki a jedną z osób, którym sprzedała jedną z nich była notariusz M. B.. Powódka przekazywała pieniądze uzyskane ze sprzedaży działek swojej wnuczce N. L. na zakup mieszkania w Belgii, u której miała zamieszkać.

(zeznania świadków: częściowo N. L.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:47:06 – 01:17:10- koperta k.244, protokół rozprawy na płycie CD z dnia 11 sierpnia 2023 r. 00:19:32 – 00:51:46- koperta k.244, M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244, kserokopie części wypisów aktów notarialnych- k.230-231)

W czasie, gdy powódka sprzedawała działkę pozwanemu, pytała go czy nie kupiłby od niej za 100.000,00 zł mieszkania w Z. przy ul. (...), w którym zamieszkiwała. Informowała ona wówczas pozwanego, że po sprzedaży mieszkania zamierza zamieszkać u wnuczki do Belgii. Pozwany poinformował wówczas powódkę, że nie ma środków finansowych na zakup mieszkania.

(zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W czasie pandemii w 2020 r. pozwany utrzymywał kontakt telefoniczny z powódką. W tym czasie zaognił się konflikt, w jakim powódka była już wcześniej ze swoją córką i nie chciała ona, by córka po niej coś odziedziczyła. Z rozmów z powódką pozwany dowiedział się o zaostrzeniu się konfliktu powódki z jej córką. Powódka mówiła mu też, że nie ma siły wchodzić po schodach do mieszkania na II piętrze, że jest w Polsce sama i że chciałaby się wyprowadzić do Belgii. W czasie jednej z takich rozmów powódka ponowiła propozycję sprzedania pozwanemu swojego mieszkania. Mieszkanie to nadawało się wówczas do generalnego remontu a powódka mieszkała w nim 60 lat. Pozwany wyraził wówczas zainteresowanie ofertą powódki a ponieważ nie miał pełnej kwoty na zakup mieszkania, którą wcześniej powódka określiła na 100.000,00 zł, udał się do banku aby zorientować się, czy bank udzieli mu kredytu na zakup mieszkania. Gdy pozwany dowiedział się, że dostanie kredyt na zakup mieszkania, strony zaczęły załatwiać formalności związane z tym zakupem. Powódka uzyskała wówczas dokumenty ze Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Z. niezbędne do sprzedaży mieszkania. Pozwany przekazywał powódce, że mieszkanie po zakupie wynajmowałby i zarabiał na tym.

(zeznania świadków: N. L.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:47:06 – 01:17:10- koperta k.244, M. J.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 11 sierpnia 2023 r. 00:04:14 – 00:18:14- koperta k.244, M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, częściowo zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W dniu 27 grudnia 2020 r. powódka i pozwany zawarli w formie pisemnej umowę przedwstępną sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Z. przy ul. (...) o powierzchni 37 m ². Na podstawie tej umowy strony zobowiązały się do zawarcia w formie aktu notarialnego umowy przyrzeczonej sprzedaży, na podstawie której powódka miała sprzedać pozwanemu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu z przynależną do niego piwnicą a pozwany zapłacić jej cenę w kwocie 100.000,00 zł, w tym częściowo ze środków uzyskanych z kredytu. Zgodnie z treścią umowy przedwstępnej umowa przyrzeczona miała być zawarta przez strony niezwłocznie po uzyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej przez pozwanego nie później niż do dnia 30 czerwca 2021 r. W myśl tej umowy powódka miała prawo wyboru notariusza, który sporządzi umowę przyrzeczoną a koszty aktu notarialnego miał ponieść pozwany. Umowa przedwstępna zawierana była w mieszkaniu powódki. Warunki sprzedaży prawa do lokalu uzgodnione były przez strony w rozmowie telefonicznej a wzór umowy przedwstępnej pozwany pozyskał z internetu. Swoje dane osobowe zawarte w umowie powódka przekazała pozwanemu.

(zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244, kserokopia umowy- k.54-55)

Pozwany umówił strony na wizytę u notariusza M. B. w celu zawarcia umowy na dzień 1 marca 2021 r. i on przekazał dokumenty ze spółdzielni mieszkaniowej niezbędne notariuszowi do sporządzenia aktu notarialnego umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, które przekazała mu powódka. Przekazał on też notariuszowi umowę kredytu mieszkaniowego, jaką zawarł on w dniu 4 lutego 2021 r. z (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w związku z zakupem prawa do lokalu. Notariusz miała też okazany operat szacunkowy mieszkania sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego na zlecenie banku udzielającego kredytu, z którego to operatu wynikało, że mieszkanie powódki jest do remontu. Pozostałe dokumenty niezbędne do zawarcia aktu notarialnego i założenia księgi wieczystej przekazała notariuszowi powódka. Pytała ona wówczas notariusza o możliwość ustanowienia służebności mieszkania na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, gdyż obawiała się czy nie będzie musiała wrócić z Belgii a notariusz poinformowała ją, że nie ma takiej możliwości. Gdy pozwany ustalał termin podpisania aktu z notariuszem, powódka przekazała mu, by umówił się na inny termin niż 25 lutego 2021 r., gdyż w tym dniu miała mieć szczepienie na COVID – 19. Pozwany umówił strony na dokonanie czynności notarialnych u notariusza M. B. na dzień 1 marca 2021 r.

(zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W dniu 25 lutego 2021 r. powódka została zaszczepiona drugą dawką szczepionki na (...) 19. Po tym szczepieniu nie zgłaszała się ona do lekarza z powodu złego samopoczucia.

(kserokopia dowodu zaszczepienia- k.26, wydruk skierowania- k.139)

W dniu umówionej wizyty u notariusza pozwany przyjechał samochodem po powódkę. Gdy pozwany podjechał pod blok powódki, czekała ona na niego ubrana na dole klatki schodowej. Nie wspominała ona wówczas pozwanemu, by źle się czuła i nie chciała przekładać wizyty u notariusza. Informowała jedynie pozwanego, że po szczepieniu bolała ją ręka.

(zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W czasie wizyty u notariusza strony przekazały mu dowody osobiste. Przed zawarciem umowy notariusz M. B., która miała sporządzić akt notarialny, sprawdzała zdolność stron do zawarcia umowy poprzez zadawanie im pytań. W tym czasie powódka nie przekazywała jej, by źle się czuła. Nie było też po niej widać, by źle się czuła. Powódka nie prosiła notariusza, by z powodu jej złego samopoczucia czynności notarialne przełożone zostały na inny dzień. U notariusza doszło do rozmowy stron, w której powódka stwierdziła, że chce dożywotnio mieszkać w sprzedawanym pozwanemu lokalu. Pozwany nie chciał się zgodzić na taki warunek i stwierdził, że wobec tego mieszkania nie kupi. Notariusz informowała strony, że w związku z tym, że pozwany zamierza kupić mieszkanie na kredyt w umowie musi być wskazana konkretna data wydania lokalu, gdyż w innym razie pozwany nie uzyska kredytu. Informowała też strony, że na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nie można ustanowić służebności osobistej mieszkania. Strony dyskutowały jak ustalić termin wydania pozwanemu przez powódkę lokalu. Powódka cały czas twierdziła, że po sprzedaży lokalu chce wyjechać do wnuczki do Belgii ale przed tym wyjazdem chce jeszcze skorzystać z wyjazdu do sanatorium, który miała wykupiony w okresie wakacyjnym. Twierdziła też, że nie wie jeszcze kiedy wnuczka przyjedzie po nią, by zabrać ją do Belgii. Obawiała się też, czy nie będzie musiała wrócić z Belgii. Strony ustaliły zatem, że powódka wymelduje się ze sprzedawanego pozwanemu lokalu, opróżni go i wyda go pozwanemu najpóźniej do 31 grudnia 2021 r., aby miała ona jeszcze stosowny zapas czasu na wyprowadzkę. Strony postanowiły też, że do czasu wydania lokalu pozwanemu powódka będzie zobowiązana do ponoszenia wszelkich kosztów i opłat związanych z użytkowaniem i eksploatacją lokalu. Strony rozważały wówczas w obecności notariusza, że jeśli powódka nie wyrobiłaby się z wyprowadzką do ustalonego terminu, będą mogły zawrzeć umowę najmu albo użyczenia lokalu.

(zeznania świadków: M. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 01:17:10 – 01:44:44, M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244,częściowo zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244, kserokopia wypisu aktu notarialnego- k.11-20)

Notariusz miała przygotowany projekt aktu notarialnego a szczegółowe dane dotyczące ceny sprzedaży i terminu wydania lokalu zostały do niego wpisane w oparciu o oświadczenia stron składane przed notariuszem. Przed podpisaniem przez strony aktu notarialnego obejmującego sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu notariusz odczytała ten akt stronom i pytała czy ma jeszcze wyjaśnić im jakieś jego zapisy. Żadna ze stron nie żądała takich wyjaśnień i nie twierdziła, by nie rozumiała zapisów umowy i strony złożyły podpisy pod umową. Za dokonanie czynności notarialnej notariuszowi zapłacił pozwany. Po zawarciu umowy pozwany odwiózł powódkę do domu. W drodze powrotnej powódka nie narzekała, by źle się czuła.

(zeznania świadków: M. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 01:17:10 – 01:44:44, M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244, kserokopia wypisu aktu notarialnego- k.11-20, odpis z księgi wieczystej- k.42)

Po zawarciu umowy sprzedaży część ceny zakupu pozwany przelał na konto powódki a pozostałą część przelał jej na konto bank, który udzielił pozwanemu kredytu na zakup prawa do lokalu. Pozwana część pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania przekazała wnuczce, u której miała zamieszkać w Belgii a część zostawiła sobie.

(częściowo zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

Trzy dni po zawarciu umowy – w dniu 4 marca 2021 r. powódka była na wizycie u diabetologa, któremu podała, że czuje się dobrze. Nie informowała ona tego lekarza o złym samopoczuciu po przyjęciu drugiej dawki szczepionki na (...).

(kserokopia dokumentacji medycznej powódki- k.112-136)

Po zawarciu umowy sprzedaży prawa do lokalu strony miały kontakt telefoniczny we wrześniu 2021 r. Powódka poinformowała wówczas pozwanego, że przed wyprowadzką pojedzie jeszcze do wnuczki do Belgii, by sprawdzić czy mieszkanie kupione przez wnuczkę jest wyremontowane. Gdy wróciła z Belgii po 6 tygodniach poinformowała ona pozwanego, że nie wyprowadzi się ze sprzedanego mu mieszkania, gdyż zawsze w nim mieszkała i że może oddać mu 100.000,00 zł za jakie mieszkanie mu sprzedała. Pozwany nie zgadzał się na sprzedanie mieszkania powódce, gdyż w związku z jego zakupem poniósł dodatkowe koszty. W czasie rozmowy telefonicznej z pozwanym powódka nie mówiła, że myślała, że zawarła inną umowę niż faktycznie zawarła.

(zeznania świadka M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, częściowo zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

Po dwóch tygodniach od tej rozmowy telefonicznej strony skontaktowały się telefonicznie ponownie. Powódka zażądała wówczas od pozwanego złożenia pisemnego oświadczenia, że może ona dożywotnio mieszkać w jego mieszkaniu. Pozwany nie zgodził się na sporządzenie takiego oświadczenia. Poinformował on powódkę, że od 2022 r. może jej wynająć mieszkanie, na co powódka nie zgodziła się.

(zeznania świadka M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244)

W dniu 28 października 2021 r. pozwany powiadomił N. L. w wiadomości sms sporządzonej w języku polskim, że powódka sprzedała mu mieszkanie i odmawia wyprowadzki, choć miała się wyprowadzić do końca 2021 r. N. L. odpisała mu po polsku, że nic nie wie o umowie sprzedaży mieszkania. W kolejnym smsie z tego samego dnia napisała mu, że babcia przekazała jej, że pozwany miał mieszkanie odebrać dopiero po jej śmierci. W wiadomościach sms pozwany zaproponował N. L., żeby płaciła mu za wynajem mieszkania, w którym pozwana będzie mogła wówczas mieszkać.

(zeznania świadków: N. L.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 11 sierpnia 2023 r. 00:19:32 – 00:51:46- koperta k.244, zeznania świadka M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, wydruk wiadomości sms- k.232-235)

W dniu 10 lutego 2022 r. powódka powiadomiła Prokuraturę Rejonową w Zduńskiej Woli, iż pozwany ją oszukał, gdyż kupił od niej mieszkanie bez zastrzeżenia w akcie notarialnym, że może ona w tym mieszkaniu dożywotnio mieszkać, choć tak było przez strony uzgodnione. Postanowieniem z dnia 7 marca 2022 r. Prokuratura Rejonowa w Zduńskiej Woli odmówiła wszczęcia postępowania w tej sprawie wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego. Po rozpoznaniu zażalenia powódki na to postanowienie Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli postanowieniem z dnia 9 czerwca 2022 r. wydanym w sprawie sygn. akt II Kp 90/22 utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

(postanowienia- k.27-28 załączonych akt sprawy Prokuratury Rejonowej w Zduńskiej Woli sygn. Ds 120/2022, k.34-35 k.27-28 załączonych akt sprawy Prokuratury Rejonowej w Zduńskiej Woli sygn. Ds 120/2022)

Ponieważ powódka nie wydała pozwanemu mieszkania w umówionym terminie i nie zawarła z nim umowy najmu, pozwany w dniu 31 maja 2022 r. zlecił Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. eksmisję powódki z tego mieszkania. Sprawa z jego wniosku zarejestrowana została pod sygn. akt Km 333/22.

(zeznania świadka M. M. – A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 3 listopada 2023 r. 00:04:12 – 00:31:16- koperta k.244, zeznania powódki J. B.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:07:20 – 00:09:37 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 10 lutego 2023 r. 00:03:57 – 00:48:32- koperta k.244, zeznania pozwanego K. A.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 22 sierpnia 2025 r. 00:09:37 – 00:15:51 w zw. z protokołem rozprawy na płycie CD z dnia 14 kwietnia 2023 r. 00:03:40 – 00:44:12- koperta k.244, wniosek- k.1-2 załączonych akt Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. sygn. Km 333/22, kserokopia wezwania- k.25)

W dniu 16 sierpnia 2022 r. powódka sporządziła oświadczenie, że uchyla się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli zawartego w akcie notarialnym z dnia 1 marca 2021 r. Rep. A nr 787/2021, mocą którego przeniosła na pozwanego własność spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu numer (...) położonego przy ul. (...) w Z. W z powodu błędu polegającego na mylnym wyobrażeniu o możliwości dożywotniego nieodpłatnego zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu wywołanego podstępnym działaniem pozwanego. W oświadczeniu tym wskazała, że pozwany zapewniał ją, że w zamian za sprzedaż mieszkania za cenę poniżej wartości rynkowej będzie ona uprawniona do dożywotniego nieodpłatnego zamieszkiwania w lokalu po czym zażądał od niej jego opuszczenia i wszczął w tym celu postępowanie egzekucyjne. Oświadczyła też, że gdyby nie działała pod wpływem błędu, nie złożyłaby oświadczenia o zawarciu powyższej umowy. Oświadczenie to zostało doręczone pozwanemu w dniu 17 sierpnia 2022 r.

(kserokopia oświadczenia- k.21,kserokopia zwrotnego potwierdzenia odbioru- k.22, kserokopia potwierdzenia nadania- k.23)

W odpowiedzi na oświadczenie powódki pozwany poinformował ją, że uznaje je za nieskuteczne, gdyż nie działała ona pod wpływem błędu a ponadto z uwagi na to, że upłynął termin do złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli. Pismo to nadanie zostało do powódki w dniu 1 września 2022 r.

(kserokopia odpowiedzi- k.56, kserokopia dowodu nadania pisma- k.57)

Powódka utrzymuje się z renty rodzinnej w wysokości 2.255,22 zł. Jest ona zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności ze wskazaniem do rehabilitacji narządu ruchu. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się u niej od maja 1998 r. W 2021 r. powódka chorowała na cukrzycę insulinozależną, astmę oskrzelową i nadciśnienie samoistne i przyjmowała na stałe szereg leków w tym H..

(zeznania świadka N. L.- protokół rozprawy na płycie CD z dnia 11 sierpnia 2023 r. 00:19:32 – 00:51:46- koperta k.244, kserokopie zaświadczeń- k.27, k.29, kserokopia orzeczenia- k.28, kserokopia faktury- k.30, kserokopia dokumentacji medycznej powódki- k.112-136, wydruki z Internetowego Konta Pacjenta- k.141-149, k.162-165)

W dokumentacji medycznej powódki brak jest danych, by w okresie zawierania umowy sprzedaży występowały u niej zaburzenia stanu psychicznego – choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe czy otępienie. Dokumentacja medyczna powódki nie zawiera żadnych informacji na temat dolegliwości ze strony stanu psychicznego powódki. W okresie zawierania umowy powódka przyjmowała H., która jest lekiem uspokajającym, ułatwiającym sen. Lek ten mógł być przez nią w tym okresie przyjmowany codziennie. W dawce przyjmowanej przez powódkę lek ten nie mógł zmienić jej świadomości ani zdolności do czynności prawnych. Z dokumentacji medycznej powódki nie wynika, by miała ona powikłania po przyjęciu drugiej dawki szczepionki na (...). Brak jest podstaw, by sądzić, że w dniu zawierania umowy powódka miała wysoką temperaturę, która powodowałaby u niej zaburzenia świadomości uniemożliwiające swobodne wyrażenie woli i pokierowanie swoim postępowaniem. W dniu 1 marca 2021 r. powódka nie pozostawała zatem w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

(opinia biegłego lekarza psychiatry J. K.- k.181-183, uzupełniająca opinia pisemna biegłego lekarza psychiatry J. K.- k.213-214)

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której twierdziła ona, że podpisując akt notarialny sprzedaży mieszkania była przekonania, że może dożywotnio mieszkać w tym mieszkaniu. Jej zeznania w tym zakresie są nielogiczne i pozostają w sprzeczności z treścią aktu notarialnego, z którego wynika wprost, iż powódka miała się nie tylko wyprowadzić z lokalu i opróżnić go do 31 grudnia 2022 r. ale też wymeldować się niego. Nie ulega przy tym wątpliwości w świetle zgodnych w tym zakresie zeznań pozwanego i świadka M. B., która co należy podkreślić, jest osobą obcą dla stron i jako taka nie miała powodów by przedstawiać fakty niezgodnie z rzeczywistością, że akt notarialny zawierający wskazane zapisy został odczytany powódce a więc, że znała ona jego treść. Nie można też nie zauważyć, iż z korespondujących ze sobą zeznań świadka M. B. i pozwanego wynika, iż przed sporządzeniem aktu notarialnego umowy sprzedaży powódka zgłosiła chęć dożywotniego zamieszkiwania w lokalu, jaki chciała pozwanemu sprzedać a pozwany nie wyrażał zgody na zawarcie takiej umowy a wówczas strony w obecności notariusza dyskutowały nad wyborem terminu opuszczenia lokalu przez powódkę i ustaliły go w porozumieniu. Fakt uzgadniania przez powódkę z pozwanym terminu opuszczenia przez nią lokalu zaprzecza prawdziwości jej zeznań o jej przekonaniu, że w sprzedawanym lokalu będzie mogła mieszkać do śmierci. Gdyby tak bowiem było nie byłoby konieczności ustalania przez strony w umowie terminu do opuszczenia przez powódkę lokalu a zapisy w tym zakresie nie znalazłyby się w umowie. Wobec powyższego Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której twierdziła ona, że dowiedziała się kiedy ma się wyprowadzić z lokalu dopiero we wrześniu 2021 r. od pani która prowadzi pośrednictwo sprzedaży mieszkań. Ponadto nie można nie zauważyć, iż powódka, co wynika wprost z jej zeznań, miała świadomość, że pozwany chciał kupić od niej mieszkanie, by je później wynajmować i czerpać z niego zyski co także wskazuje na to, iż miała świadomość, że po sprzedaży mieszkania nie będzie mogła w nim mieszkać, gdyż gdyby miała w nim mieszkać, pozwany nie mógłby mieszkania wynajmować. Nie można też nie zwrócić uwagi na to, że powódka przyznawała w swoich zeznaniach, że notariusz informowała ją przed zawarciem aktu notarialnego, że umowa nie może zawierać zapisu o jej dożywotnim zamieszkiwaniu w lokalu a zatem wiedziała, że takiego zapisu w umowie nie będzie.

Sąd nie dał przy tym wiary zeznaniom powódki w tym zakresie, w którym twierdziła ona, że nie słyszała co czyta notariusz, bo była po gorączce. Twierdzenia pozwanej były gołosłowne a przy tym, gdyby nie usłyszała ona jakichś zapisów umowy z pewnością prosiłaby notariusza o ich powtórzenie, czego nie zrobiła.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki także w tym zakresie, w którym podawała ona, że chciała sprzedać mieszkanie w zamian za dożywocie. Jej zeznania w tym zakresie pozostawały w sprzeczności nie tylko z zeznaniami pozwanego ale też z treścią umowy przedwstępnej sprzedaży lokalu, z której nie wynikało, że powódka będzie miała prawo po sprzedaży lokalu w nim mieszkać. Sąd nie dał przy tym wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że nie zawierała z pozwanym przedwstępnej umowy sprzedaży lokalu. Jej zeznania w tym zakresie pozostają w sprzeczności nie tylko z zeznaniami pozwanego ale też z kserokopią dokumentu tej umowy, jaką pozwany złożył do akt. Zauważyć przy tym należy, że powódka nie kwestionowała swojego podpisu pod treścią tej umowy. W ocenie Sądu natomiast fakt nie złożenia tej umowy przez powódkę, której egzemplarzem powódka dysponowała, co wynika wprost z treści tej umowy, a później kwestionowanie jej zawarcia wskazuje na to, iż powódka w celu lansowania swojej tezy o wprowadzeniu jej w błąd przy zawarciu umowy sprzedaży co do treści tej umowy zataiła dokument, który wskazywał na to, jaką faktycznie umowę chciała zawrzeć z pozwanym. Zapisy umowy przyrzeczonej bowiem nawiązują do treści umowy przedwstępnej łączącej strony. Niewiarygodne są przy tym twierdzenia powódki, że być może pozwany podsunął jej do podpisu umowę przedwstępną gdy się zważy, że powódka zdecydowała się na zawarcie u notariusza umowy przyrzeczonej, która zawierała te same postanowienia co umowa przedwstępna. Powódka zresztą nie kwestionowała, że chciała sprzedać pozwanemu mieszkanie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki także w tym zakresie, w którym podawała, że sprzedając mieszkanie nie miała zamiaru wyprowadzić się do wnuczki do Belgii. Jej zeznania w tym zakresie pozostają w sprzeczności z korespondującymi ze sobą zeznaniami świadka M. B. i zeznaniami pozwanego.

Sad nie dał też wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że w czasie zawierania umowy sprzedaży mieszkania po przyjęciu drugiej szczepionki na (...) chorowała na (...). Jej zeznania w tym zakresie były nie tylko całkowicie gołosłowne ale też nielogiczne i pozostawały w sprzeczności z zeznaniami świadka M. B. i pozwanego oraz z dokumentacją medyczną powódki. Powódka nie tylko bowiem nie korzystała z pomocy lekarskiej po przyjęciu drugiej dawki szczepionki a przed podpisaniem aktu notarialnego, co z pewnością miałoby miejsce, gdyby chorowała na (...) i nie była w tym czasie objęta izolacją. Poza tym nie uskarżała się ona na swój stan zdrowia do notariusza sporządzającego akt notarialny, co wprost wynika z zeznań świadka M. B.. W ocenie Sądu przy tym niewiarygodne są twierdzenia powódki, że mówiła ona, że jest chora pozwanemu. Ten bowiem zaprzeczył temu a zdaniem Sądu w dobie panowania koronawirusa z pewnością nie zlekceważyłby takiej informacji i nie chciałby się narażać przy spotkaniu z powódką na zakażenie wirusem wywołującym (...). Jednocześnie z zeznań pozwanego i świadka M. B. nie wynika też, by w czasie sporządzania aktu notarialnego powódka zdradzała jakiekolwiek objawy chorobowe i by prosiła ona o przełożenie czynności notarialnych na inny termin, co z pewnością zrobiłaby, gdyby była chora. Nie można pomiąć, iż zeznania powódki co do jej stanu w czasie zawierania umowy sprzedaży były wewnętrznie sprzeczne. Twierdziła ona bowiem jednocześnie, że w tym czasie chorowała na (...) i że w tym czasie była już po chorobie. Znamienne jest też, że powódka będąc na wizycie lekarskiej trzy dni po zawarciu aktu notarialnego nie zgłaszała lekarzowi, by źle się czuła po przyjęciu drugiej dawki szczepionki, co wynika wprost z dokumentacji medycznej powódki.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki także w tym zakresie, w który podawała, iż została znienacka poinformowana o terminie czynności notarialnej przez pozwanego. Biorąc pod uwagę fakt, iż czynności notarialne są umawiane z wyprzedzeniem, Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego w tej części, w której podawał on, że powódka wiedziała z wyprzedzeniem, kiedy będzie miało miejsce sporządzenie aktu notarialnego i że czekała na jego przyjazd w tym dniu aby ją do notariusza zawiózł.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że do sporządzenia aktu notarialnego nie były notariuszowi potrzebne żadne dokumenty. W tym zakresie bowiem zeznania powódki były całkowicie nielogiczne, gdyż powszechnie wiadomym jest, że notariusz sporządzając akty notarialne umów sprzedaży opiera się na dokumentach własności. Sąd nie dał też wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że pozwany sam załatwił dokumenty ze spółdzielni mieszkaniowej dla notariusza. Jej zeznania nie tylko bowiem były wewnętrznie sprzeczne, gdyż skoro twierdziła ona, że do notariusza nie były potrzebne żadne dokumenty to i nie byłoby potrzeby ich mu dostarczać ale też były nielogiczne. Oczywistym jest bowiem, że spółdzielnia mieszkaniowa nie wydałaby żadnych dokumentów dotyczących prawa do lokalu osobie, która nie jest jego właścicielem albo nie ma upoważnienia od właściciela. Tymczasem powódka podawała, że nie upoważniała pozwanego do odbioru jakichkolwiek dokumentów ze spółdzielni mieszkaniowej. Stąd Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego, że dokumenty ze spółdzielni mieszkaniowej niezbędne do sporządzenia aktu notarialnego uzyskała powódka. Sąd nie dał też wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, iż przed zawarciem z pozwanym umowy sprzedaży lokalu spółdzielnia mieszkaniowa wydała jej książeczkę opłat związanych z użytkowaniem mieszkania wystawioną na nazwisko pozwanego. Jej zeznania w tym zakresie były nie tylko nielogiczne ale też gołosłowne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki również w tym zakresie, w którym podawała ona, że nie przekazywała pozwanemu żadnych dokumentów dotyczących mieszkania, jakie zamierzała mu sprzedać w celu dostarczenia ich notariuszowi. Ponieważ pozwany, jak wynika z zeznań świadka M. B., dostarczył jej przed sporządzeniem projektu aktu notarialnego dokumenty dotyczące mieszkania, oczywistym jest, że musiał jej mieć od powódki, gdyż sam nie mógłby wejść w ich posiadanie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki także w tym zakresie, w którym podawała, że nie składała pozwanemu oświadczenia o uchyleniu się od skutków złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu. Jej zeznania w tym zakresie pozostają bowiem w sprzeczności z zeznaniami pozwanego i z oświadczeniem złożonym do akt spawy.

Sąd nie dał też wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że nie zgłaszała organom ścigania, że pozwany ją oszukał. Jej zeznania w tym zakresie pozostają bowiem w oczywistej sprzeczności z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa złożonym przez powódkę a znajdującym się w załączonych aktach sprawy sygn. akt Ds 199/2022.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w tej części, w której podawała ona, że nie było nigdy planów, by zamieszkała ona u wnuczki N. L. w Belgii. Jej zeznania w tym zakresie pozostawały w sprzeczności nie tylko z korespondującymi ze sobą zeznaniami pozwanego i świadka M. B. ale też z zeznaniami samej N. L., która podawała że powódka miała u niej zamieszkać choć dopiero wtedy, gdy trzeba będzie się nią opiekować.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka N. L. w tej części, w której podawała ona, że pozwany prosił ja, by namówiła powódkę do sprzedaży mieszkania bez dożywocia. Biorąc pod uwagę zeznania powódki i pozwanego, z których wynikało, że to powódka wyszła z inicjatywą sprzedaży mieszkania pozwanemu oraz, że zdecydował się on na jego zakup na kredyt, by mieszkanie to po zakupie wynajmować, oczywistym jest, że z warunków umowy proponowanej przez powódkę musiało wynikać, że z mieszkania po sprzedaży się ona wyprowadzi a zatem pozwany nie miał powodu, by rozmawiać ze świadkiem przed zawarciem umowy o tym, by przekonała powódkę aby nie chciała dożywotnio mieszkać w lokalu po jego sprzedaży.

Sąd nie dał też wiary zeznaniom świadka N. L. w tej części, w której podawała ona, że nie było planów, by powódka zamieszkała u niej. Zeznania świadka w tym zakresie były bowiem niespójne. Początkowo bowiem świadek twierdziła, że były ustalenia o zamieszkaniu u niej powódki, gdy będzie się trzeba nią opiekować by później twierdzić już, że takich ustaleń nie było ale, że wzięłaby ona powódkę do siebie, gdyby trzeba się było nią opiekować. Zdaniem Sądu nie ma przy tym znaczenia fakt, że świadek po raz pierwszy przesłuchiwana była bez obecności tłumacza. Świadek bowiem logicznie odpowiadała na zdawane jej pytania, co oznaczało, ze rozumiała ich treść. Poza tym powódka żądając jej przesłuchania początkowo w ogóle nie wskazywała na fakt, by świadek nie znała języka polskiego a żądanie jej przesłuchania w obecności tłumacza zgłosiła dopiero po jej przesłuchaniu. Co więcej wskazać należy, że powódka sama podała, że nie zna języka francuskiego, co oznacza, że komunikuje się ona ze świadkiem w języku polskim. Nie można też nie zauważyć, że świadek N. L. porozumiewała się z pozwanym w języku polskim w wiadomościach sms, co wynika z wydruków ich korespondencji złożonej przez powódkę.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka M. J. w tym zakresie, w którym podawała ona, że powódka w 2018 r. zleciła jej poszukiwanie kupca na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, na którym miała być ustanowiona dożywotnia służebność mieszkania dla powódki. Biorąc pod uwagę fakt, iż świadek trudni się profesjonalnie obrotem nieruchomościami musiała mieć ona zatem wiedzę, że zawarcie tego rodzaju umowy jest prawnie niemożliwe a wobec tego nie można uznać za wiarygodne, by szukała dla powódki kontrahenta, który miałby taka umowę zawrzeć. Sąd nie dał też wiary zeznaniom tego świadka w tym zakresie, w którym podawała ona, że powódka umówiła się na zawarcie takiej umowy z pozwanym. Świadek nie była bowiem obecna przy rozmowach, jakie toczyły strony na temat sprzedaży mieszkania a wiedzę w tym zakresie miała od powódki, której zeznania okazały się niewiarygodne. Sąd nie dał też wiary zeznaniom tego świadka w tym zakresie, w którym podawała ona, że gdy przeczytała ona powódce umowę, powódka była zdziwiona, że nie ma w niej zapisów o jej prawie dożywotniego mieszkania w sprzedanym pozwanemu lokalu, gdyż jak ustalono na podstawie zeznań pozwanego i świadka M. B. oraz treści aktu notarialnego, który został odczytany powódce przez notariusza i którego wypis został jej przekazany, powódka wiedziała o tym od momentu zawarcia umowy.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd pominął kserokopię załącznika do opinii wydanej w sprawie sygn. akt Ns 1259/21, gdyż nie miała ona znaczenia dla rozstrzygnięcia. Sąd pominął też dowód z opinii biegłego z akt sprawy sygn. I Ns 1259/21 Sądu Rejonowego w Sieradzu, gdyż dowód ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia, bowiem cenę sprzedaży ustalają strony umowy a nie biegli a z zeznań świadka M. B. wynikało, że cena uzgodniona przez strony w kontekście operatu sporządzonego przez biegłego wyceniającego mieszkanie powódki na potrzeby uzyskania przez pozwanego kredytu na jego zakup, z którego wynikało, że mieszkanie jest do remontu oraz z uwagi na mały metraż mieszkania nie budziła wątpliwości co do tego, by była ona zaniżona. Z tej samej przyczyny Sąd pominął też dowód z danych personalnych rzeczoznawcy majątkowego wynajętego przez (...) Bank (...) Spółka Akcyjna do wyceny mieszkania powódki. Sąd pominął też dowód z kolejnej uzupełniającej opinii biegłego psychiatry opartej na wywiadzie z powódką i jej badaniu z uwagi na to, iż dowód ten został zgłoszony dla przewleczenia postępowania. Przedmiotem opinii była bowiem ocena stanu psychicznego powódki w czasie zawierania umowy sprzedaży w 2021 r. a zatem przeprowadzanie w 2025 r. badania powódki nie mogłoby mieć żadnego znaczenia dla oceny tego stanu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powódka wnosiła w pozwie o ustalenie nieważności umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jaką zawarła z pozwanym w dniu 1 marca 2021 r. Powódka podnosiła, iż zawierając tę umowę sprzedaży pozostawała w błędnym przekonaniu, że prawo do lokalu, jakie sprzedała pozwanemu, zostało obciążone służebnością osobistą mieszkania, na mocy której mogła ona zamieszkiwać w tym lokalu do śmierci oraz że jej zły stan zdrowia w czasie zawierania umowy sprzedaży prawa do lokalu powodował, iż nie mogła ona świadomie ani swobodnie powziąć decyzji i wyrazić swojej woli.

Jak wynika z art. 189 kc powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Interes prawny w rozumieniu tego przepisu istnieje tylko wtedy, gdy powód w potrzebie ochrony swej sfery prawnej, uczynić może zadość przez samo ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. W konsekwencji przyjąć należy, że interes taki nie występuje, gdy możliwe jest wytoczenie powództwa o świadczenie, chyba że ze spornego stosunku prawnego wynikają dalsze skutki, których dochodzenie w drodze powództwa o świadczenie nie jest możliwe lub aktualne. Oczywistym przy tym jest, że interes prawny musi występować w relacji do strony pozwanej. Dla ustalenia, że powód posiada interes prawny istotne jest to, aby rozstrzygnięcie wydane w oparciu o art. 189 kpc gwarantowało powodowi skuteczną ochronę jego interesów. Wyrok ustalający musi więc być zdatny do tego, aby definitywnie zakończyć spór stron co do prawa czy stosunku prawnego.

Zdaniem Sądu powódka wykazała posiadanie interesu prawnego w wytoczeniu powództwa w przedmiotowej sprawie. Żądanie ustalenia nieważności umowy z dnia 1 marca 2021 r. odnosi się bowiem do sfery własności powódki i ewentualnych praw bądź ich braku do spornej nieruchomości i płynących z tego konsekwencji.

Powódka w pierwszej kolejności wskazywała, że składając oświadczenie przed notariuszem działała pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej, bowiem była przekonana, że choć sprzedaje przysługujące jej prawo do lokalu, ma zapewnione prawo do dożywotniego zamieszkiwania w tym lokalu.

Zgodnie z art. 84 § 1 kc w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli, jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Jak wynika natomiast z art. 84 § 2 kc można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod jego wpływem i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Warunkiem uznania błędu za istotny jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o treści czynności prawnej, tak co do jej podstawy faktycznej lub prawnej, jak i każdego jej elementu, które było przyczyną złożenia oświadczenia woli, przy założeniu, że gdyby składający oświadczenie znał rzeczywistą treść czynności, nie złożyłby go.

W przedmiotowej sprawie nie zostało wykazane przez powódkę, że składając oświadczenie woli z dnia 1 marca 2021 r. działała ona w błędzie co do jego treści i skutków prawnych z niego wynikających. Powódka miała bowiem świadomość, że zawiera umowę sprzedaży lokalu i że po jego sprzedaży nie będą jej już przysługiwać do tego lokalu żadne prawa. Powódka zarówno na etapie składania dokumentów niezbędnych do przygotowania aktu notarialnego jak i podczas wizyty u notariusza, na której akt został sporządzony, była informowana przez notariusza, iż nie jest możliwe prawnie ustanowienie służebności mieszkania na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, wiedziała więc, że taka służebność nie zostanie na jej rzecz ustanowiona. Była też ona informowana przez pozwanego w dniu zawierania umowy notarialnej, że nie jest on zainteresowany zawarciem takiej umowy sprzedaży, która wiązałaby się z możliwością jej dalszego bezterminowego zamieszkiwania w tym lokalu. Co więcej – w dniu zawierania umowy notarialnej powódka w obecności notariusza dokonywała uzgodnień z pozwanym kiedy lokal mieszkalny opuści i opróżni ze swoich rzeczy i kiedy się z niego wymelduje. Informowała też ona notariusza, że po sprzedaży lokalu zamierza wyprowadzić się do wnuczki. Dodatkowo po przeczytaniu przez notariusza aktu notarialnego, który zawierał wszystkie ustalenia poczynione przez strony a w tym także ostateczny termin wyprowadzki powódki z lokalu i wydania go pozwanemu, powódka zdecydowała się akt ten podpisać. Zauważyć też należy, że powódka w rozmowach z pozwanym po zawarciu umowy sprzedaży nie negowała, że ma się wyprowadzić z lokalu, który mu sprzedała a zaczęła to robić dopiero po powrocie od wnuczki z Belgii, gdy najprawdopodobniej okazało się, że wnuczka nie ma ochoty z nią zamieszkać.

W dalszej kolejności powódka powoływała się na to, że składając oświadczenie przed notariuszem była w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

Zgodnie z art. 82 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego zaburzenia czynności psychicznych.

Dla przyjęcia istnienia wady oświadczenia woli konieczne jest, aby okoliczności powodujące wyłączenie świadomości albo swobody miały miejsce w chwili składania oświadczenia. Oświadczenie woli dotknięte wadą w postaci braku świadomości albo swobody jest z mocy prawa bezwzględnie nieważne od samego początku i nie podlega konwalidacji ani konwersji, a konsekwentnie nieważna jest czynność prawna, której składnik stanowiło to oświadczenie.

W przedmiotowej sprawie powódka nie wykazała, by w czasie zawarcia umowy notarialnej chorowała po przyjęciu drugiej dawki szczepionki na (...) i by ta choroba wyłączała jej świadomość. Powódka w czasie zawarcia umowy nie uskarżała się na swój stan zdrowia ani do notariusza sporządzającego akt notarialny ani do pozwanego i nie żądała przełożenia czynności notarialnej. Nie było też po niej widać oznak jakiejkolwiek choroby a notariusz, będąca osobą zaufania publicznego, nie oceniła, by stan psychiczny powódki w czasie umówionej wizyty u notariusza dyskwalifikował ją do zawarcia umowy sprzedaży mieszkania. Co znamienne powódka po zaszczepieniu drugą dawką szczepionki a przed zawarciem umowy notarialnej sprzedaży lokalu nie korzystała z pomocy lekarskiej w związku z powikłaniami poszczepiennymi a po trzech dniach od zawarcia umowy na wizycie u diabetologa nie wspominała mu, by takie powikłania u niej wystąpiły. Z opinii biegłego psychiatry wynika przy tym, iż z uwagi na brak informacji o wystąpieniu u powódki powikłań poszczepiennych w dokumentacji medycznej powódki i z uwagi na wielkość przyjmowanej przez powódkę w czasie zawierania umowy sprzedaży lokalu dawki leku H., nie znajdowała się ona w tym czasie w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

Pomimo tego, iż powódka przegrała sprawę i w myśl zasady odpowiedzialności finansowej za wynik sporu wynikającej z art. 98 kpc, powinna ponieść koszty procesu, Sąd nie obciążył jej tymi kosztami, na co pozwala mu przepis art. 102 kpc. Sąd uznał bowiem, iż obciążeniu kosztami postępowania powódki, która jest osobą w starszym wieku i utrzymuje się z niewielkiej renty rodzinnej sprzeciwiają się względy słuszności.

Z uwagi na to, iż powódka korzystała w przedmiotowej sprawie z pomocy adwokata świadczącego jej pomoc prawną z urzędu, Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu na rzecz adwokat M. R. wynagrodzenie w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 763 ze zm.) podwyższone na mocy § 4 ust. 3 wskazanego rozporządzenia o należny od niego podatek VAT w kwocie 1.242,00 zł.