Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Joanna Wołczyńska - Kalus

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2024 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A.
z siedzibą w W.

przeciwko A. O. i T. O.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie żądania zawartego w pkt II pozwu wobec cofnięcia pozwu w tym zakresie;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki (...) Bank (...) S.A.
z siedzibą w W. na rzecz pozwanej A. O. kwotę
10 817,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

4.  zasądza od powódki (...) Bank (...) S.A.
z siedzibą w W. na rzecz pozwanego T. O. kwotę
10 817,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

5.  nakazuje zwrócić powódce (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. z środków budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 2 177,50 zł (dwa tysiące sto siedemdziesiąt siedem złotych 50/100) tytułem części opłaty stosunkowej.

Sygn. akt I C 680/23

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanych A. O. i T. O. kwoty 384 540,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 20 listopada 2023 r. do dnia zapłaty ewentualnie o zasądzenie od A. O. kwoty 192 270,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 20 listopada 2023 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od T. O. kwoty 192 270,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 20 listopada 2023 r. do dnia zapłaty; zmianę wysokości (ukształtowanie) dochodzonej wyżej kwoty poprzez poddanie jej waloryzacji sądowej i zasądzenie dodatkowo kwoty 87 089,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu.

Pismem procesowym z 25 stycznia 2024 r. powód cofnął pozew w zakresie żądania zmiany wysokości dochodzonego świadczenia w kwocie 384 540,00 zł poprzez poddanie jej waloryzacji sądowej i zasądzenie dodatkowo kwoty 87 089,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki
na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów związanych z cofniętym pozwem. Podnieśli zarzut potrącenia kwoty 384 540,00 zł z kwotą dochodzoną w pkt
I pozwu.

Powódka wniosła o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia się postępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie o sygn. akt I WSC 84/23.

Pozwani wnieśli o oddalenie tego wniosku.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Do zawarcia umowy nr (...) o kredyt mieszkaniowy N.-H. na kwotę 152 795,39 CHF pomiędzy poprzednikiem prawnym powoda a pozwanymi doszło 4 sierpnia 2009 r. Spłata kredytu miała nastąpić w równych ratach kapitałowo-odsetkowych i miała potrwać do 15 lipca 2039 r. Raty miały być pobierane z konta powodów w złotych polskich w równowartości kwot wyrażonych w walucie obcej, przy czym
do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu miał być stosowany kurs sprzedaży danej waluty - według tabeli kursów obowiązujących
w banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych. Oprocentowanie kredytu wynosiło 4,50833 %. Marża banku wynosiła 4,15 %. Rzeczywista stopa procentowa wynosiła 4,67 %, a roczna stopa procentowa dla zadłużenia przeterminowanego wynosiła 20 %. Prowizja wyniosła 2 966,90 CHF, co stanowiło 8 167,58 zł. Pozostałe koszty wyniosły 9 541,50 zł. Zabezpieczeniem kredytu miała być hipoteka kaucyjna w wysokości do 630 945,64 zł, która miała być ustanowiona na nieruchomości położonej w Ł. i na własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego położonego w Ł. oraz cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych. Kredyt był ubezpieczony na okres przejściowy. Kredyt został uruchomiony jednorazowo 17 sierpnia 2009 r. w wysokości 152 795,39 CHF. Kwota ta została podzielona na dwie części: 384 540,00 zł (144 422,74 CHF po kursie 2,6626 zł), została wypłacona na rachunek wskazany we wniosku, a kwota 8 372,65 CHF została zarachowana na wcześniejszą spłatę kapitału z tytułu różnic kursowych, (dowód: umowa kredytu - k. 21 - 28 verte; wniosek o wypłatę - k. 31 - 31 verte; zaświadczenie - k. 32 - 35).

Z umowy ostatecznie wynikało, że kwota kredytu miała zostać przeznaczona do wysokości 365 0000,00 zł na finansowanie części kosztów nabycia nieruchomości położonej w Ł., do wysokości 12 000,00 zł na finansowanie budowy domu jednorodzinnego i do wysokości 7 540,00 zł na dowolny cel, (dowód: umowa kredytu - k. 21 - 28 verte).

Integralną częścią umowy były ogólne warunku udzielania przez (...) Bank (...) S.A. kredytu mieszkaniowego N.-H., (dowód: umowa kredytu - k. 21 - 28).

Strony podpisały dwa aneksy do umowy, (dowód: aneksy - k. 29 - 30).

W toku wykonywania umowy pozwani wpłacili kwotę 8 389,50 zł tytułem wszystkich prowizji, kwotę 50,00 zł za wydanie zaświadczenia i kwotę 30,00 zł
za przypomnienie o niedostarczeniu zaświadczenia, (dowód: zaświadczenie
- k. 32 - 35).

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2022 r. wydanym w sprawie o sygn. akt
I C 272/20, Sąd Okręgowy w Sieradzu zasądził od powódki łącznie na rzecz pozwanych kwotę 76 390,51 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od 8 września 2020 r. do dnia zapłaty; ustalił, że umowa nr (...) o kredyt mieszkaniowy (...) zawarta 4 sierpnia 2009 r. pomiędzy A. O. i T. O. a (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. jest nieważna; w pozostałym zakresie powództwo oddalił i orzekł o kosztach procesu, (dowód: wyrok z uzasadnieniem - k. 49 - 56 verte) .

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2022 r. wydanym w sprawie o sygn. akt
I ACa 530/22, Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację powódki i zasądził od niej na rzecz pozwanych koszty procesu, (dowód: wyrok z uzasadnieniem - k. 57 - 62) .

Pismem z 8 lutego 2024 r. pozwani wezwali powódkę do zapłaty kwoty 76 390,51 zł zasądzonej wyżej wymienionym wyrokiem Sądu Okręgowego
w S., kwoty 24 094,20 zł tytułem odsetek od tej kwoty za okres
od 8 września 2020 r. do 8 lutego 2024 r. i kwoty 296 196,23 zł tytułem kwot uiszczanych na rzecz powódki w związku z wykonywaniem powyższej umowy
(w tym kwoty 287 726,73 zł tytułem rat kapitałowo odsetkowych, kwoty 8 389,50 zł tytułem prowizji, kwoty 50,00 zł tytułem opłaty za wydanie dokumentu i kwoty 30,00 zł tytułem opłaty za przypomnienie o niedostarczeniu dokumentu. W piśmie tym pozwani dokonali potrącenia powyższych kwot z kwotą 384 540,00 zł należną bankowi z tytułu wypłaconego kapitału. Pismo to powódka otrzymała 9 lutego 2024 r., (dowód: pismo z dowodem nadania i odebrania - k. 118 - 121) .

Powyższy stan faktyczny jest w zasadzie bezsporny, gdyż został oparty
w całości na dokumentach, które nie były negowane przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 203 § 1 i 4 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego, aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności
są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają
do obejścia prawa.

Mając powyższe na uwadze oraz to, że powódka skutecznie cofnęła pozew w zakresie pkt II, Sąd umorzył postępowanie w niniejszej sprawie, o czym orzekł, jak w pkt 1 wyroku, na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c., gdyż cofnięcie pozwu nie było sprzeczne z prawem ani zasadami współżycia społecznego i nie prowadziło do obejścia prawa.

Mając na uwadze to, że wyrok stwierdzający nieważność powyżej opisanej umowy o kredyt jest prawomocny, należało uznać za treścią art. 410 k.c.,
iż pozwani winni zwrócić powódce kwotę kapitału wynoszącą 384 540,00 zł. Jednakże pozwani skutecznie złożyli oświadczenie materialnoprawne
o potrąceniu i procesowy zarzut potrącenia. Na skutek tego zarzutu doszło
do umorzenia wzajemnych wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (patrz wyroki Sądu Najwyższego z: 7 maja 2004 r., I CK 666/03, OSNC 2005/5, poz. 86; z 7.11.2008 r., II CSK 243/08, LEX nr 560544; 28 października 2016 r., I CSK 687/15, LEX nr 2188611; postanowienia Sądu Najwyższego
z: 22 stycznia 2014 r., III CZ 67/13, LEX nr 1463885 i 30 sierpnia 2018 r., V CSK 143/18, LEX nr 2539882).

Skuteczność zarzutu potrącenia uzależniona jest od spełnienia przesłanek formalnych i materialnych. Do pierwszych zalicza się udowodnienie,
że oświadczenie o potrąceniu zostało złożone w sposób pozwalający na dotarcie do adresata, a także zgłoszenie zarzutu potrącenia w procesie w wymaganym terminie i w wymaganej formie. Do przesłanek materialnych należy zaliczyć wykazanie, że pozwanemu przysługiwała wierzytelność wzajemna, która została potrącona. Niespełnienie przesłanek formalnych powoduje pominięcie twierdzenia o potrąceniu i nierozpoznanie zarzutu. Niespełnienie przesłanek materialnych skutkuje nieuwzględnieniem żądania oddalenia powództwa
z powodu wygaśnięcia wierzytelności powoda.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że pozwani spełnili
te przesłanki. W odpowiedzi na pozew złożyli zarzut potrącenia. Ponadto złożyli oświadczenie o potrąceniu wraz z dowodem jego doręczenia powódce. Kwota potrącenia wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, bowiem kwota 76 390,51 zł wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu, tak samo jak kwota 24 094,20 zł tytułem odsetek od powyższej kwoty za okres od 8 września 2020 r. do 8 lutego 2024 r., która jest prawidłowo wyliczona. Ponadto w sprawie jest bezsporne, iż pozwani wpłacili dodatkowo tytułem rat kapitałowo-odsetkowych kwotę 287 726,73 zł (powódka przyznała to w swoim piśmie
z 9 stycznia 2023 r.). Ponadto w toku wykonywania umowy pozwani wpłacili kwotę 8 389,50 zł tytułem wszystkich prowizji, kwotę 50,00 zł za wydanie zaświadczenia i kwotę 30,00 zł za przypomnienie o niedostarczeniu zaświadczenia. Wynika to z zaświadczenia banku z 6 lipca 2020 r. Należało zatem uznać, że doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności stron do kwoty 384 540,00 zł. Z tego względu Sąd oddalił powództwo opisane w pkt I pozwu,
o czym orzekł, jak w pkt 2 wyroku.

W tym miejscu należy stwierdzić, że na zarzut potrącenia nie ma wpływu to, że Sąd Apelacyjny w Łodzi wstrzymał wykonalność i skuteczność prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu, gdyż to postanowienie nie odnosi się do wstrzymania wymagalności wierzytelności.

W związku z tym, że wyrok Sądu Okręgowego jest prawomocny,
a wierzytelności w nim wskazane są wymagalne, ale nie mogą być egzekwowane na skutek wydania postanowienia przez Sąd Apelacyjny w Łodzi, Sąd nie znalazł podstaw do zawieszenia postępowania do czasu zakończenia się postępowania przed Sądem Najwyższym i dlatego wniosek powódki oddalił.

O kosztach Sąd orzekł, jak w pkt 3 i 4 wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c., gdyż pozwani wygrali sprawę w całości. Każdy z nich poniósł koszty zastępstwa prawnego w kwocie 10 800,00 zł, które zostały ustalone na podstawie § 2 pkt 7
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn., Dz. U. z 2023 r., poz. 1964 ze zm.) i które były powiększone o kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej
od pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2024 r., poz. 959) Sąd nakazał zwrócić powódce z sum budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu część opłaty stosunkowej od cofniętego powództwa
w kwocie 2 177,50 zł.