Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Robert Pabin

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2024 roku w Sieradzu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko A. S. i K. S.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w części żądania z pkt I pozwu to jest zapłaty kwoty 157.275,33 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, wobec cofnięcia w tej części pozwu;

2.  zasądza od A. S. i K. S. solidarnie na rzecz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. 2.749,30 zł (dwa tysiące siedemset czterdzieści dziewięć złotych trzydzieści groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od dnia:

a)  24 listopada 2023r. do dnia zapłaty w odniesieniu do A. S.;

b)  28 listopada 2023r. do dnia zapłaty w odniesieniu do K. S.;

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

4.  zasądza od A. S. i K. S. solidarnie na rzecz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. 10.243 zł (dziesięć tysięcy dwieście czterdzieści trzy złote) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

5.  nakazuje Skarbowi Państwa – Sądowi Okręgowemu w Sieradzu zwrócić na rzecz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. 3.902 zł (trzy tysiące dziewięćset dwa złote) tytułem połowy opłaty od cofniętej części pozwu, pomniejszonej o opłatę minimalną.

Sygn. akt IC 688/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 grudnia 2023r. (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. zażądał:

I.  zasądzenia od A. S. i K. S. in solidum lub solidarnie kwoty 161.273,45 zł tytułem zwrotu kapitału udostępnionego do ich dyspozycji na mocy umowy kredytu mieszkaniowego Własny K. hipoteczny nr (...) – 203 – (...) z dnia 21 stycznia 2008r. (pkt. I. pozwu) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 listopada 2023r. do dnia zapłaty;

II.  zmiany wysokości świadczenia dochodzonego w pkt I (ukształtowania) poprzez dokonanie sądowej waloryzacji roszczenia o zwrot kapitału i ustalenia, że oprócz kapitału powodowi przysługuje od pozwanych dodatkowe świadczenie w kwocie 26.557,67 zł wynikające z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza a także zasądzenia in solidum lub solidarnie od pozwanych wskazanej kwoty 26.557,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po doręczeniu pozwanym odpisu pozwu do dnia zapłaty (pkt. II pozwu)

Przy czym w razie przyjęcia przez sąd braku podstaw do zasądzenia kwot wskazanych w pkt I i II pozwu in solidum lub solidarnie, powód wniósł o zasadzenie ich w częściach równych od każdego z pozwanych.

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (pkt. III pozwu).

Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że w dniu 21 stycznia 2008r. strony zwarły umowę kredytu denominowanego do franka szwajcarskiego (CHF). W wykonaniu umowy powodowy bank wypłacił pozwanym łącznie 161.273,45 zł. Tymczasem w sprawie sygn. akt IC 324/21 zawisłej przed Sądem Okręgowym w Sieradzu kredytobiorcy wnieśli między innymi o ustalenie, że umowa kredytu jest od początku nieważna. Bank nie uznał roszczenia kredytobiorców, tym nie mniej sąd pierwszej instancji uwzględnił ich powództwo w tym zakresie. Na dzień wytoczenia niniejszego powództwa wyrok sądu okręgowego w sprawie IC 324/21 był nieprawomocny a postępowanie toczyło się przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi (sygn. akt IACa 2133/22). Ponieważ w przypadku prawomocnego uwzględnienia żądania kredytobiorców, stronom nieważnej umowy przysługiwałoby na podstawie art. 405 kc w zw. z art. 410 kc roszczenie o zwrot świadczeń spełnionych w jej wykonaniu, bank w celu zabezpieczenia się przed przedawnieniem roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, zobligowany był wystąpić z żądaniami sprecyzowanymi w pozwie.

Pismem z dnia 11 lutego 2024 r. (k.103-104) strona powodowa cofnęła pozew w zakresie roszczenia wskazanego w pkt. II i wniosła o umorzenie w tym zakresie postępowania. Postanowieniem z dnia 26 lutego 2024r. (k.106) sąd umorzył częściowo postępowanie i nakazał zwrot części opłaty w kwocie 634 zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 lutego 2024r. (k.107-117) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwani przyznali fakt zawarcia ze stroną powodową umowy kredytu hipotecznego złotowego denominowanego do waluty obcej. Tym nie mniej zdaniem pozwanych, powiązanie wysokości świadczeń stron z Tabelą kursów walut ustalaną jednostronnie przez bank sprawia, że zawarte w umowie klauzule indeksacyjne mają charakter niedozwolonych klauzul abuzywnych i nie wiążą kredytobiorcy jako konsumenta i muszą zostać pominięte. W efekcie w umowie brak jest postanowień pozwalających na ustalenie wysokości świadczeń jakie kredytobiorcy zobowiązani są uiścić w celu wykonania zobowiązania. Umowa kredytu nie zawiera zatem jednego z przedmiotowo istotnych postanowień. Pozwani nie kwestionowali tego, że konsekwencją stwierdzonej w umowie wadliwości dotyczącej elementów przedmiotowo istotnych umowy jest istniejąca od początku jej nieważność – co uzasadnia wzajemne roszczenia stron o zwrot nienależnie pobranych kwot w wykonaniu umowy

Odnosząc się do roszczenia strony powodowej w zakresie waloryzacji i zasądzenia zwaloryzowanej kwoty wypłaconego im kapitału stwierdzili, że jest ono całkowicie bezpodstawne. Po pierwsze żądanie to stanowi naruszenie przez bank prawa podmiotowego (art. 5 kc). Po drugie, żądanie zmiany wysokości świadczenia jest bezzasadne albowiem, po powstaniu zobowiązania nie doszło do istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza a nadto z żądaniem takim nie może występować przedsiębiorca w zakresie w jakim świadczenie pozostaje w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem (art. 358 ¹ § 4 kc).

W zakresie roszczenia o zwrot kapitału (pkt I pozwu) pozwani wnieśli o jego oddalenie w całości podnosząc procesowe zarzuty:

- przedawnienia (k.111)

- potrącenia (k.108) wierzytelności dochodzonej przez stronę powodową w kwocie 161.273,45 zł, dotyczącej zwrotu kapitału z ich wierzytelnością w kwocie 161.273,45 z tytułu zwrotu wszystkich świadczeń spełnionych przez nich na rzecz banku w wykonaniu nieważnej umowy.

Pismem z dnia 28 marca 2024r. (k.135-136) pozwani wnieśli o zasądzenie od banku na ich rzecz zwrotu kosztów procesu od cofniętej części powództwa.

Pismem z dnia 23 kwietnia 2024r. (k.144-148) pozwani ponownie wnieśli o oddalenie powództwa w całości podnosząc zarzut:

- potrącenia - powołując się na materialnoprawne oświadczenia o potrąceniu kwoty 104.729,74 zł złożonego przez kredytobiorców wobec banku w dniu 13 marca 2024r

- wygaśnięcia zobowiązania do zwrotu kapitału w kwocie 161.273,45 zł wskutek materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu kwoty 104.729,74 zł złożonego przez kredytobiorców wobec banku w dniu 13 marca 2024r. a także zapłaty na rzecz banku w dniu 18 kwietnia 2024 r. kwoty 56.895,48 zł.

Pismami z dnia 24 kwietnia 2024r. (k.153-161) a następnie z dnia 29 kwietnia 2024r. (k.180-183) strona powodowa cofnęła pozew częściowo w zakresie roszczenia wskazanego w pkt I pozwu tj. ponad kwotę 3.998,12 zł żądając:

- zasądzenia od pozwanych na swoją rzecz kwoty 3.998,12 zł tytułem zwrotu nierozliczonej (w następstwie dokonanych potrąceń i wpłat) części udostępnionego kapitału wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 listopada 2023r. do dnia zapłaty.

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym także od cofniętej części powództwa w zakresie dobrowolnie spłaconego przez pozwanych świadczenia o zwrot kapitału oraz o nieobciążanie powoda kosztami procesu w zakresie tej części roszczenia z pkt I.1 pozwu.

W piśmie z dnia 10 lipca 2024r. strona powodowa wyjaśniła, że potrącaną w oświadczeniu pozwanych z dnia 12 marca 2024r. kwotę 104.723,33 zł bank zaliczył w pierwszej kolejności na odsetki za opóźnienie w wysokości 3.935,46 zł obliczone od kwoty kapitału tj. 161.625,22 zł za okres od 26 listopada 2023r do dnia 12 lutego 2024r. w wyniku czego do zapłaty pozostał kapitał w kwocie 60.837,35 zł. Następnie wpłatę pozwanych w kwocie 56.895,48 zł z dnia 18 kwietnia 2024r. bank zaliczył w pierwszej kolejności na odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 56,25 zł naliczone od kwoty 60.837,35 zł za okres od 23 do 25 kwietnia 2024r. w związku z czym do zapłaty pozostałą kwota 3.998,12 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 21 stycznia 2008r. małżonkowie K. S. i A. S. zawarli z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu mieszkaniowego (...) hipoteczny nr (...) – (...) na kwotę 73.967,16 CHF. W wykonaniu umowy bank wypłacił pozwanym w czterech transzach łącznie 161.273,45 zł Wypłacona suma w PLN miała według kursów sprzedaży waluty przyjętych w Tabeli kursowej banku odpowiadać kwocie 73.967,16 CHF. Kredytobiorcy przystąpili do spłaty rat kredytu. Wpłaty dokonywane były z ich majątku wspólnego. Między pozwanymi istniała i nadal istnieje małżeńska wspólność ustawowa. W okresie od 15 lutego 2008r. do 16 października 2023r. pozwani wpłacili w poczet kredytu 227.657,28 zł i 1.965,45 CHF w tym do dnia 17 sierpnia 2020r. kwotę 158.822,97 zł oraz 1.965,45 CHF a w okresie od 17 października 2011 r. do 17 sierpnia 2020r. 121.505,68zł.

Dowód: umowa kredytu z załącznikami (k.27-34); zaświadczenie o dokonanej wypłacie kredytu (k.38-39); historia spłat od dnia 15.02.2008r. do dnia 16.10.2023r (k.40-46),

W piśmie z dnia 28 września 2020r. doręczonym pozwanemu w dniu 2 października 2020r. powodowie wezwali bank do zapłaty żądając zwrotu w t. 7 dni świadczeń spełnionych ich zdaniem nienależnie na rzecz banku w wykonaniu nieważnej umowy w wysokości 158.822,97 PLN oraz 3.109,29CHF. Zakreślony termin upłynął w dniu 9 października 2020r. W piśmie z dnia 16 października 2020r. bank odmówił uznania zgłoszonych roszczeń i zwrotu świadczenia.

Dowód: wezwanie z dowodem nadania (k. 53-55 akta sprawy IC 324/21 SO w Sieradzu); pismo banku (k.56-57 akta sprawy IC 324/21 SO w Sieradzu);

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2022r., prawomocnym od dnia 18 stycznia 2024r. Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie IC 324/21 ustalił, że umowa o kredyt mieszkaniowy (...) hipoteczny nr (...) – (...) zawarta w dniu 1 stycznia 2028 roku pomiędzy K. S. i A. S. oraz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. jest nieważna ex tunc. Ponadto tytułem zwrotu świadczeń spełnionych przez kredytobiorców na rzecz banku w okresie od 17 października 2011 r. do 17 sierpnia 2020r., Sąd zasądził od (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz A. S. i K. S. łącznie kwotę 121.505,68 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 października 2020 r. do dnia zapłaty.

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie IC 324/21 z uzasadnieniem (akta sprawy IC 324/21 - k. 214, 224-232), wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 stycznia 2024r. w sprawie IACa 2133/22 z uzasadnieniem (akta sprawy IC 324/21 - k. 293, 301-317);

Pismami z dnia 6 października 2023r. powodowy bank (...) S.A. w W. wezwał każdego z pozwanych do zapłaty (w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania wezwania) świadczenia w kwocie 161.273,45 zł tytułem zwrotu kapitału udostępnionego na podstawie nieważnej umowy kredytu. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone K. S. w dniu 25 października 2023r. (k.55v) a A. S. w dniu 23 października 2023r. (k.53v).Termin zapłaty upłynął bezskutecznie pozwanej w dniu 27 listopada 2023r. (25 listopada przypadał na sobotę) a pozwanemu w dniu 23 listopada 2023r.

Dowód: wezwania z załącznikami (k.48-51), dowody doręczenia (k.53-55v)

W piśmie z dnia 6 lutego 2024r. skierowanym do (...) S.A. z siedzibą w W. (doręczonym w dniu 9 lutego 2024r.) K. S. i A. S. wezwali bank do zapłaty w terminie 3 dni świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy, nieobjętych wyrokiem w sprawie IC 324/21 w wysokości 104.729,74 zł.

Dowód: twierdzenie pozwanych złożone na rozprawie i niezaprzeczone przez powoda (k.173),

W dniu 5 marca 2024r. bank dobrowolnie wykonał wyrok w sprawie IC 324/21 i zapłacił pozwanym kwotę 174.882,61 zł w tym 121.505,68 zł tytułem zwrotu rat za okres od 17 października 2011 r. do 17 sierpnia 2020r.

bezsporne

W piśmie z dnia 12 marca 2024r. skierowanym do (...) S.A. z siedzibą w W. (doręczonym w dniu 12 marca 2024r.) K. S. i A. S. złożyli oświadczenia o potrąceniu przysługującej im wobec banku wierzytelności z tytułu zwrotu świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy, nieobjętych wyrokiem w sprawie IC 324/21 w wysokości 104.729,74 zł z dochodzoną pozwem wierzytelnością powodowego banku w wysokości 161.273,45 zł z tytułu zwrotu udostępnionego im kapitału.

Dowód: oświadczenie o potrąceniu (k.157-158),

W piśmie z dnia 22 kwietnia 2024r. bank (...) S.A. poinformował kredytobiorców, że roszczenia objęte oświadczeniem o potrąceniu z dnia 12 marca 2024r. uznaje, przy czym wierzytelność w wysokości 104.723,33 zł zalicza do kwoty 100.787,87 zł na kapitał a do kwoty 3.935,46 zł na poczet ustawowych odsetek za opóźnienie obliczonych od kwoty kapitału za okres od 25 listopada 2023r do 12 lutego 2024r.

Dowód: pismo banku (k.160-161)

W dniu 18 kwietnia 2024r. A. S. przelał na rzecz (...) S.A. kwotę 56.895,48 zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu (k.149)

W piśmie z dnia 26 kwietnia 2024r. bank (...) S.A. poinformował kredytobiorców, że ich wpłatę w kwocie 56.895,48 zł zalicza do kwoty 56.839,23 zł na kapitał a do kwoty 56,25 zł na poczet ustawowych odsetek za opóźnienie. W związku z powyższym do zapłaty pozostaje niespłacona część kapitału w kwocie 3.998,12 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Dowód: pismo banku (k.160-161)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o zgromadzony w aktach sprawy nieosobowy materiał dowodowy w postaci dokumentów prywatnych i urzędowych przedłożonych przez strony, które wobec braku dowodów przeciwnych Sąd w całości uznał za wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Poza sporem między stronami pozostawał fakt, zawarcia umowy kredytowej, mocą której bank udzielił kredytobiorcom kredytu w wysokości 73.967,16 CHF denominowanego do PLN, wypłacając im łącznie kwotę 161.273,45 zł.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 1 lipca 2022r. w sprawie IC 324/21 Sąd Okręgowy w Sieradzu ustalił, że umowa kredytu jest od samego początku nieważna.

Wyrok ten z mocy art. 365 § 1 kpc wiąże strony oraz Sąd w niniejszym postępowaniu.

W związku z nieważnością umowy kredytu, strony mogą na podstawie art. 405 - 410 kc, żądać wzajemnie zwrotu spełnionych świadczeń. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeżeli umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna (nieważna), świadczenia spełnione na jej podstawie powinny być postrzegane jako świadczenia nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 kc ( vide: uchwała 7 Sędziów Sądu Najwyższego - zasada prawna z dnia 7 maja 2021 roku, III CZP 6/21, Legalis nr 2563899; wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2019 roku, III CSK 159/17, OSP 2019, z. 12, poz. 115, z dnia 9 maja 2019 roku, I CSK 242/18, Legalis nr 1966950 i z dnia 11 grudnia 2019 roku, V CSK 382/18, OSNC zb. dod. 2021/B/20, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2021 roku, III CZP 11/20, Legalis nr 2532281).

Zgodnie z art. 405 kc, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. W myśl zaś art. 410 § 1 i 2 kc, przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W wykonaniu nieważnej umowy bank uiścił na rzecz kredytobiorców do ich majątku wspólnego łącznie kwotę 161.273,45 zł. W konsekwencji roszczenie banku obejmuje bezpodstawne wzbogacenie pozwanych odpowiadające kwocie wypłaconego im kredytu.

Tak więc realizując własne przysługujące mu prawo bank może od pozwanych domagać się zwrotu spełnionego świadczenia – solidarnie w kwocie 161.273,45 zł.

Ostatecznie w pismach z dnia 24 kwietnia 2024 r. (k.153-155) oraz 29 kwietnia 2024r. (k.180-182) złożonych przed rozprawą powodowy bank cofnął pozew w zakresie roszczenia głównego wskazanego w pkt. I. powyżej kwoty 3.998,12 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie (tj. do kwoty 157.275,33 zł) z uwagi na wpłatę pozwanego z dnia 18 kwietnia 2024r. oraz częściowe umorzenie wierzytelności wskutek oświadczenia o potrąceniu z dnia 12 marca 2024r.

Mając powyższe na względzie sąd na podstawie art. 355 kpc w zw. z art. 203 § 1 i 4 kpc częściowo umorzył postępowanie tj. do kwoty 157.275,33 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie o czym orzekł w pkt 1 wyroku. Ponieważ cofnięcie pozwu nastąpiło przed rozpoczęciem posiedzenia wyznaczonego na rozprawę, skuteczność czynności procesowej banku nie była uzależniona od zgody pozwanych (art. 203 § 1 kpc).

Jednocześnie na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a i ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd nakazał Skarbowi Państwa – Sądowi Okręgowemu w Sieradzu zwrócić na rzecz powodowego banku kwotę 3.902 zł stanowiącą połowę opłaty od cofniętej części pozwu, pomniejszonej o opłatę podstawową (((157.276 x 5 %) x 1/2) – 30 zł) o czym orzekł jak w pkt 5 wyroku.

Jako skuteczne sąd uznał oświadczenie pozwanych doręczone do powodowego banku w dniu 12 marca 2024r. o potrąceniu przysługującej im wobec banku wierzytelności o zwrot świadczeń nienależnie spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy w kwocie 104.723,33 zł nieobjętych wyrokiem w sprawie IC 324/21 z dochodzoną pozwem wierzytelnością o zwrot wypłaconego kapitału w kwocie 161.273,45 zł.

Zgodnie z treścią art. 498 § 1 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 kc).

Jak ustalono, na podstawie nieistniejącego stosunku prawnego (nieważnej ex tunc umowy kredytu) bank wypłacił pozwanym łącznie 161.273,45 zł

W okresie od 15 lutego 2008r. do 16 października 2023r. pozwani wpłacili w poczet kredytu 227.657,28 zł i 1.965,45 CHF w tym do dnia 17 sierpnia 2020r. kwotę 158.822,97 zł oraz 1.965,45 CHF a w okresie od 17 października 2011 r. do 17 sierpnia 2020r. 121.505,68zł.

W związku z nieważnością umowy kredytu, strony mogą na podstawie art. 405 - 410 kc, żądać od siebie zwrotu spełnionych nienależnie świadczeń. Nie ulega przy tym wątpliwości, że ich spełnienie może nastąpić w drodze potrącenia. Przy czym jak wynika z treści art. 498 kc, warunkiem potrącalności wierzytelności jest ich jednorodzajowość, zaskarżalność i wymagalność.

Zarówno wierzytelność banku jak i pozwanych w dacie powstania (tj. spełnienia nienależnego świadczenia) nie miała oznaczonego terminu płatności. Powyższe oznacza, że każde z w/w świadczeń powinno zostać spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania (art. 455 kc) a w dacie wskazanej jako data zapłaty wierzytelność staj się wymagalna.

Wierzytelność banku o zwrot kapitału stała się wymagalna z mocy art. 455 kc z dniem 23 listopada 2023r. tj. z chwilą upływu miesięcznego terminu wyznaczonego kredytobiorcom w wezwaniu do zapłaty z dnia 6 października 2023r. mocą którego bank wezwał każdego z nich do spełnienia świadczenia poprzez zapłatę kwoty 161.273,45 zł tytułem zwrotu udostępnionego. Wspomniane pisma zostały pozwanym doręczone w dniu 23 i 25 października 2023r., zaś oznaczony termin miesięczny upłynął 24 listopada 2023r. W tych okolicznościach pozwani pozostawali w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia w kwocie 161.273,45 zł od 24 listopada 2024r.

Natomiast wierzytelność pozwanych o zapłatę przez bank kwoty 104.723,33 zł stała się wymagalna w zakresie kwoty 37.317,29 zł (tj. rat za okres do 17 października 2011r. nieobjętych wyrokiem w sprawie IC 324/21) z dniem 9 października 2020r. tj. z chwilą upływu terminu do spełnienia świadczenia wskazanego w wezwaniu do zapłaty z dnia 28 września2020r. (k.53 akt IC 324/21) w pozostałym zakresie tj. kwoty 67.406,04 zł (obejmującej raty uiszczone po 18 sierpnia 2020r.) z dniem 12 lutego 2024r. tj. z dniem upływu terminu do spełnienia świadczenia oznaczonego w wezwaniu pozwanych z dnia 6 lutego 2024r. |(k.174).

W piśmie z dnia 12 marca 2024r. skierowanym do (...) S.A. z siedzibą w W. (doręczonym w dniu 12 marca 2024r.) pozwani na podstawie art. 499 kc złożyli oświadczenie o potrąceniu przysługującej im wobec banku wierzytelności z tytułu zwrotu świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu z dochodzoną pozwem wierzytelnością powodowego banku w wysokości 161.273,45 zł.

Zgodnie z treścią art. 499 kc oświadczenie o potrąceniu ma moc wsteczną od chwili kiedy potrącenie stało się możliwe. Potrącenie obu wierzytelności w zakresie kwoty 37.317,29 zł stało się możliwe od dnia w którym obie stały się wymagalne tj. od dnia 23 listopada 2023r. W tej dacie wymagalna była bowiem wierzytelność banku w kwocie 161.273,45 zł oraz częściowo tj. do kwoty 37.317,29 zł wierzytelność kredytobiorców objęta wezwaniem do zapłaty z dnia 28 września 2020r (k.53 akt IC 324/21). W tej samej dacie wierzytelności umorzyły się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 kc). Potrącenie skutkuje wykonaniem zobowiązania do wysokości wierzytelności niższej a zatem kwoty umorzone w wyniku potrącenia nie stanowią wierzytelności przeterminowanych, niezależenie od daty założenia oświadczenia o potrąceniu. W konsekwencji od umorzonej części świadczenia stronom nie przysługują odsetki za opóźnienie, od dnia w którym potrącenie stało się możliwe. W pozostałym zakresie tj. kwoty 123.956,16 zł (161.273,45 zł – 37.317,29 zł) wierzytelność banku nie mogła zostać umorzona w jakiejkolwiek części z dniem 23 listopada 2023r. albowiem pozostała część wierzytelności kredytobiorców tj. 67.406,04 zł (104.723,33 zł – 37.317,29 zł) była w tej dacie niewymagalna i stała się wymagalna dopiero w dniu 12 lutego 2024r. tj. z chwilą upływu terminu do spełnienia świadczenia oznaczonego w wezwaniu do zapłaty skierowanym do banku w dniu 9 lutego 2024r. Tak więc w okresie od 23 listopada 2023r. do 12 lutego 2024r. pozwani pozostawali w opóźnieniu z zapłatą na rzecz banku kwoty 123.956,16 zł. Należne za ten czas odsetki za opóźnienie według kalkulatora odsetkowego wyniosły 3.094,66 zł. W konsekwencji, w skutek oświadczenia pozwanych o potrąceniu z dnia 12 marca 2024r. oraz oświadczenia banku o woli zaliczenia świadczenia na zaległe odsetki (k.160) pozostała do rozliczenia kwota 67.406,04 zł została zaliczona w zakresie 3.094,66 zł na poczet wymagalnych odsetek za opóźnienie a w zakresie kwoty 64.311,38 zł na poczet należności głównej.

Na dzień 12 marca 2024r. do zapłaty na rzecz banku pozostawała więc kwota 59.644,78 zł (123.956,16 zł – 64.311,38 zł).

W dniu 18 kwietnia 2024r. pozwany przelał na rzecz (...) S.A. kwotę 56.895,48 zł.

Do zapłaty pozostała kwota 2.749,30 zł (59.644,78 zł – 56.895,48 zł).

Od wskazanej kwoty wierzycielowi na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 359 k.c. należą się odsetki za opóźnienie. Jak ustalono należność banku stała się wymagalna z dniem 27 listopada 2023r w stosunku do pozwanej i z dniem 23 listopada 2023r. w stosunku do pozwanego.

W konsekwencji, jako zasadne sąd uznał żądanie pozwu do kwoty 2.749.30 zł i dlatego w pkt 2 wyroku zasądził w/w kwotę od pozwanych solidarnie na rzecz powoda z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 listopada 2023r. (k.55v) w przypadku pozwanej i od dnia 24 listopada 2023r. (k.53v) w przypadku pozwanego.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo orzekając jak w pkt 3.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt. 3 sentencji na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 203 § 2 k.p.c. Zdaniem Sądu powód wygrał sprawę w 86 %. Na dzień wytoczenia powództwa roszczenie banku o zwrot udostępnionego kredytu w kwocie 161.273,45 zł było w pełni zasadne. Kwota ta stanowiła 86 % całego roszczenia (187.832 zł). Częściowe cofnięcie pozwu w zakresie pkt I nastąpiło w wyniku dokonanej przez pozwanych zapłaty po wytoczeniu powództwa (do kwoty 56.895,48 zł) oraz złożonego po wytoczeniu powództwa przez pozwanych oświadczenia o potrąceniu (do kwoty 104.723,33 zł). Bank nie miał możliwości zaspokojenia swoich roszczeń przed wytoczeniem powództwa w drodze potrącenia albowiem wierzytelność pozwanych stała się wymagalna a tym samym potrącalna, dopiero w toku procesu. Z tych względów Sąd uznał, że pozwani w zakresie kwoty zasądzonej na rzecz banku 2.749,30zł a także zapłaconej w dniu 18 kwietnia 2024r. (56.895,48 zł) i umorzonej w wyniku potrącenia (104.723,33 zł) winni być uznani za przegrywających sprawę w rozumieniu art. 100 kpc. W konsekwencji pozwani powinni pokryć koszty procesu poniesione przez pozwanego. Koszty powoda to łącznie 10.243 zł w tym 4826 zł (opłata od pozwu pomniejszona o dokonany zwrot od umorzonej części powództwa) opłata od pełnomocnictwa i substytucji – 17 zł, koszty zastępstwa prawnego obliczone od ustalonej przez sąd wartości przedmiotu sporu – 5.400 zł na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Ponadto stosownie do art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.