Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2023 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki jawnej w Ł.

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 31 października 2022 roku, sygn. akt I C 48/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości na następujący:

1.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powoda (...) spółki jawnej w (...) 769 ( trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt dziewięć ) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo dalej idące;

3.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powoda (...) spółki jawnej w Ł. 203,40 ( dwieście trzy 40/100 ) złote tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łasku 929,50 ( dziewięćset dwadzieścia dziewięć 50/100 ) złotych tytułem zwrotu części wydatków;

5.  nakazuje ściągnąć z zasądzonego powodowi (...) spółki jawnej w Ł. roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łasku 619,68 ( sześćset dziewiętnaście 68/100 ) złotych tytułem częściowego zwrotu wydatków;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powoda (...) spółki jawnej w Ł. 420 ( czterysta dwadzieścia ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia pozwanemu odpisu wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 11/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 31 października 2022 r. wydanym w sprawie I C 48/21 z powództwa (...) Sp. z. w Ł. przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. o odszkodowanie oddalono powództwa (pkt 1. wyroku), zasądzono od powoda na rzecz pozwanego 2.817,00 zł tytułem kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (pkt 2. wyroku) oraz obciążono i nakazano pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łasku 1.549,18 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od nieuwzględnionej części powództwa (pkt 3. wyroku).

Sąd Rejonowy rozpoznający niniejszą sprawę doszedł do przekonania na podstawie opinii dopuszczonego do sprawy biegłego, że stawka roboczogodziny pozwanego jest niższa niż średnia przyjmowana w (...), ale jednocześnie wyższa niż w warsztatach nieautoryzowanych. Biorąc pod uwagę fakt, że pojazd poszkodowanego w momencie szkody miał 5 lat, a zatem był po gwarancji i nie wymagał naprawy w sieci partnerskiej, a jednocześnie brak podstawy do przyjęcia, że stacje nieautoryzowane nie zapewnią właściwej jakości naprawy, Sąd I instancji uznał, że stawka roboczogodziny przyjęta przez korespondenta ubezpieczyciela jest ekonomicznie uzasadniona i jednocześnie celowa. W tych okolicznościach, w ocenie Sądu Rejonowego koszt naprawy auta wyniósł 26.054,33 zł i mieści się w kwocie już wypłaconej – co skutkowało oddaleniem powództwa. Powództwo zostało również oddaleniu co do dochodzonych kwot tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, albowiem zdaniem Sądu Rejonowego, wobec ustalenia, że sama praca przy naprawie wymagała około 44 godzin, nieuzasadnionym było najmowanie przez poszkodowanego samochodu zastępczego na czas dłuższy aniżeli do 21 września 2019 r.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik strony powodowej, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów:

1)  postępowania mających wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. polegające na nie wszechstronnej, a w części również sprzecznej z doświadczeniem życiowym ocenie dowodu w postaci komunikatu Ogólnopolskiej Motoryzacyjnej Rady (...) z dnia 12.06.2018 r. a to przez niewzięcie pod uwagę przyczyn uwzględnienia danej liczby roboczogodzin na czynności związane z obsługą szkody, mycia i sprzątania pojazdu po naprawie oraz utylizacji materiałów ujętych w rekomendacji Ogólnopolskiej Rady (...) z dnia 12.06.2018 r.;

b)  art. 6 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu poprzez uznanie, że to na stronie powodowej spoczywał obowiązek udowodnienia uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego, w sytuacji, gdy faktem który powódka musiała w sprawie udowodnić wysokość kosztów, którymi obciążony został poszkodowany i uczyniła to przedstawiając umowę najmu i fakturę, natomiast na pozwanej spoczywał ciężar dowodu w zakresie wykazania, że koszty najmu pojazdu zastępczego, ustalone przez powódkę, którymi skutecznie obciążyła ona poszkodowanego, były niezasadne;

2)  prawa materialnego, tj.:

a)  art. 362 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu wobec uznania, że zlecenie przez poszkodowanego naprawy pojazdu powódce będącej warsztatem autoryzowanym ( (...)) i stosującej wyższe stawki za roboczogodzinę stanowiło przyczynienie się do zwiększenia szkody ze względu na wiek pojazdu i upływ okresu gwarancji, podczas gdy poszkodowany zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego i sądów powszechnych ma prawo wyboru warsztatu, stawki stosowane przez powódkę były rynkowe (opinia biegłego), a sam wiek pojazdu, który był w znacznym stopniu wyeksploatowany, uzasadniał zlecenie naprawy w (...), także ze względu na zaufanie poszkodowanego do takiego warsztatu.

b)  art. 361 § 1 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu i błędnym przyjęciem, że zlecenie naprawy warsztatowi (...) nie stanowiło normalnego następstwa działania, z którego szkoda wynikła, podczas gdy zlecenie wykonania naprawy pięcioletniego pojazdu warsztatowi (...), do którego poszkodowany miał zaufanie między innymi ze względu na status (...) było oczywiście normalnym następstwem szkody, a ceny stosowane przez ten warsztat były rynkowe (opinia biegłego).

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki ponad kwotę zasądzoną w punkcie 1. wyroku także kwoty 6.269,32 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14.11.2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za obie instancje, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację, strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości jako niezasadnej oraz zasądzenie od skarżącego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w części.

Na wstępie podnieść należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Wobec tego - zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. - skoro Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku zawiera jedynie wyjaśnienie jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd Odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. III CZP 49/07, publ. OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55; tak również M. M. w: „Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo”, W. 2013, s. 305 – 306). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Zarzuty apelacji odnosiły się do dwóch zagadnień – przyjętej stawki roboczogodziny prac blacharsko-lakierniczych oraz długości trwania najmu pojazdu zastępczego. W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy pragnie zwrócić uwagę, że w pełni aprobuje stanowisko strony pozwanej oraz Sądu Rejonowego odnośnie długości uzasadnionego najmu pojazdu zastępczego i wynikającego stąd odszkodowania. Zdaniem Sądu II instancji, nie znajduje uzasadnienia z punktu widzenia zasady dążenia do minimalizowania szkody ani oczekiwanie przez poszkodowanego z rozpoczęciem naprawy uszkodzonego samochodu na otrzymanie środków pieniężnych od ubezpieczyciela, ani też w – w sytuacji deklaracji poszkodowanego, że pokryje on brakujące koszty naprawy (k. 20) – oczekiwania na akceptację kosztorysu przez poszkodowanego. Jednocześnie, biorąc pod uwagę technologicznie uzasadniony czas naprawy samochodu poszkodowanego, ustalony przez biegłego, strona powodowa w procesie nie wykazała przyczyn, dla których również po 21 września 2019 r. uzasadnionym miałoby być najmowanie pojazdu zastępczego na koszt pozwanego. Z tych względów, Sąd Okręgowy podzielając argumentację Sądu I instancji nie uznał apelacji jako zasadnej w zakresie czasu najmu pojazdu zastępczego.

Odnosząc się z kolei do drugiej kategorii zarzutów apelacyjnych, dotyczących kwestii przyjętej przez pozwanego i Sąd Rejonowy stawki roboczogodziny prac blacharsko-lakierniczych, uznać należy je za zasadne. W ocenie Sądu Okręgowego, w procesie likwidacji szkody konieczne jest dążenie do przywrócenia stanu możliwie zbliżonego do stanu sprzed zaistnienia szkody, które jednak nie może prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia się poszkodowanego. Samochód poszkodowanego w dacie wypadku miał 5 lat i był wyeksploatowany stosownie do wieku. Zgodnie z opinią biegłego, koszty naprawy blacharsko-lakierniczej w autoryzowanych stacjach obsługi na terenie (...) wahały się w dacie naprawy od 190 zł do 240 zł netto za roboczogodzinę. Przyjęta zatem przez powoda stawka 200 zł mieściła się w średnich, rynkowych stawkach stosowanych w Ł. i okolicach. Tymczasem Sąd Rejonowy przyjął, że wobec wieku samochodu oraz upływu jego gwarancji nie wymagał on naprawy w stacji partnerskiej, a zarazem brak jest podstaw do przyjęcia, że stacje nieautoryzowane nie zapewnią właściwej jakości naprawy. Z tych względów Sąd I instancji przyjął, że zaproponowana przez korespondenta ubezpieczyciela stawka 140 zł jest ekonomicznie uzasadniona i jednocześnie celowa. Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma jakichkolwiek przeciwskazań ku temu, ażeby uznać naprawę samochodu poszkodowanego w (...) jako wydatek celowy i uzasadniony ekonomicznie. Biorąc pod uwagę wytykany przez Sąd Rejonowy wiek pojazdu, a zestawiając go z chociażby średnim wiekiem pojazdu poruszającego się po polskich drogach, wniosek o swoistej dyskwalifikacji samochodu poszkodowanego z naprawy w (...) jest niezrozumiały. Skoro bowiem poszkodowany korzystał wcześniej z usług (...), utrzymywał samochód należytym stanie i wyeksploatowanie samochodu nie było ponadprzeciętne, nie ma jakichkolwiek przeszkód do przyjęcia naprawy w (...) jako celowej i ekonomicznie uzasadnionej. Wniosek Sądu Rejonowego, iż stacje nieautoryzowane zapewniają przecież właściwą jakość naprawy jest wadliwy, chociażby z tego powodu, iż naprawa poza (...) wpływa negatywnie na rynkową wartość samochodu na rynku wtórnym. Również jedynie (...) gwarantują w pełni prawidłowy, akceptowany przez producentów i podlegający weryfikacji proces naprawy. Nie powinno być zatem wątpliwości, że poszkodowany który zdecydował się na naprawdę w (...), działał w zakresie swojego upoważnienia co wyboru sposobu naprawienia szkody i nie prowadził swoim postępowaniem do jej nieuzasadnionego powiększenia. W szczególności, wspominany wiek pojazdu nie powinien prowadzić do odmiennych wniosków, gdyż samochód pięcioletni może być w dalszym ciągu postrzegano jako samochód stosunkowo nowy.

Z tych względów, Sąd Okręgowy podzielił argumenty apelacji powoda odnoszące się do przyjętej przez Sąd I instancji stawki roboczogodziny za naprawę blacharsko-lakierniczą, skutkiem czego uznał przyjętą przez powoda stawkę 200 zł/rbg za celową i ekonomicznie uzasadnioną. Biorąc powyższe pod uwagę, kwota należnego powodowi odszkodowania powinna wynosić – przy przyjęciu stawki za roboczogodzinę na poziomie 200 zł brutto – 30.305,21 zł brutto.

Z tych względów, Sąd Okręgowy odmiennie aniżeli Sąd Rejonowy przyjął, że uzasadnioną ekonomicznie kwotą odszkodowania będzie 30.305,21 zł (w myśl wariantu ze stawką 200 zł/rbg z opinii biegłego) którą należy pomniejszyć o 26.536,21 zł wypłacone przez ubezpieczyciela. Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd zmienił wyrok Sądu I instancji w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda 3.769,00 zł (30.305,21 zł – 26.536,21 zł), oddalając powództwo dalej idące. Z tych wszystkich względów orzeczono jak w punktach I.1., I.2 oraz II. wyroku.

Zmiana orzeczenia Sądu I instancji w zakresie roszczenia głównego skutkowała koniecznością zmiany rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Ostateczne rozstrzygnięcie oznacza bowiem, że pozwany uległ w procesie w 60% i w takim zakresie będzie odpowiedzialny za powstałe koszty procesu.

Skoro zatem łącznie wygenerowane przez obie strony koszty procesu w I instancji wyniosły 5.034,00 zł, a koszty po stronie powodowej uplasowały się na poziomie 2.217,00 zł, to stosując zasadę stosunkowego rozdzielania kosztów, koszty za powstanie których odpowiedzialny jest pozwany, wynoszą 3.020,40 zł (5.034,00 zł x 60 %). Z tych względów, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda pozostałą kwotę, tj. 203,40 zł (3.020,40 zł – 2.817,00 zł) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, o czym orzeczono w punkcie I.3 wyroku.

Jednocześnie, kierując się analogicznymi względami, w punktach I.4 i I.5 wyroku nakazano pobrać od pozwanego oraz ściągnąć z zasądzonego powodowi roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Łasku odpowiednio: 929,50 zł (1.549,18 zł x 60%) oraz 619,68 zł (1.549,18 – 929,50 zł) tytułem częściowych zwrotów wydatków poniesionych w sprawie przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Łasku.

Tym samym, jedynie w części można potraktować apelację skarżącego jako zasadną. Zmieniając zaskarżony wyrok poprzez ostatecznie zasądzenie 3.769,00 zł Sąd Okręgowy przyjął, że powód wygrał w postępowaniu apelacyjnym w 60 % i to w takim zakresie koszty postępowania apelacyjnego będą obciążać pozwanego. Tym samym, wobec ustalenia łącznych kosztów postępowania drugoinstancyjnego na 2.220,00 zł (z czego po stronie pozwanego 900,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz po stronie powoda 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 400 zł tytułem opłaty od apelacji), pozwany jest odpowiedzialny za powstałe koszty procesu w kwocie 420,00 zł (2.220,00 zł x 60% - 900 zł), którą zasądzono od pozwanego na rzecz powoda w punkcie III. wyroku, tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie ustalonymi w oparciu o art. 98 § 1 ¹ in fine k.p.c.