Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR del. Elżbieta Sadowska-Augustyniak

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. O.

przeciwko K. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 19 października 2018 roku, sygnatura akt I C 1171/16

1.  oddala apelacje;

2.  zasądza od pozwanego K. K. na rzecz powoda A. O. 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 38/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 19 października 2018 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 1171/16, Sąd Rejonowy w Sieradzu zasądził od pozwanego K. K. na rzecz powoda A. O. kwotę 4 794,62 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od 26 października 2016 r. do dnia zapłaty (pkt 1) oraz kwotę 1 038,90 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 3) i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Sieradzu 522,45 złotych tytułem części nieuiszczonych wydatków poniesionych w sprawie (pkt 5).

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

A. O. i K. K. w lutym 2016 r. zawarli w formie ustnej umowę kompleksowego remontu poddasza budynku mieszkalnego stanowiącego własność powoda. Pozwany nie sporządził kosztorysu prac przed przystąpieniem do ich wykonania, a powód nie zażądał przedstawienia takiego kosztorysu. Strony nie uzgodniły też szczegółowego zakresu prac, a co do zapłaty postanowiły, że powód zapłaci pozwanemu 60,00 złotych za m ² poddasza wykończonego „na gotowo”. Początkowo do zakresu prac należało: ocieplenie poddasza wełną, przygotowanie stelaża pod płyty karton - gips, a następnie ich przykręcenie, zaszpachlowanie i pomalowanie dwukrotnie farbą. Powód zlecił również pozwanemu wykonanie instalacji wentylacji poddasza. Z tytułu tej usługi pozwany miał otrzymać wynagrodzenie w przedziale od 1 700,00 do 2 000,00 złotych. W toku realizacji prac powód zlecił pozwanemu wykonanie prac na parterze budynku polegających na wykonaniu instalacji wentylacji oraz sufitu podwieszanego.

W związku z zawartą umową powód wręczył pozwanemu kwotę 10 000,00 złotych, stanowiącą zaliczkę na poczet wykonanych prac oraz zakupu materiałów. Ostateczne rozliczenie między stronami miało nastąpić po zakończeniu robót.

Pozwany rozpoczął pracę wykończeniowe poddasza. W toku ich wykonywania ujawnione zostały usterki w położeniu pokrycia dachu (brak ułożonej membrany dachowej) oraz zamontowaniu okna. Pozwany wykonał w całości prace związane z ociepleniem poddasza, wykonaniem rusztowania pod mocowanie płyt kartonowo - gipsowych. Została wykonana instalacja wentylacji grawitacyjnej na poddaszu, a także zabezpieczenie folią ocieplenia oraz przymocowanie płyt do rusztowania. Dalsza prace wykończenia poddasza, polegające na zamocowaniu taśm na łączeniach płyt oraz ich gipsowaniu i dwukrotnym malowaniu miały być wykonane po zakończeniu prac mokrych, tj. wykonaniu wylewek. Na parterze pozwany wykonał częściowo wykucia pod wentylację grawitacyjną. Po wykonaniu przez pozwanego prac związanych z wykuciem podłączeń pod przewody wentylacji powód zmienił sposób wykończenia sufitów parteru budynku. Pierwotnie sufity miały być wykończone tynkiem, jednakże na skutek „odpadnięcia” tynku ostatecznie sufity miały być podwieszane. Przedmiotowa zmiana spowodowała w znacznym sposobu nieprzydatność prac pozwanego w zakresie położenia instalacji wentylacyjnej. Pozwany poinformował wówczas powoda, iż wykonanie sufitu podwieszanego powinno nastąpić po wykonaniu wylewek, bowiem dopiero wtedy znany będzie poziom wysokości podłogi. Pozwany wykonał również rusztowanie pod sufit na klatce schodowej. Dalsze prace wykończeniowe mogły być wykonywane dopiero po całkowitym wyschnięciu wylewek, tj. po upływie 4 tygodni.

Po upływie około trzech miesięcy od zakończenia pierwszego etapu prac wykończeniowych powód wezwał pozwanego po podjęcia dalszych prac. Pozwany poinformował wówczas powoda, że potrzebuje na to 2 tygodni, lecz nie przystąpił do wykonania robót.

W lipca 2016 r. pozwany wręczył powodowi kosztorys z zakresu wykonanych prac. Strony porozumiały się w przedmiocie dokończenia remontu przez pozwanego. Ostatecznie pozwany odstąpił od dokończenia prac, wyrażając wolę wzajemnych rozliczeń. Powód kwestionował kosztorys w zakresie powierzchni poddasza przyjętej do rozliczenia. Strony nie dokonały końcowych rozliczeń, a także nie nastąpił pomiar kwestionowanej powierzchni poddasza.

Pismem z dnia 24 października 2016 r., nadanym w dniu 26 października 2016 r. powód odstąpił od umowy, wzywając jednocześnie pozwanego do uiszczenia kwoty 8 000 złotych tytułem nienależnie otrzymanego wynagrodzenia.

Dokonując oceny przeprowadzonych dowodów, Sąd Rejonowy podkreślił, że zakres prac był między stronami w zasadzie niesporny poza wykonaniem wentylacji oraz ułożeniem podwójnej warstwy ocieplenia. Sąd dał przy tym wiarę twierdzeniom pozwanego oraz świadków C. K. i M. M. w przedmiocie zakresu wykonania instalacji wentylacyjnej w budynku mieszkalnym. Jednocześnie Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego co do ilości warstw położonej izolacji poddasza. Powód wskazał, posiłkując się w tym zakresie zdjęciami poddasza, iż powód położył jedną warstwę izolacji, wypełniając nią przestrzenie między krokwiami. Przeprowadzenie dowodu przeciwnego ciążyło na pozwanym, czego pozwany skutecznie nie uczynił.

Sąd pierwszej instancji czynił ustalenia zarówno co do prawidłowości, jak i wartości wykonanych prac na podstawie opinii biegłego z zakresu budownictwa J. O.. Sąd podkreślił, że biegły udzielał wyczerpujących odpowiedzi na pytania formułowane przez strony sporu, a zasadność swoich twierdzeń szczegółowo uzasadniał.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego zawarty w piśmie z dnia 12 września 2017 r. Uzasadnił przy tym, że w złożonym piśmie procesowym pełnomocnik pozwanego wskazywał na nieprawidłowości w sposobie wyliczenia wartości prac wykonanych przez pozwanego w związku z realizacją umowy. Po złożeniu przedmiotowego pisma biegły wydał m.in. ustną opinię uzupełniającą, w której odnosił się szczegółowo do sformułowanych zarzutów. Natomiast pełnomocnik pozwanego zarówno na rozprawie w dniu 14 lutego 2018 r., jak i w późniejszym terminie nie ponawiał wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, a wniosek taki zgłosili ponownie dopiero na rozprawie w dniu 5 października 2018 r. W ocenie Sądu, zgłoszony wniosek dowodowy jest wnioskiem spóźnionym, gdyż od daty wystąpienia z powództwem do daty ponownego zgłoszenia przedmiotowego wniosku upłynął okres blisko 2 lat. W tym czasie biegły J. O. sporządził opinię zgodnie z tezą dowodową zakreśloną przez sąd. Strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników otrzymywały opinie oraz posiadały wystarczający czas na ich analizy i zgłoszenie ewentualnych zastrzeżeń do otrzymanych opinii. Biegły odpowiadał też na pytania pełnomocników stron podczas rozprawy sądowej. Ostatnia z opinii uzupełniających została doręczona pełnomocnikowi pozwanego w dniu 18 czerwca 2018 r. i w zakreślonym terminie strona pozwana nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń do doręczonej opinii. Sąd Rejonowy zauważył też, że strona pozwana kwestionuje opinię biegłego opierając się na danych zawartych w prywatnym kosztorysie. Jednakże przedłożony kosztorys sporządzony został w dniu 28 lutego 2018 r., a zatem pozwany miał dostatecznie dużo czasu na jego analizę i zgłoszenie ewentualnych zastrzeżeń w terminie zakreślonych w związku z doręczoną w dniu 19 czerwca 2018 r. opinię biegłego. Sąd wskazał ponadto, iż prawem powoda jest również prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, a obowiązkiem stron jest zgłaszanie wniosków dowodowych bez zbędnej zwłoki.

Sąd pierwszej instancji przyjął, że strony łączyła umowa o dzieło uregulowana w art. 627 k.c. i następnych, przy czym strony nie określiły w zawartej przez siebie umowie zarówno zakresu prac jak i wynagrodzenia.

Sąd dokonał wobec tego tych ustaleń na podstawie opinii biegłego z zakresu budownictwa, który określił wartość prac wykonanych przez pozwanego na poddaszu na kwotę 4 699,70 złotych netto. W ocenie Sądu, biegły prawidłowo przyjął, iż nie może stanowić dodatkowej wartości prac przygotowanie projektu wykonania instalacji wentylacji, skoro projekt ten nie został przedstawiony przez pozwanego, a nadto instalacja miała charakter typowy i nie było potrzeby wykonania projektu, a ewentualny jej przebieg ustalany był na zasadnie wzajemnych rozmów stron. Biegły dokonując ustalenia wartości prac wykonanych przez pozwanego uwzględnił wykonanie stelażu pod płyty kartonowo - gipsowe z metalowych profili. Wskazał także, że klejenie foli chroniącej ocieplenie przez zawilgoceniem mieści się w zakresie przyjętych przez niego prac, a czynność ta nie wpływa na ich wartość.

Wartość prac wykonanych na parterze Sąd uwzględnił na kwotę 505,68 złotych.

Uwzględniając zatem wysokość otrzymanej przez pozwanego zaliczki (10 000 złotych) oraz wartość wykonanych przez niego prac w ramach łączącej strony umowy (5 205,38 złotych), Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 794,62 złotych, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

W ocenie Sądu Rejonowego, brak było podstaw do powiększenia wartości wykonanych prac o stawkę podatku Vat, ponieważ pozwany nie wykazał, iż jest podatnikiem tego podatku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., stosownie do wyniku sprawy.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany, który zaskarżył orzeczenie w części, tj. w zakresie pkt 1,3 i 5, zarzucając następujące uchybienia:

1.  naruszenie art. 286 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c., w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu szacowania nieruchomości i budownictwa, na okoliczności wskazane przez pozwanego, pomimo, iż istniała taka potrzeba, a wniosek został złożony w czasie właściwym;

2.  naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 277 k.p.c. poprzez dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego mającej cechy oceny dowolnej, a nie swobodnej, prowadzącej do:

- wadliwego przyjęcia, mniejszego zakresu robót wykonanych przez pozwanego w stosunku do prac rzeczywiście wykonanych;

- pominięcia dowodu z dokumentu w postaci kosztorysu sporządzonego wykonanych robót, sporządzonego przez pozwanego, zgodnie z którym wartość wykonanych przez niego prac stanowi kwotę 9 271.05 złotych;

- wadliwego przyjęcia, iż wartość prac wykonanych przez pozwanego na poddaszu nieruchomości powoda stanowiła kwotę 4 699,70 złotych na poddaszu oraz kwotę 505,68 złotych na parterze, co łącznie stanowi kwotę 5 205,38 złotych netto, w sytuacji gdy kwota netto wynagrodzenia pozwanego jest równa kwocie brutto, a zatem nie ma podstawy do odjęcia od wynagrodzenia pozwanego wartości podatku Vat;

- wadliwego przyjęcia, że wynagrodzenie należne pozwanemu winno być podane w kwocie netto, w sytuacji gdy pozwany, nie będący podatnikiem podatku Vat, nie jest zobowiązany do jego uiszczania, a co za tym idzie wynagrodzenie pozwanego w kwocie netto jest równe wynagrodzeniu w kwocie brutto;

Na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. skarżący wniósł o rozpoznanie przez Sąd drugiej instancji postanowienia Sądu Rejonowego w przedmiocie oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu szacowania nieruchomości i budownictwa oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu szacowania nieruchomości i budownictwa na okoliczność wartości prac wykonanych przez pozwanego na poddaszu budynku należącego do powoda.

W oparciu o podniesione zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Powód domagał się oddalenia apelacji i zasądzenia na swoją rzecz od skarżącego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się do zastrzeżeń skarżącego w zakresie uchybienia przez Sąd Rejonowy regułom postępowania dowodowego, należy wskazać, że przedmiotem opinii biegłego nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Podważenie mocy dowodowej opinii, poprzez zakwestionowanie wiadomości specjalnych, do których biegli się odwołują, bądź wywodzenie z takiej opinii dalszych wniosków opartych na wiadomościach tego rodzaju, z uwagi na treść art. 278 § 1 k.p.c., może nastąpić wyłącznie poprzez przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii tych samych biegłych lub z opinii innego biegłego. Potrzeba powołania innego biegłego lub dalsze uzupełnienie przedstawionej opinii powinny jednak wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej opinii. Dopuszczenia tego dowodu nie może zatem uzasadniać wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii. W przeciwnym wypadku, wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, co winno skutkować jego pominięciem. Podsumowując, stosownie do treści art. 286 k.p.c., opinii kolejnego biegłego lub opinii uzupełniającej tego samego biegłego, można żądać jedynie w razie istnienia takiej potrzeby i nie może być ona przy tym jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99, niepubl., z 17 grudnia 1999 r., II UKN 273/99, OSNP 2001/8/284, 18 października 2001 r., IV CKN 478/00, niepubl.).

Dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa Sąd Okręgowy w pełni podziela. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, jest ona rzetelna oraz zawiera kompleksowe i fachowe ustosunkowanie się do postawionej tezy dowodowej. Wnioski biegłego są jasne, stanowcze i logiczne. Biegły w sposób wyczerpujący odniósł się również do zarzutów zgłaszanych przez obie strony postępowania, wydając pisemne opinie uzupełniające oraz składając opinię ustną na rozprawie w dniu 14 lutego 2018 r. Znamienne jest, że ani w toku tego posiedzenia, ani też bezpośrednio po nim, pozwany i jego pełnomocnik nie popierali wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z 12 września 2017 r. Wniosek ten ponowili dopiero na rozprawie 5 października 2018 r., składając też do akt prywatny kosztorys. Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, został on sporządzony 28 lutego 2018 r., a zatem 8 miesięcy przed jego złożeniem. Opinii biegłego pozwany nie może skutecznie przeciwstawiać owego kosztorysu, który posiada jedynie walor dowodu z dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), czyli stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała wyraziła określony pogląd. Dowód taki nie korzysta natomiast z domniemania zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń.

Co okoliczności ilości warstw ocieplenia watą mineralną, to nie ma racji pozwany, że biegły powinien dokonać odkrywki, skoro - jak wskazano w opinii - nie było to zasadne ze względu na stan wykończenia w budynku. Rzeczywiście biegły nie przesądził zatem ile warstw waty mineralnej pozwany ułożył, ale w opinii uzupełniającej z 25 sierpnia 2017 r. dokonał wyliczeń uwzględniających także stanowisko pozwanego. Warto zaznaczyć, że samo ustalenie ilości tych warstw, jako pewnego wizualnego i policzalnego stanu nie wymagało informacji specjalnych i dokumentacja fotograficzna przedstawiona przez powoda, a niekwestionowana przez pozwanego co do jej prawdziwości, okazała się być w tym celu wystarczająca.

W zakresie wyceny kosztów robocizny izolacji z folii przymocowanej do konstrukcji metalowej, biegły stanowczo stwierdził, że jej wykonanie nie zmienia kosztów nakładów robocizny, zatem wątpliwości skarżącego jak liczyć te koszty są niezrozumiałe.

Skarżący niesłusznie też twierdzi, że biegły uzależnił uwzględnienie w kosztach robocizny wykonania projektu wentylacji od przedstawienia przez pozwanego stosownego rachunku. Biegły odniósł się jedynie do konieczności wykonania takiego projektu co do budynku powoda, wskazując, że jego sporządzenie nie było wymagane. Pozwany zaś po prostu nie przedstawił takiego projektu, dlatego Sąd zasadnie przyjął, że w rzeczywistości nie został on wykonany.

Biegły prawidłowo również nie uwzględnił przy obliczaniu wynagrodzenia za robociznę pozwanego stawki Vat. Żądanie pozwanego jest zupełnie niezrozumiałe, skoro jak sam wielokrotnie podkreślał, nie jest on płatnikiem tego podatku. Pozwany zaś w zasadzie nie dokonywał zakupu materiałów. Kosztorys biegłego wskazuje w tym zakresie jedynie kwotę 44,36 złotych i została ona powiększona o stawkę Vat w wysokości 23%, tj. o 10, 20 złotych.

W końcu, wbrew twierdzeniom skarżącego, nie doszło do odjęcia od wynagrodzenia pozwanego wartości podatku Vat. Różnica pomiędzy wartością prac wskazaną w głównej opinii pisemnej a przyjętą przez Sąd wynika z korekty opinii, dokonanej w toku rozprawy z 14 lutego 2018 r.

Uznając zatem apelację za bezzasadną, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. - orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od skarżącego na rzecz powoda zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego wg stawki określonej zgodnie z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 poz. 1800 ze zm.), tj. w wysokości 450,00 złotych.