Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2023 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D.

przeciwko Towarzystwu (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 25 maja 2023 roku, sygn. akt I C 139/22

zmienia zaskarżony wyrok w całości na następujący:

zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) SA w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D. 13 352.62 ( trzynaście tysięcy trzysta pięćdziesiąt dwa 62/100 ) złote wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie poczynając od 4 grudnia 2020 roku do dnia zapłaty;

zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) SA w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D. 4 909,09 ( cztery tysiące dziewięćset dziewięć 09/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty;

zasądza pozwanego Towarzystwa (...) SA w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D. 1650 ( jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia pozwanemu odpisu wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I Ca 356/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 25 maja 2023 r. wydanym w sprawie I C 139/22 zasądzono od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o. o. z siedzibą w D. 6.184,62 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 04 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty (pkt 1. wyroku) oraz oddalono powództwo w pozostałej części (pkt 2. wyroku). Ponadto, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 305,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem kosztów postępowania (pkt 3. wyroku).

Powyższe orzeczenie zostało wydane w oparciu o następujący stan faktyczny:

I. K. w związku z uszkodzeniem wskutek kolizji pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), zarejestrowanym w Anglii, od 05 sierpnia 2020 r. do 24 września 2020 r. wynajmował od powoda samochód marki A. (...) i następnie L. (...) za 284,55 zł netto za dobę. Poszkodowany dokonał cesji wierzytelności przysługującej mu względem ubezpieczyciela z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego na powoda.

W dniu 19 sierpnia 2020 r. powód zwrócił się do pozwanego o udzielenie informacji, czy samochodem wynajętym za pośrednictwem pozwanego można wyjechać do Anglii, jaką stawkę pozwany akceptuje dla samochodu marki T. (...) i jaki pojazd z automatyczną skrzynią biegów może zaproponować pozwany. W dniu 20 i 22 sierpnia 2020 r. powód monitował o udzielenie odpowiedzi.

W dniu 22 września 2020 r. sporządzona została kalkulacja naprawy pojazdu na kwotę 15.354,46 zł przez (...) Spółkę z o.o. Ubezpieczyciel w dniu 10 sierpnia 2020 r. dokonał oględzin i kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 5 351,83 zł. Poszkodowany zlecił naprawę pojazdu (...) Sp. z o.o. Oddział w Ł., która za wykonaną naprawę wystawiła w dniu 26 września 2020 r. fakturę na kwotę 17 253,81 zł brutto. W opinii sporządzonej w niniejszej sprawie biegły sądowy z zakresu techniki motoryzacyjnej, wyceny wartości oraz kosztów i jakości napraw pojazdów samochodowych T. K. stwierdził, iż samochód T. (...) po zdarzeniu w dniu 05 sierpnia 2020 r. nie mógł być eksploatowany w ruchu drogowym, ponieważ nie spełniał warunków technicznych dopuszczenia do ruchu. Biegły podniósł, iż technologiczny czas naprawy określa termin, w jakim możliwe jest dokonanie skutecznej naprawy celem przywrócenia stanu technicznego pojazdu sprzed szkody przy założeniu, że zakład naprawczy dysponuje odpowiednią technologią i zapleczem technicznym, posiada na stanie niezbędne części zamienne i materiały lakiernicze i dysponuje wykwalifikowaną kadrą oraz wolnymi stanowiskami naprawczymi. Do określenia technologicznego czasu naprawy uwzględnia się jedynie te operacje, które wymagają fizycznego zaangażowania pracownika, nie uwzględnia się czasu schnięcia lakieru, czy kleju do szyb. Technologiczny czas naprawy określa się na podstawie nakładów pracochłonności blacharza, mechanika i lakiernika określony w roboczogodzinach lub ich ułamkach zwanych jednostkami czasowymi, które ustala się na podstawie wyliczeń dokonanych w specjalistycznych systemach kalkulacyjnych. Oprogramowanie określa nakłady pracy niezbędne do wymiany i lakierowania elementów nowych oraz zlicza pozostałe nakłady pracy wprowadzone ręcznie przez operatora. Pozostałe nakłady stanowią czynności związane z naprawą uszkodzonych i niezakwalifikowanych do wymiany elementów pojazdu oraz prace dodatkowe. Jako podstawę ustalenia technologicznego czasu naprawy uszkodzonego pojazdu biegły przyjął kosztorys serwisowy wykonawcy naprawy sporządzony w systemie A., który określił nakłady czasowe na 31,10 roboczogodzin technologicznych.

Biegły stwierdził, iż określony w ten sposób technologiczny czas naprawy odbiega od realnego czasu naprawy, w którym zakład naprawczy dokonuje usprawnienia pojazdu powypadkowego. Normatywny czas technologicznej naprawy biegły określił na podstawie wzoru matematycznego określił na 5 dni. Należy jednak, zdaniem biegłego, zwrócić uwagę na proces lakierowania pojazdu; w warunkach warsztatowych czas schnięcia i utwardzania lakieru musi zostać zapewniony i dodany do czasu technologicznego. Biegły wskazał, iż konieczny uzasadniony technologią czas naprawy pojazdu T. (...) powinien wynieść 6 dni roboczych. Biegły zwrócił uwagę, iż wyliczenie to dotyczy wyłącznie czasu naprawy; technologiczny czas naprawy blacharsko-lakierniczej nie jest okresem koniecznym do realizacji naprawy, który obejmuje również czas oczekiwania na oględziny uszkodzonego pojazdu przez przedstawiciela ubezpieczyciela, czas na sporządzenie kosztorysu i przekazanie poszkodowanemu, czas na organizację pracy warsztatu naprawczego, w tym weryfikację uszkodzeń, zamówienie i otrzymanie części zamiennych i materiałów potrzebnych do przeprowadzenia naprawy blacharsko-lakierniczej, dni wolne od pracy i czas na wydanie pojazdu poszkodowanemu. Należy rozróżnić pojęcie technologicznego czasu naprawy pojazdu i pojęcie naprawy pojazdu w odniesieniu do procesu likwidacji szkody, czyli czasu całkowitego unieruchomienia pojazdu. Czas, w którym pojazd jest wyłączony z eksploatacji wskutek kolizji obejmuje również czas na wykonanie w serwisie czynności niezbędnych do przeprowadzenia likwidacji szkody, niezwiązanych bezpośrednio z naprawą. Biegły wskazał czas na organizację pracy zakładu naprawczego: weryfikację zakresu uszkodzeń, zamówienie części zamiennych i materiałów potrzebnych do przeprowadzenia napraw blacharsko lakierniczej w wymiarze 1 dnia. Czas oczekiwania na części zamienne zależy od lokalizacji magazynu dystrybucji części; na czas dostawy wpływa znacząco brak dostępności części i lokalizacja magazynu producenta pojazdu poza granicami kraju. Po wyschnięciu lakieru i zamontowaniu osprzętu pojazd powinien zostać umyty, spłukany i wytarty. Czas zdawczo-odbiorczy wynosi 1 dzień. Biegły podniósł, iż w niniejszej sprawie brak jest szczegółowego arkusza przebiegu naprawy sporządzonego przez serwis naprawczy i biegły wskazał jedynie teoretyczny czas postoju pojazdu w naprawie, jaki byłby możliwy do zaakceptowania, zgodnie z podejmowanymi czynnościami wskazanymi w aktach sprawy od dnia szkody 05 sierpnia 2020 r. Oględziny pojazdu miały miejsce w dniu 10 sierpnia 2020 r. Części zamienne zamówione zostały w dniu 17 sierpnia 2020 r. Zamówienie zrealizowane zostało przez dostawę w dniu 05 września 2020 r. Naprawa powinna być rozpoczęta w poniedziałek 07 września 2020 r. Technologiczny czas naprawy 6 dni kończył się w poniedziałek 14 września 2020 r. W dniu 15 września 2020 r. pojazd powinien zostać wydany poszkodowanemu. Zdaniem biegłego czas niezbędny do przeprowadzenia naprawy samochodu marki T. (...) wynosił 36 dni, a wydanie pojazdu powinno nastąpić w dniu 15 września 2020 r. Biegły stwierdził, iż w serwisie naprawczym obowiązuje kolejność wykonywania napraw samochodów wynikająca z poszczególnych zgłoszeń klientów i dlatego czas naprawy uzależniony jest także od możliwości przerobowych pracowników, co powinno być udokumentowane.

W piśmie nadesłanym po sporządzeniu opinii przez biegłego (...) Sp. z o.o. wskazał, iż nie posiada dokumentu w postaci sprawozdania z naprawy pojazdu marki T. (...), który nie jest wytwarzany w toku realizowanej naprawy. Wskazując na przyczyny postoju pojazdu w warsztacie ponad technologiczny czas naprawy (...) Sp. z o.o. wskazał, że czas naprawy pojazdu uzależniony jest od dostępności części zamiennych i daty ich dostawy przez producenta, aktualnej kolejki napraw w serwisie, a także od zasobów kadrowych serwisu, na co mają wpływ w szczególności okresy urlopowe, a w latach 2020-2021 istotny wpływ miały także liczne nieobecności pracowników związane z obostrzeniami w związku z pandemią (...), w tym obowiązkiem kwarantanny, któremu podlegali pracownicy serwisu. Model E. nie był produkowany na rynek europejski i czas oczekiwania na części zamienne jest wydłużony w stosunku do czasu oczekiwania na części zamienne do modeli produkowanych na rynek rodzimy.

W piśmie z dnia 07 sierpnia 2020 r. powód poinformował (...) S.A., iż I. K. wynajmuje od powoda auto zastępcze i wezwał ubezpieczyciela do złożenia oferty najmu pojazdu zastępczego. W dniu 10 sierpnia 2020 r. I. K. poinformowany został przez A. o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego od firmy (...). Pracownik powoda w rozmowie telefonicznej z pracownikiem firmy (...) uzyskał informację, że w okolicach W. nie są dostępne do wynajęcia samochody 7 osobowe, suvy ani kombi. W potwierdzeniu otrzymania zgłoszenia szkody przesłano do powoda informację o wysokości stawek najmu: stawki dobowe najmu pojazdów zastępczych akceptowane przez A. wynoszą netto 120,00 zł za suv i 168,00 zł za klasę E. W piśmie z dnia 26 sierpnia 2020 r. (...) S.A. poinformował powoda o stawce najmu 168 zł netto za dobę.

W dniu 30 września 2020 r. powód wystawił fakturę na kwotę 18 311,98 zł brutto za wypożyczenie samochodu osobowego przez 15 dni za kwotę 5.250,00 zł brutto i przez 35 dni za kwotę 12 250,00 zł. Stawkę za wynajęcie pojazdu określono w fakturze na kwotę 284,55 zł netto. Faktura obejmowała ponadto koszty dojazdu po auto zastępcze w wysokości 811,98 zł brutto.

W dniu 13 listopada 2020 r. pozwany wydał decyzję o przyznaniu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości 4 959,36 zł za stawkę po 168,00 zł netto w okresie od 06 do 20 sierpnia 2020 r. i za stawkę po 120,00 zł netto od dnia 20 sierpnia do 09 września 2020 r.

Poszkodowani B. i I. K. zgłosili do pozwanego ubezpieczyciela w dniu 16 listopada 2020 r. kolejne roszczenia związane z koniecznością przyjazdu specjalnie po samochód z Anglii, koniecznością skorzystania z bezpłatnego urlopu, pokonania 3.800 km, zapłatą za E. i hotel. W piśmie poszkodowani wskazali na konieczność powrotu do Anglii autem zastępczym po urlopie w Polsce i czas trwania naprawy T. (...) ponad miesiąc z uwagi na brak części zamiennych, które musiały być sprowadzone z Japonii. Poszkodowani potrzebowali pojazdu zastępczego z automatyczną skrzynią biegów, z możliwością wyjazdu do Anglii, gdzie mieszkają. Ubezpieczyciel nie zaproponował pojazdu zastępczego. W dniu 24 września 2020 r. B. K. złożyła oświadczenie o odbiorze z serwisu (...).

Sąd Rejonowy rozpoznając powyższą sprawę doszedł do przekonania, że należy uznać za uzasadniony cały okres najmu pojazdu zastępczego przez I. K. od 05 sierpnia 2020 r. do dnia 24 września 2020 r. objęty fakturą z dnia 30 września 2020 r. wystawioną przez powoda. Zdaniem Sądu zasadny był zatem okres najęcia pojazdu zastępczego wskazany na fakturze – 50 dni. Sąd zwrócił uwagę, że poszkodowani zamieszkują poza granicami kraju, w Anglii, i specjalnie musieli przyjechać po odbiór naprawionego samochodu do (...) Sp. z o.o. w Ł.. Sąd Rejonowy dokonał natomiast weryfikacji dobowej stawki za najem pojazdu do stawki wskazanej w pismach kierowanych do powoda, czyli do 168 zł netto, (206,64 zł brutto). Jak wynika bowiem z akt szkodowych, powód i poszkodowany posiadali informacje o wysokości akceptowanej przez pozwanego stawki najmu pojazdu zastępczego w wypadku zorganizowania najmu w firmie innej niż wskazana przez ubezpieczyciela. Koszt najmu pojazdu zastępczego przez 50 dni za stawkę 168,00 zł netto za dobę wynosi 10.332,00 zł brutto. Sąd uznał za uzasadnione również poniesienie kosztów dojazdu po auto w kwocie 811,98 zł. Obliczone w ten sposób koszty najmu i dojazdu po auto zastępcze wynoszą 11.143,98 zł brutto. Z uwagi na wypłacone dotąd przez pozwanego odszkodowanie w wysokości 4.959,36 zł do zapłaty pozostaje kwota 6.184,62 zł brutto z odsetkami od dnia 04 grudnia 2020 r. zgodnie z żądaniem powoda. Sąd nie obniżył stawki najmu za kolejne dni najmu do 120,00 zł netto, ponieważ pozwany nie podał uzasadnienia obniżenia akceptowanej stawki za najem pojazdu tej klasy co samochód T. (...) z kwoty 168,00 zł netto do 120,00 zł netto. Sąd I instancji oddalił zarazem powództwo w pozostałej części o zasądzenie kosztów najmu w stawce po 284,55 zł netto wskazanej przez powoda jako nieuzasadnione i naruszające zobowiązanie poszkodowanego do minimalizacji szkody.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik powoda, zaskarżając je w zakresie punktu 2. wyroku, zarzucając:

naruszenie norm prawa procesowego, tj. art. 233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie z którego wynika, że uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego winien wynosić w przedmiotowej sprawie 17.500,00 zł zgodnie ze stawką zastosowaną przez powoda;

naruszenie norm prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd Rejonowy granic swobodnej oceny dowodów wskutek uchybienia zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego w części dotyczącej ustaleń faktycznych, wybiórczą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez:

- błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że pozwana mogła zorganizować najem pojazdu zastępczego za kwotę 168 zł netto (206,64 zł brutto) podczas gdy pozwana w toku procesu nie przedłożyła żadnego dowodu oraz nie wykazała, ażeby jakikolwiek pojazd był dostępny dla poszkodowanego w kwocie wskazanej przez pozwaną w dacie powstania szkody, a mając na uwadze, iż w przedmiotowej sprawie doszło do uznania właściwego to na pozwanej ciążył obowiązek udowodnienia powyższych okoliczności,

- mylne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że pozwana skutecznie złożyła poszkodowanemu ofertę najmu podczas gdy nie przekazała ona istotnych postanowień umowy, a samo wskazanie przez pozwaną stawki nie może być poczytywane jako oferta w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

- błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że pozwana mogła zorganizować dla poszkodowanego pojazd zastępczy podczas gdy pismem z dnia 10.08.2020 r. wskazała, iż poszkodowany może skorzystać bezgotówkowo z wynajmu pojazdu zastępczego na dogodnych warunkach we współpracującej z A. firmie (...) , a powód wykazał w toku postępowania, iż firma współpracująca z pozwaną nie posiadała pojazdów zastępczych dla poszkodowanego (nagranie powoda z firmą (...)) konsekwencją czego powinno być przyjęcie przez Sąd I instancji, iż „oferta" pozwanej była pozorna,

- błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że pozwana chciała zorganizować dla poszkodowanego pojazd zastępczy podczas gdy powód podejmował wielokrotne próby kontaktu celem organizacji pojazdu zastępczego przez pozwaną (na dowód czego przedłożył wiadomości email), a pozwana nie tylko nie zorganizowała pojazdu ale również w ogóle nie odpowiadała na zapytania powoda, konsekwencją czego powinno być przyjęcie przez Sąd I instancji, iż w niniejszej sprawie istniał po stronie pozwanej brak woli zapewnienia pojazdu zastępczego,

- błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że najem powinien się odbywać po stawce wskazanej przez pozwaną. Sąd Rejonowy ustalił, iż pozwana mogła zorganizować najem za stawkę 168 zł netto - I. K. poinformowany został przez A. o możliwości wynajęcia pojazdu w firmie (...), a równocześnie Sąd przyjął, że pojazd nie był dostępny Pracownik powoda w rozmowie telefonicznej z pracownikiem (...) uzyskał informację, że w okolicach W. nie są dostępne do wynajęcia samochody 7 osobowe, suvy ani kombi co uchybia zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego bowiem nie można zrealizować usługi najmu pojazdu nie posiadając dostępnego pojazdu, który jest potrzebny do wykonania tejże usługi. Tym samym Sąd winien był ustalić, że pozwana nie była uprawniona do weryfikacji stawki, skoro sama najmu zorganizować nie mogła, a stawka zastosowana przez powoda była rynkowa,

- błędne ustalenie przez Sąd I instancji, że poszkodowany został prawidłowo pouczony o zasadach refundacji kosztów w przypadku samodzielnej organizacji najmu, podczas gdy stwierdzenia pozwanej były nieuprawnione bowiem zastrzeżenie poziomu stawki, do której koszt wynajmu na własną rękę zostanie zweryfikowany przez ubezpieczyciela pozbawione jest w ogóle znaczenia prawnego (wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie XII Wydział Gospodarczy z dnia 28.05.2021 r. Sygn. akt XII Ga 865/20) a proponowanie przez ubezpieczyciela zaniżonych stawek najmu, w razie podjęcia decyzji o wynajmie u innego wynajmującego, świadczy zatem o nieprawidłowości stawek i znacznym ich obniżeniu w celu obniżenia wypłaty odszkodowania;

3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 361 k.c. poprzez przyznanie odszkodowania z naruszeniem zasady pełnej restytucji, pomimo iż zgromadzony materiał dowodowy potwierdził w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości zasadność powództwa;

4. naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. oraz w zw. z art. 361 k.c. poprzez przyjęcie, że pozwany zwolniony jest z obowiązku wykazywania, że wynajęcie pojazdu u powoda spowodowało powiększenie rozmiaru szkody i nie ma obowiązku wykazania, że auto klasy pojazdu uszkodzonego było dostępne dla poszkodowanego w dacie powstania szkody, podczas gdy w przypadku uznania właściwego do którego dochodzi w postępowaniach o odszkodowania za szkody z OC dochodzi do zmiany rozkładu ciężaru dowodu co potwierdza wyrok Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej Wydział V Gospodarczy V Wydział Gospodarczy z dnia 07.12.2021 r., Sygn. akt V GC 915/18: uwzględnienie stawki wskazanej w propozycji ubezpieczyciela oznaczałoby iluzoryczność obowiązku ubezpieczyciela udowodnienia faktów uzasadniających ograniczenie odszkodowania, gdyż ubezpieczyciel mógłby wskazywać dowolne stawki niezależnie od faktycznych stawek stosowanych przez podmioty współpracujące z nim w zakresie najmu pojazdów zastępczych;

5. naruszenie art. 65 k.c. poprzez nieprawidłową wykładnię i przyjęcie, że pozwana chciała i mogła zorganizować dla poszkodowanego pojazd zastępczy.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda 7168 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda całości kosztów procesu przed Sądem pierwszej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych;

2. zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z jednoczesnym przekazaniem temuż Sądowi kwestii rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie i przyznanie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie

Na wstępie podnieść należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Wobec tego - zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. - skoro Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku zawiera jedynie wyjaśnienie jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. Trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd Odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. III CZP 49/07, publ. OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55; tak również M. M. w: „Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo”, W. 2013, s. 305 – 306). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Wszelkie podniesione w apelacji zarzuty sprowadzały się w istocie do zakwestionowania przyjętej przez Sąd I instancji uzasadnionej ekonomicznie stawki dobowej pojazdu zastępczego, przyjętej przez Sąd Rejonowy na 168,00 zł netto (206,64 zł brutto) w kontekście oferty ubezpieczyciela dotyczącej możliwości zorganizowania najmu we współpracujących z nim wypożyczalniach za stawkę niższą i były to zarzuty w pełni zasadne.

W tym miejscu przypomnieć trzeba, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów powinno odpowiadać wartości stanowiącej pełną kompensatę poniesionego uszczerbku, zatem jednym z jego składników jest zwrot poniesionych kosztów korzystania z pojazdu zastępczego w zakresie obejmującym okres technologicznie uzasadnionej naprawy pojazdu uszkodzonego.

Ocena czy poniesione przez poszkodowanego koszty w tym względzie powinny być objęte odszkodowaniem musi być dokonana przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, a w szczególności w zależności od ustalenia czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku, a zdarzeniem szkodzącym oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywnie uzasadnione i konieczne (por. uchwała SN z dnia 18 maja 2004 r, III CZP 24/04, OSNC 2005, str. 7-8 poz. 117).

W odniesieniu do przywołanego wcześniej przez ubezpieczyciela zastrzeżenia, że jest on w stanie zaakceptować najem pojazdu do poziomu 168 zł netto za dobę (a następnie 120,00 zł netto za dobę) warto zauważyć, że Sąd Okręgowy wyraźnie w swoim utrwalonym orzecznictwie stoi na stanowisku, zgodnie z którym – co do zasady – należy uwzględniać propozycje tańszych, zwykle oferowanych przez ubezpieczycieli, możliwości najmu pojazdu zastępczego. Postulat ten realizuje bowiem dobrze zasadę dążenia do minimalizacji szkody, a zarazem zabezpiecza w pełni interes poszkodowanego pozostającego na skutek wypadku bez samochodu zastępczego. Takie stanowisko jest zasadne o tyle, o ile nie zachodzą szczególne okoliczności, a dotyczące np. specjalnych cech, które zastępczy samochód musi spełniać, jak też ważnych dla poszkodowanego postanowień umownych. Wyraźnie należy zaznaczyć, że w niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się takich szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby a priori odrzucenie tańszej, oferowanej przez ubezpieczyciela możliwości skorzystania z najmu pojazdu zastępczego. Tyle tylko, że materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie – zwłaszcza w postaci wiadomości powoda do ubezpieczyciela oraz monitów w tej sprawie – wprost ukazuje, że strona powodowa była zainteresowana zorganizowaniem dla poszkodowanego najmu pojazdu zastępczego na warunkach proponowanych przez ubezpieczyciela. Pozwany bowiem za pośrednictwem swojego pracownika informował o takiej możliwości (zastrzegając w tym miejscu uznawanie najmu z innej wypożyczalni do kwoty 168, a następnie 120 zł) jednakże za informacją tą nie poszły żadne dalsze kroki. W szczególności jednak, firma współpracująca z ubezpieczycielem – jak się okazało – w ogóle nie była w stanie zaoferować samochodu odpowiadającego potrzebom poszkodowanego, tj. w klasie i o parametrach zbliżonych do uszkodzonego pojazdu. Niezasadne jest zatem przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż można zrealizować daną usługę równocześnie nie posiadając pojazdu potrzebnego do wykonania tej usługi. Jak również wynika z materiału dowodowego, pozwany w toku likwidacji nie tylko nie posiadał dostępnego pojazdu (w wypożyczalni współpracującej) ale także nie współpracował w toku likwidacji szkody – a więc nie dążył do jej minimalizacji. Okazuje się bowiem, że pozwana nie odbierała połączeń telefonicznych, jak również nie odpisywała na maile powoda i w ogóle nie wskazała żadnej alternatywy w organizacji najmu.

Należy zatem wskazać, że strona powodowa wykazywała chęć nawiązania współpracy z ubezpieczycielem w przedmiocie najmu pojazdu zastępczego, jednak bezskutecznie. Pozwany nie zapewnił efektywnej i realnej możliwości najmu pojazdu, o którego rzekomej dostępności informował. Zarazem, w ocenie Sądu starania powoda w tym przedmiocie były w pełni wystarczające. Nie można przecież wymagać od poszkodowanego, ażeby codziennie poświęcał czas na próby skontaktowania się z ubezpieczycielem celem najmu pojazdu zastępczego. Tym bardziej, że poszkodowany w tego typu sytuacjach potrzebuje zwykle samochodu natychmiast. Reasumując, w ocenie Sądu powód nie miał skutecznej możliwości najęcia pojazdu zastępczego w stawce 168,00 zł netto lub 120 zł netto za dobę. Możliwość zapewnienia przez pozwanego pojazdu zastępczego okazała się bowiem iluzoryczna, a złożona oferta – pozorna.

Z tych względów, Sąd Okręgowy odmiennie aniżeli Sąd Rejonowy przyjął, że uzasadnioną ekonomicznie stawką pojazdu zastępczego będzie stawka przyjęta przez stronę powodową 284,55 zł netto, która jest stawką rynkową, występującą na rynku lokalnym przy uzasadnionym łącznie czasu najmu wynoszącym 50 dni.

Z tych względów na gruncie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie I. wyroku Sądu Okręgowego, zaskarżony wyrok należało zmodyfikować w sposób postulowany przez stronę powodową i zmienić wyrok w sposób odpowiadający uwzględnieniu powództwa w całości i zasądzając od pozwanego na rzecz powoda 13.352,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od 4 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty. Ponadto, należało zmienić wyrok Sądu I instancji w zakresie kosztów, dokonując rozstrzygnięcia w powyższym zakresie na zasadzie art. 98 k.p.c., a zatem zgodnie z zasadą odpowiedzialności strony za wynik sprawy, którą powód ostatecznie wygrał w całości. Z tych względów, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 4.909,09 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Na powyższe koszty postępowania pierwszoinstancyjnego składa się: opłata od pozwu w kwocie 750,00 zł, zwrot kosztów profesjonalnego zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 zł (ustalone w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz 542,09 zł wynagrodzenia biegłego powołanego do sprawy.

Ponieważ apelacja strony powodowej okazała się zasadna, w oparciu o art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., rozstrzygnięto o kosztach postępowania apelacyjnego przyjmując w tym zakresie pełne zwycięstwo skarżącej strony powodowej. Z tych względów, w punkcie II. wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 1.650,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia pozwanemu odpisu wyroku do dnia zapłaty. Na powyższą kwotę składa się poniesiona przez skarżącego opłata od apelacji (300,00 zł) oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowanego (1.350,00 zł) ustalony w oparciu o § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 przywołanego wyżej rozporządzenia.