II K 62/21 - zarządzenie, wyrok Sąd Okręgowy w Sieradzu z 2022-11-17
sygn. akt II K 62/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
dnia 17 listopada 2022 r.
Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:
Przewodniczący |
- |
sędzia Jacek Klęk |
Protokolant |
- |
staż. Magdalena Tomczyk |
w obecności prokuratorów Jarosława Jajczaka, Adriana Sikowy i Dagmary Zawiei oraz oskarżyciela posiłkowego Z. P., po rozpoznaniu w dniach 24 III, 30 V, 29 VIII, 03 i 17 X oraz 17 XI 2022 r. sprawy: E. P. (1) z domu W. , ur. (...), córki J. i K. z domu K. ,
oskarżonej o to, że: |
w okresie od 15 marca 2017 r. do 24 marca 2017 r. w W., gm. P., woj. (...), oraz w W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, doprowadziła C. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości, przy wykorzystaniu jego niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, wynikającego z otępienia starczego głębokiego, wykluczającego świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli rozporządzenia majątkiem, w ten sposób, że nakłoniła C. P. (1), do udzielenia jej pełnomocnictwa do dysponowania środkami na jego rachunkach bankowych, po czym w dniu 24 czerwca 2017 r. przywłaszczyła pieniądze należące do C. P. (2) w łącznej kwocie 471.395,85 zł poprzez wypłatę z rachunku bankowego prowadzonego przez (...) Bank S.A. gotówki w kwocie 120.000 zł oraz dokonanie przelewu na własny rachunek kwoty 351.395,85 zł, tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. w zw. z art.11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. |
||
1. E. P. (2), w ramach zarzucanego jej czynu, uznaje za winną tego, że: w okresie od 15 marca 2017 r. do 24 marca 2017 r. w W., gm. P., woj. (...) oraz w W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując niezdolności C. P. (1) do należytego pojmowania przedsiębranego działania, wynikającą z otępienia starczego głębokiego wykluczającego świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, wyłudziła udzielenie jej przez niego pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na prowadzonych dla niego rachunkach bankowych, a opatrzonego notarialnie poświadczonym odciskiem prawego kciuka poświadczającym nieprawdę, co do zdolności C. P. (1) do świadomego, należytego pojmowania znaczenia czynności prawnej stwierdzonej tym pełnomocnictwa, po czym 24 czerwca 2017 r. w W. posłużyła się nim w (...) Bank S.A. przy czynnościach:
- -
-
wypłaty z rachunku bankowego pokrzywdzonego gotówki w kwocie 120.000 zł,
- -
-
zlecenia przelewu z rachunku bankowego pokrzywdzonego na własny rachunek kwoty 351.395,85 zł,
czym działała na szkodę C. P. (1) oraz (...) Bank S.A. w W., to jest za winną dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i art. 273 w zw. z art. 11 § 2 i art. 12 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 294 § 1 w zw. z art. 11 § 3 oraz art. 33 § 2 powołanej ustawy wymierza jej karę roku pozbawienia wolności oraz 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny ustalając wartość stawki dziennej na kwotę 30 (trzydziestu) złotych;
2. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 oraz art. 70 § 1 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej w pkt. 1. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat;
3. Na podstawie art. 72 § 1 pkt. 1 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązuje oskarżoną do cyklicznego, co 3 (trzy) miesiące, informowania kuratora sądowego o przebiegu okresu próby;
4. Na podstawie art. 72 § 2 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zasądza od E. P. (2) na rzecz spadkobierców C. P. (1):
a) Z. Z., G. G., S. H., B. H., Z. P. i R. P. po 53.056,55 (pięćdziesiąt trzy tysiące pięćdziesiąt sześć i 55/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 24 marca 2017 r. do dnia zapłaty;
b) E. H. oraz T. P. po 26.528,28 (dwadzieścia sześć tysięcy pięćset dwadzieścia osiem i 28/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 24 marca 2017 r. do dnia zapłaty;
tytułem naprawienia szkody w całości;
5. Zasądza od E. P. (2) na rzecz Z. P. 1.512 (jeden tysiąc pięćset dwanaście) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;
6. Zasądza od E. P. (2) na rzecz Skarbu Państwa:
a) 4.528,55 (cztery tysiące pięćset dwadzieścia osiem i 55/100) złotych tytułem zwrotu wydatków;
b) 1.380,00 (jeden tysiąc trzysta osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty.
UZASADNIENIE |
|||||||||||||
Formularz UK 1 |
Sygnatura akt |
II K 62/21 |
|||||||||||
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza. |
|||||||||||||
1. USTALENIE FAKTÓW |
|||||||||||||
1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
|||||||||||
1.1.1. |
E. P. (2) |
W okresie od 15 marca 2017 r. do 24 marca 2017 r. w W., gm. P., woj. (...) oraz w W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując niezdolności C. P. (1) do należytego pojmowania przedsiębranego działania, wynikającą z otępienia starczego głębokiego wykluczającego świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, wyłudziła udzielenie jej przez niego pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na prowadzonych dla niego rachunkach bankowych, a opatrzonego notarialnie poświadczonym odciskiem prawego kciuka poświadczającym nieprawdę, co do zdolności C. P. (1) do świadomego, należytego pojmowania znaczenia czynności prawnej stwierdzonej tym pełnomocnictwa, po czym 24 czerwca 2017 r. w W. posłużyła się nim w (...) Bank S.A. przy czynnościach: - wypłaty z rachunku bankowego pokrzywdzonego gotówki w kwocie 120.000 zł, - zlecenia przelewu z rachunku bankowego pokrzywdzonego na własny rachunek kwoty 351.395,85 zł, czym działała na szkodę C. P. (1) oraz (...) Bank S.A. w W.. |
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
C. P. (1), w okresie od 16 kwietnia 2010 r. do śmierci, w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, był pacjentem (...) w K.. W tym czasie był dwukrotnie hospitalizowany w oddziale wewnętrznym SPZOZ W. (12-18.2014 r. oraz 28.11-19.12.2016 r.). Dokumentacja medyczna pokrzywdzonego w (...) była prowadzona od 16 kwietnia 2010 roku. 16 kwietnia 2010 r. napisano w niej kody diagnoz według międzynarodowej statystyki klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych ( (...)10): M35 (inne układowe zajęcie tkanki łącznej), I70 miażdżyca i N40 (przerost gruczołu krokowego). 28 czerwca 2010 r. wpisano rozpoznania wg (...)10: I70 (miażdżyca) i N40 (przerost gruczołu krokowego). W kolejnych wizytach zapisywano pokrzywdzonemu lek stosowany w przeroście prostaty, okresowo leki nasenne i przeciwbólowe. W kolejnych wizytach powtarzającym się rozpoznaniem były miażdżyca, przerost gruczołu krokowego oraz zwyrodnienie wielostawowe. W 2011 r. rozpoznano wg (...)10: H90 (głuchota przewodzeniowa), a w 2012 r. F41 (inne zaburzenia lękowe). W 2012 r., podczas wizyt od maja do grudnia odnotowano w dokumentacji medycznej pokrzywdzonego podwyższone wartości ciśnienia tętniczego. Wpisy z tego okresu dotyczą także niesystematycznego leczenia skutkującego złym stanem zdrowia. 7 lutego 2013 r. lekarz odnotował między innymi zaburzenia pamięci. Wpisane tego dnia rozpoznanie obejmuje miażdżycę, zapalenie pęcherza moczowego oraz przerost prostaty. 26 lutego 2012 r. odnotowano wysokie stężenie cholesterolu, rozpoznano E78 (zaburzenie przemian lipidów) i ciśnienie 200/100. Podczas wizyty 20 marca 2014 r. lekarz odnotował „pacjent z dużymi zaburzeniami pamięci”. W kolejnym dniu, 21 marca 2014 r. lekarz odnotował „Pacjent zgłasza wysokie ciśnienie tętnicze. W dniu wczorajszym nie poprosił o lek na nadciśnienie tętnicze. Zgłasza zaburzenia pamięci!!! bardzo dużego stopnia. Nie wie jakie leki bierze”. Pokrzywdzonemu przepisano wówczas lek poprawiający funkcje poznawcze. 7 kwietnia 2014 r. w karcie chorego istnieje wpis lekarza: „pacjent pojawił się z osobą opiekującą (sąsiad). Zgłasza objawy psychotyczne (śpiewa piosenki, widzi rzeczy, których nie ma). Zgłasza zaburzenia pamięci. Odmówił pomocy z opieki społecznej. Konieczna konsultacja psychiatryczna”. Na wizycie odnotowano rozpoznanie według (...)10 jako F20 (schizofrenia). W trakcie kolejnych wizyt opisywano skargi na obustronny niedosłuch, chorego kierowano do laryngologa, a także odnotowywano zgłaszane zaburzenia snu. Lekarz pierwszego kontaktu skierował na konsultację psychiatryczną i zamieścił w karcie adnotację „odmawia pomocy z opieki społecznej”. W karcie choroby pokrzywdzonego za okres 12-18.04.2014 r. jako przyczynę hospitalizacji wpisano zasłabnięcia z towarzyszącymi zaburzeniami mowy. W toku hospitalizacji przeprowadzono badanie TK głowy (w opisie zaniki korowo-podkorowe) oraz USG doppler (krytyczne zwężenie na wysokości (...) /tętnica wspólna/ prawej). W konsultacji neurologicznej rozpoznano niewydolność krążenia mózgowego. W wypisie odnotowano: Zwężenie prawej tętnicy szyjnej wewnętrznej. Przemijające zaburzenia krążenia mózgowego. Miażdżyca uogólniona. 3 lipca 2014 r. lekarz rodzinny napisał: „Pacjent 3 tyg. hospitalizowany – zgubił historię i kartę wypisową. Nie pamiętam nazwy leków”. Kod rozpoznania na wizycie według (...)10 - F33 (zaburzenia depresyjne nawracające). 25 lipca 2014 r. odnotowano „zgłasza problemy z pamięcią”, kod rozpoznania (...)10 I70 (miażdżyca). Przepisano kontynuację leku. W okresie 2014 i 2015 r. C. P. miał stale zapisywane leki poprawiające pamięć, obniżające ciśnienie tętnicze oraz leki stosowane w przeroście prostaty. Nadto 9 lipca 2015 r. odnotowano: „głuchota bardzo dużego stopnia. Pacjent samodzielnie dawkuje leki”. 28 sierpnia 2015 r. lekarz napisał: „Pacjent podaje bóle głowy i kończyn dolnych, zawroty głowy. Pacjent z głuchotą ciężkiego stopnia. Okresowo spowolniały psychoruchowo. Wymaga opieki osób drugich. Podaje opiekę ze strony sąsiadów odmawia pomocy z gminy. Twierdzi, że leki posiada”. 31 marca 2016 r. przepisano kontynuację leczenia. Przy dacie 14 kwietnia 2016 r. znajduje się wpis lekarski m.in. „Utrudniony kontakt z uwagi na głuchotę – nie ma aparatów, nie rozumie pytań. Pacjent wymaga opieki osób drugich ale odmawia pomocy!”. W rozpoznaniu tego dnia odnotowano między innymi niedosłuch i demencję starczą. 30 czerwca 2016 r. odnotowano: „Stały problem – zaparcia nawykowe. Ale mało pije płynów – w ciągu dnia około 0,5 l tylko. Pacjent niedosłyszący - wywiad bardzo trudny do zebrania, pacjent odmawia protezowania słuchu. Wymaga opieki osób drugich”. 18 listopada 2016 r. odnotowano „bardzo ograniczony kontakt z pacjentem”. Podczas wizyty 28 listopada 2016 r. lekarz wpisał: „Pacjent zaniedbany, zapach moczu, nieumyty”. 28 listopada 2016 r. lekarz rodzinny skierował oskarżonego do szpitala z rozpoznaniem: „Zaburzenia krążenia mózgowego, miażdżyca uogólniona, niewydolność serca, powierzchowny uraz klatki piersiowej (przewrócił się w dniu 25.11.2016 r”. W historii choroby, w dniu przyjęcia uzupełniono rozpoznania o utrwalone migotanie przedsionków i nadciśnienie tętnicze. W opisie stanu przy przyjęciu znajduje się informacja: „91-letni pacjent przyjęty do oddziału z powodu utrudnionego kontaktu, zaburzeń równowagi. Trzy dni temu doznał upadku, od tej pory nie wstaje. Utrudniony kontakt od kilku lat, uległ pogorszeniu w ciągu ostatnich dni”. W lekarskim opisie z dn. 30.11.2016 r. znajduje się zapis: „Pobudzony psychoruchowo, okresowo nielogiczny. Pacjent leżący, w utrudnionym kontakcie słowno-logicznym”. 5 grudnia 2016 r. lekarz odnotował: „Stan ogólny średni. Pacjent leżący, w utrudnionym kontakcie słowno-logicznym”. 6.12.2016 r. napisano: „Stan ogólny średni, pacjent pobudzony”. 9 grudnia 2016 r.: stan pokrzywdzonego opisano: „Stan ogólny bez zmian. Kontakt utrudniony, cechy zespołu psychoorganicznego”. Zapisy o takiej samej i analogicznej treści znajdują się w kolejnych dekursusach lekarskich z 14 i 16 grudnia 2016 r. oraz z dnia wypisu - 19 grudnia 2016 r. 28 listopada 2016 r. wykonano badanie tomograficzne głowy pokrzywdzonego. Stwierdzono: obszar malacji w obrębie płatów potylicznego i ciemieniowego prawego półkul mózgu, cechy zaniku korowo-podkorowego mózgowia z ogniskami malacji w obrębie istoty białej obu półkul mózgu, układ komorowy symetryczny, poszerzony... Zwapnienia w ścianach tt. wewnątrzczaszkowych..”. W trakcie tej hospitalizacji, 1 grudnia 2016 r. odbyła się konsultacja neurologiczna z rozpoznaniem: „Stan splątania i dezorientacji. Zespół bólowy lewego barku i stawu łokciowego. (...)masywne patologiczne odruchy deliberacyjne. Ogniskowe objawy ubytkowe nieobecne. D.: zespół psychoorganiczny. Organiczne uszkodzenie mózgu”. 28 listopada 2016 r. wykonano badanie tomograficzne głowy. Stwierdzono obszar malacji w obrębie płatów potylicznego i ciemieniowego prawego półkul mózgu, cechy zaniku korowo-podkorowego mózgowia w ogniskami malacji w obrębie istoty białej obu półkul mózgu, układ komorowy symetryczny, poszerzony... Zwapnienia w ścianach tt. wewnątrzczaszkowych..”. W okresie drugiej hospitalizacji sporządzane były także zapisy stanu chorego z obserwacji pielęgniarskich. 28 listopada 2016 r. wpisano: „Kontakt z chorym nielogiczny”. 29 listopada 2016 r.: „Pacjent w nocy nie spał, krzyczał, na uwagi nie reagował... rano wykonano toaletę, zmieniono pampersa...”. W kolejnych dniach personel pielęgniarski opisywał pacjenta jako zależnego w opiece, leżącego, wymagającego kompleksowej opieki pielęgniarskiej. W karcie pielęgnowania opisano stan świadomości jako Ograniczona. C. P. (1) został wypisany ze szpitala 19 grudnia 2016 r. z rozpoznaniem: „Organiczne naczyniowe uszkodzenie mózgu. Miażdżyca uogólniona. Przewlekła niewydolność serca. Utrwalone migotanie przedsionków. Nadciśnienie tętnicze. Zespół psychoorganiczny”. |
dokumentacja medyczna (...) |
242/3/1-22 |
|||||||||||
zez. P. M. |
561v-563, 58v-59 |
||||||||||||
epikryza SPZOZ W. z 18.04.2014 r. |
242/69 |
||||||||||||
TK głowy z 12.04.2014 r. |
242/68 |
||||||||||||
USG D. |
242/66 |
||||||||||||
skierowanie do szpitala |
242/50 |
||||||||||||
karta informacyjna |
242/51 |
||||||||||||
historia choroby 2014 |
242/47-48 |
||||||||||||
Konsultacja neurologiczna |
242/48 |
||||||||||||
skierowanie do szpitala 2016 |
242/8 |
||||||||||||
historia choroby 2016 |
242/7-46 |
||||||||||||
Konsultacja neurologiczna |
242/10 |
||||||||||||
Karta informacyjna leczenia szpitalnego 2016 |
242/11-12 |
||||||||||||
Karta pielęgnowania |
242/34 |
||||||||||||
USG jamy brzusznej |
242/30 |
||||||||||||
Obserwacje pielęgniarskie |
(...) |
||||||||||||
TK G. z 28.11.2016 |
242/11-12 |
||||||||||||
Konsultacja neurologiczna z 01.12.2016 r. |
242/10 |
||||||||||||
19 grudnia 2016 r. ur. (...) C. P. (1) został wypisany Oddziału Wewnętrznego SPZOZ W.. Wymagał całodobowej opieki, którą przyjęła na siebie E. P. (3) - pielęgniarka zatrudniona w SPZOZ W. i zarazem krewna pokrzywdzonego. Pracownik socjalny szpitala, na okoliczności powierzenia opieki oskarżonej sporządził oświadczenie C. P. (1) o tym, że „w związku z brakiem możliwości zapewnienia mi całodobowej opieki w miejscu zamieszkania od dnia 18.12.2016 r. (...) będę przebywał pod opieką Pani E. P. (2) (...). Ten sam pracownik socjalny sporządził notatkę służbową, w której stwierdził, że „pacjent zostanie przewieziony do domu Pani E. P. (2) (...) celem zapewnienia mu całodobowej pielęgnacji i opieki” „w związku z (...) brakiem wolnych miejsc w Zakładzie (...) (...). W notatce zawarto także stwierdzenie, że: „Najbliższa rodzina nie posiada możliwości zapewnienia powyższej opieki ani w miejscu zamieszkania pacjenta, ani u siebie. Nie wyraziła również sprzeciwu co do decyzji pacjenta o przewiezieniu go do Pani E. P. (2)”. Wskazówki pielęgniarskie przy wypisie obejmowały m.in. profilaktykę przeciwodleżynową. Wg skali B. stan C. P. oceniono jako średnio-ciężki. |
zez. B. S. |
37v-38 |
|||||||||||
oświadczenie sporządzone przez B. S. |
27 |
||||||||||||
notatka służbowa B. S. |
26 |
||||||||||||
Wskazówki pielęgniarskie z 10.12.2016 r. |
242/40 |
||||||||||||
Karta oceny pacjenta wg zmodyfikowanej skali B. |
39 |
||||||||||||
W pierwszej połowie marca 2017 r. oskarżona, chcą uzyskać możliwość zadysponowania środkami pieniężnymi pokrzywdzonego zgormadzonymi na rachunkach bankowych dla niego prowadzonych zleciła notariuszowi M. M. (1), prowadzącej kancelarię w O., przy ul. (...), wykonanie usługi skutkującej możliwością swobodnego dysponowania środkami zgormadzonymi na rachunkach bankowych pokrzywdzonego. Notariusz jako najbardziej odpowiadające sytuacji oskarżonej uznała pełnomocnictwo opiekuńcze i je przygotowała. Czyniąc to opierała się na informacjach przekazanych przez E. P. (2). 15 marca 2017 r. M. M. (1) i M. W. (1) udały się do miejsca zamieszkania oskarżonej i pokrzywdzonego. W trakcie wizyty pokrzywdzony nie werbalizował odpowiedzi na zadawane pytania. Gesty jakie wykonywał notariusz uznała za odpowiedzi na zadawane pytania – w tym dotyczące tożsamości. Po rozmowie notariusz odczytała treść przygotowanego przez siebie pełnomocnictwa. Nie stwierdziła aby pokrzywdzony nie zgadzał się z jego treścią. Wobec stanu zdrowia pokrzywdzonego zamiast przedstawienia pokrzywdzonemu pisma do podpisu odebrała od niego odcisk palca. Pracownica kancelarii opisała odcisk imieniem i nazwiskiem pokrzywdzonego i podpisała się. M.J.-M. potwierdziła na dokumencie własnoręczność odcisku kciuka prawej dłoni C. P.. Na pomocy przedmiotowego pełnomocnictwa oskarżona zyskała prawo do:
|
odpis pełnomocnictwa |
29 |
|||||||||||
wypis z rep. A 100/2017 |
28 |
||||||||||||
zez. M. M. |
536v-538v, 39-v |
||||||||||||
zez. J.W. |
494-495, 218v-219 |
||||||||||||
15 marca 2017 r. u C. P. (1) występowało otępienie o znacznym stopniu nasilenia. Stan funkcji poznawczych pokrzywdzonego był pogorszony toczącym się przewlekłym procesem zapalnym w drogach moczowych. Choroba podstawowa, jakim było zaawansowane otępienie oraz współistniejące schorzenia kardiologiczne (nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, niewydolność serca) z nałożonym na te schorzenia zakażeniem dróg moczowych, spowodowało postępującą, całkowitą utratę sprawności psychoruchowej i funkcjonalnej w postaci unieruchomienia C. P. w łóżku, odleżyn, a ostatecznie w dniu 15 czerwca 2017 r. (3 miesiące po udzieleniu pełnomocnictwa) doprowadziła do zgonu. 15 marca 2017 r. pokrzywdzony nie miał zachowanej zdolności do rozpoznania znaczenia czynu polegającego na udzieleniu pełnomocnictwa i zdolności pokierowania swoim postępowaniem. Nie mógł świadomie i dobrowolnie udzielić pełnomocnictwa notarialnego między innymi do reprezentowania go przed bankami i dysponowania środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych. |
Opinia Instytutu (...) w K. |
223-237 |
|||||||||||
16 marca 2017 r. lekarz POZ odnotował: „Zgłasza się z opiekunem. Gorączkuje. Mocz mętny, o nieprzyjemnym zapachu. Pacjent pobudzony, nie śpi, omamy wzrokowe i słuchowe. Diagnoza: zespół otępienny”. 23 marca 2017 r. odnotowano w karcie chorego: „Pacjent cały czas gorączkuje do 38 stopni z rozpoznaniem „infekcja dróg moczowych, zespół otępienny, migotanie przedsionków”. Rozpoznanie zespołu otępiennego powtarza się w kolejnych wpisach z 10 kwietnia, 24 kwietnia, i 27 kwietnia 2017 roku. 27 kwietnia 2017 r. lekarz odnotował: „Pacjent od przeszło dwóch miesięcy leżący, temperatura wyższa 37 stopni. Odleżyna z wyciekiem ropnym około półtora centymetra na prawym pośladku, opatrunek 2 razy dziennie. Martwica. W chwili obecnej wyciek”. 22 maja 2017 r. odnotowano na wizycie lekarskiej temperaturę 39 stopni. 2 czerwca 2017 r. wpisano: „Pacjent gorączkujący, leżący. Niemożliwe badanie pacjenta. Według wywiadu rodziny mocz ropny. Zlecono posiew moczu”. |
Dokumentacja medyczna (...) |
242/3/24-26v |
|||||||||||
15 czerwca 2017 r. C. P. (1) zmarł w miejscu pobytu – miejscu zamieszkania oskarżonej. |
odpis skrócony aktu zgonu pokrzywdzonego |
14 |
|||||||||||
W latach 2016-2017 C. P. gros aktywów pieniężnach miał ulokowanych na rachunku bieżącym w (...) Bank S.A. nr (...) i powiązanymi z nim kontami lokat. Był obsługiwany przez placówkę w W., przy ul. (...). Ostatnia lokata terminowa trzymiesięczna na kwotę 469.000 zł obciążyła rachunek bieżący 21.11.2016 r. Wówczas na rachunku pozostała kwota 0,85 zł. W kolejnych trzech miesiącach odnotowywano wyłącznie wypływy z odsetek od lokaty, obciążenia z tytułu podatku od lokat, oraz 21.02.2017 r. wpływ należności z tytułu likwidacji lokaty w kwocie 470.915,05 zł. Po wskazanej dacie do salda rachunku, 28 lutego 2017 r., dopisano kwotę 120,89 zł z tytułu odsetek i w tym samym dniu rachunek obciążono podatkiem od odsetek w kwocie 22,97 zł. 24 marca 2017 r. oskarżona, przedstawiając pracownikowi banku w placówce przy ul. (...) w W. pełnomocnictwo z notarialnie poświadczonym odciskiem pokrzywdzonego dokonała wypłaty z przedmiotowego rachunku kwoty 120.000 zł. Tego samego dnia zleciła przelew pozostałych na rachunku środków w kwocie 351.395,85 zł na rachunek własny – „Wpłata własna z tytułu pełnomocnictwa”. Po wypłacie saldo rachunku wynosiło 0,00 zł. W tym samym czasie pokrzywdzony był posiadaczem drugiego rachunku w (...) Bank S.A. – ten jednak nie była aktywny tj. w latach 2016-2017 nie dokonywano na nim żadnych operacji a jego saldo nie zmieniało się i wynosiło 0,07 zł. |
I.. (...) Bank S.A. |
93 |
|||||||||||
historia rachunku (...) |
99-101 |
||||||||||||
historia rachunku (...) |
102 |
||||||||||||
W 2016 i 2017 r. C. P. (1) posiadał w Banku (...) S.A. trzy rachunki oszczędnościowo rozliczeniowe i jeden rachunek oszczędnościowy (bez lokat i operacji). Tylko na jednym rachunku z trzech (...) odnotowano operację w 2017 r. - z rachunku o nr (...) w oparciu o dyspozycję oskarżonej 24 kwietnia 2017 r. zrealizowano wypłatę kwoty 3.760 zł, przy czym tego dnia oskarżona zamknęła ww. rachunek. W tym samym dniu Bank zamknął drugi z rachunków (...) prowadzonych dla pokrzywdzonego - z saldem ujemnym 23 zł. Ostatni z rachunków (...) pokrzywdzonego w Banku (...) zamknięto z ujemnym saldem 07 sierpnia 2017 r. - z adnotacją „zgon”. |
|||||||||||||
W 2017 r. oskarżona korzystała z (...) Banku (...) S.A., który prowadził dla niej (...) o nr (...). Rachunek ten i powiązaną z nim kartę debetową oskarżona wykorzystywała na co dzień. Na rachunek ten wpływały: pobory należne oskarżonej z tytuły świadczonej w SPZOZ W. pracy (kwoty od 1.544,42 zł do 1.589, 54 zł) i należność za sprzedaż płodów rolnych (jednorazowo 2.515,36 zł). Ponadto dwukrotnie uznano na tym rachunku wpłaty z tytułu zwrotu towarów (2 razy po 39,90 zł od C&A oraz H&M). 27 marca 2017 r. na rachunku tym uznano kwotę 351.395,85 zł przelaną z rachunku C. P. (1) (tytuł: „Wpłata własna z tytułu pełnomocnictwa”). Bezpośrednio przed uznaniem tej kwoty saldo przedmiotowego rachunku wynosiło 296,08 zł. W okresie do 22 maja 2017 r. oskarżona dwukrotnie wypłacała środki z przedmiotowego konta w bankomatach - w obu przypadkach po 5.000 zł (29.03.2017 r. i 14.04.2017 r.). Nadto trzykrotnie wypłacała gotówkę z kasy banku:
Saldo rachunku na dzień 30 czerwca 2017 r. wynosiło 102.827,98 zł). |
zestawienie operacji |
178-180 |
|||||||||||
I.. (...) SA |
177 |
||||||||||||
29 czerwca 2017 r. oskarżona zainicjowała postępowanie spadkowe. Wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po C. P. (1) na podstawie testamentu alograficznego sporządzonego 30 kwietnia 2017 r., wskazującego ją jako spadkobiercę. We wniosku napisała, że zmarły pozostawił rodzeństwo jednak nie zna ich adresów. |
odpis skrócony aktu zgonu pokrzywdzonego - odpis |
14 |
|||||||||||
odpis wniosku |
11-12 |
||||||||||||
odpis testamentu |
13 |
||||||||||||
27 czerwca 2019 r. Sąd Rejonowy w Wieluniu stwierdził, że spadek po C. P. (1) nabyli: a) rodzeństwo: Z. Z., G. G., S. H., B. H., Z. P. i R. P., b) zstępni brata M.: E. H. oraz T. P.. Tym samym Sąd stwierdził nieważność testamentu alograficznego sporządzonego przez spadkodawcę, a spisanego w obecności świadków przez urzędnika gminy. Podstawą unieważnienia testamentu było ustalenie, że stan testatora w czasie sporządzenia testamentu wykluczał świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Orzeczenie to uprawomocniło się 17 sierpnia 2019 r. |
odpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku |
3, 63 |
|||||||||||
18 marca 2022 r. oskarżona, „mając na uwadze prawomocne postanowienie” o stwierdzeniu nabyciu spadku po C. P. (1) uiściła na rzecz spadkobierców pokrzywdzonego kwotę 100.000 zł. |
pisma pełnomocników i potwierdzenie uznania 100.000 zł na rachunku |
479-483 |
|||||||||||
E. P. (2) ma 60 lat, stanu wolnego, matka dwojga dorosłych dzieci, ma wykształcenie średnie-medyczne, utrzymuje się z pracy najemnej jako pielęgniarka, posiada siedlisko wraz z domem mieszkalnymi oraz 5 ha gruntów rolnych. Nie była karana. |
dane osobowe |
486 |
|||||||||||
I.. K. |
325 |
||||||||||||
1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
|||||||||||
1.2.1. |
E. P. (2) |
brak zamiaru wyłudzenia środków pieniężnych; podjęcie działań zmierzających do uzyskania pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na prowadzonych dla C. P. (1) rachunkach bankowych nie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a w następstwie wykonania woli C. P. (1); zadysponowanie środkami wypłaconymi z rachunku bankowego pokrzywdzonego zgodnie z wolą C. P., przekonanie oskarżonej o dobrej kondycji psychicznej pokrzywdzonego i jego zdolności do udziału w czynnościach rozporządzających jego mieniem; deklaracja co do braku wiedzy u oskarżonej w jaki sposób po śmierci pokrzywdzonego ma zadysponować środkami pokrzywdzonego wpłaconymi uprzednio na własną lokatę. |
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
2. OCena DOWOdów |
|||||||||||||
2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||
1.1.1. |
zeznania M. M. (4) |
Sąd zeznania te uznał za wiarygodne wyłącznie w zakresie opisu czynności zrealizowanych przez świadka z udziałem pokrzywdzonego. Sąd zeznania te uznaje za niewiarygodne w odniesieniu do zagadnień ocennych, w szczególności stanu psychicznego pokrzywdzonego w czasie czynności notarialnej ustanowienia pełnomocnika. Po pierwsze sporządzone przez świadka pełnomocnictwo było pełnomocnictwem opiekuńczym, dotyczącym sześciu równych płaszczyzn codziennego funkcjonowania (ujętymi w sześciu tirét) (k. 29). Świadek stwierdziła, że zadawała pokrzywdzonemu pytania, a on udzielał jej odpowiedzi kiwając głową. Tymczasem pokrzywdzony cierpiał na skrajny niedosłuch (bardzo utrudniony kontakt, a nawet brak możliwości porozumienia z nim występował już w okresie hospitalizacji w 2016 r.) i nie stosował protetyki słuchu. Zwraca też uwagę niekonsekwencja twierdzeń świadka wobec jej zeznań składanych w postępowaniu o unieważnienie testamentu, w którym świadek (w ramach swobodnej wypowiedzi) twierdziła, że przeprowadziła z pokrzywdzonym rozmowę. Świadek składając zeznania uciekała od udzielenia jednoznacznych wypowiedzi, zasłaniała się niepamięcią i wielością czynności. Szczątkowe wypowiedzi odnoszące się do wydarzeń z 15 marca 2017 r. pozwalają jednak uznać, że ta niepamięć była podyktowana obawą przed odpowiedzialnością karną. |
|||||||||||
zeznania J. W. |
Depozycje ww. uznano za wiarygodne jedynie od odniesieniu do zagadnień niebudzących wątpliwości (wizyta u pokrzywdzonego, przedmiot czynności). W relacji świadka – pracownika M. M. zwraca uwagę kategoryzowanie ocen „Świadomość klienta nie budziła zastrzeżeń” co do okolicznościami poza kompetencjami świadka z jednoczesnym przyznaniem: „W kontakcie z mocodawcą pani notariusz zadawała pytania mówiąc, a mocodawca mimiką, bez słów komunikował swoja wolę. (…) Nie jestem w stanie przypomnieć sobie, w jaki sposób przekazywał swoje imię i nazwisko i imiona rodziców. (…) Nie pamiętam w jaki sposób mocodawca reagował na pytania, wyjaśnienia pani notariusz”. |
||||||||||||
zeznania P. M. |
Świadek był lekarzem pierwszego kontaktu pokrzywdzonego. Opisy stanu pokrzywdzonego w jego dokumentacji medycznej autorstwa świadka i innych lekarzy POZ prowadzonego przez świadka stały się podstawą opinii Instytutu (...) w K.. To co uderza w relacji świadka to przejście do porządku dziennego nad postępującym otępieniem i przyjęcie za wiążącą negacji korzystania przez pokrzywdzonego z pomoc społecznej (choćby w zakresie organizacji i świadczenia usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania) czy protetyki słuchu. Innym aspektem jest analogiczne podejście świadka do konieczności kierowania pokrzywdzonego do specjalisty i to pomimo oczywistych ku temu przesłanek (wykluczające się rozpoznania, częste zapalenia dróg moczowych). Dość wskazać, że pokrzywdzony tylko raz był kierowany do specjalisty - laryngologa, przy czym nie egzekwowano od niego choćby informacji czy podjął to leczenie (przy powtarzających się zapisach co do utrudnionego kontaktu). Tymczasem w dokumentacji medycznej odnotowano rozpoznania: niedosłuch, demencję starczą, zaburzenia depresyjne nawracające, schizofrenię przerost gruczołu krokowego i zwyrodnienie wielostawowe. A przy tym i uwagi typu „samodzielnie dawkuje leki”, „Konieczna konsultacja psychiatryczna, „Zgłasza objawy psychotyczne (śpiewa piosenki, widzi rzeczy, których nie ma). Zgłasza zaburzenia pamięci!!! bardzo dużego stopnia.” „Nie wie jakie leki bierze…”, „głuchota przewodzeniowa”, „inne zaburzenia lękowe”, „miażdżyca”. Wszystko to wespół ze świadomością wieku pokrzywdzonego i tego, że mieszka sam. Dodać należy, że od grudnia 2016 r. usługi świadka wobec pokrzywdzonego sprowadzały się do powtarzania recept na żądanie oskarżonej – bez weryfikacji rzeczywistego stanu zdrowia, co mogło być efektem zawierzenia oskarżonej mającej wykształcenie medyczne i pracującej w zawodzie. |
||||||||||||
zeznania K. P. |
Za wiarygodne sąd uznał zeznania K. P., przy czym powyższe odnosi się do faktów nie zaś opinii świadka. Już na wstąpienie należy wskazać, że zeznania świadka nie dotyczą bezpośrednio przedmiotu czynu, a okoliczności sporządzenia testamentu ustnego przez pokrzywdzonego przed świadkiem jako wójtem gminy. W zeznaniach uderza to, że świadek stwierdził brak przeciwskazań do sporządzenia testamentu w oparciu o jedno pytanie skierowane do pokrzywdzonego: „…pytałem konkretnie o imiona rodziców… Na zadane pytanie odpowiedział prawidłowo”. Równie znaczącymi są także i twierdzenia świadka co do tego, że uszczegółowienie składników majątku pokrzywdzonego było następstwem oświadczeń pokrzywdzonej. Znamiennym w tym kontekście jest i to, że świadek wskazał, że podczas czynności sam pokrzywdzony nie rozumiał jej istoty, co wyrażał powtarzaniem zdania „tak ale po mojej śmierci” a opisując zachowanie pokrzywdzonego stwierdził: „…ten pan jakby wiedział, że będzie spisywany testament. (...) Myślę, że wiedział, że przyszedłem do niego spisać testament”(k. 33). |
||||||||||||
opinia biegłej psycholog A. D. (1) |
Opinia biegłej nie była kwestionowana. Jest ona pełna, niesprzeczna i wyczerpująca. Jej przedmiotom było ustalenie zdolności świadka J. D. do postrzegania, zapamiętywania i relacjonowania spostrzeżeń. Opinia biegłej nie budzi wątpliwości w kontekście treści depozycji świadka z rozprawy, jak i zeznań opiekuna świadka J. N.. Nie ma ona charakteru rozstrzygającego, jednak to wynika z przedmiotu opinii (świadek, mający co do zasady, z racji stanu zdrowia, zaburzaną zdolność zapamiętywania zapamiętuje jednak niektóre wydarzenia czy okoliczności, ale wyłącznie te, które sam uznaje za ważne dla siebie). |
||||||||||||
zeznania Z. P. |
Sąd w całości za wiarygodne uznał zeznania Z. P.. Sąd dokonując tej oceny miał na uwadze treść zeznań Z. J. (pokrzywdzony mimo wieku i stanu zdrowia nie brał pod uwagę zamieszkania w innym miejscu niż własny dom), jak i kondycję psychofizyczna C. P. (1) opisaną w dokumentacji medycznej i opinii (...) w K. (k. 223-237) sporządzonej dla potrzeb niniejszego postępowania jak i dwóch kolejnych opinii biegłych z zakresu geriatrii przygotowanych dla potrzeb postępowania w sprawie I Ns 582/17 Sądu Rejonowego w Wieluniu (k. 40-49, 51-57). |
||||||||||||
zeznania J. P. (1) oraz J. P. (2) |
Zeznania świadków testamentu alograficznego pokrzywdzonego sporządzonego 30 kwietnia 2017 r. w miejscu zamieszkania oskarżonej. W zeznaniach obu świadków zwraca uwagę niepokój i brak zorientowania pokrzywdzonego w chwili pojawienia się ich w jego miejscu zamieszkania, a także i ograniczenie wypowiedzi do powtarzania „po śmierci”, czy „nie chcę do starców”. W odniesieniu do J. P. (2) znaczącym pozostaje i to, że pokrzywdzony nie rozpoznał jej pomimo, że – jak zeznała – wraz z wnuczką – odwiedzała pokrzywdzonego. |
||||||||||||
opinia Instytutu (...) w K. |
Sąd za wiarygodną w całości uznał opinię Instytutu (...) w K. (223-237), której przedmiotem było ustalenia, czy C. P. (1) w dniu 15 marca 2017 r. miał pełną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postepowaniem, a w szczególności, czy w tej dacie mógł świadomie i dobrowolnie udzielić E. P. (2) pełnomocnictwa notarialnego m.in. do reprezentowania go przed bankami i dysponowania środkami pienionymi na rachunkach bankowych. Przedmiotowa opinia w toku procesu nie była kwestionowana (tj. strony nie wskazywały na jej niejasność, niepełność czy wewnętrzną sprzeczność). Należy podkreślić, że omawiana opinia opiera się na dokumentacji medycznej sporządzonej przez kilkoro specjalistów różnych podmiotów świadczących usługi medyczne dla C. P. (1) w okresie od 2010 r. do chwili śmierci – w tym zapisów z badań TK głowy z 2014 i 2016 r. z opisanymi w nich obszarami malacji w obrębie płatów potylicznego i ciemieniowego prawej półkuli mózgu, cechami zaniku korowo-podkorowego mózgowia z ogniskami malacji w obrębie istoty białej obu półkul mózgu, poszerzeniem obszaru komorowego i obecnymi zwapnieniami w ścianach tętnic wewnątrzczaszkowych. Tu należy podkreślić, że badanie z 2016 r. wykazuje istotnie większą ilość zmian mózgowych w odniesieniu do badania z 2014 r. Dokumentacja determinowała ustalenie, że poczynając od 2010 r. proces otępienny u C. P. postępował bardzo istotnie, co było następstwem czynników chorobowych (niewłaściwe leczone nadciśnienie tętnicze i zaburzenia gospodarki lipidowej skutkujące wysokim stężeniem cholesterolu) oraz socjalnych (pomijanie dawek leków, niewłaściwe żywienie). Ważnym jest tu stwierdzenie, że u C. P. w okresie od ostatniej hospitalizacji (grudzień 2016 r.) rozpoznano cztery rodzaje zaburzeń funkcji poznawczych przy czym do rozpoznania otępienia starczego wystarcza rozpoznanie jedynie dwóch spośród czerech zaburzeń funkcji poznawczych oraz to, że zespół otępienny/psychoorganiczny ma zawsze charakter postępujący, a ewentualne leczenie i zmiana trybu życia może jedynie spowolnić ten proces. Omawiana opinia jest w zakresie wszystkich istotnych zagadnień zgodna z opiniami biegłych geriatrów opiniujących w postępowaniu Sądu Rejonowego w Wieluniu w sprawie I Ns 582/17 o stwierdzenie nieważności testamentu ustnego sporządzonego 46 dni później (dra n. med. M. W. (2) sporządzona k. 40-49 oraz dra n. med. W. M. k. 51-57). |
||||||||||||
2.2.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||
1.1.1 |
Wyjaśnienia oskarżonej |
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonej w zakresie ogółu istotnych zagadnień, tj. co do: braku po stronie oskarżonej świadomości, że pokrzywdzony cierpi na zespół otępienny i to w ostatnim stadium, braku zamiaru wyłudzenia środków pieniężnych zgromadzonych przez pokrzywdzonego na rachunku bankowym i podjęcia działań zmierzających do uzyskania pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na prowadzonych dla C. P. (1) rachunkach bankowych nie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a w następstwie wykonania woli C. P. (1), zadysponowania środkami wypłaconymi z rachunku bankowego pokrzywdzonego zgodnie z wolą C. P., deklaracji co do braku wiedzy w jaki sposób po śmierci pokrzywdzonego ma zadysponować środkami pokrzywdzonego wpłaconymi na własną lokatę. Wyjaśnienia oskarżonej w tej części nie zasługują na wiarę z uwagi na wykonywany przez oskarżoną zawód oraz oczywistą sprzeczność jej depozycji z logiką. Po pierwsze sama oskarżona przyznała, że od chwili gdy rozpoczęła rozważania na temat zaopiekowania się pokrzywdzonym miała śniadość tego, że zaoszczędził on środki pieniężne. Wprost mówił o tym pokrzywdzony, który chęcią pozbawienia rodzeństwa tychże miał uzasadniać zgodę na to, aby to ona (nie zaś rodzeństwo rzekomo motywowane wyłącznie merkantylnie) przejęła nad nim opiekę. Oskarżona w chwili czynu była 55 letnią kobietą zatrudnioną w szpitalu i wykonującą, zgodny z jej wykształceniem, zawód pielęgniarki. Niejednokrotnie więc miała kontakt z osobami z otępieniem starczym w różnych stadiach. W zakresie zakwestionowania twierdzeń oskarżonej jakoby nie miała ona wątpliwości, co do istnienia po stronie pokrzywdzanego rozeznania, co do znaczenia czynności sporządzenia pełnomocnictwa opiekuńczego z odciskiem palca notarialnie poświadczonym decydujące fakty to wykształcenie oskarżonej, wykonywany przez nią zawód pielęgniarki oraz jej wiek, oczywistość stanu psychofizycznego pokrzywdzonego dla personelu medycznego średniego stopnia w okresie hospitalizacji (listopad/grudzień 2016 r.), a nade wszystko zapisy w historii choroby z 16 marca 2017 r. i późniejsze – do śmierci pokrzywdzonego sporządzane przez lekarza w oparciu o informacji przekazywane przez oskarżoną. W każdym wpisie odnotowywano podwyższoną temperaturę, zapalanie dróg moczowych (każdorazowo z wyższą temperaturą) i – co kluczowe - diagnozę „zespół otępienny” (16.03, 10, 24 i 27.04 2017 r.). Istotnym jest wpis z 16 marca 2017 r. kiedy to oskarżona w wywiadzie podała lekarzowi, że pokrzywdzony nie śpi, ma omamy wzrokowe i słuchowe. Lekarz zaś zdiagnozował: Pacjent pobudzony. Diagnoza: zespół otępienny. Istotnym przy tym pozostaje to, że otępienie (zespół otępienny) jest wywołane chorobą mózgu, zwykle przewlekłą, o postępującym przebiegu. Objawy to obniżenie sprawności umysłowej o różnym natężeniu cechujące się wieloma zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak: ‐ pamięć, ‐ myślenie, ‐ rozumienie, ‐ orientacja, ‐ liczenie, ‐ zdolność do uczenia się. W przebiegu zespołu otępiennego obserwuje się utratę pamięci, zwłaszcza pamięci krótkotrwałej oraz trudności w zakresie wykonywania czynności dnia codziennego, takich jak ubieranie się, mycie, przygotowywanie i spożywanie posiłków. Charakteryzują je problemy językowe, od trudności w doborze słów, zapominania i używania słów niewłaściwych, po afazję. Trudna do zrozumienia staje się nie tylko mowa, ale i pismo – aż po utratę zdolności pisania. U pokrzywdzonego otępienie/zespół otępienny/ zespół psychoorganiczny wynikało z wieku (91 lat) i niewłaściwej opieki przed hospitalizacją z 2016 r., ściślej zmian rozrostowych (malacji) w (...), a jego stan już w okresie hospitalizacji wskazywał na ostatnie stadium otępienia, którego rozpoznanie (poprzez zwykłą obserwację chorego) jest możliwe – zakładając codzienny, całodniowy kontakt – nie tylko przez profesjonalistę, jakim jest oskarżona, ale i przez każdego dorosłego człowieka w jej wieku. Co do twierdzeń, że oskarżona nie wiedziała komu ma zwrócić środki pokrzywdzonego jakie wpłaciła na własną lokatę – te w świetle dysponowania wiedzą o sporządzeniu testamentu i treści tegoż pozostają nieudolną próbą przedstawienia siebie w innym niż rzeczywiste świetle. W kontekście zakresu pełnomocnictwa i otworzenia lokaty – oskarżona miał prawo czynić to w imienni i na rzecz pokrzywdzonego w ramach jego rachunku. Nadto, po co oskarżona podejmowała takie rozważania, skoro nie miała najmniejszych wątpliwości, co do zdolności pokrzywdzonego do skutecznych rozporządzeń majątkowych. Oskarżona miała pełną świadomość istnienia rodzeństwa pokrzywdzonego, wiedziała, że dane kontaktowe do osób najbliższych są odnotowane w dokumentacji szpitala (B. S. w imieniu szpitala kontaktowała się z rodzeństwem pokrzywdzonego w związku z koniecznością wypisania go ze szpitala, a zarazem i objęcia go opieką). Za oczywiście sprzeczne z logiką sąd uznaje depozycje oskarżonej jakoby przekazywała ona do dyspozycji pokrzywdzonemu jakiekolwiek pieniądze w gotówce, zwłaszcza że miały to być kwoty niebagatelne. Pokrzywdzony nie był samodzielny, a jego stan zdrowia wymagał leżenia. 15 marca 2017 r. nie był w stanie nawet utrzymać długopisu i komunikować się werbalnie. W dniu następnym oskarżona zapewniła pokrzywdzonemu konsultację lekarską i w wywiadzie podała, że jest pobudzony, nie śpi i ma omowy słuchowe i wzrokowe. Oczywistym jest, że osobie w takim stanie nie oddaje się do dyspozycji jakichkolwiek pieniędzy. Sporadyczne wyprowadzenie na zewnątrz wymagało zaangażowania innej osoby, podobnie zresztą jak przejście w jednym pomieszczeniu z łóżka do stołu. Za pozbawione jakichkolwiek dowodów sąd uznaje sugestie oskarżonej jakoby pokrzywdzony miał rozporządzić pieniędzmi poprzez przekazanie ich A. D. (2) i „małżeństwu z P.”. Tu decyduje już wspomniany brak logiki. Dotyczy to pozostawienia przy łóżku osoby w stanie pokrzywdzonego (niezdolnej do samodzielnego poruszania się, niedolnej do komunikowania się z uwagi na zaburzenia mowy i niezdolność pisania) tak znacznych kwot pieniędzy bez jakiegokolwiek dozoru – to w sytuacji gdy miał być on odwiedzany przez osoby jej nieznane. Nadto oskarżona stwierdziła, że nie była świadkiem przekazywania pieniędzy, a tego jedynie się domyśla („te pieniądze - 120. tys. zł – zniknęły”). W tym kontekście oskarżona podnosiła też pomysł pobierania pokwitowań od rzekomo obdarowanych przez pokrzywdzonego - tyle że znów pojawia się pytania o celowość tego, skoro i tak skutkiem własnych zabiegów miała być jedynym spadkobiercą pokrzywdzonego (po co więc pokwitowania). Dodać przy tym trzeba, że w toku śledztwa oskarżona wyjaśniając o powyższym odnosiła to wyłącznie do A. D. (2), a ścisłej jego syna (A. D. (2) zmarł na rok przed pierwszym przesłuchaniem oskarżonej) - wprost wówczas negując, aby jakiekolwiek pieniądze mieli otrzymać „państwo z P.”. |
|||||||||||
zez. K. W. |
Sąd zeznania świadka w zakresie wszystkich istotnych kwestii uznał za niewiarygodne. Świadek przekonywał, że stan zdrowia pokrzywdzonego do śmierci pozwalał mu na swobodną rozmowę („do samej śmierci normalnie rozmawiał”), tyle że te twierdzenia są sprzeczne nie tylko ze stanem zdrowia pokrzywdzonego opisanym w dokumentacji medycznej ale nawet i uznanymi za niewiarygodne wyjaśnieniami oskarżonej. Za niewiarygodne sąd uznał także zapewnienia świadka o rzekomo zażyłych relacjach świadka (i jej najbliższych) a pokrzywdzonym – temu zaprzeczyła sama świadek nie potrafiąc udzielić odpowiedzi na zagadnienia związane z małżeństwem pokrzywdzonego, imieniem jego żony, a także przyznając to, że rodzeństwo pokrzywdzonego poznała dopiero na koncyliacji (a sama znajomość i rzekomo zażyłe relacje miały wynikać z „bliskiego” pokrewieństwa. Za niewiarygodne Sąd uznał także zapewnienia świadka w zakresie w jakim świadek potwierdziła przekazanie do swobodnej dyspozycji pokrzywdzonego środków wpłaconych przez oskarżoną z kont pokrzywdzonego oraz sposobu ich przechowywania przez pokrzywdzonego. Uwzględniając wiek, stan zdrowia, ogólną kondycję pokrzywdzonego, a nade wszystko wysokość kwot twierdzenia te pozostają oczywiście sprzecznymi z doświadczeniem życiowym. Istotnym przy tym jest i to, że świadek zajmowała się pokrzywdzonym w okresie świadczenia pracy przez pokrzywdzoną a mimo to nie tylko nie potrafiła opisać toreb, w których pokrzywdzony miał przechowywać pieniądze „przy łóżku”, bo ich nie widziała. Kolejna sprzeczność to kwestia afazji pokrzywdzonego – notariusz z czynności zapamiętała pokrzywdzonego jako niemówiącego, który miał komunikować się niewerbalnie (skinienia głowy) jest więc jasnym, że pokrzywdzony, skutkiem stanu zdrowia nie miał zdolności werbalizowania. Znamiennym przy tym pozostaje stwierdzenie świadka „On to pewnie nas poznawał” jasno wskazujące na to, że stan pokrzywdzonego, u jego domowników, budził wątpliwości, co do tego czy ich poznaje, a więc z kim przebywa, zorientowania co do osób, miejsca i czasu. |
||||||||||||
zeznania E. K. |
Świadek była lekarzem prowadzącym przywodnego w okresie hospitalizacji w Oddziale Wewnętrznym (...) Szpitala w 2016 r. Świadek sama zdyskredytowała przydatność swoich twierdzeń dla potrzeb ustalenia stanu faktycznego kategorycznie twierdząc, że „Ogniska malacji w obrębie istoty białej półkul mózgu nie mają wpływu na stan pacjenta”. Pamiętać przy tym trzeba, o tym, że pełen opis dotyczył także obszarów malacji w obrębie płatów potylicznego i ciemieniowego prawej półkuli mózgu, z cechami zaniku korowo-podkorowego mózgowia, poszerzeniem obszaru komorowego i obecnymi zwapnieniami w ścianach tętnic wewnątrz-czaszkowych. Istotniejszy przy tym, pozostaje sprzeczność twierdzeń świadka, co do zachowanej świadomości pokrzywdzonego z powtarzającymi się wpisami (w tym świadka) w karcie chorego: „Pacjent leżący, w utrudnionym kontakcie słowno-logicznym”, „Stan ogólny bez zmian. Kontakt utrudniony, cechy zespołu psycho-organicznego”. Deklarowanie przez lekarza braku związku pomiędzy tak opisywanym stanem pacjenta, a wspomnianymi „ogniskami malacji” dowodzi albo niekompetencji (co sąd mimo wszystko wyklucza) albo celowego przedstawienia stanu pokrzywdzonego w sposób odpowiadający linii obrony oskarżonej uzasadnioną znajomością świadka z oskarżoną. |
||||||||||||
zeznania J. D. |
Sąd dokonując ustaleń faktycznych pominął zeznania J. D. z uwagi na stan zdrowia świadka, który od 20 lat choruje na schizofrenie paranoidalną stąd występują u niego zaburzenia pamięci wynikające za zmian organicznych oraz otępiennych. Istotnym jest to, że stan zdrowia świadka od czasu rozpoznania schizofrenii pozwalał mu na zapamiętywanie spostrzeżeń, jednak w ograniczonym zakresie - zapamiętuje i relacjonuje wydarzenia z przeszłości ale wyłącznie, te które odbierał jako dla siebie istotne (np. śmierć ojca, wskazanie wysokości świadczenie rentowego). Wydarzenia mniej istotne pamięta z przeszłości ale wyłącznie te utarte, sprzed czasu rozpoznania choroby (świadek ukończył szkołę podstawową i zawodową). Pominięcie w ustaleniach faktycznych depozycji omawianego dowodu jest następstwem uznania za wiarygodną opinii biegłej psycholog A. D. (1) uczestniczącej w przesłuchaniu świadka oraz zeznań J. N. (2), która na co dzień ma kontakt ze świadkiem zamieszkującym w domu pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych. |
||||||||||||
zeznania M. S. (1) i M. S. (2) |
Świadkowie nie przedstawili informacji przydatnych do rozstrzygnięcia. Oboje są osobami najbliższymi dla oskarżonej (córka i zięć) i tylko okazjonalnie mieli kontakt z pokrzywdzonym. Dostrzegalna jest sprzeczność twierdzeń obojga ww. z twierdzeniami J.W. i M. M., co do rzekomo swobodnego kontaktowania się werbalnego pokrzywdzonego w okresie sporządzenia pełnomocnictwa, a nawet zdolności do prowadzenia rozmowy na temat polityki. Powyższe obiektywnie wykluczał ówczesny stan zdrowia pokrzywdzonego, co wynika z dokumentacji medycznej i opinii przygotowanej dla potrzeb postępowania – ze szczególnym uwzględnieniem wpisu z 16 marca 2017 r. |
||||||||||||
zeznania L. G. i Z. J. |
Zeznania nieprzydatne do jakichkolwiek ustaleń z uwagi na fakt, iż obie panie miały ostatni kontakt z pokrzywdzonym w okresie hospitalizacji z 2016 r. i nie miały żadnej wiedzy odnośnie czynu zarzucanego i przypisanego. |
||||||||||||
3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU |
|||||||||||||
Pkt wyroku |
Oskarżony |
||||||||||||
☐ |
3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem |
||||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
☒ |
3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem |
1. |
E. P. (2) mając świadomość stanu zdrowia pokrzywdzonego, w tym w szczególności tego, że dotknięty jest on zespołem otępiennym w znacznym stopniu nasilenia – w stopniu uniemożliwiającym mu normalne funkcjonowanie społeczne i niepozwalającym na świadome i swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli wykorzystała jego niezdolność do należytego pojmowania istoty czynności z udziałem notariusza w postaci udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania go „przed wszystkimi bankami oraz innymi instytucjami (w tym urzędem pocztowym), w których prowadzone są konta na moje nazwisko, wpłat i wypłat z tych rachunków, dysponowania środkami piwnicznymi zgromadzonymi na tych rachunkach, zamknięcia tych rachunków, składania dyspozycji przelewów itp.” Po czym pełnomocnictwo to wykorzystała dokonując w oparciu o nie czynności bankowych w (...) placówce (...) Bank S.A. W ramach tych czynności z rachunku pokrzywdzonego dokonała wypłaty 120.000 zł i zleciała przelew pozostałych (na dzień czynności) środków w kwocie 351.395,85 zł na własny rachunek. Istotą działania oskarżonej było doprowadzenie pokrzywdzonego do udzielenia jej rzeczonego pełnomocnictwa faktycznie upoważniającego ją do wykonywania wszelkich czynności majątkowych w jego imieniu z wykorzystaniem jego niezdolności, wynikającej z zespołu otępiennego w znacznym stopniu nasilenia, nie tylko do rozumienia znaczenia udzielenia tak szerokiego pełnomocnictwa dla jego majątku, ale i zdolności kierowania własnym postępowania. W dacie udzielenia pełnomocnictwa pokrzywdzony nie tylko miał zdiagnozowany zespół otępienny ale i nie był w stanie komunikować się werbalnie. Z uwagi na stan zdrowia nie rozumiał czynności, w których uczestniczy, nie wiedział czym są i jakie niosą za sobą skutki. Doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem ze skutkiem na dzień 24 marca 2017 r. w postaci wypłaty kwoty 120.000 zł z rachunku bankowego pokrzywdzonego i zlecenia przelewu na kwotę 351.395,85 zł a wyłudzeniem pełnomocnictwa w dniu 15 marca 2017 r. istniał bezpośredni związek przyczynowy. Aktywność oskarżonej z 24 marca 2017 poprzedzała aktywność pokrzywdzonego w postaci udzielenia pełnomocnictwa. Fakt, że jego stan zdrowia w dacie udzielenia pełnomocnictwa wykluczał u niego rozeznanie (świadomości jego konsekwencji prawnych), co do jego istoty stanowi podstawę odpowiedzialności oskarżonej. To ona swoimi zabiegami polegającymi na wyłudzeniu od pokrzywdzonego udzielenia pełnomocnictwa wyzyskała niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania w rozumieniu art. 286 § 1 in fine k.k. Zabiegi oskarżonej warunkowane były uzyskaniem pełnomocnictwa. Oczywistym jest, że wizyta w banku z pokrzywdzonym nie wchodziła w grę z uwagi na jego stan zdrowia. Podrobienie pełnomocnictwa, także było niemożliwe do zrealizowania z uwagi na brak wzoru podpisu pokrzywdzonego i niemożność odebrania od niego podpisu na wzór (pomijając już ryzyko związane z ujawnieniem przestępstwa). Jedynie możliwym było wyłudzenie pełnomocnictwa z odciskiem palca notarialnie poświadczonym – czynności, do której upoważniony jest na mocy art. 87 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm. – stan na dzień 15.3.2017 r) wyłącznie notariusz, a więc funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 § 15 pkt. 3 k.k. To wymagało od oskarżonej aktywności w postaci sprowadzenia i opłacenia notariusza, który w oparciu o jej dyspozycje przygotował pełnomocnictwo, a następnie – mimo stanu zdrowia pokrzywdzonego – nadał pełnomocnictwu cechy autentyczności nanosząc na kartkę z jego treścią tuszowy odcisk palca pokrzywdzonego (obok którego pracownik kancelarii notarialnej wpisała jego imię i nazwisko podpisując się obok) i opatrując tę kartkę notarialnym poświadczeniem własnoręczności odcisku palca. Opisane okoliczności przygotowania dokumentu przesądzają o konieczności powołania w podstawie skazania również art. 273 k.k. Notariusz sporządziła akt notarialny z udziałem pokrzywdzonego mając informacje o tym, że pokrzywdzony nie jest w stanie werbalizować swojej woli oraz komunikować jej w jakikolwiek inny sposób. Miała świadomość, że stan pokrzywdzonego uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie społeczne i nie pozwala mu na świadome i swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli – że nie był zdolny do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Oskarżona od początku opieki nad pokrzywdzonym miała świadomość środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych prowadzonych dla pokrzywdzonego oraz tego, że wyłącznie poprzez wyłudzenie pełnomocnictwa notarialnego – z uwagi na rozpoznany zespół otępienny – doprowadzi pokrzywdzonego do niekorzystanego rozporządzenia mieniem i sama uzyska korzyść majątkową. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał E. P. (2), w ramach zarzucanego jej czynu, za winną tego, że: w okresie od 15 marca 2017 r. do 24 marca 2017 r. w W., gm. P., woj. (...) oraz w W., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując niezdolności C. P. (1) do należytego pojmowania przedsiębranego działania, wynikającą z otępienia starczego głębokiego wykluczającego świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, wyłudziła udzielenie jej przez niego pełnomocnictwa do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na prowadzonych dla niego rachunkach bankowych, a opatrzonego notarialnie poświadczonym odciskiem prawego kciuka poświadczającym nieprawdę, co do zdolności C. P. (1) do świadomego, należytego pojmowania znaczenia czynności prawnej stwierdzonej tym pełnomocnictwa, po czym 24 marca 2017 r. w W. posłużyła się nim w (...) Bank S.A. przy czynnościach:
czym działała na szkodę C. P. (1) oraz (...) Bank S.A. w W.. Uznanie G. (...) Bank za pokrzywdzonego wynika z brzmienia art. 50 ust. 2 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.). Opisanym zachowaniem oskarżona wyczerpała znamiona modalne opisane w art. 286 § 1 k.k. (w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem za pomocą wyzyskania jej niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania) osiągając korzyść majątkowa w kwocie 471.395,85 zł oraz art. 273 k.k. (użyła dokumentu sporządzonego przez funkcjonariusza publicznego uprawnionego do wystawienia dokumentu, w którym poświadczył on nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne – tj. dokumentu o którym mowa w art. 271 k.k.). Realizacja znamion obu norm (art. 286 § 1 k.k. i art. 273 k.k.) była następstwem realizacji z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej – stąd w podstawie sąd uwzględnił, obok art. 11 § 2 k.k., także i art. 12 k.k. Kwota 471.395,85 zł złotych jest mieniem znacznej wartości w rozumieniu art. 115 § 5 k.k. To obligowało do przypisania oskarżonej oszustwa kwalifikowanego wartością mienia będącego jego przedmiotem (art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.). Z uwagi na liczne zmiany Kodeksu karnego w okresie pomiędzy 24 marca 2017 r. a publikacja wyroku Sąd badał, która ustawa (stan prawny, przez którą z ustaw kształtowany) jest względniejsza dla oskarżonej. Uznał, że o powyższym decydują zamiany art. 12 k.k. i wraz z nimi wprowadzone regulacje skutkujące obligatoryjnym obostrzeniem wymiaru kary. W konwekcji za względniejszy, w rozumieniu art. 4 § 1 k.k., dla oskarżonej uznano stan prawny stanowiony ustawą obowiązującą w dacie czynu. Rozważania te zdecydowały o przyjęciu za podstawę skazania: art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i art. 273 w zw. z art. 11 § 2 i art. 12 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. |
||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
☐ |
3.3. Warunkowe umorzenie postępowania |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania |
|||||||||||||
☐ |
3.4. Umorzenie postępowania |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania |
|||||||||||||
☐ |
3.5. Uniewinnienie |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia |
|||||||||||||
4.
KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i |
|||||||||||||
Oskarżona |
Punkt |
Punkt wyroku odnoszący się do przypisanego czynu |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
E. P. (2) |
1. |
1. |
Uznając E. P. (2) za winną dokonania czynu wyczerpującego dyspozycje art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 i art. 273 w zw. z art. 11 § 2 i art. 12 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. Sąd zobowiązany był do wymiary kary na podstawie art. 294 § 1 w zw. z art. 11 § 3 powołanej ustawy, tj. kary pozbawienia wolności w wymiarze od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Sąd orzekł karę w wymiarze odpowiadającym minimum ustawowemu uwzględniając okoliczność w jakich oskarżona zobowiązała się do opieki nad pokrzywdzonym. Po pierwsze stan zdrowia pokrzywdzonego kwalifikował go do umieszczenia w Zakładzie (...) – tj. kategorycznie wymagał stałej opieki pielęgniarskiej. Szpital, decyzją pracownika socjalnego zatwierdzoną przez radcę prawnego – wobec braku wolnych miejsc w ZOL-u przekazał, za zgodą oskarżonej i pokrzywdzonego opiekę nad nim oskarżonej. Sytuacja majątkowa pokrzywdzanego pozwalała przy tym na umieszczenie w komercyjnym zakładzie leczniczym, a jego stan psychofizyczny kwalifikował go do przynajmniej częściowego ubezwłasnowolnienia. Tryb postępowania to więc w pierwszej kolejności uzyskanie opinia psychiatry z konsultacji pokrzywdzonego, złożenie wniosku do sąd o ubezwłasnowolnienie, a następnie, po wyznaczeniu opiekuna, na zawarcie w imieniu pokrzywdzonego umowy z komercyjnym ZOL i pokrycie kosztów wykonania umowy z środków zgromadzonych przez pokrzywdzonego. Podjęcie tych kroków pracownik socjalny szpitala (szpital) powinien poprzedzić konsultacją z osobami najbliższymi – wszystkimi, których dane możliwe były do ustalenia. Poprzestanie na kontakcie z jedną tylko osobą Sąd uznaje za zaniechanie noszące znamiona przestępnego niedopełnienie obowiązków. Sąd przedstawił tu modelowy tryb postępowania mający jednak podstawową wadę – nie uwzględnia on stanowiska pokrzywdzanego, który kategorycznie sprzeciwiał się umieszczeniu „u starców”. Nie wiadomo przy tym, czy był on świadom wartości zgromadzonych oszczędności, które pozwalały na opłacenie opieki w ośrodku opiekuńczym o wysokim standardzie. Oskarżona przyjmując opiekę faktyczną nie czyniła tego z pobudek merkantylnych, zamysł ten pojawił się dopiero z chwilą ustalenia, że pokrzywdzony posiada w środki finansowe nieprzystające do warunków w jakich żył. W konsekwencji pokrzywdzona odpowiada za to, że sytuację wykorzystała, ale nie doprowadziła własnymi zabiegami do jej zaistnienia. Nie ulega wątpliwości przy tym, że oskarżona, choć nie świadczyła opieki w pełnym zakresie samodzielnie, dbała o stan pokrzywdzonego (z materiału dowodowego nie wynika aby pokrzywdzony w okresie pobytu w niej był zaniedbany; istnienie jednej odleżyny nie ma tu znaczenia, skoro pokrzywdzony był wyłącznie leżący. Powyższe jest kluczową okolicznością łagodząca. Kolejną są prowadzenie ustabilizowanego trybu życia i dotychczasowa niekaralność. Za okoliczność łagodzącą sąd uznał częściowe naprawienie szkody jeszcze przed otworzeniem przewodu sądowego. Za to, wobec stwierdzenia winy oskarżonej, Sąd uznaje uiszczenie 18 marca 2022 r. kwoty 100.000 zł (k. 479-483) z uwagi na „prawomocne postanowienie Sądy Rejonowego w Wieluniu I Wydział Cywilny z dnia 27 czerwca 2019 roku, wydane w sprawie o sygn. akt I Ns 582/17”. Po stronie okoliczności obciążających sąd uznał wartość wyłudzonego mienia stanowiącą 235,70 % cezury z art. 115 § 5 k.k. oraz działania na szkodę osoby nieporadnej, co do której przyjęła na siebie obowiązki opiekuna faktycznego. Zważywszy powyższe Sąd uznał, za uzasadnione okolicznościami z art. 53 k.k. wymierzenie oskarżonej kary odpowiadającej minimum ustawowemu tj. roku pozbawienia wolności. Po pierwsze stopień społecznej szkodliwości czynu był oczywiście większy niż znaczny. Stanowi o tym dokonanie czynu p-ko mieniu polegającego na wyłudzeniu mienia w wysokości zdecydowanie przekraczającej mienie znacznej wartości w rozumieniu ustawy oraz działanie na szkodę osoby nieporadnej, co do której oskarżona jako opiekun faktyczny zobowiązana była do szeroko rozumianej opieki, i której nieporadność oskarżona bezwzględnie wykorzystała. Trzeba przy tym zaznaczyć, że oskarżona nie pokrywała kosztów opieki z własnych środków – pokrzywdzony wszak posiadał prawo do świadczenia emerytalnego, a wykresie wykonywania opieki nie było prowadzone leczenie wymagające szczególnych nakładów (oskarżona kontaktowała się z lekarzem celem uzyskania recept). Także i stopień winy oskarżonej był wysoki, choć nie tak jak w przypadku stopni społecznej szkodliwości. Powyższe wynika z faktu, że pokrzywdzony w okresie pobytu u oskarżonej był należycie zaopiekowano, a jego rodzeństwo (tudzież zstępni rodzeństwa) nie okazywało zainteresowania losem pokrzywdzonego nie mówiąc już o jakimkolwiek wsparciu oskarżonej w wykonywaniu opieki. Oskarżona działała przeciwko mieniu, w celu osiągnięcia znacznej korzyści majątkowej, która osiągnęła w kwocie 471.395,85 zł, z czego ledwie 21,21% zwróciła i to nie po uprawomocnieniu się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku (jak wskazano w tytule przelewu) a nieomal 3 lata później, po wpłynięciu do sądu aktu oskarżenia w niniejszej sprawie. Powyższe legło u podstaw wymierzenia, na podstawie art. 33 § 2 k.k., kary grzywny w wysokości 200 stawek. Sąd rozstrzygając o karze grzywny miał na uwadze te same okoliczności, które legły u podstaw wymiaru kary pozbawienia wolności, jednakże miał baczenie, że to kara grzywny, wobec warunkowego zwieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, będzie określała realną dolegliwość penalną. Sąd ustalając wymiar kary grzywny miał także na uwadze orzeczony w sprawie środek probacyjny z art. 72 § 2 k.k. Ustalając wartość stawki dziennej na 30 zł sąd uwzględnił sytuację majątkowa oskarżonej (stałe dochody rzędu 5.000 zł m-nie brutto tj. przy umowie zlecenie ok. 3600 zł netto), zgromadzony majątek (dom, siedlisko, grunty rolne) oraz brak obowiązku łożenia na utrzymanie innych osób. |
||||||||||
2. i 3. |
1. |
E. P. (2) dotychczas nie była karana i prowadzi ustabilizowany tryb życia, a nadto w części namartwiła szkodę (zachowanie się po popełnieniu przestępstwa). Powyższe wespół z ustalonym stopniem winy i stopniem społecznej szkodliwości przypisanego czynu legło u podstaw stwierdzenia, że cele skazania zostaną osiągnięte także w sytuacji warunkowego odstąpienia od wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. O powyższym Sąd rozstrzygnął na zasadzie art. 69 § 1 i 2 oraz art. 70 § 1 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dziennik Ustaw nr 88, pozycja 553 ze zmianami) w brzmieniu obowiązującym 24 marca 2017 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. uznając, że taka kara będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonej celów kary, a w szczególności zapobiegnie jej powrotowi do przestępstwa. Zważywszy maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono, a także orzeczony wobec oskarżonej obowiązek probacyjny Sąd ustalił okres próby na 3 lata. |
|||||||||||
4. |
1. |
Przedmiotowe rozstrzygnięcie ma charakter obligatoryjny, co wynika z brzmienia art. 72 § 1 k.k. Należy przy tym podkreślić, że Sąd zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody w ramach środka probacyjnego (art. 72 § 2 k.k.), a nie kompensacyjnego, uwzględniając stanowisko oskarżycieli (k. 584) oraz zapis z art. 72 § 2 in fine k.k. zgodnie, z którym środek orzeczony na tej podstawie ma charakter subsydiarny wobec środka kompensacyjnego z art. 46 § 1 k.k. Ustalając beneficjentów obowiązku naprawienia szkody Sąd miał na uwadze zgon pokrzywdzonego, ustalenia niniejszego postępowania oraz prawomocne orzeczenie Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie I Ns 582/17 konkretyzujące spadkobierców pokrzywdzonego. |
|||||||||||
1. 2., 3. i 4. |
1. |
W ocenie Sądu dolegliwość skazania kształtowana przez karę roku pozbawienia, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 3 lat, wespół z obowiązkiem naprawienia szkody w całości, karą grzywny wartości 6.000 zł i obowiązkiem pokrycia kosztów procesu w całości nie przekracza stopnia winy oskarżonej i należycie uwzględnia ustalony stopień społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu. Niewątpliwie także stanowi ona uciemiężenie zdolne do osiągnięcia celów zapobiegawczych i wychowawczych, które penalne konsekwencje stwierdzenia winy mają osiągnąć w stosunku do oskarżonej, a przy tym należycie uwzględnia i potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. |
|||||||||||
5. Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU |
|||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
6. inne zagadnienia |
|||||||||||||
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę |
|||||||||||||
7. KOszty procesu |
|||||||||||||
Punkt wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||
5. i 6. |
O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 627 k.p.k. zobowiązując oskarżoną do zwrotu wydatków poczynionych w toku postępowania przez oskarżyciela posiłkowego oraz Skarb Państwa. Wobec nieprzedstawienia określającego wysokość umówionego wynagrodzenia należność na rzecz oskarżyciela posiłkowego ustalono w oparciu o § 16 zd. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.). Wysokość tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa w toku postępowania wydatków określa suma 4.528,55 zł, która stanowią a) wydatki w toku śledztwa 3.645,62 zł, b) wypłacone świadkom należności z tytułu zwrotu kosztów stawiennictwa 817,93 zł (k. 562, 569, 506, 510, 462, 460, 437, 735, 551, 552), c) koszt udziału biegłej psycholog w przesłuchaniu świadka 45 zł (k. 552), d) zryczałtowane koszty doręczeń przed sądem I instancji 20 zł. Opłatę ustalono w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt. 2 oraz art. 3 ust. 1 Ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.). |
||||||||||||
7. Podpis |
|||||||||||||
ZARZĄDZENIE
Odpis wyroku i uzasadnienia z pouczeniem o terminie, trybie i warunkach wniesienia apelacji przesłać:
Obrońcy oskarżonej adw. I. R..
S., 26 czerwca 2023 r.
SSO Jacek Klęk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Sieradzu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Jacek Klęk
Data wytworzenia informacji: