Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk (spr.)

Sędziowie

-

Marek Podwójniak

-

Aneta Świniarska

Protokolant

-

sekr. sąd. Katarzyna Lubaszewska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 58/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 17 grudnia 2020 r. w sprawie II K 575/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów prawa materialnego w wypadku innym niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. przepisu art. 66 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 2 k.k. poprzez nieuwzględnienie podczas oceny społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu przesłanek zawartych w art. 115 § 2 k.k. w tym przede wszystkim skutku zachowania oskarżonego w postaci doznania przez pokrzywdzonego J. K. ciężkich obrażeń ciała oraz narażenie na doznanie takich obrażeń dwóch pozostałych pokrzywdzonych, a nadto naruszenie przez oskarżonego podstawowych reguł ostrożności podczas wykonywanych prac rozbiórkowych oraz przyjęcie jako okoliczności wpływającej na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu jego dokonania w okolicznościach wskazujących, iż odbiega on w znacznym zakresie od ogólnie pojmowanego przestępstwa tego typu co nie pozwala na przyjęcie, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu nie jest znaczny.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. Błędnie natomiast sformułowano treść wniosku, o czym niżej. W ocenie Sądu Okręgowego istnieje konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości (a tym samym całego przewodu), celem wyważenia okoliczności dotyczących społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu. W art. 115 § 2 k.k. ustawodawca wskazał, jakie elementy winny być brane pod uwagę przy dokonywaniu oceny stopnia społecznej szkodliwości każdego czynu zabronionego. Oceny takiej należy dokonywać indywidualnie, co do każdego czynu wyczerpującego znamiona określone w ustawie karnej, zarówno w kontekście ustalenia, czy czyn taki jest społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy (art. 1 § 2 k.k.), jak i wtedy, gdy ustawa karna wiąże określone skutki z popełnieniem czynu o określonym stopniu społecznej szkodliwości (np. art. 66 § 1 k.k., art. 93b § 1 k.k.) (postanowienie SN z dnia 21 II 2019 r. sygn. akt V KK 54/18). Powyższe stanowi podstawę ustalenia zasadności zarzutu. Należy przy tym podkreślić, że przedmiotowy zarzut, choć wymagający uchylenia zaskarżonego orzeczenia nie jest jedynym uchybieniem jakim jest ono dotknięte.

Przywołane w apelacji przez oskarżyciela publicznego w zarzucie okoliczności wskazują, że stopień społecznej szkodliwości czynu przynajmniej potencjalnie jest wyższy niż znaczny. Składa się na to przede wszystkim rozmiar wyrządzonej przestępstwem szkody, bowiem pamiętać należy, że rozpatrujemy u jednego z pokrzywdzonych skutki z art. 156 § 1 pkt 2 kk, a u pozostałych rozmiar szkody tak grożącej. Trzeba również mieć na względzie naruszenie podstawowych reguł ostrożności, które przyczyniły się do powstania szkody. To wyraźnie wskazuje, że co najmniej przedwczesnym było warunkowe umorzenie postępowania. Sąd powinien najpierw szczegółowo zbadać okoliczności dotyczące sprawy na rozprawie po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, zanim wyda merytoryczną decyzję w tym zakresie. Sąd I instancji faktycznie pominął wskazane wyżej okoliczności, które są kluczowe dla ustalenia rzeczywistego stanu społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Najistotniejszą przesłanką warunkowego umorzenia postępowania, jest to, aby wina sprawcy i społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu nie były znaczne. Okoliczności takie jak (powołane w art. 66 § 1 k.k.) właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego postawa i dotychczasowy sposób życia stanowią odrębne przesłanki warunkowego umorzenia postępowania, które uwzględnia się niejako „w drugiej kolejności” tj. dopiero wtedy, gdy wina i społeczna szkodliwość czynu pozwalają na uwzględnienie ww. instytucji w rozważaniach, co do treści wyroku. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie dokonał niezbędnego wyważenia wszystkich wskazanych w art. 115 § 2 k.k. okoliczności, oceniając stopień społecznej szkodliwości odwołał się do okoliczności nie mających w tym zakresie znaczenia, a przy tym pobieżnie dokonał oceny tych prawidłowo ustalonych. Powyższe przesądza o zasadności podniesionego zarzutu obrazy prawa materialnego, a to art. 115 § 2 k.k. Sąd oparł się przy tym na błędnych ustaleniach faktycznych, gdyż wadliwie ocenił znaczenie okoliczności wskazanych w art. 115 § 2 k.k. ustalając stopień społecznej szkodliwości – co miało wpływ na treść wyroku.

Niezależnie od powyższego Sąd Rejonowy warunkowo umorzył postępowanie nie przeprowadzając żadnych dowodów w sprawie. Uczynił to na rozprawie nie otworzywszy nawet przewodu sądowego i to pod nieobecność prokuratora – Są to okoliczności dostrzeżone z urzędu uwzględnione przez Sąd Odwoławczy i omówione w sekcji 4.1.

Wniosek

Zmiana wyroku i skazanie oskarżonego w postępowaniu odwoławczym oraz wymierzenie mu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2, grzywny w wymiarze 250 stawek dziennych w wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł, nałożenie obowiązku informowania kuratora o przebiegu okresu próby, obciążenie oskarżonego kosztami i opłatami postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na dostrzeżone z urzędu uchybienia skutkujące koniecznością wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego Sąd odstępuje od oceny zasadności wniosku. W sprawie bowiem wadliwie ustalono katalog okoliczności relewantnych dla oceny stopnia społecznej szkodliwości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Rażące naruszenie art. 46 § 1 k.p.k. oraz art. 414 § 1 k.p.k., które miało wpływ na treść wyroku.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Pomimo braku zarzutu w tym zakresie Sąd uwzględnił z urzędu okoliczność dotyczącą braku bezpośredniego udziału prokuratora w rozprawie bo miała ona – w świetle argumentacji podniesionej w apelacji oskarżyciela publicznego – wiodący wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.

Postępowanie przygotowawcze w sprawie było prowadzone w postaci śledztwa (k. 63). Choć wiele do życzenia pozostawia postanowienie o wszczęciu śledztwa wydane na podstawie nieistniejącej normy (art. 325§2 k.p.k.) należy pamiętać, że zgodnie z art. 309 pkt. 5 k.p.k. w każdej sprawie (objętej art. 325b k.p.k.) prokurator ma prawo wszcząć śledztwo. Powyższe, zgodnie z art. 46 § 1 k.p.k., przesądza o obowiązkowym udziale prokuratora w rozprawie.

Trzeba przy tym pamiętać i o tym, że Sąd ma obowiązek rozpoznania sprawy albo na posiedzeniu albo na rozprawie. Nie ma instytucji pośrednich, a za posiedzenie nie można uznać wyznaczonej (k. 306) i wywołanej rozprawy (k. 313). Prezes sądu może w szczególnych okolicznościach uznać, że sprawa wadliwie skierowana na rozprawę wymaga lub może być rozpoznania na posiedzeniu. Wówczas jednak konieczne jest wyznaczenie posiedzenia i zawiadomienie o jego przedmiocie uprawnionych stosownie do wymogów kodeksu postępowania karnego. Tak jest m.in. w przypadku prerogatywy skierowania na posiedzenie sprawy celem rozważenia warunkowego umorzenia postępowania (art. 339 § 1 pkt. 2 k.p.k.). Tyle tylko, że o terminie i przedmiocie takiego posiedzenia Sąd zobowiązany jest powiadomić m.in. prokuratora i pokrzywdzonych (art. 339 § 5 in fine k.p.k.). Ww. nie muszą uczestniczyć w takim posiedzeniu ale muszą mieć świadomość rozważanej kwestii.

Sąd Rejonowy wydał kwestionowany wyrok po rozprawie, w toku której nie otworzył przewodu sądowego i na której prokurator nie był obecny. Sąd Okręgowy ma świadomość art. 414 § 1 k.p.k. Jednakowoż warunkiem jego zastosowania jest „rozpoczęcie przewodu sądowego”, a więc i jego przeprowadzenie, co w sprawie, na skutek wadliwego procedowania Sądu meriti nie miało miejsca.

To, że prokurator nie był obecny na rozprawie, w której jego udział był obowiązkowy oraz zważywszy wydanie zaskarżonego wyroku na rozprawie bez przeprowadzenia przewodu sądowego Sąd uznaje za okoliczności determinujące konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z uwagi na konieczność przeprowadzenia w całości postępowania dowodowego (dotychczas w sprawie nawet nie otwarto przewodu sądowego) zasadnym było uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości celem ustalenia sprawstwa i winy oskarżonego. Sąd Okręgowy nie wyklucza zastosowania w przyszłości art. 387 § 1 k.p.k. o ile pozwoli na to treść wyjaśnień oskarżonego oraz stanowisko oskarżyciela i pokrzywdzonych. W przypadku stwierdzenia sprawstwa Sąd dokona oceny stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu, bacząc by nie uchybić art. 115 § 2 k.p.k. oraz by odpowiednio wyważyć poszczególne okoliczności mające w tym zakresie znaczenie.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPISy