Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący	-	SSO Jacek Klęk
Protokolant	-	sekr. sąd. Monika Szukalska

przy udziale ————————, po rozpoznaniu w dniu 25 IV 2018 r. sprawy: J. S. (1) obwinionego o czyn z art. 119§1 k.w., na skutek apelacji obwinionego, od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z 28 listopada 2017 r. w sprawie II W 505/17,

–

Uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 69/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym opublikowanym 28 listopada 2017 r. w sprawie II W 505/17 Sad Rejonowy w Sieradzu uznał J. S. (2) za winnego tego, że: w nocy z 24 na 25 maja 2017 r. około godz. 00:20 w S., ul. (...), z lokalu (...) z ogródka, dokonał kradzieży krzesła powodując straty w wysokości 200 zł na szkodę P. P. (1), to jest wykroczenia z art. 119§1 k.k. i na podstawie wskazanego przepisu wymierzył mu karę 500 złotych grzywny. O opłacie i zryczałtowanych wydatkach Sąd orzekł w oparciu o art. 119§1 k.p.w.

W ustawowym terminie apelację od wyroku, kwestionując orzeczenie w całości, wywiódł obwiniony zarzucając orzeczeniu:

Na zasadzie art. 438 pkt. 3 k.p.k. zarzucił orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę sprowadzający się do ustalenia, że zabranie przez niego krzesła z ogródka kawiarni (...) hair” w S. było następstwem zamiaru zaboru w celu przywłaszczenia tegoż, w sytuacji gdy było podyktowane jedynie zamiarem chwilowego skorzystania z krzesła, tj. zamiarem zabrania go celem zapewnienia sobie możliwości odpoczynku na trasie dalszego przemarszu.

Niezależnie od powyższego skarżący wskazał na rażącą niewspółmierność konsekwencji ukarania wyrażającą się koniecznością uiszczenia kwoty 840 zł „nieadekwatną do popełnionego czynu” oraz nieuwzględniającą faktu, iż pokrzywdzona nie domagała się ukarania.

Treść apelacji pozwala na konstatację, że skarżący domaga się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienia od dokonania zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obwinionego, choć ma charakter polemiczny musiała skutkować orzeczeniem kasatoryjnym, a to z uwagi na naruszenie przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania mającego wpływ na treść rozstrzygnięcia, co sąd dostrzegł z urzędu i co w oparciu o art. 440 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 109§2 k.p.w. legło u podstaw przyjęcia za podstawę uchylenia wyroku z przyczyn nie wskazanych w apelacji.

W sprawie niniejszej ukarany nie uczestniczył w rozprawie, przy czym był on prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy. W toku rozprawy Sąd ujawnił dowody w postaci zeznań pokrzywdzonej P. P. oraz treść dokumentów wyszczególnionych w postanowieniu z k. 76v. W kontekście powyższego zwraca uwagę fakt, iż Sąd meriti nie zapoznał się przed wydaniem wyroku ze stanowiskiem obwinionego uznając jednocześnie, iż udział oskarżonego w rozprawie nie jest konieczny (k. 74).

Analiza dowodów ujawnionych w przebiegu rozprawy głównej pozwala na jednoznaczną konstatację, że rozstrzygając o sprawstwie i winie obwinionego Sąd nie zapoznał się z jakimkolwiek dowodem pozwalającym na ustalenie okoliczności sprawstwa obwinionego. W szczególności należy podkreślić, iż ujawniona w toku rozprawy płyta CD pochodząca ze Straży Miejskiej (k. 19) zawiera pliki zatytułowane „Rynek stacjonarna” oraz „Rynek, K.” z zapisanymi w nich plikami MP4, które ani w ramach czynności wyjaśniających, ani w toku rozprawy nie zostały poddane oględzinom. Na ustalenie sprawstwa obwinionego nie pozwala także treść notatek urzędowych. Do zdarzenia odnosi się wyłącznie treść notatki z k. 1, przy czym wskazuje jedynie na fakt, że obwiniony posiadał krzesło „na wysokości stacji (...) przy ul. (...)”, a nie na ustalenie okoliczności dokonania przez obwinionego zaboru krzesła z ogródka kawiarni (...) hair” (a wiec w innym miejscu i w innym czasie). Równie istotnym jest to, że z notatki urzędowej sporządzonej przez M. Z. wynika, iż obwiniony już w chwili kontroli negował sprawstwo (twierdził, że jest właścicielem krzesła, a zarazem wg autora notatki, wypowiadał się nieracjonalnie). W tym stanie sprawy Sąd zobligowany był nie tylko do przeprowadzenia czynności oględzin zapisu obrazu (obrazów) utrwalonego przez Straż Miejską, ale i przesłuchania funkcjonariuszy policji na okoliczność zachowania obwinionego w chwili kontroli. W sprawach o wykroczenie Sąd ma możliwość oparcia ustaleń faktycznych o treść notatek urzędowych ale wyłącznie wówczas gdy „okoliczności czynu nie budzą wątpliwości” (art. 54§3 k.p.w.). W każdej innej sytuacji Sąd zobligowany jest respektować art. 39§4 k.p.w., który stanowi, że dowodu z zeznań nie wolno zastępować treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych.

Z urzędu należy podkreślić, iż ta sama zasada (art. 39§4 k.p.w.) dotyczy wyjaśnień obwinionego z tym jednak zastrzeżeniem, że ustawa dopuszcza możliwość zastąpienia dowodu z wyjaśnień obwinionego składanych w toku przesłuchania wyjaśnieniami złożonymi na piśmie przez obwinionego, co do którego nie wydano postanowienia o jego obowiązkowym udziale w rozprawie. Tu jednak należy podkreślić, że obwiniony o powyższym musi być pouczony (art. 67§3 k.p.w.). W niniejszej zaś sprawie Prezes Sądu wydając zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy (k. 69) zarządził wezwanie obwinionego. To oznacza, iż obwiniony nie otrzymał pouczenia o możliwości złożenia wyjaśnień na piśmie. Nadmienić należy, iż standardowy wzór pouczenia przesyłanego obwinionym wraz z zawiadomieniem o terminie rozprawy nie zawiera pouczenia o treści art. 67§3 k.p.w. ( vide rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 13 kwietnia 2016 r. w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach obwinionego w postępowaniu w sprawie o wykroczenie /Dz. U. poz. 511).

W tym stanie sprawy Sąd orzekający na rozprawie, choć był legitymowany do uznania, że udział obwinianego w rozprawie nie jest konieczny (i zmiany w tym zakresie decyzji Prezesa Sądu) to jednak, skutkiem takiego postąpienia winien przerwać rozprawę i wraz z zawiadomieniem o kolejnym terminie rozprawy pouczyć obwinionego o prawie do złożenia wyjaśnień na piśmie. Dopiero na kolejnym terminie rozprawy, w przypadku ponownej absencji obwinionego i przy braku jego pisemnych wyjaśnień wydać wyrok zaoczny.

Gwoli ścisłości należy odnotować, iż dokonując ustaleń faktycznych dla potrzeb uzasadnienia wyroku Sąd Rejonowy powołał się na wyjaśnienia obwinionego złożone na piśmie (k. 33). Tyle tylko, że za wyjaśnienia na piśmie nie mogą być uznane każde pisemne twierdzenia obwinionego, a jedynie takie, które obwiniony sporządza mając świadomość, że Sąd uzna je za równoznoważne wyjaśnieniom składnym podczas czynności przesłuchania na rozprawie. Dokument z k. 33 akt, na który powołał się Sąd w uzasadnieniu orzeczenia to sprzeciw od wyroku nakazowego (opatrzony przez autora mianem zażalenia), który nie mógł być uznany za wyjaśnienia na piśmie o jakich mowa w art. 67§3 k.p.w. i którego treść nie może, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 39§4 k.p.w. zastępować wyjaśnień obwinionego.

Konkludując Sąd Okręgowy stwierdza, iż w toku postepowania naruszono prawo do obrony obwinionego pozbawiając go możliwości złożenia wyjaśnień na okoliczność zarzucanego mu czynu. Powyższe jest niezbywalnym prawem obwinionego, prawem które obwiniony może realizować zarówno poprzez osobisty udział w rozprawie, jak i złożenie wyjaśnień na piśmie o czym należy go pouczyć. Oczywiście wspomniane prawo nie może być przy tym interpretowane jako obowiązek, a Sąd w przypadku bierności obwinionego zobligowany jest podjąć decyzję w oparciu o ogół innych ujawnionych w toku rozprawy dowodów.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd I Instancji:

a)  zawiadamiając obwianego o I terminie rozprawy pouczy go o treści art. 67§3 k.p.w., to jest o prawie złożenia wyjaśnień na piśmie – o ile oczywiście nie uzna obecności obwinionego na rozprawie za konieczną,

b)  w toku rozprawy przeprowadzi dowody zawnioskowane przez oskarżyciela ale i:

–

z wyjaśnień obwinionego (jeśli taka będzie wola obwinionego),

–

oględzin plików video utrwalonych na płycie z k. 19, a w przypadku ustalenia, że zapis obrazu nie obejmuje momentu zaboru krzesła (ew. jest nieczytelny) ustali w oparciu o inne dowody miejsce i sposób działania obwinionego skutkujący posiadaniem przez niego krzesła podczas kontroli w rejonie stacji paliw przy zbiegu ul. (...) II;

c)  przesłucha funkcjonariuszy policji M. Z. i G. D. na okoliczność treści wypowiedzi obwinionego w chwili kontroli, w tym zwłaszcza pochodzenia krzesła oraz jego własności.

Uwzględniając powyższe przyczyny wydania orzeczenia kuratoryjnego Sąd odstępuje od oceny prawnej zarzutów podniesionych w apelacji obwinionego.