Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 264/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 12 sierpnia 2021 roku sygn. akt II K 481/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1.  Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a to przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. polegająca na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, która w niniejszej sprawie przyjęła cechy dowolnej w zakresie ustaleń dotyczących braku wypowiedzenia przez oskarżonego gróźb bezpośrednio w obecności oskarżycielki posiłkowej (…);

2.  Błąd w ustaleniach faktyczny przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że:

a)  oskarżony nie popełnił zarzutu opisanego w pkt II (nie popełnił czynu zarzucanego w pkt II) albowiem nie wypowiedział gróźb bezpośrednio w obecności oskarżycielki posiłkowej lub w rozmowie telefonicznej z nią,

w sytuacji gdy prawidłowo oceniono materiał dowodowy zgromadzony w sprawie winien prowadzić do wniosków przeciwnych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie znacznych należy, że Sąd w pierwszej kolejności odniesie się do zarzutów podniesionych w pkt. 1. (w części dotyczącej rozstrzygnięcia uniewinniającego) i w pkt. 2.a apelacji (pkt. 3. wyroku dot. zarzutu II). Podniesione zarzuty maję charakter mieszany, przy czym ich zbieg ma charakter pozorny. Podstawą zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych jest niezgodność ustaleń sądu z uznanymi za wiarygodne dowodami ujawnionymi w toku rozprawy, tj. sytuacja gdy z uznanych za wiarygodne dowodów w oparciu o zasady logiki nie da się wywieść ustalonych przez sąd i przyjętych za podstawę wyroku okoliczności faktycznych. Jeśli zaś skarżący błędność ustaleń faktycznych wywodzi z dowolnej, a nie swobodnej oceny któregokolwiek z dowodów, wówczas winien poprzestać na sformułowaniu i wykazaniu zarzutów, o których mowa w art. 428 pkt. 2 k.p.k.

Zarzut pozostaje niezasadny, częściowo jednak pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej ma słuszność kwestionując twierdzenia uzasadnienia Sądu I instancji, co jednak nie miało wpływu na treść orzeczenia.

Powyższe zastrzeżenie odnosi się do tego, że Sąd meriti nieprawidłowo w pkt 3.4 uzasadnienia stwierdził, że do realizacji znamion art. 190 § 1 k.k. wymagany jest co najmniej zamiar ewentualny. Pogląd taki, choć nieodosobniony – bo znajduje oparcie w dywagacjach doktryny – w świetle jednoznacznego w tym względzie orzecznictwa, jest błędny. Groźba karalna może zostać popełniona wyłącznie w zamiarze bezpośrednim. Omówione zagadnienie nie ma wpływu na zasadność rozważań dotyczących uniewinnienia oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa na szkodę oskarżycielki posiłkowej, bowiem nie to było istotą ustalenia w działaniu oskarżonego braku znamion czynu zabronionego.

Sąd I instancji słusznie wskazał, że do skutecznego stwierdzenia realizacji znamion groźby karalnej w ujęciu czynnościowym wymagane jest wypowiedzenie słów zawierających w sobie obiektywnie rozumianą groźbę w obecności pokrzywdzonego w sposób skierowany bezpośrednio do niego, bądź posłużenie się osobą trzecią lub inną metodą komunikacji, w tym komunikacji na odległość, w takim celu, aby groźba miała dojść do adresata i wywołać u niego obawę spełnienia. W niniejszej sprawie w zasadniczym zakresie słowa traktowane przez pokrzywdzoną jako groźby wypowiadane były w rozmowach telefonicznych oskarżonego z osobami trzecimi, bez wiedzy oskarżonego, co do istnienia podsłuchu jego telefonu. W tym zakresie trudno uznać taką formę wypowiedzi za spełnienie przesłanek, zwłaszcza zamiaru wywołania stanu zagrożenia u pokrzywdzonej. Co równie istotne skarżący nie kwestionuje, że owe wypowiedzi oskarżony artykułował wobec osób z nim związanych nie w zamiarze, by przekazały one groźbę pokrzywdzonej, a nawet nie w okolicznościach, by mógł podejrzewać, że tak się stanie. Skarżący pomija i to w jaki sposób (...) o rzeczonych wypowiedziach powzięła wiedzę – a ścisłej, że stało się to skutkiem zachowań wyczerpujących znamiona art. 267 § 3 k.k., w których nie uczestniczył ani oskarżony, ani jego rozmówcy, a przy tym żadne z nich o podsłuchu i nagraniu rozmowy nie miało wiedzy.

Sąd Rejonowy ustalił, odnośnie czynu z pkt. II, że brak jest znamion czynu zabronionego i z powyższym Sąd Okręgowy się zgadza. Apelacja przemilcza kluczowe dla oceny zasadności zarzutu ustalenia faktyczne. Jeśli do tego dodać treść zeznań G. K. i M. J., z których nie sposób wywieść, by oskarżony mógł zakładać, że którekolwiek z nich przekaże informacje o jego wypowiedzi oskarżycielce decyzja o uniewinnieniu rysuje się jako oczywista.

Jeżeli zaś chodzi o groźby, które miały być wypowiedziane bezpośrednio do pokrzywdzonej, nie sposób przyjąć, aby ta okoliczność została udowodniona. Znajduje ona oparcie wyłącznie w zeznaniach I. W., które sąd w tym zakresie uznał za niewiarygodne. Podstawą takiej oceny był brak konsekwencji w depozycjach pokrzywdzonej, ich niespójność odnoście owych gróźb. Niekonsekwencja twierdzeń oskarżycielki w tym zakresie jest tym bardziej oczywista, wręcz uderzająca, jeśli uwzględni się jej zeznania składane na okoliczność drugiego z czynów zarzuconych oskarżonemu, co do których można z pełną świadomością przyjąć, że pozostają zgodne z prawdą. Skarżący przy tym usiłuje wykazać, że pokrzywdzona z uwagi na charakter gróźb wypowiadanych telefonicznie, skupiła się bardziej na nich, niż na groźbach wypowiedzianych w jej obecności, jednak przeczy temu już treść zawiadomienia o przestępstwie (k. 4-5), w którym o takich groźbach nie wspomniała (nie można więc przyjąć by „bardziej” skupiła się na innych groźbach), mimo że miało to miejsce bezpośrednio po zdarzeniu. Również późniejsze przesłuchanie (k. 9-10) nie daje w tym zakresie jednoznacznej odpowiedzi, bowiem pomimo początkowego wskazania, że zaistniały groźby kierowane są pod adresem pokrzywdzonej, to jednak w dalszej części wypowiedzi pokrzywdzona opisała wyłącznie groźby artykułowane przez oskarżonego w rozmowach telefonicznych, o których dowiedziała się dzięki podsłuchowi. W rzeczywistości fakt kierowania przez oskarżonego gróźb bezpośrednio (a nie tylko telefonicznie) pokrzywdzona ujawniła dopiero w toku rozprawy głównej (k. 144v). Twierdzenia skarżącego jakoby dla pokrzywdzonej ważniejsze było nagranie kłóci się z logiką, bo to właśnie groźby wypowiadane bezpośrednio (zwłaszcza jeśli miałoby to zaistnieć w okolicznościach opisanych na rozprawienie) wywołują zdecydowanie głębsze emocje u osoby zagrożonej, a tym samym to takie zdarzenia bardziej zapadają w pamięć. Warto też podkreślić, że z protokołów przesłuchania oskarżycielki w dochodzeniu nie wynika, by ktokolwiek uprawniał ją do wartościowania okoliczności zdarzenia i opisania wyłącznie tych, które sama uważa za istotne. Niekonsekwencja twierdzeń mandantki skarżącego w tym zakresie – wobec braku innych dowodów musiała skutkować uznaniem ich za niewiarygodne i tę ocenę jako odpowiadającą rygorom oceny swobodnej Sąd Okręgowy akceptuje. Wobec argumentowania przez skarżącego wadliwości kwestionowanej oceny treścią zeznań P. W., że świadek nie wykluczyła (nie słyszała) gróźb kierowanych przez oskarżonego wypada jedynie zaznaczyć, że takie twierdzenie, przy niewiarygodności zeznań I. W. to nic innego jak podstawa do ustalenia, że oskarżony gróźb karalnych nie wypowiedział – bo to wprost wynika z art. 5 § 2 k.p.k.

Wniosek

Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uchylenie wyroku uniewinniającego warunkowane jest skutecznością zarzutów odwoławczych podniesionych w apelacji wywiedzionej na niekorzyść oskarżonego. Skoro podniesiony zarzut uznany został za niezasadny, to i wniosek kastoryjny nie mógł być ocenionych inaczej.

3.2.

Zarzut

1.  Obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a to przepisów art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. polegająca na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, która w niniejszej sprawie przyjęła cechy dowolnej (…) co do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu I, stopnia winy oskarżonego i okoliczności popełnienia tego czynu, skutkujące nieuzasadnionym przyjęciem, że zachodzą warunki zastosowania dobrodziejstwa z przepisu art. 66 § 1 k.k.

2.  Błąd w ustaleniach faktyczny przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że:

b)  stopień społecznej szkodliwości czynu z zarzutu I, stopień winy oskarżonego i okoliczności popełnienia tego czynu uzasadniają przyjęcie, że zachodzą warunki do zastosowania dobrodziejstwa z przepisu art. 66 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Analizując apelację w kontekście przedmiotowego zarzutu nie sposób nie zauważyć, że przywołane przez skarżącego jako uzasadnienie zasadności tegoż: brak skruchy oskarżonego oraz brak zadośćuczynienia krzywdzie małoletniej pokrzywdzonej, nie są okolicznością relewantnymi.

Cechą szczególna apelacji pozostaje to, skarżący kwestionuje zasadność warunkowego umorzenia postępowania nie odwołując się do art. 115 § 2 k.k. ani wprost, ani pośrednio.

Okoliczności wskazane w apelacji (brak skruchy i zadośćuczynienia) mogą być analizowań wyłącznie w kontekście postawy sprawcy o której mowa w art. 66 § 1 k.k. Powyższe oznacza, że skarżący nie kwestionuje ustalenia stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu pkt. 1. wyroku a wyłącznie wywodzi, że orzeczono wbrew art. 66 § 1 k.k. Wspomniana w tym przepisie postawa sprawcy jest jednak pojęciem szerszym, niż postrzega ją skarżący na potrzeby apelacji. Dotyczy okoliczności obiektywnych, niezwiązanych nawet z prowadzonym postępowaniem. Chodzi o takie okoliczności, jak choćby dotychczasowe zachowanie w przestrzeni publicznej i prywatnej. Brak skruchy i zadośćuczynienia krzywdzie nie czynią niezasadnym przypuszczenia, że oskarżony, pomimo umorzenia postępowania, będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. W sprawie kluczowym jest to, na co zwrócił uwagę Sąd meriti – zachowanie oskarżonego miało charakter niezaplanowany, impulsywny, nagły, reaktywny wobec wulgarnego zachowania pasierbicy. Takie okoliczności czynu w oczywisty sposób pozwalają na stwierdzenie, że udział w postępowaniu i świadomość stwierdzenia sprawstwa oraz warunków umorzenia postępowania uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa.

Konkludując - przekroczenie dopuszczalnego zachowania w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 1. jest oczywiste, jednak w świetle wszystkich okoliczności nie sposób przyjąć, aby wymagało prawnokarnej reakcji w postaci orzeczenia jakiejkolwiek kary. Stąd też nie sposób przyjąć, aby oskarżony musiał zadośćuczynić swojemu zachowaniu wyłącznie poprzez wykonanie kary. Nadto za warunkowym umorzeniem postępowania przemawiają niewielkie obrażenia ciała pokrzywdzonej, a także pośrednio przyczyna zachowania sprawcy. Sąd odnosi się tu przede wszystkim do napięcia i eskalacji emocji towarzyszących zdarzeniu wynikających z konfliktu wywołanego przez każdego z uczestników. Ma to także wpływ na ocenę tego, czy oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego mimo warunkowego umorzenia postępowania. Co prawda, nadal czynnik konfliktowy związany z niezakończonymi sprawami rodzinnymi pozostaje, jednak wskutek warunkowego umorzenia postępowania z okresem próby, takie ryzyko należy uznać za marginalne, przy uwzględnieniu ewentualnej sankcji w razie niepoprawności zachowania po stronie oskarżonego.

Wniosek

Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność wniosku, wobec bezzasadności zarzutu jest oczywista.. jednakowoż należy zaznaczyć, że skarżący nie wskazał na konieczność przeprowadzenia jakiejkolwiek czynności w postulowanym „ponownym postępowaniu”. Tym samy jego wniosek pozostaje niezrozumiałym w kontekście obecnego brzmienia art. 454 § 1 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie ujawniono.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z 12 sierpnia 2021 roku sygn. akt II K 481/20 – w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przedstawiona przez skarżącego argumentacja nie mogła doprowadzić do wzruszenia wyroku. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe, bowiem zgromadzony materiał dowodowy nie dał podstaw do przypisania oskarżonemu czyn z art. 190 § 1 k.k. Twierdzenia skarżącego wobec rozstrzygnięcia z pkt. 3., choć są zgodne z interesem jego mocodawczyni, to jednak pozostają w opozycji do zasady in dubio pro reo. Równocześnie skarżący nie wykazał, aby sąd wadliwie ocenił stopień społecznej szkodliwości czynu z art. 157 § 2 k.k. lub niezasadnie zastosował art. 66 § 1 k.k. Apelacja nie zawiera w sobie zarzutu powodującego konieczność ponownego badania sprawy, jak i zasadnego zarzutu uzasadniającego uchylenie lub zmianę kwestionowanego orzeczenia. Samo zaprezentowanie w uzasadnieniu kwestionowanego wyroku błędnego poglądu – o czym wyżej – nie miało wpływu na treść wyroku i nie mogło prowadzić do wzruszenia orzeczenia.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3

Z uwagi na rozstrzygnięcie in meritum oraz treść art. 636 § 1 k.p.k. koszty postępowania odwoławczego obciążają oskarżycielkę posiłkową. Przedmiotem postępowania odwoławczego była wyłącznie nieuwzględniona apelacja jej pełnomocnika. Powyższe odnosi się tak, do kosztów sądowych, jak i wydatków poczynionych w postępowaniu odwoławczym przez oskarżonego, którego obrońca wniósł o zasądzenie na rzecz podsądnego kosztów zastępstwa adwokackiego. Te Sąd ustalił w oparciu § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800). Skarbowi Państwa oskarżycielka obowiązana jest, w myśl art. 618 § 1 pkt 1 k.p.k. zwrócić zryczałtowane koszty doręczeń. Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223) obciążono ją także opłatą w kwocie 240 zł.

7.  PODPIS