Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Załęska

Sędziowie: SSO Beata Michalska

SSR (del) Sławomir Matusiak (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Ewelina Kubiczak

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 11 kwietnia 2013 roku w Sieradzu

sprawy z powództwa U. P.

przeciwko Urzędowi Miasta S.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji powódki i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 31.10.2012 r. sygn. akt IV P 25/12

1.  prostuje niedokładność zawartą w komparycji i w sentencji wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 31 października 2012 roku przez oznaczenie, że stroną pozwaną jest Urząd Miasta S. reprezentowany przez Prezydenta Miasta S.;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1 w ten tylko sposób, że kwotę odszkodowania podwyższa do kwoty 11.100 (jedenaście tysięcy sto) złotych;

3.  w pozostałej części obie apelacje oddala;

4.  znosi między stronami koszty procesu za II instancję.

Sygn. akt IV Pa 17/13

UZASADNIENIE

W pozwie, wniesionym do Sądu Rejonowego w Sieradzu w dniu 2 kwietnia 2012r., skierowanym przeciwko Prezydentowi Miasta S., U. P. wniosła o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, zasądzenie na jej rzecz kwoty 11.100zł. wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu tytułem 3 miesięcznego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu żądania pozwu pełnomocnik powódki podał, iż U. P. była zatrudniona u pozwanego pracodawcy od dnia 2 stycznia 1995r. zajmując ostatnio stanowisko kierownika Referatu (...) w Wydziale (...) Urzędu Miasta S.. W dniu 19 marca 2012r. pracodawca złożył powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia wskazując trzy przyczyny uzasadniające taki sposób rozwiązania stosunku pracy. W ocenie powódki żadne z jej zachowań, które w ocenie pracodawcy stanowiły ciężkie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, nie miało takiego charakteru a nadto przyczyna polegająca na umieszczeniu nieuprawnionego komentarza na jednym z projektów uchwały nie może być w ogóle brana pod uwagę jako podstawa do niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę, gdyż dotyczy ona okoliczności o której pracodawca powziął wiedzę już 8 lutego 2012r., czyli na ponad miesiąc przed złożeniem oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Pełnomocnik pozwanego wskazał, iż opisane w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia zachowania powódki miały w istocie charakter ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych wskazując przy tym, iż wbrew twierdzeniom powódki umieszczenie przez nią na projekcie uchwały nieuprawnionego komentarza nie było samodzielną przesłanką rozwiązania umowy c pracę bez wypowiedzenia, lecz stanowiło zaakcentowanie ciężkiego naruszenia przez U. P. podstawowego obowiązku pracowniczego, po którym w krótkim odstępie czasu nastąpiło ponowne dwukrotne ciężkie naruszenie tej kategorii obowiązków, będące rzeczywistą podstawą podjęcia przez pracodawcę zakwestionowanej przez pracownika decyzji.

Wyrokiem wydanym w dniu 31 października 2012r. w sprawie IV P 25/12 Sąd Rejonowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od Prezydenta Miasta S. na rzecz U. P. kwotę 10.200zł. tytułem odszkodowania za naruszenie przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2012r. oddalając powództwo w pozostałej części, na rzecz powódki zostały zasądzone od pozwanego koszty procesu w kwocie 60zł., pozwany został zobowiązany do wydania powódce nowego świadectwa pracy w ciągu 5 dni od uprawomocnienia się wyroku.

Orzeczenie to zostało uzupełnione postanowieniem wydanym w dniu 22 listopada 2012 r. poprzez nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności świadczeniu zasądzonemu na rzecz powódki do kwoty 3.700zł.

Powyższe orzeczenie zostało oparte o następujące ustalenia i wnioski:

U. P. była zatrudniona w Urzędzie Miasta S. na stanowisku kierownika Referatu (...) w Wydziale (...). W dniu 19 marca 2012r. pracodawca złożył powódce oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 k.p. wskazując jako przyczyny niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę: 1. podanie przez U. P. na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miejskiej w S. w dniu 20 lutego 2012r. nieprawdziwej informacji o powodach wymierzenia jej kary porządkowej z jednoczesną sugestią, iż kara ta została wymierzona aby powstrzymać przekazanie informacji dla radnych, że proponowane zmiany w statucie są niekorzystne dla miasta S. w sytuacji, gdy w rzeczywistości wymierzenie kary nastąpiło za umieszczenie nieuprawnionego komentarza na projekcie uchwały Rady Miejskiej w sprawie przyjęcia zmiany statutu Związku (...) zamiast poinformowania Prezydenta Miasta o swoich uwagach w obowiązującym trybie. Działanie pracownika w tym przypadku jest pomówieniem przełożonego Prezydenta Miasta S. o zachowanie szczególnie naganne z racji wykonywanej funkcji i obowiązków względem Rady Miejskiej, 2. niewykonanie polecenia ustnego Sekretarza Miasta z początku marca 2012r. dotyczącego oceny podległych pracowników za lata 2010 - 2011 w ramach okresowej oceny kwalifikacyjnej pracowników Urzędu Miasta, do którego powódka była zobowiązana jako kierownik referatu, odmowa wykonania ponownego polecenia ustnego Sekretarza Miasta oraz Zastępcy Prezydenta Miasta z dnia 14 marca 2012r. w tej samej sprawie. Wykonanie ocen nastąpiło dopiero po otrzymaniu polecenia na piśmie, które powódka otrzymała w dniu 14 marca 2012r., mimo że termin wykonania ocen zgodnie z zarządzeniem Prezydenta Miasta był wyznaczony do końca stycznia 2012r. i warunkowo przedłużony do końca lutego 2012r., 3. dwukrotne wyżej wymienione naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych pomiędzy 20 lutego a 14 marca 2012r. poprzedzone wcześniejszym naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych polegającym na umieszczeniu nieuprawnionego komentarza na projekcie uchwały opisanym w pkt 1 za co wymierzona została kara nagany.

W dacie zamknięcia rozprawy przez Sąd Rejonowy na etapie postępowania międzyinstancyjnego było postępowanie z powództwa U. P. o uchylenie kary porządkowej nagany udzielonej jej przez Prezydenta Miasta S. oraz toczyły się przed Sądem I instancji sprawy z powództwa U. P. o uchylenie kary upomnienia i o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy.

W dniu 20 lutego 2012r. pozwany udzielił powódce kary nagany za uchybienie polegające na nieprzestrzeganiu ustalonego porządku i organizacji pracy poprzez umieszczenie nieuprawnionego komentarza na projekcie uchwały Rady Miejskiej w S., której przedmiotem było wprowadzenie zmian w statucie Związku(...). Zdaniem pracodawcy U. P. zamieszczając w tej formie uwagi do projektu prawa miejscowego przekroczyła swoje kompetencje, gdyż ewentualne uwagi winna zgłosić Prezydentowi Miasta w obowiązującym trybie.

U. P. w dniu 14 marca 2012r. otrzymała od swojego przełożonego - zastępcy Prezydenta Miasta C. S. ustne plecenie przygotowania okresowej oceny kwalifikacyjnej pracowników referatu (...) w Wydziale (...) Urzędu Miasta S.; w tym samym dniu tej samej treści polecenie zostało przekazane powódce na piśmie.

U. P. zgodnie z otrzymanym poleceniem wykonała określoną w nim ocenę kwalifikacyjną do dnia 16 marca 2012r. Powódka nie była zobligowana do dokonania ocen kwalifikacyjnych w terminie do końca lutego 2012r., gdyż od dnia 21 lutego 2012r. została skierowana do wykonywania obowiązków pracowniczych, wymienionych enumeratywnie w treści pisma z dnia 20 lutego 2012r. z jednoczesnym zwolnieniem jej od wykonywania dotychczasowych obowiązków, wynikających z zajmowania stanowiska kierownika Referatu (...) w Wydziale (...) Urzędu Miasta S.. Dodatkowo U. P. została poinformowana, iż nie może wykonywać żadnych innych czynności poza wskazanymi w piśmie z dnia 20 lutego 2012r. co automatycznie oznacza, iż z jej zakresu obowiązków została wyłączona ocena okresowa pracowników. U. P. od 1999r. była przedstawicielem Miasta S. w Związku (...) przez co znane jej były zasady dotyczące organizacji Związku, prawa jego poszczególnych członków i podejmowane przez Związek działania. Na posiedzeniu Komisji Rewizyjnej w dniu 17 lutego 2012r. U. P. przedstawiła swoje stanowisko dotyczące zmian w statucie Związku (...). Podczas posiedzenia Komisji Społecznej Rady Miejskiej w dniu 20 lutego 2012r. powódka w trakcie dyskusji na temat skutków proponowanych zmian w statucie Związku (...) poinformowała radnych, iż o swoich zastrzeżeniach do projektu zamian w statucie powiadomiła członków Komisji Rewizyjnej podczas obrad w dniu 17 lutego 2012r. Dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne zostały oparte o zeznania świadków J. Z., C. S., J. E., P. O., które były zgodne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Opierając się o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż podane w oświadczeniu pracodawcy przyczyny uzasadniające rozwiązanie z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia nie wyczerpują dyspozycji art. 52§1 pkt 1 k.p. w zw. z art. 30§4 k.p. zgodnie z którymi to przepisami pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków pracowniczych, natomiast przyczyna rozwiązania umowy o pracę winna zostać wskazana w oświadczeniu składanym przez pracodawcę. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia stanowi uprawnienie pracodawcy, z którego nawet w razie zaistnienia przesłanek uzasadniających tę formę rozwiązania stosunku pracy pracodawca nie musi skorzystać. Ponieważ rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie prowadzi do natychmiastowego pozbawienia pracownika pracy przez co stanowi szczególną dolegliwość, dlatego też może być stosowane tylko w sposób wyraźnie określony w przepisach. Zgodnie z wypracowaną w orzecznictwie Sądu Najwyższego wykładnią ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych zachodzi wówczas, gdy działanie lub zaniechanie mogące mieć taki charakter cechuje wina umyślna lub rażące niedbalstwo. Oceniając czy pracownik swoim zachowaniem naruszył jeden z podstawowych obowiązków pracowniczych należy odnieść się do charakteru wykonywanej pracy, gdyż przepisy prawa pracy - poza art. 211 k.p. dotyczącym przestrzegania przepisów i zasad b.h.p. - nie określają, które obowiązki pracownika mają charakter "podstawowy". Ocena zasadności bezzwłocznego rozwiązania umowy o pracę ze względu na swój wyjątkowy charakter musi podlegać indywidualnej ocenie w każdym przypadku. W myśl poglądu wyrażonego w wyroku SN z dnia 25 stycznia 2005 r. I PK 153/04 dyscyplinarne zwolnienie pracownika jest zasadne wówczas, kiedy oprócz spełnienia przesłanek z art. 52§1 pkt 1 k.p. zachowanie pracownika stanowi zagrożenie dla interesów pracodawcy, natomiast w odniesieniu do zachowań powódki taki charakter można przypisać jedynie dokonaniu przez nią samowolnej adnotacji na projekcie uchwały. Sąd meriti wskazał także, iż zgodnie z poglądem wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie I PK 86/04 o rozwiązaniu stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. decyduje jednostkowy czyn a nie przebieg dotychczasowej pracy. Pomimo tego, iż wybór między roszczeniami, wynikającymi z niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę należy do pracownika, to rozpatrując odwołanie pracownika, którego stosunek pracy nie podlega szczególnej ochronie, Sąd Pracy stosownie do dyspozycji art. 56 § 2 k.p. w zw. z art. 45 § 2 k.p. może zasądzić odszkodowanie, jeżeli przywrócenie do pracy jest niemożliwe bądź niecelowe. Istotą roszczenia restytucyjnego określonego w art. 56 k.p. jest przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich warunkach, co ma zapewnić mu wykonywanie tej samej pracy co przed rozwiązaniem umowy a nie pracy na stanowisku równorzędnym, którego wcześniej nie zajmował. Uprawnienie Sądu Pracy do nieuwzględnienia żądania pracownika przywrócenia do pracy jeżeli jest to niemożliwe bądź niecelowe wymaga od sądu ustalenia obiektywnych i konkretnych okoliczności w danej sprawie przemawiających za orzeczeniem o odszkodowaniu. Zdaniem Sądu Rejonowego przywrócenie U. P. do pracy byłoby niecelowe z uwagi na dysfunkcjonalizację ponownego zatrudnienia, co uzasadnia zasądzenie na jej rzecz odszkodowania w wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia. Powódka nie może w dalszym ciągu pracować w pozwanym urzędzie, gdyż jej zachowanie i sposób wykonywanej pracy świadczy o tym, iż jej współpraca z Prezydentem Miasta S. nie będzie się układała prawidłowo. Należy przy tym mieć na względzie, iż pracodawca ma prawo doboru pracowników z którymi chce współpracować a taka współpraca winna układać się dobrze. Sąd Rejonowy na poparcie zajętego stanowiska przytoczył pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 24 lutego 1998 r. w sprawie I PKN 539/97, w myśl którego niecelowa jest restytucja stosunku pracy jeżeli zachowanie pracownika było w takim stopniu naganne, że jego powrót do pracy mógłby wywołać zgorszenie innych zatrudnionych a naruszenie przez pracodawcę przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia nie było poważne. Naganność zachowania pracownika może przejawiać się m.in. w nadużyciu zaufania pracodawcy. W konsekwencji należało przyjąć, iż wskazane przez pozwanego przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia nie wyczerpują dyspozycji art. 52§1 k.p. gdyż żadnej z nich nie można zakwalifikować jako ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponieważ powódka nie została przywrócona do pracy, przez to brak było podstaw zasądzenia na jej rzecz wynagrodzenia za czas pozostawania be pracy. Stosownie do treści §5 pkt 4 w zw. z pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania Sąd zobowiązał pozwanego do wydania powódce nowego świadectwa pracy. O kosztach postępowania, obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika powódki, ustalone na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 z 2002 r. poz. 1348 ze zm.) Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku w terminie określonym w art. 369 § 1 k.p.c. wywiodły obie strony.

Pełnomocnik powódki w złożonym środku odwoławczym zaskarżyła przedmiotowy wyrok w pkt I i III wnosząc o jego zmianę i przywrócenie powódki do pracy u pozwanego pracodawcy na dotychczasowych warunkach oraz o zasądzenie na rzecz powódki kwoty 11.100zł. tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, ewentualnie - w razie przyjęcia, iż przywrócenie powódki do pracy nie jest celowe - o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w wysokości 11.100zł. wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz z kosztami procesu za drugą instancję. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono: 1. naruszenie art. 56§2 k.p. w zw. z art. 45§2 k.p. i art. 477 ¹ k.p. poprzez przyjęcie, iż przywrócenie powódki do pracy u pozwanego pracodawcy nie jest celowe - pomimo braku faktycznych podstaw do takich twierdzeń i w konsekwencji zasądzenie na jej rzecz odszkodowania zamiast przywrócenia do pracy. 2. błędne ustalenie wynagrodzenia powódki skutkujące nieprawidłowym ustaleniem podstawy do wyliczenia odszkodowania a następnie nieprawidłowym wyliczeniem samego odszkodowania zasądzonego na rzecz powódki.

W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego pełnomocnik powódki podzieliła konkluzję Sądu I instancji w zakresie stwierdzenia niezgodności z prawem rozwiązania z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia zaznaczając, iż okoliczności wskazane przez pracodawcę jako podstawa rozwiązania umowy o pracę są nieprawdziwe, a nadto w zakresie okoliczności wskazanej w pkt 3 oświadczenia pracodawcy upłynął miesięczny termin od chwili, w której pracodawca dowiedział się o rzekomym uchybieniu. Nie można natomiast podzielić stanowiska Sądu I instancji w zakresie niecelowości przywrócenia powódki do pracy, gdyż tej treści rozstrzygnięcie nie znajduje podstaw w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem przyjęcie niecelowości przywrócenia do pracy pracownika z którym wadliwie rozwiązano umowę o pracę nie może być arbitralne lub dowolne, ale wymaga wszechstronnej i uzasadnionej oceny sądu, która podlega instancyjnej kontroli co do prawidłowości wydania alternatywnego orzeczenia odszkodowawczego. Uzasadniając niecelowość przywrócenia powódki Sąd meriti nie powołał się na ustalenia faktyczne, które uzasadniały wydanie tej treści orzeczenia a w szczególności wskazywałyby na niemożność prawidłowej współpracy z Prezydentem Miasta S., zwłaszcza iż żadne z zachowań powódki rozpatrywanych w ramach postępowania przed Sądem I instancji nie uzasadnia takiego twierdzenia. Postępowanie dowodowe w zakresie niecelowości przywrócenia do pracy prowadzone jest nie z urzędu ale zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, w oparciu o dowody dopuszczane i przeprowadzane na wniosek strony, chcącej taką okoliczność wykazać. Nieprawdziwość postawionego przez pracodawcę zarzutu pomówienia go przez powódkę potwierdził pośrednio przedstawiciel pozwanego w zeznaniach złożonych w charakterze strony w których potwierdził, iż ujawniona przez U. P. na posiedzeniu Komisji Rady Miasta w dniu 20 lutego 2012r. przyczyna ukarania jej karą porządkową była zgodna z prawdą. Samego tylko faktu powiadomienia osób trzecich o fakcie i przyczynach ukarania karą porządkową nie można uznać za zachowanie naganne bądź mogące stanowić podstawę przyjęcia niecelowości przywrócenia do pracy. Także dwa pozostałe zachowania powódki, zakwalifikowane przez pozwanego jako przejawy ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, nie mogą być uznane za przesłanki przemawiające za niecelowością przywrócenia powódki do pracy. U. P. po dniu 20 kwietnia 2012r. nie miała już kompetencji do dokonywania ocen okresowych pracowników a przekazane jej polecenie w tym zakresie wykonała bez nieuzasadnionej zwłoki. Także dokonanie adnotacji na projekcie uchwały zatwierdzającej zmiany w statucie Związku (...) miało jedynie na celu uniknięcie ewentualnego zarzutu co do niedopełnienia przez powódkę obowiązków w związku z poważnymi wątpliwościami co do skutków, jakie te zmiany mogą pociągnąć dla jednostek samorządowych, reprezentowanych przez powódkę. Samo tylko stwierdzenie Prezydenta Miasta S., iż nie widzi on możliwości dalszej prawidłowej współpracy z powódką nie może być wystarczające dla uznania niecelowości przywrócenia powódki do pracy. W sytuacji, kiedy pracodawca wskazuje nieprawdziwe przyczyny rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika, to nie może on przeciwstawić żądaniu przywrócenia-do pracy twierdzenia o niecelowości takiego przywrócenia. Istniejący między stronami konflikt był skutkiem przedsięwzięć pracodawcy, który wobec odmowy przyjęcia przez powódkę w październiku 2011r. porozumienia, zgodnie z którym zostałoby obniżone jej stanowisko i wynagrodzenie, podjął działania zmierzające do rozwiązania z nią stosunku pracy. Jeżeli zatem konflikt został zawiniony przez pracodawcę, po którego stronie leżą także przyczyny tego konfliktu, to okoliczność ta nie może sprzeciwiać się przywróceniu pracownika do pracy. Na zasadność i celowość przywrócenia powódki do pracy wskazuje także jej wszechstronne wykształcenie w kierunkach, związanych z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi, jak też posiadana przez nią wiedza, doświadczenie oraz efekty dotychczas wykonywanej pracy. Ustalając wysokość przyznanego powódce odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia Sąd przyjął niewłaściwą wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki, które wraz z dodatkiem za wysługę lat i dodatkiem funkcyjnym wynosiło 3.700zł.

Z wyrokiem Sądu Rejonowego nie zgodziła się także strona pozwana zaskarżając to orzeczenie w pkt 1,3,4,5 i zarzucając mu: 1. naruszenie art. 56§1 k.p. przez jego zastosowanie i art. 52§1 pkt 1 k.p. przez jego niezastosowanie polegające na przyjęciu, iż naruszenie obowiązków pracowniczych przez powódkę nie miało charakteru ciężkiego, zawinionego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, 2. naruszenie art. 328§2 k.p.c. przez: - nieustalenie w uzasadnieniu wyroku przyczyny wymierzenia kary nagany podanej przez powódkę na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miejskiej w S. w dniu 20 lutego 2012 r. na podstawie protokółu tej komisji, mimo że dowodowi temu Sąd nie odmówił wiarygodności, - nieustalenie w uzasadnieniu wyroku, że obowiązek wykonania ocen okresowych przez powódkę wynikał wprost z zarządzenia Prezydenta Miasta S. z dnia 25 czerwca 2009r., że na konieczność dokonania takiej oceny przez powódkę wskazywały: maile wysyłane jej przez kadrową J. E. 1 i 17 lutego 2012 r. , po zmianie zakresu obowiązków w dniu 20 lutego 2012r. rozmowa z sekretarzem miasta J. Z. z początku marca 2012 r., sporządzanie ocen okresowych przez pracowników, którzy przestali być kierownikami co miało miejsce w latach 2010 i 2011, - ustalenie sprzecznie z zeznaniami J. Z. i C. S., że powódka nie odmówiła wykonania polecenia wydanego ustnie w dniu 14 marca 2012 r. w zakresie sporządzenia okresowych ocen pracowników pomimo tego, iż zeznaniom tym Sąd nie odmówił wiarygodności oraz nieodniesienie się do sprzeczności wynikającej z jednej strony z zastosowania się powódki do ustnego polecenia wydanego jej przez C. S. w dniu 14 marca 2012r. i z drugiej do wydania w tym samym czasie takiej samej treści polecenia na piśmie. W konkluzji strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Uzasadniając podniesione wobec zaskarżonego wyroku zarzuty pełnomocnik pozwanego wskazał, iż U. P. w istocie odmówiła wykonania wydanego jej ustnie przez bezpośredniego przełożonego C. S. w dniu 14 marca 2012r. polecenia dokonania ocen okresowych podległych jej pracowników za lata 2010- 2011 . Dokonana z dniem 20 lutego 2012r. zmiana zakresu obowiązków powódki dotyczyła tylko tych zadań, do wykonania których była zobligowana z racji zajmowania stanowiska kierownika Referatu (...) co oznacza, iż U. P. winna dokonać ocen okresowych pracowników podległych jej dotąd pracowników stosownie do zarządzenia Prezydenta Miasta S. z dnia 25 czerwca 2009r., które w §5 ust.2 wskazywało, iż ocenę pracownika winien sporządzić jego bezpośredni przełożony. Zgodnie z praktyką stosowaną w urzędzie zatrudniającym powódkę pracownicy, którzy przestali zajmować stanowiska kierownicze, dokonywali ocen okresowych podległych im pracowników za okres, w jakim byli przełożonymi ocenianych pracowników. U. P. winna zatem sporządzić okresowe oceny pracowników w okresie do dnia 29 lutego 2012r., który obwiązywał wszystkich zobowiązanych do tego kierowników jednostek organizacyjnych urzędu, bez konieczności wydawania w tym zakresie specjalnych poleceń przez przełożonych, które i tak nie zostały przez powódkę wykonane w terminie. Odmowa wykonania ustnego polecenia przełożonego w zakresie sporządzenia okresowej oceny pracowników stanowiła ze strony U. P. poważne naruszenie dyscypliny pracy, a przez to była działaniem godzącym w dobro pracodawcy.

Podana publicznie na posiedzeniu Komisji Społecznej przez U. P. przyczyna wymierzenia jej kary porządkowej nie była prawdziwa, przez co wypowiedź tę należy interpretować jako bezpodstawne zarzucenie przełożonemu - Prezydentowi Miasta S. - działań sprzecznych zarówno z jego obowiązkami jak i przepisami prawa pracy. Gdyby do wymierzenia kary nagany doszło tylko z powodu wypowiadania przez pracownika swoich poglądów, to takie działanie bez wątpienia należy uznać za niezgodne z przepisami prawa pracy i podlegające ujemnej ocenie. Jednakże sugerowanie przez powódkę takiego zachowania prezydenta, które miało na celu zablokowanie przekazania radnym informacji istotnych dla podjęcia określonej uchwały miało charakter naganny. W istocie podstawą rozwiązania z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia było podważanie przez nią kompetencji przełożonego, zajmowanie innego niż przełożony stanowiska na zewnątrz w sytuacji, kiedy stanowisko takie winne być przedstawione właśnie przełożonemu.

Pełnomocnik pozwanego zaznaczył także, iż Sąd Rejonowy pominął w swych ustaleniach faktycznych, jaką przyczynę wymierzenia jej kary porządkowej powódka podała na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miejskiej w S. w dniu 20 lutego 2012r., odnosząc się tylko do podanej w oświadczeniu pracodawcy przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Nagana została wymierzona powódce za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy poprzez umieszczenie na projekcie uchwały Rady Miejskiej w S. nieuprawnionego komentarza. Pomimo uchylenia przez Sąd II instancji nałożonej na powódkę kary nagany z przyczyn formalnych, gdyż pracodawca przed zastosowaniem kary porządkowej nie wysłuchał pracownika, to merytorycznie karę tę należy uznać za uzasadnioną. Stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie ustalenia, iż powódka wykonała wydane jej ustnie przez C. S. w dniu 14 marca 2012r. polecenie dokonania okresowych ocen pracowników pozostaje w sprzeczności z zeznaniami C. S. i J. Z. a także z wydaniem tego samego dnia pisemnego polecenia wykonania tej samej czynności, co byłoby zbędne, gdyby powódka zastosowała się do uprzednio wydanego ustnego polecenia.

Odnosząc się do zarzutów apelacji wniesionej przez powódkę pełnomocnik pozwanego wniósł o jej oddalenie. Podtrzymując zawartą we własnej apelacji ocenę zachowań U. P. w aspekcie dyspozycji art. 52§1 pkt 1 k.p. pełnomocnik pozwanego zaznaczył, iż istnienie konfliktu między stronami nie wynika z zachowań pracodawcy, lecz jest on wynikiem działań powódki, która publicznie podała nieprawdę co do przyczyn wymierzenia jej kary nagany, przez co pomówiła przełożonego, odmówiła wykonania polecenia przełożonego, dokonała nieuprawnionych komentarzy na projektach uchwał. Pracodawca miał prawo zaproponować U. P. nowe warunki pracy i płacy a twierdzenia pełnomocnika powódki, iż odmowa ich przyjęcia spowodowała podjęcie działań mających na celu rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę stanowią niczym nieuzasadnione spekulacje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż strona powodowa wadliwie oznaczyła stronę pozwaną wskazując, iż pozew wniesiony został przeciwko Prezydentowi Miasta S.. Stosownie do utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego podglądu nie może być wątpliwości co do tego, iż pracodawcą pracowników samorządowych są określone urzędy, biura i inne samorządowe jednostki organizacyjne określone w art. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.). /por. wyroki SN z dnia 28 października 2009 r. I PK 95/09 LEX nr 558565, z dnia 7 kwietnia 2010r. II PK 287/09 LEX nr 602249/. Prezentowany w piśmiennictwie pogląd, iż w świetle ustaw samorządowych podmiotowość w sferze stosunku pracy, a co za tym idzie legitymację bierną w sprawach z zakresu prawa pracy, winny mieć te jednostki, które mają osobowość prawną, czyli gmina, powiat, województwo, nie został przyjęty przez judykaturę (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 19 października 2010r. II PK 99/10 LEX nr 687027). W takiej sytuacji niewłaściwe oznaczenie strony pozwanej w pozwie powinno być usunięte przez sąd pracy przy wstępnym badaniu sprawy (art. 130§1 zdanie drugie k.p.c. w związku z art. 467 k.p.c.). Oznaczenie strony pozwanej polegające na pozwaniu podmiotu pozbawionego w postępowaniu cywilnym z zakresu prawa pracy zdolności sądowej, niebędącego pracodawcą, należy potraktować jako mylne. Zaniechanie podjęcia czynności zmierzających do właściwego oznaczenia strony pozwanej przez Sąd I instancji skutkowało koniecznością sprostowania na podstawie art. 350§3 k.p.c. przez Sąd II instancji niedokładności w oznaczeniu strony pozwanej w zaskarżonym orzeczeniu poprzez określenie, iż stroną tą jest Urząd Miasta S. a nie podmiot, uprawniony do reprezentowania tej jednostki na zewnątrz. Należało bowiem mieć na względzie, iż w niniejszej sprawie nastąpiło jedynie niewłaściwe oznaczenie strony pozwanej, a nie wskazanie po stronie pozwanej innego podmiotu. Dokonanej w toku postępowania odwoławczego modyfikacji oznaczenia strony nie można utożsamiać z podmiotową zmianą powództwa, wobec konieczności odróżnienia niewłaściwego oznaczenia strony od niewłaściwego doboru podmiotów procesu.

Odnosząc się do zarzutów obu apelacji należy stwierdzić, iż apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie. Strona pozwana argumentowała, iż wbrew ustaleniom Sądu I instancji każde z dwóch zachowań powódki, wskazanych w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę, to jest jej wypowiedź złożona podczas posiedzenia Komisji Społecznej Rady Miejskiej w S. w dniu 20 lutego 2012r. dotycząca przesłanek wymierzenia jej kary porządkowej oraz niewykonanie poleceń przełożonych z marca 2012r. w sprawie sporządzenia oceny okresowej podlegających jej do dnia 20 lutego 2012r. pracowników stanowiło ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika. Należy podzielić przedstawiony w apelacji zarzut pozwanego, iż odnośnie pierwszej z powołanych przez pracodawcę przyczyn rozwiązania stosunku pracy ustalenia Sądu I instancji są dosyć lakoniczne i trudno na ich podstawie wnioskować o prawidłowości przyjęcia przez Sąd meriti, iż to zachowanie U. P. nie stanowiło ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponieważ art. 382 k.p.c. nie nakłada na sąd II instancji obowiązku przeprowadzenia postępowania dowodowego, sąd ten władny jest samodzielnie dokonać ustaleń faktycznych bez potrzeby uzupełniania materiału dowodowego zebranego przed sądem pierwszej instancji, o ile nie zachodzi ku temu potrzeba. Wypowiedź U. P. złożona na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miejskiej w S. w dniu 20 lutego 2012r. została zaprotokołowana, zgodnie z zapisem w protokole z posiedzenia Komisji U. P. stwierdziła, iż za zaprezentowanie swojego stanowiska wczoraj na Komisji Rewizyjnej (dotyczącego jej zdaniem niekorzystnych dla S. zmian w statucie Związku (...) - przypis dot. uzasadnienia ) dzisiaj otrzymała od Prezydenta kolejną naganę. Odwoła się od niej i wniesie sprawę do Sądu, już po raz trzeci. Niech Sąd rozstrzygnie, czy nagana jej się należała. Poinformowała, iż jako pracownik merytoryczny odezwała się grzecznie a została ukarana. Miała prawo do wyrażenia swojej opinii ponieważ zasiada w Związku. Nie zgadza się z naganą" (kopia protokołu k. 26). Z uwagi na taką formę utrwalenia słów U. P. co treści tej wypowiedzi nie mogą być zgłaszane wątpliwości, spór dotyczy jej interpretacji. Zdaniem Sądu Okręgowego nie sposób podzielić stanowiska pozwanego, iż wypowiedź ta stanowiła w istocie pomówienie Prezydenta Miasta S.. Dokonując interpretacji wypowiedzianych wówczas słów powódki należy odnieść się do kryterium uznania danego zachowania pracownika za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Zgodnie z niekwestionowanym stanowiskiem doktryny i judykatury, przywołanym przez Sąd I Instancji, ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych ma miejsce wówczas, gdy w związku z zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) pracownika naruszającym podstawowe obowiązki można mu przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo. Odnosząc się do aspektu omawianej wypowiedzi U. P., wypowiedź ta mogłaby zostać uznana za przejaw ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych wówczas, gdyby powódce można było przypisać umyślny zamiar publicznego pomówienia Prezydenta Miasta S. o działanie podlegające jednoznacznie negatywnej ocenie. Interpretując omawianą wypowiedź nie można jednak abstrahować od kontekstu jej złożenia. U. P. w ten sposób mogła dać wyraz swojemu rozgoryczeniu nałożeniem - jej zdaniem - niesłusznie kary porządkowej. Jednocześnie powódka nie dostrzegła, iż jej wcześniejsze działania mogą być negatywnie ocenione przez przełożonych, pozostawając w przeświadczeniu, iż w sprawie zmian w statucie Związku (...) racja jest po jej stronie. W tym aspekcie wypowiedź powódki może zostać uznana za uzewnętrznienie silnych negatywnych emocji, wywołanych poczuciem niesprawiedliwego potraktowania ze strony przełożonych, natomiast nie można U. P. przypisać zamiaru zniesławienia Prezydenta Miasta.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można także przyjąć, iż U. P. nie wykonała w dniu 14 marca 2012r. ustnego polecenia przełożonego dotyczącego sporządzenia ocen okresowych pracowników. Pełnomocnik pozwanego zakwestionował jedynie ustalenie Sądu I instancji, według którego powódka spełniła polecenie z dnia 14 marca 2012r., odnoszące się do ocen okresowych pracowników, przez co przyznał, iż wcześniejsze rozmowy na ten temat między U. P. a jej przełożonymi dotyczyły ustalenia, czy powódka wykona ocenę okresową, nie miały zaś charakteru wiążących poleceń. Wbrew stanowisku skarżącego w zakresie ustaleń dotyczących formy przekazana powódce polecenia dokonania okresowej oceny pracowników, ustalenia Sądu I instancji zostały poczynione w oparciu pełną i logiczną ocenę zeznań świadków. Świadek C. S. wprost zeznał: "zadzwoniłem do sekretarza miasta i poprosiłem go do mnie. Chciałem mieć świadka dając polecenie powódce ustne. Wtedy sekretarz powiedział mi, że przygotowuje już polecenie pisemne. Po otrzymaniu polecenia pisemnego powódka dokonała tej oceny". Z treści tych zeznań, złożonych przez osobę, której ustnego polecenia miała nie wykonać powódka wynika jednoznacznie, iż C. S. dopiero miał zamiar wydać powódce ustne polecenie, do czego jednak nie doszło ze względu na sugestię sekretarza miasta J. Z., który miał być świadkiem wydawania polecenia, aby zostało ono wydane na piśmie. W tym stanie rzeczy nie można przyjąć, iż powódka odmówiła wykonania ustnego polecenia, jakie miało być jej wydane w dniu 14 marca 2012r., przez co określony w pkt 2 oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia zarzut ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych należy uznać za oparty o nieistniejącą w rzeczywistości przyczynę. Podniesiony w aspekcie omawianej przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zarzut nieustalenia w uzasadnieniu wyroku, że obowiązek wykonania ocen okresowych przez powódkę wynikał wprost z zarządzenia prezydenta Miasta S. nie może być uwzględniony z tej racji, iż rozwiązując z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia pracodawca nie wskazał jako podstawy tej decyzji faktu niesporządzenia ocen okresowych stosownie do obowiązku, jaki miał wynikać z przytoczonego zarządzenia, ale niewykonania ustnego polecenia, jakie miało być wydane przez bezpośredniego przełożonego U. P.. Należy bowiem podkreślić, że wskazanie przyczyny lub przyczyn rozwiązania stosunku pracy w oświadczeniu o wypowiedzeniu składanym przez pracodawcę przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach, co oznacza, że pracodawca jest pozbawiony możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny, mogące przemawiać za słusznością wypowiedzenia umowy (por. m.in. wyrok SN z dnia 19 kwietnia 2010r. w sprawie II PK 306/09 LEX nr 602696). Stąd też badanie, czy powódka w istocie winna dokonać oceny okresowej pracowników bez jakiegokolwiek dodatkowego polecenia w tym zakresie pozostaje bez wpływu na ocenę zasadności omawianej przesłanki rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pełnomocnik pozwanego przyznał zarówno w odpowiedzi na pozew jak i w uzasadnieniu apelacji, iż zachowanie powódki opisane w pkt 3 oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia nie stanowiło samodzielnej przesłanki zwolnienia dyscyplinarnego, lecz stanowiło swoistą ilustrację postawy pracowniczej U. P., mającej dodatkowo uzasadnić podjętą przez pracodawcę decyzję. W tym stanie rzeczy dokonywanie przez Sąd I instancji ustaleń, jakie były rzeczywiste przyczyny wymierzenia powódce kary porządkowej, o której wspomniała na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miejskiej w dniu 20 lutego 2012r. jako dotyczące okoliczności nie będącej przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia byłoby z racji wspomnianej wyżej zasady związania Sądu przyczynami podanymi w oświadczeniu pracodawcy bezprzedmiotowe. Mając powyższe na uwadze apelacja pozwanego jako bezzasadna na podstawie art. 385 k.p.c. podlega oddaleniu.

Z apelacji powódki na uwzględnienie zasługuje jedynie zarzut niewłaściwego ustalenia wysokości należnego powódce odszkodowania. Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996r. w prawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62 poz. 289), zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop stosuje się także w celu obliczenia odszkodowania przysługującego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa pracy. Ponieważ jak wynika ze złożonego przez pozwanego zaświadczenia jednomiesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent pieniężny za urlop wynosiło 3.700zł, przez to należne jej w oparciu o art. 58 w zw. z art. 56§1 k.p. odszkodowanie wynosi kwotę 11.100zł. W tym zakresie zaskarżone orzeczenie w pkt 1 podlega zmianie na podstawie art. 386§1 k.p.c. W pozostałym zakresie apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie. Uzasadniając zarzuty apelacji pełnomocnik powódki podniosła m.in., iż przytoczone w oświadczeniu pracodawcy przyczyny rozwiązania z powódką umowy o pracę okazały się nieprawdziwe, przez co nie można żądaniu przywrócenia do pracy przeciwstawić twierdzenia o niecelowości uwzględnienia tego żądania. Stanowisko to w świetle dokonanych ustaleń faktycznych jest uzasadnione jedynie co do przyczyny określonej jako niewykonanie poleceń związanych z oceną okresową pracowników. Natomiast jeżeli chodzi o wypowiedź powódki na posiedzeniu Komisji Społecznej Rady Miasta w dniu 20 lutego 2012 r., to choć z przyczyn wyżej omówionych nie można jej ocenić w kategoriach ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, to jednak nie oznacza to, iż U. P. swym zachowaniem w ogóle nie naruszyła żadnego obowiązku pracowniczego. Tej wypowiedzi nie można oceniać jedynie w kategoriach udzielenia informacji osobom trzecim o fakcie ukarania karą porządkową i o przyczynach ukarania, co zdaniem pełnomocnika powódki nie może być uznane za zachowanie naganne. O ile wypowiedź ta nie może być uznana za zwierającą treści pomawiające Prezydenta Miasta to już można jej przypisać walor negatywnej oceny działań Prezydenta, przynajmniej w zakresie działań podejmowanych wobec podległych mu pracowników. Istotne znaczenie ma fakt użycia tych słów na forum, którego uczestnicy w żadnej mierze nie mieli zajmować się sprawami związanymi z relacjami typu pracownik - pracodawca. Poruszenie przez powódkę tematu, którego związek z przedmiotem obrad Komisji był jedynie pośredni i który dotyczył jej sytuacji osobistej, mogło zostać obiektywnie uznane za zachowanie co najmniej podważające zaufanie do działań podejmowanych przez Prezydenta Miasta. Dla oceny stopnia naganności sformułowań wypowiedzianych wówczas przez powódkę nie może mieć znaczenia, czy U. P. słusznie została ukarana karą porządkową, czy też nie. Istotne znaczenie ma bowiem odbiór tej wypowiedzi przez zgromadzone audytorium, którego członkowie do tematu poruszonego przez powódkę już potem nie wracali. Wymieniony w art. 100 k.p. katalog obowiązków pracowniczych nie wymienia co prawda obowiązku pracowniczego rozumianego jako nienaruszanie więzi zaufania pracodawcy do pracownika. Niewątpliwie jednak stosunek pracy, jako stosunek o charakterze osobistym, opiera się również na więzi zaufania między pracownikiem i pracodawcą. Stopień intensywności tej wymaganej więzi jest oczywiście różny w zależności m.in. od charakteru zatrudnienia, zajmowanego stanowiska. Zarówno wyżej opisane zachowanie U. P. jak i dokonanie przez nią wcześniej adnotacji na projektach uchwał w sprawie zmian w statucie Związku (...) mogą być uznane za uzasadnioną podstawę utraty zaufania do powódki przez jej pracodawcę, co przemawia za uznaniem niecelowości przywrócenia jej do pracy. Powódka w strukturze organizacyjnej Urzędu Miasta S. zajmowała stanowisko kierownicze co dodatkowo wzmacnia jolę więzi zaufania w relacjach z pracodawcą. Niezależnie zatem od trafności uwag, zgłoszonych przez powódkę do projektu zmian w statucie jak i zasadności wymierzenia jej kary porządkowej, forma w jakiej U. P. wyraziła swoje stanowisko w tych kwestiach mogła być odebrana jako przejaw kwestionowania kompetencji przełożonego, który z tego względu mógł stracić zaufanie do powódki jako swej podwładnej. Ubocznie już tylko należy wskazać, iż poza kognicją Sądu Pracy rozpatrującego roszczenie pracownika o przywrócenie do pracy pozostaje wpływ oceny jego kwalifikacji czy też umiejętności zawodowych dla rozstrzygania o celowości przywrócenia do pracy. W tym kontekście należy ograniczyć się do przyjęcia założenia, iż skoro pracownik do czasu rozwiązania stosunku pracy zajmował określone stanowisko oznacza to, iż pracodawca uznał jego przydatność na danym stanowisku za co najmniej dostatecznie wykazaną.

Mając powyższe na uwadze rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie uznania przywrócenia powódki do pracy za niecelowe należy uznać za prawidłowe i w konsekwencji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalić dalej idącą apelację powódki.

O kosztach postępowania za II instancję orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.