Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 października 2021 roku w Sieradzu

odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 14.04.2021r. Nr (...)

w sprawie M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o kapitał początkowy

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 323/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 14.04.2021r. ZUS II Oddział w Ł. odmówił M. K. ponownego ustalenia kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r., ponieważ kapitał początkowy ustalony decyzją z 15.12.2020r. jest ustalony poprawnie.

Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożył odwołanie, zarzucając jej niezgodności ze stanem faktycznym.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K., ur. (...)

Decyzją z 2.11.2004r., ZUS ustalił M. K. kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r. w wysokości 256 317,60zł. Do ustalenia wartości kp nie uwzględniono urlopu bezpłatnego od 4.07.1988 – 17.09.1988. Do obliczenia pw oraz obliczenia wwpw przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1989 – 31.12.1998; wwpw wyniósł 304,06%, ograniczony do 250% (decyzja k. 22/akta kapitałowe).

Decyzją z 15.12.2020r., ZUS II Oddział w Ł. z urzędu ponownie ustalił wnioskodawcy kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r. w wysokości 115 890,50zł. Do ustalenia wartości kp nie uwzględniono urlopu bezpłatnego od 4.07.1988 – 17.09.1988. Uwzględniono okresy składkowe w wymiarze: 10 lat, 5 m-cy, 29 dni; 125 m-cy (decyzja k. 27 - 28/akta kapitałowe).

W postępowaniu odwoławczym został dopuszczony dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z dziedziny rachunkowości, który po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron procesu, aktami rentowymi, dokumentacją pracowniczą oraz płacową skarżącego, zgromadzoną w aktach sprawy, ustalił wysokość kapitału początkowego M. K. na dzień 1 stycznia 1999r. w najkorzystniejszym wariancie oraz ustalił wskaźnik wysokości podstawy jego wymiaru (k. 21/akta sprawy).

M. K. udokumentował okresy pracy: Służba w Wojsku Polskim od 31.07.1973 - 18.10.1990r., w tym studia w (...)w Ł. od 1973 - 1979r. Według pisma Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. z 9.03.2021, na dzień zwolnienia z zawodowej służby wojskowej w Wojsku Polskim, tj. na dzień 18.10.1990r. do wysługi emerytalnej zaliczono okres służby wojskowej od 31.01.1973 - 18.10.1990, (...) SA od 18.04.1988 - 31.12.1998 i dalej do 31.03.2001r. na ½ etatu, w tym urlop bezpłatny: od 04.07.1988 - 17.09.1988, (...) w S. od 21.07.1989 - 31.12.1998 i dalej nie udokumentowano. Okresy pracy poza służbą wojskową z okresu od 18.04.1988 - 31.12.1998 przyjęte do wyliczenia kapitału początkowego wynoszą: składkowe: 10 lat, 5 m-cy, 29 dni, tj. 125 m-cy. Udokumentowane zostały wynagrodzenia poza służbą wojskową za okresy pracy: 1988r. od 18.04. nie udokumentowano wynagrodzenia, przyjęto przeciętne wynagrodzenie 447.726,00; 637.080,00 do 9 m-cy 477.810,00, wskaźnik 93,70%, 1989r. - 1.601.631,00 Rp 7, przec. wyn. - 2.481.096,00, od 01.07. 1.186.885,00 Rp 7, razem 2.788.516,00, wskaźnik 112,39%, 1990r. - 11.990.145,00 Rp 7, 18.374.050,00 Rp 7, razem 30.364.195,00, przec. wyn. 12.355.644,00, wskaźnik 245,75%, 1991r. - 19.910.500,00 jw., 46.148.200,00 jw. + 2.760.000,00 rekomp., razem 68.818.700,00 , przec. wyn. - 21.240.000,00, wskaźnik 324,01%, 1992r. - 38.443.600,00 jw., 76.816.700,00 jw. + 3.480.000,00 rekomp., razem 118.740.300,00, przec. wyn., -35.220.000,00, wskaźnik 337,14%, 1993r. - 54.189.700,00 jw., 116.223.500,00 jw. + zasiłek chorobowy 490.000,00, razem 170.413.200,00, przec. wyn. - 47.940.000,00, wskaźnik 356,47%, 1994r. - 73.458.500,00 jw., 151.904.300,00 jw., razem 225.362.800,00, przec. wyn. - 63.936.000,00, wskaźnik 352,48%, 1995r. - 9.422,21 jw., 19.054,66 jw., razem 28.476,87, przec. wyn. 8.431,44, wskaźnik 337,75%, 1996r. 11.407,97 jw., 23.401,71 jw., razem 34.809,68, przec. wyn. - 10.476,00, wskaźnik 332,28%, 1997r. - 13.130,76 jw., 27.788,51 jw., razem 40.919,27, przec. wyn. - 12.743,16, wskaźnik 321,11%, 1998r. - 17.084,74 jw., 30.847,38 jw., razem 47.932,12, przec. wyn. 14.873,88, wskaźnik 322,26%.

Najkorzystniejszy wwpw kapitału początkowego z okresu do 31.12.1998r. bez uwzględniania służby wojskowej jest z lat 1989 - 1998 wynoszący 304,06% (3040,64 : 10).

Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, tj. art. 15, pkt. 5, maksymalny wwpw emerytury i kapitału początkowego nie może przekraczać 250%.

Wyliczenie wysokości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r.: podstawa wymiaru kapitału początkowego wynosi 3052,23zł. i wynika z pomnożenia najkorzystniejszego wwpw kapitału początkowego z okresu do 31.12.1998r., tj. z lat 1989 - 1998 wynoszącego w maksymalnej wysokości 250%, przez kwotę bazową obowiązującą w 1998r. w wysokości 1.220,89zł. (250,00% x 1.220,89zł. = 3052,23zł.). Do wyliczenia kapitału początkowego przyjęto okresy pracy wynoszące: składkowe -10 lat, 5 m-cy, 29 dni, tj. 125 m-cy, (3779 dni). Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawcy wynosi 48,20%. Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01zł. (24% x 1.220,89zł. kwota bazowa = 293,01zł.). Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat wynosi 209 m-cy i wynika z komunikatu Prezesa GUS z dnia 25.03.1999r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (MP Nr 12, poz.173). Obliczenie wartości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r.: część socjalna 293,01zł. x 48,20% (współczynnik proporcjonalny) = 141,23zł. (125 m-cy okr. skł. x 1,3%): 12 x 3052,23zł. (podstawa wymiaru) = 413,27zł., razem 554,50zł., 554,50zł. x 209 m-cy (średnie dalsze trwanie życia) = 115.890,50zł. Kapitał początkowy ustalony na dzień 01.01.1999r. wynosiłby 115.890,50zł. Powyższe wyliczenie jest zgodne z decyzją ZUS z 15.12.2020r. Do ustalenia kapitału początkowego nie uwzględniono okresu od 04.07.1988r. do 17.09.1988r., gdyż w tym okresie przebywał wnioskodawca na urlopie bezpłatnym. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999r. podlega waloryzacji według zasad określonych w art. 173 ustawy emerytalnej. Zwaloryzowany kapitał początkowy oraz zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowane na koncie ubezpieczonego po dniu 31.12.1998r. stanowią podstawę obliczenia emerytury ustalanej według nowych zasad, tj. z zastosowaniem art. 26 ustawy emerytalnej.

Wyliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu całego okresu pracy łącznie ze służbą wojskową. (decyzja ZUS z dnia 02.11.2004r.).

Podstawa wymiaru kapitału początkowego wynosiłaby jw. 3052,23zł. Okresy pracy do 31.12.1998r. wynosiłyby: składkowe: 25 lat, 5 m-cy, 1 dzień, tj. 305 m-cy.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawcy wynosiłby 75,00%, (ZUS przyjął współczynnik wynoszący 74,38%).Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01zł. (tj. 24% x 1.220,89zł. kwota bazowa = 293,01zł.). Obliczenie wartości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r.; część socjalna 293,01zł. x 75,00% (współczynnik proporcjonalny) = 219,76zł. (305 m-cy okr. skł. x 1,3%) :12 x 3052,23zł. (podstawa wymiaru) = 1.008,46zł., razem 1.228,22zł.

1.228,22zł. x 209 m-cy (średnie dalsze trwanie życia) = 256.697,98zł. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999r. wynosiłby 256.697,98zł. Do wyliczenia kapitału początkowego nie uwzględniono okresu przebywania na urlopie bezpłatnym od 4.07.1988r. do 17.09.1988r. Jednakże przy ustalaniu kapitału początkowego okresy służby, zgodnie z ustawą emerytalną art. 173, ust. 1 a, podlegają wyłączeniu ubezpieczonemu, który nabył prawo do emerytury wojskowej/policyjnej z tytułu tej służby. Z pisma Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. z 9.03.2021r. wynika, że M. K. na dzień zwolnienia z zawodowej służby wojskowej w Wojsku Polskim, tj. na dzień 18.10.1990r. do wysługi emerytalnej zaliczono okres służby wojskowej w Wojsku Polskim od 31.01.1973 - 18.10.1990. Uprawnienia do wojskowego zaopatrzenia emerytalnego ustalono na podstawie ustawy z 16 grudnia 1972r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, ich rodzin (w brzmieniu obowiązującym po 31.12.1989r.). Ponadto na podstawie przedstawionych świadectw pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, oraz wniosku z 20.01.2005r. i 9.04.2014r. o doliczeniu do wysługi emerytury okresu zatrudnienia po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, oraz w związku ze spełnieniem przesłanek art. 14, ust. 2 ustawy z dnia 10 grudnia 1993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (obecnie Dz. U. 2020r., poz. 586) doliczono do wysługi emerytalnej zgłoszony okres pracy przypadający po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, tj. okresy od 19.10.1990 - 31.03.2014r.

Zgodnie z treścią art. 7 w/w ustawy oraz przepisów przejściowych ustawy z 10 grudnia 1993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, w/w przysługuje jedno świadczenie wyższe lub wybrane.

Również art. 2, ust. 1 ustawy emerytalnej z FUS mówi, że osoby legitymujące się okresami służby i okresami ubezpieczenia, mają prawo tylko do jednej emerytury albo z FUS albo z zaopatrzenia emerytalnego, określonego we właściwej dla danego rodzaju służby.

Bez uwzględnienia służby wojskowej kapitał początkowy wynosiłby 115.890,50zł. przy maksymalnym wwpw kapitału początkowego wynoszącym 250% (faktyczny wwpw wynosi 304,06%). Przy uwzględnieniu okresów służby wojskowej i okresów pracy po zwolnieniu ze służby kapitał początkowy wynosiłby 256.697,98zł. przy wwpw jak wyżej. M. K. otrzymuje świadczenie z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej, przy uwzględnieniu do wysługi emerytalnej okresów zatrudnienia po zwolnieniu ze służby wojskowej i przysługuje mu jedno świadczenie wyższe lub wybrane (opinia k. 28 – 32/akta sprawy).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął opinię biegłego z zakresu rachunkowości, który po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron procesu, aktami rentowymi, dokumentacją pracowniczą oraz płacową skarżącego, zgromadzoną w aktach sprawy, ustalił wysokość kapitału początkowego M. K. na dzień 1 stycznia 1999r. w najkorzystniejszym wariancie oraz ustalił wskaźnik wysokości podstawy jego wymiaru . W ocenie Sądu opinia jest fachowa i miarodajna, nie była kwestionowana przez strony. Z opinii biegłego wynika, że kapitał początkowy ustalony na dzień 01.01.1999r. wynosiłby 115.890,50zł., co jest zgodne z decyzją ZUS z 15.12.2020r.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie sądu zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Stanowisko takie wynika również z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, którą sąd w całości podzielił.

Jak wynika z art. 173 ust. 1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2018.1270), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla osób w wieku 62 lat , tj. zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 25.03.1999r. (art.173 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z przepisem art. 174 ust. 1 cyt. ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (ust. 2).

Przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2 (ust. 2a).

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r. (ust. 3).

W myśl art. 173 ust. 1a ustawy, kapitał początkowy ustala się także dla zwolnionych ze służby: żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., jeżeli przed dniem 1 stycznia 1999 r. pozostawali oni w służbie i nie mają ustalonego prawa do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób.

Przy ustalaniu kapitału początkowego okresy służby, zgodnie z ustawą emerytalną art. 173, ust. 1a, podlegają wyłączeniu ubezpieczonemu, który nabył prawo do emerytury wojskowej/policyjnej z tytułu tej służby. Oznacza to że przy obliczaniu emerytury z FUS -w myśl art. 26 ustawy kapitał początkowy ustala się wyłącznie z tytułu ubezpieczenia przebytego przed 1 stycznia 1999 zgodnie z art.5 ust.2 a ustawy emerytalnej.

Z pisma Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. z 9.03.2021r. wynika, że ubezpieczonemu na dzień zwolnienia z zawodowej służby wojskowej w Wojsku Polskim, tj. na dzień 18.10.1990r. do wysługi emerytalnej zaliczono okres służby wojskowej w Wojsku Polskim od 31.01.1973 - 18.10.1990. Uprawnienia do wojskowego zaopatrzenia emerytalnego ustalono na podstawie ustawy z 16 grudnia 1972r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, ich rodzin (w brzmieniu obowiązującym po 31.12.1989r.). Na podstawie przedstawionych świadectw pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, oraz wniosku z 20.01.2005r. i 9.04.2014r. o doliczeniu do wysługi emerytury okresu zatrudnienia po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej, oraz w związku ze spełnieniem przesłanek art. 14, ust. 2 ustawy z dnia 10 grudnia 1993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (obecnie Dz. U. 2020r., poz. 586), doliczono do wysługi emerytalnej zgłoszony okres pracy przypadający po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej od 19.10.1990 - 31.03.2014r. Zdaniem sądu, nie można ustalić kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu służby wojskowej osobie, która służbę pełniła przed 2 stycznia 1999r., jeżeli osoba ta ma ustalone prawo do emerytury wojskowej. Oznacza to że przy obliczaniu emerytury z FUS w myśl art. 26 ustawy, kapitał początkowy ustala się wyłącznie z tytułu ubezpieczenia przebytego przed 1 stycznia 1999 -zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej. Jeśli z wnioskiem o emeryturę z FUS występuje ubezpieczony, który ma 15 letni okres służby pełnionej przed 2 stycznia 2009r. i pobiera wojskową rentę inwalidzką i legitymuje się okresami ubezpieczenia, organ rentowy zobowiązany jest ustalić, czy ubezpieczony ma ustalone prawo do emerytury wojskowej, ponieważ obowiązujące do 30 września 2003r. przepisy ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym właściwe dla danego rodzaju służby przewidywały przyznawanie emerytury z urzędu z tytułu służby. Okoliczność ta ma wpływ na ustalenie prawa do emerytury z FUS lub obliczenie jej wysokości, a co za tym idzie uwzględnienie lub nieuwzględnienie okresów służby. Dodać należy, że przedłożone przez wnioskodawcę informacje o prognozowanej wysokości emerytury nie mogą być podstawą do jakichkolwiek roszczeń, informacja ta nie jest bowiem decyzją administracyjną , ani zaświadczeniem w rozumieniu k.p.a.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c., orzekł, jak w sentencji.

Z: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć w-cy z pouczeniem o apelacji.