Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 listopada 2021 roku w Sieradzu

odwołania G. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 28.04.2021 r. Nr (...)

w sprawie G. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o zwrot nienależnie pobranej emerytury

oddala odwołanie.

Sygn.akt IV U 325/21

UZASADNIENIE

Decyzją, wydaną w dniu 28.04.2021 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że G. S. pobrała nienależnie świadczenia za okres od 01.12.2017 r. do 30.04.2021 r. w łącznej kwocie 25.738,14 zł z tytułu emerytury i dodatkowego świadczenia rocznego i jednocześnie zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.05.2018 r. do 30.04.2021 r. w kwocie należności głównej 23.030,74 zł w tym 1.200 zł dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego za okres od 01.04.2020 r. do 30.04.2020 r., 1.250,88 zł dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego za okres od 01.04.2021 r. do 30.04.2021 r. oraz 20.579,86 zł emerytury za okres od 01.05.2018 r. do 30.04.2021 r. Organ zaznaczył, że dodatkowe roczne świadczenie pieniężne nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczenia zostało zawieszone na dzień 31 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe świadczenie pieniężne, przy czym nienależnie pobranie świadczenia za okres od 01.12.2017 r. do 30.04.2018 r. w kwocie 2.707,40 zł nie podlegają dochodzeniu.

Odwołanie od decyzji organu rentowego złożyła G. S.. Odwołująca przyznała, że dorabiała w Niemczech, jednak nie w ramach stałego zatrudnienia a jedynie podczas okazjonalnych, kilkudniowych wyjazdów. Jedyna pisemna umowa została zawarta na okres kilku dni, przez co odwołująca nie wiedziała, że nieprzerwanie podlega ubezpieczeniu w Niemczech a nie tylko w czasie świadczenia pracy. Praca na terenie Niemiec była wykonywana przez ubezpieczoną okazjonalnie, kiedy otrzymywała propozycje kilkudniowej opieki na osobami starszymi. Nie można przez to przyjąć, że odwołująca pobierając świadczenia emerytalne miała świadomość ich nienależności. Jedyna pisemna umowa, jaką odwołująca zawarła z kontrahentem zagranicznym miała charakter terminowy i obejmowała okres od 01.12.2015 r. do 08.12.2015 r. i nigdy nie została przedłużona. W późniejszym okresie praca odwołującej była świadczona na podstawie ustnych umów zlecenia, przez co odwołująca nie widziała potrzeby rozwiązywania stosunku pracy, który miałby istnieć przed nabyciem prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Przytaczając treść przepisów art. 138 ust. 1 i 2, art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że G. S. 21.12.2017 r. złożyła w organie rentowym wniosek o emeryturę; wnioskowane świadczenie zostało przyznane od dnia 01.12.2017 r. decyzją z 31.01.2018 r. Z informacji, przekazanych ZUS Oddział w O. przez Niemiecką Instytucję Ubezpieczeniową wynika zaś, że G. S. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę od 01.12.2015 r.

W piśmie procesowym z dnia 11.08.2021 r. pełnomocnik odwołującej zwrócił uwagę, że wnioskodawczyni nie miała świadomości nienależności świadczenia, gdyż na podstawie wszystkich okoliczności miała podstawy aby uznać, iż w rzeczywistości nie pozostaje w stosunku pracy; zgodnie więc z ugruntowanym stanowiskiem judykatury nie może zostać zobowiązana do zwrotu pobranego świadczenia (vide wyrok SN z 19.09.2017 r. II UK 391/16).

(pismo procesowe k. 68-70).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. S., ur. (...), w dniu 21.12.2017 r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniosek o emeryturę zaznaczając we wniosku, iż nie pozostaje nadal w stosunku pracy (w Polsce lub za granicą). Decyzją wydaną w dniu 31.01.2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał G. S. emeryturę od 01.12.2017 r., ustalając wysokość emerytury zgodnie z zasadami, określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej. Decyzja przesłana ubezpieczonej zawierała pouczenie, iż osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest zobowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobranie uważa się świadczenia: - wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie do nich prawa albo wstrzymanie wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania, - przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych wypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierająca świadczenia, - wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

Pismem z 8 maja 2019 r. (...) Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia zawiadomił Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. o niepodleganiu G. S. polskiemu ustawodawstwu w zakresie rzeczowych świadczeń zdrowotnych od dnia 01.12.2017 r. Podano w nim, że dane niemieckiej instytucji(...)w B. potwierdzają uzyskanie przez G. S. ubezpieczenia na terenie Niemiec w związku z wykonywaniem pracy najemnej w rejonie przygranicznym od dnia 01.12.2015 r. W dniu 26 czerwca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z nabyciem prawa do emerytury od 01.12.2017 r. zwrócił się do G. S. o dostarczenie dokumentu, potwierdzającego zakończenie stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała pracę bezpośrednio przed nabyciem prawa do świadczenia. G. S. zgłosiła się do placówki ZUS w dniu 5 lipca 2019 r. podając do protokołu, iż zawarła umowę na okres od 01.12.2015 r. do 08.12.2015 r.; umowa ta miała charakter umowy zlecenia i nie określała pełnego wymiaru godzin, składka zdrowotna była opłacana przez pracodawcę. W dniu 3 marca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. otrzymał od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. informacje, przekazane przez niemiecką instytucję ubezpieczeniową – Deutsche Rentenversicherung Bund w B.. Kolejnym pismem, które wpłynęło 20.04.2020 r., ZUS II Oddział w Ł. został powiadomiony, że niemiecka instytucja ubezpieczeniowa – Deutsche Rentenversicherung Bund w B. potwierdziła dla G. S. łącznie 49 miesięcy okresów ubezpieczenia na terenie Niemiec, tj. od 01.12.2015 r. do 31.12.2019 r. W dniu 14 stycznia 2021 r. ZUS Oddział w O. wystosował do ZUS II Oddział w Ł. pismo z informacją, iż niemiecka instytucja ubezpieczeniowa – Deutsche Rentenversicherung Bund w B. powiadomiła, że G. S. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę od 01.12.2015 r. do nadal. W dniu 16 lutego 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystosował do G. S. zawiadomienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego, którego podstawę stanowiła informacja przekazana przez niemiecką instytucję ubezpieczeniową – Deutsche Rentenversicherung Bund w B.. Zakład wskazał, że w złożonym wniosku o emeryturę nie została zawarta informacja o pozostawaniu w ubezpieczeniu w związku z kontynuowaniem zatrudnienia na terenie Niemiec, natomiast organ otrzymał wiadomość, że ubezpieczona jest zatrudniona w Niemczech na podstawie umowy o pracę od 01.12.2015 r. do nadal. W oświadczeniu złożonym do protokołu w dniu 24.02.2021 r. G. S. podała, że po złożeniu wniosku o emeryturę z uwagi na trudną sytuację finansową wyjeżdżała do Niemiec w celach zarobkowych; jedyny dokument, jaki dotyczy zatrudnienia, to umowa zlecenia zawarta od 1.12.2015 r. do 08.12.2015 r. co utwierdziło ją w przekonaniu, że nie pozostaje w stosunku pracy i nie jest związana tą umową. G. S. zaznaczyła, że jej centrum życiowe przez cały czas znajduje się w S., okresy pracy za granicą trwały maksymalnie 4 tygodnie, po ich zakończeniu następował powrót do domu. W dniu 17 marca 2021 r. organ wystosował do G. S. zawiadomienie o zakończeniu postępowania, wyznaczając termin 7 dni na złożenie wyjaśnień w sprawie. W dniu 29 marca 2021 r. G. S. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. umowę w języku niemieckim i (prawdopodobnie) łużyckim.

Decyzją z dnia 23.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wstrzymał wypłatę emerytury G. S. od 1 maja 2021 r. Przytaczając treść przepisu art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ wskazał, że w dacie złożenia wniosku o emeryturę, tj. 21.12.2017 r., wnioskodawczyni nie poinformowała Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o pozostawaniu w ubezpieczeniu w związku z kontynuowaniem zatrudnienia na terenie Niemiec, przy czym z informacji przekazanych przez niemiecką instytucję ubezpieczeniową wynika, że ubezpieczona jest zatrudniona w Niemczech na podstawie umowy o pracę od 01.12.2015 r. do nadal. W konsekwencji nierozwiązania stosunku pracy przed nabyciem prawa do emerytury, wypłata tego świadczenia ulega zawieszeniu.

Decyzją z dnia 28.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że G. S. pobrała nienależnie świadczenia za okres od 01.12.2017 r. do 30.04.2021 r. w łącznej kwocie 25.738,14 zł z tytułu emerytury i dodatkowego świadczenia rocznego i jednocześnie zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01.05.2018 r. do 30.04.2021 r. w kwocie należności głównej 23.030,74 zł.

(wniosek o emeryturę k. 1-3, decyzja k. 12-13, zawiadomienie NFZ k. 16, pismo ZUS z 26.06.2019 r. k. 19, protokół k. 21, pisma ZUS O/O. wraz z załącznikami k. 31,35,46, zawiadomienie, protokół z 24.02.2021 r., pismo z 29.03.2021 r. wraz z umową, decyzje z 23.04.2021 r. i z 28.04.2021 r.).

Decyzją z 24.06.2019r. wydaną na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1, art. 3a, art. 6 pkt 1 i 3, art. 7 ust. 2, art. 16, art. 8, art. 17 ustawy z 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019r., poz. 299 ze zm.), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził ustanie wobec G. S. ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego, emerytalno – rentowego od 1.12.2015 – 29.11.2017. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że z otrzymanej dokumentacji wynika, że w/w od 1.12.2015r. zaprzestała wykonywania działalności rolniczej w posiadanym gospodarstwie rolnym w związku z podjęciem pracy w Niemczech.

Prawomocnym wyrokiem, wydanym w dniu 26.11.2019 r. w sprawie IV U 1175/19, Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że G. S. w okresie od 1 grudnia 2015 roku do 29 listopada 2017 roku podlega ubezpieczeniom społecznym rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego, macierzyńskiego i emerytalno-rentowego.

(wyrok wraz z uzasadnieniem w sprawie IV U 1175/19).

W dniu 1 grudnia 2015 r. G. S. zawarła z firmą niemiecką, której przedmiotem działalności była domowa pielęgnacja osób starszych i chorych umowę o pracę. Dokument umowy został sporządzony w języku niemieckim oraz (?) łużyckim. Umowa określała, że stosunek pracy następuje w niepełnym wymiarze godzin ok.30% (12 godzin tygodniowo) i jest terminowy do 08.12.2015 r. Ustalenie terminu miało służyć obu stronom do wzajemnego poznania się. Jeżeli czynność byłaby kontynuowana ponad ten okres czasu, wówczas terminowy stosunek pracy przechodzi w nieterminowy stosunek pracy. W umowie wskazano, że okres próbny wynosi 6 miesięcy a podczas tego okresu stosunek pracy może zostać wypowiedziany z zachowaniem terminu 14 dni przez obie strony bez podawania powodów. Zatrudnienie miało mieć charakter asystentki pielęgniarskiej; w razie potrzeby należało wykonywać także inne prace. Rozłożenie ewentualnie wysokość czasu pracy zależał od stosunków zakładowych i od potrzeb opieki nad pacjentem. W I poziomie opieki było to 1,5 godziny pod rząd, w II poziomie opieki ok. 3 godzin, , w III poziomie opieki do 5 godzin; zapłata miała obejmować tylko faktyczny czas pracy. Stawka wynagrodzenia została określona w wysokości 9,40 euro za godzinę ; w przypadku ofert niskoprogowych ( dozorowanie, prace domowe, łatwa opieka podstawowa) stawka podstawowa wynosiła 8,50 euro za godzinę. Umowa przewidywała prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 24 dni roboczych oraz prawo do wynagrodzenia za czas choroby. Podczas okresu próbnego stosunek pracy mógł zostać wypowiedziany przez każdą ze stron za 14 dniowym wypowiedzeniem, wypowiedzenie umowy bezterminowej mogło mieć miejsce w wypadkach podania przez pracownika nieprawdziwych danych co do kwalifikacji, stanu zdrowia, w sytuacjach używania alkoholu bądź środków odurzających, mogących zagrażać osobie, nad którą sprawowana jest opieka.

Niemieckie Ubezpieczenie Emerytalne Bund w informacji z 30.01.2020 r. skierowanej do ZUS Oddział w O. podało, że zostały zgromadzone składki obowiązkowe dla ubezpieczonej G. S. z tytułu zatrudniania od 12/2015 do 12/2018. Niemiecka instytucja ubezpieczeniowa w informacji z dnia 11.03.2020 r. podała, że G. S. jako pracownik podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu za 1 miesiąc 2015 r. oraz za 12 miesięcy poszczególnych latach od 2016 do 2019 r. Od miesięcznych wynagrodzeń brutto G. S. były pobierane składki: na ubezpieczenie chorobowe/pielęgnacyjne, ubezpieczenie chorobowe, od bezrobocia oraz potrącany podatek od wynagrodzenia, wynagrodzenie netto było przelewane na rachunek ubezpieczonej.

(dokumenty wraz z tłumaczeniem k. 79-89).

G. S. bezpośrednio po podpisaniu umowy z dnia 1 grudnia 2015 r. przystąpiła do wykonywania pracy, polegającej na sprawowaniu opieki nad osobą obłożnie chorą. G. S. miała do dyspozycji własny pokój w mieszkaniu osoby, którą się opiekowała. Czynności opiekuńcze były wykonywane w razie potrzeby, także w godzinach nocnych. Pracę, polegającą na opiece nad tą samą osobą, G. S. wykonywała okresowo; po okresie trwającym około miesiąca G. S. wracała do kraju średnio na miesiąc do trzech miesięcy, kolejne wyjazdy za granicę były poprzedzane telefonicznymi uzgodnieniami z pracodawcą. Po raz ostatni G. S. wykonywała pracę opiekunki na terenie Niemiec we wrześniu 2020 r. Wynagrodzenie za pracę było przelewane na rachunek bankowy, przy czym G. S. nie miła wiedzy co odo tego, w jaki sposób wyliczane jest należne jej wynagrodzenie.

( zeznania G. S. z 05.11.2021 r. od 00:13:10 do 00:30:39 minuty).

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach sądowych oraz aktach rentowych dokumentów a także w oparciu o zeznania odwołującej. Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający, by wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie, czy wnioskodawca pobrał nienależnie emeryturę za okres sporny,

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podstawę prawną zawieszenia wypłaty emerytury stanowi art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.291 t.j. - dalej „ustawą emerytalna”), zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Dotyczy to także świadczeń przyznanych osobom pozostającym w stosunku pracy w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii lub w państwach, z którymi Polskę łączą dwustronne umowy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z art. 2 ust.2 ustawy z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U.2021.1808 t.j.), dodatkowe roczne świadczenie pieniężne nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczeń określonych w ust. 1 ( t.j. dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego) zostało zawieszone na dzień 31 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.

Zgodnie z art.138 ustawy emerytalnej osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do zwrotu ( ust.1 ).

Za nienależne pobrane świadczenia w rozumieniu ust.1 uważa się ( ust.2 ):

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania,

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust.5 ( ust.4 ).

Stosownie do art.103a ustawy emerytalnej, prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Z dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych wynika, że w dacie poprzedzającej dzień nabycia prawa do emerytury, to jest 1 grudnia 2017 r., jak w okresie po wydaniu decyzji przyznającej to świadczenie, ubezpieczona od 1 grudnia 2015 r. pozostawała w zatrudnieniu na terenie Niemiec. W ocenie Sądu ustalając fakt pozostawania przez G. S. w stosunku pracy z pracodawcą niemieckim nie można brać pod uwagę jedynie subiektywnych odczuć ubezpieczonej, dotyczących prawnej kwalifikacji spornego stosunku prawnego. Jeżeli ubezpieczona miała wątpliwości co do charakteru umowy zawartej 1 grudnia 2015 r., to najpóźniej w dacie składania wniosku o emeryturę, kiedy to składała oświadczenie o niepozostawaniu w stosunku pracy, winna poczynić starania, zmierzające do jednoznacznego wyjaśnienia, jaki jest jej status związany z wykonywaniem odpłatnych czynności na terenie Niemiec. Dla rozstrzygnięcia sporu nie było także celowym prowadzenie postępowania dowodowego w kierunku postulowanym przez pełnomocnika odwołującej, którego efektem miałoby być wydanie przez biegłego opinii, której przedmiotem byłaby swego rodzaju analiza prawnoporównawcza przedmiotowo istotnych składników treści umowy o pracę w prawie polskim oraz niemieckim. Przedłożony przez odwołującą dokument posługuje się wyraźnie pojęciem „umowa o pracę”, nadto z jego treści wynika, że po upływie 6 miesięcy umowa o pracę przekształca się w umowę bezterminową. Dodatkowo należy zauważyć, że w dokumentach przedstawionych przez niemiecką instytucję ubezpieczeniową podano, że G. S. podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu, chorobowemu/pielęgnacyjnemu, od bezrobocia, właśnie z tytułu zatrudnienia (odpowiednie rubryki zaświadczenia zawierały także pozycje dotyczące np. ubezpieczenia osób samozatrudnionych, jednak G. S. została zakwalifikowana jako pracownik – por. k.20, tłumaczenie k. 85-86). Co również istotne, G. S. podlegała pracowniczym ubezpieczeniom społecznym przez 12 miesięcy w ciągu każdego roku od 2016 do 2019, a ubezpieczenie to trwało także na dzień 08.12.2020 r. (informacje k. 20-23 wraz z tłumaczeniem) co tym samym wyklucza przyjęcie, że odwołująca pozostawała w terminowych stosunkach pracy tylko w okresach, kiedy pracę tę faktycznie świadczyła. W efekcie powyższego ustalenia należało przyjąć, że w dacie nabycia prawa do emerytury wnioskodawczyni kontynuowała pracownicze zatrudnienie u pracodawcy niemieckiego i na terytorium Niemiec, a więc państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Zastosowanie wobec tego miał przepis art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L2004.166.1), zgodnie z którym w przypadkach, w których na podstawie ustawodawstwa właściwego państwa członkowskiego, zaistnieniu pewnych okoliczności lub zdarzeń przypisywane są określone skutki prawne, to państwo członkowskie uwzględnia podobne okoliczności lub zdarzenia zaistniałe w każdym państwie członkowskim tak jak gdyby miały one miejsce na jego własnym terytorium (pkt b). Jednocześnie według pkt a tego samego przepisu, w przypadkach, w których na podstawie ustawodawstwa właściwego państwa członkowskiego, otrzymywanie świadczeń z zabezpieczenia społecznego i innych dochodów ma pewne skutki prawne, odpowiednie przepisy tego ustawodawstwa mają zastosowanie także do otrzymywanych świadczeń równoważnych lub nabytych na podstawie prawodawstwa innego państwa członkowskiego lub dochodów osiągniętych w innym państwie członkowskim. Interpretacja tego przepisu prowadzi do jednoznacznych wniosków, że o ile przepisy ustawodawstwa właściwego wiążą określony skutek prawny z wystąpieniem określonych okoliczności, zdarzeń, pobieraniem świadczeń czy osiąganiem dochodu, to instytucja właściwa powinna przypisać takie skutki również okolicznościom, zdarzeniom, pobieraniu świadczeń czy osiąganiu dochodu na terytorium innego państwa członkowskiego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2011 r., II UZP 3/11). Oznaczało to, że okresy zatrudnienia w Niemczech traktuje się - także w zakresie stosowanie art. 103a ustawy - jak okresy zatrudnienia w Polsce. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 maja 2020 r. II UK 99/19, prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu, gdy ubezpieczony kontynuuje bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy zatrudnienie w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 z późn. zm., w związku z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/04 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Dz.U.UE. Polskie wydanie specjalne Rozdział 05, Tom 05, s. 72 z późn. zm.).

W takiej sytuacji, zgodnie z art.103a ustawy emerytalnej, emerytura za wskazany w zaskarżonej decyzji okres a co za tym idzie dodatkowe roczne świadczenia pieniężne nie przysługiwały ubezpieczonej i prawo do nich winno ulec zawieszeniu od 1 grudnia 2017 r. aż do ustania zatrudnienia. A skoro świadczenia te zostały za ten okres wypłacone, to ubezpieczona jest zobowiązana do ich zwrotu na podstawie art.138 ust.2 pkt 1 ustawy emerytalnej za okres nie dłuższy niż 3 lata. Przyznając ubezpieczonej prawo do emerytury organ rentowy prawidłowo pouczył świadczeniobiorczynię o konieczności poinformowania tego organu o tym, czy pozostaje w stosunku pracy czy też nie i wskazania wszystkich pracodawców, u których wykonuje zatrudnienie. Wyraźne pouczenie w tym przedmiocie, konkretne i zrozumiałe, zawierał punkt 18 informacji do wniosku o emeryturę, który w sposób jednoznaczny precyzował, że chodzi tu nie tylko o zatrudnienie w Polsce, ale także zatrudnienie za granicą, w tym w państwach członkowskich UE a więc także na terenie Niemiec. Pouczenie o analogicznej treści znajdowało się również w decyzji przyznającej ubezpieczonej emeryturę z 31 stycznia 2018r. (pkt V); w pkt III zawarto pouczenie o konieczności zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Pomimo takiego pouczenia ubezpieczona o fakcie kontynuowania zatrudnienia nie poinformowała organu rentowego. W tym miejscu zaznaczyć należy, że wymóg pouczenia ma charakter formalny, co oznacza, że osoba, której umożliwiono zapoznanie się ze stosowną informacją ( pouczeniem ) nie może zasłaniać się okolicznością faktycznego braku zapoznania się ze stosowną informacją. Stąd błędne zrozumienie, czy też brak zaznajomienia się z pouczeniem obciąża świadczeniobiorcę, w tym przypadku ubezpieczoną. Z tych też względów na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł o oddaleniu odwołania.