Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 października 2021 roku w Sieradzu

odwołania J. C. i R. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 1 lipca 2021 r. Nr (...)

w sprawie J. C. i R. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że R. C. jako pracownik u płatnika składek J. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 lutego 2021 roku.

Sygn. akt IV U 473/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 1.07.2021r., wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998r . o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że R. C. jako pracownik u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1.02.2021r.

Od powyższej decyzji R. C. i J. C. złożyli odwołania, wnosząc o zmianę decyzji poprzez stwierdzenie, że od 1.02.2021r. R. C. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom jako pracownik u płatnika składek(...)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o oddalenie odwołań argumentując, że krótki okres ubezpieczenia społecznego przed zwolnieniem lekarskim, status osoby bezrobotnej przed zatrudnieniem u syna, brak uzyskania przez odwołującego emerytury pomostowej orz brak dowodów na faktyczne wykonywanie pracy, świadczą o pozornym charakterze umowy o pracę. W ocenie organu rentowego, jedynym celem podpisania umowy o pracę była chęć długoterminowego korzystania przez R. C. ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Postanowieniem z 25.08.2021r., połączono sprawę z odwołania J. C. ze sprawą IV U 473/21 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. C. prowadzi działalność usługową w zakresie zagospodarowania terenów zieleni pod firmą (...). Firma znajduje się w T.. W firmie są samochody: M. (...), auto ciężarowe, maszyna do przerabiania drzewa, mniejszy samochód, bus, samochód V. (...) mała wywrotka do przewożenia drewna o niskich burtach, która została zakupiona specjalnie dla zapewnienia stanowiska pracy dla R. C..

R. C. jest ojcem płatnika. Przed 1.02.2021r., miał status osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku. R. C. na przestrzeni lat wykonywał czynności zawodowe, tj. w zawodzie kierowcy, pracownika terenów zieleni. Skarżący jest po operacji kręgosłupa, starał się o rentę chorobową, ale jej nie otrzymał. Chodził na rehabilitację, aby zadbać o kręgosłup i móc pracować zarobkowo.

Z uwagi na zwiększoną ilość zleceń, J. C. poszukiwał pracownika, bowiem dotychczasowi pracownicy, zatrudnieni na umowę zlecenia i umowę o pracę, nie byli w stanie wykonać wszystkich prac. W związku z brakiem osoby chcącej podjąć pracę, zdecydował się na zatrudnienie ojca, który także pomagał w pracy synowi wcześniej i był zorientowany w specyfice prowadzonej działalności. 1.02.2021r., pomiędzy płatnikiem, a R. C. została zawarta umowa o pracę na czas określony od 1.02.2021 – 28.02.2022, mocą której R. C. został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy jako konserwator terenów zieleni z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę. W związku z zawarciem umowy o pracę, R. C. został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od 01.02.2021r. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych R. C. wpłynęło do ZUS 9.02.2021r. Praca R. C. polegała na układaniu oraz segregowaniu drewna, przygotowywaniu terenu zieleni zgodnie ze zleconymi pracami, oczyszczaniu terenu i wycinaniu drzew. R. C. Świadczył pracę w godzinach od 8 – 16. R. C. ma uprawnienia do prowadzenia samochodu dostawczego i jak potrzeba, to wyjeżdża w teren z pozostałymi pracownikami.

Od 12.04.2021r., R. C. był niezdolny do pracy z powodu choroby. W lipcu 2021r., R. C. wrócił do pracy i dalej pracuje u płatnika jak poprzednio. J. C. jest zadowolony z pracy ojca z uwagi na jego zaangażowanie i dbałość o dobro firmy syna.

U płatnika zatrudniony jest G. D., który ostatnio, kilka dni wstecz, pracował razem z R. C. na placu przy ładowaniu drzewa. W firmie płatnika pracuje także R. S., od lutego 2020r. na umowę zlecenie, jako mechanik samochodowy. J. J. prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest obcinanie trawy, koszenie. W przypadku dużej ilości zleceń, J. J. podnajmuje firmę o podobnej działalności, w tym firmę płatnika. J. J. kilka razy wynajmował firmę (...), np. na wojskowym osiedlu, gdzie R. C. z innymi pracownikami wykonywał pracę przy wynoszeniu, grabieniu, wrzucaniu gałęzi do rębaka.

Z. P. jest administratorem i zarządcą wspólnoty mieszkaniowej przy ul. (...), w Ł.. Co 2 lata wspólnota wynajmuje firmę do obcinania i formowania drzew z uwagi na to, że drzewa są blisko budynku i należy je uformować. Z. P. współpracował z firmą płatnika w drugiej połowie marca b.r. Usługi były wykonywane do godzin południowych. R. C. również uczestniczył w tych pracach, jak pozostali pracownicy (dowód: zeznania wnioskodawców, zeznania świadków – G. D., J. J., Z. P., R. S. – na nagraniu CD – 000858 – 004501 k. 71/akta sprawy; (umowa o pracę, karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy na stanowisku konserwator terenów zieleni, zakres obowiązków pracownika, kwestionariusz osobowy, lista obecności za 02/2021- 04/2021, lista płac za 02/2021-04/2021, zeznania płatnika oraz R. C. złożone przed ZUS/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed organem rentowym oraz w niniejszej sprawie. Okoliczności związane z zatrudnieniem i świadczeniem pracy przez R. C. na rzecz J. C. od 1.02.2021r., Sąd ustalił w oparciu o zeznania wnioskodawców oraz świadków - G. D., J. J., Z. P., R. S.. W ocenie Sądu zeznania są logiczne, spójne z zeznaniami stron i brak jest podstaw by odmówić im waloru dowodowego. W świetle wskazanych powyżej dowodów, uprawnione jest twierdzenie, że R. C. faktycznie świadczył pracę zgodnie z zawartą umową o pracę. W ocenie Sądu, zarzut ZUS, że zawarcie umowy miało wyłącznie na celu uzyskanie przez R. C. świadczenia z ubezpieczenia społecznego, nie znajduje uzasadnienia w ustalonych faktach. Podkreślić należy, że R. C. ma problemy z kręgosłupem, jest po operacji kręgosłupa, a jego niezdolność do pracy, od 12.04.2021r., spowodowana była właśnie tą chorobą; od lipca 2021r., R. C. wrócił do pracy, a płatnik jest zadowolony z jego pracy. Wskazać także należy, ze obowiązujące przepisy nie zakazują zatrudniania członków rodziny. Nie można także uznać, aby więzy rodzinne wykluczały istnienie pracowniczego podporządkowania.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie jest zasadne.

Charakter zatrudnienia w ramach umowy o pracę ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia uprawnień osoby świadczącej pracę. Uprawnienia pracownicze, takie jak szczególna ochrona wynagrodzenia, płatny urlop, świadczenia ubezpieczeniowe w przypadku niezdolności do pracy i inne, z mocy przepisów prawa pracy przysługują bowiem tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę i nie znajdują zastosowania do osób świadczących pracę na podstawie innych umów. Zgodnie z art. 22 k. p., umowa o pracę stanowi dwustronną czynność prawną, w ramach której pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, pracownik zaś do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Umowa o pracę dochodzi do skutku, gdy strony złożą zgodne oświadczenie co do jej istotnych postanowień (post. SN z 22.11.1979r., III PZ 7/79).

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy wskazywał na brak dowodów potwierdzających faktyczne świadczenie pracy na rzecz płatnika przez R. C.. Zdaniem ZUS, stronom umowy chodziło o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego i temu celowi podporządkowały skonstruowanie określonej sytuacji prawnej, a umowa o pracę miała stanowić przede wszystkim narzędzie realizacji tego celu. Z takim twierdzeniem organu rentowego Sąd Okręgowy nie zgodził się. Sąd Okręgowy wziął pod uwagę, że za taką nie można uznać umowy, która w rzeczywistości była wykonywana, tj. takiej, w ramach której pracownik faktycznie świadczy na rzecz pracodawcy pracę podporządkowaną. O fikcyjności umowy o pracę świadczy zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania tej umowy (por. wyroki SN: z 28.02.2001r. , UK 244/00 , z 13.06.2006r. II UK 202/05). W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że cel zawarcia umowy o pracę w postaci uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą (por. wyrok SN z 4.08.2005r., II UK 320/04). Kreacja stosunku pracy powoduje zawsze konsekwencje prawne nie tylko bezpośrednio w sferze jego treści, ale także w wielu innych dziedzinach. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek spełnienia się przewidzianych przez ustawy przesłanek. Strony mogą kierować się takim celem i nie można czynić im zarzutu dążenia do celu sprzecznego z ustawą. Skoro osiągnięcie celu uzyskania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczne z ustawą, strony zmierzające do takiego celu nie dokonują obejścia ustawy. Zawarcie umowy o pracę, choćby zmierzało wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, nie jest powiązane z zamiarem obejścia ustawy. Stwierdzenie, że umowa zmierza do obejścia ustawy wymaga zatem poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych, dotyczących okoliczności jej zawarcia i celu, jaki strony zamierzały osiągnąć (por. uchwała SN z 8.03.1995r., I PZP 7/95, wyrok z 23.09.1997r., I PKN 276/97). Nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (por. wyroki Sądu Najwyższego z: 14.03.2001r., II UKN 258/00, 25.01.2005r., II UK 141/04, 5.10.2005r., I UK 32/05).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu Okręgowego, całokształt zgromadzonych w sprawie dowodów, prowadzi do przekonania, że strony realizowały zawartą umowę o pracę, bowiem wnioskodawca faktycznie świadczył pracę na rzecz płatnika (...), otrzymując w zamian umówione wynagrodzenie. W związku z brakiem osoby chcącej podjąć pracę, płatnik zdecydował się na zatrudnienie ojca, który także pomagał w pracy synowi wcześniej i był zorientowany w specyfice prowadzonej działalności. 1.02.2021r., pomiędzy płatnikiem, a R. C. została zawarta umowa o pracę na czas określony od 1.02.2021 – 28.02.2022, mocą której R. C. został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy jako konserwator terenów zieleni z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Praca R. C., tak jak pozostałych pracowników, polegała na układaniu oraz segregowaniu drewna, przygotowywaniu terenu zieleni zgodnie ze zleconymi pracami, oczyszczaniu terenu i wycinaniu drzew. R. C. świadczył pracę w godzinach od 8 – 16. Co istotne dla pracodawcy, ubezpieczony ma uprawnienia do prowadzenia samochodu dostawczego i jak potrzeba, to wyjeżdża w teren z pozostałymi pracownikami.

W związku z ustalonymi faktami, zawartej między stronami umowie o pracę z 1.02.2021r., nie można przypisać cech pozorności w rozumieniu art. 58§1 i §2 k.c.

Mając na uwadze podniesione okoliczności, na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł, jak w sentencji.