Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV U 489/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Sieradzu z 2023-01-24

Sygn. akt IV U 489/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Kubiczak- Kleśta

po rozpoznaniu na rozprawie 24 stycznia 2023 roku w Sieradzu

odwołania P. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 17 lutego 2020 r. Nr (...)

w sprawie P. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od P. T. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za I instancję;

3.  zasądza od P. T. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Sygn. akt IV U 489/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 17.02.2020r., ZUS II Oddział w Ł. stwierdził, że P. T. PESEL (...) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega od 11.06.2010r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu; tym samym, zmianie ulega decyzja z 2.10.2019r. ustalająca, że P. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 1.02.2018 – 18.02.2018 i nie podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 19.02.2018 – 28.02.2018.

Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożył odwołanie, wnosząc o uchylenie lub zmianę decyzji poprzez uznanie, że jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Odwołanie poparł pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi, sygn. akt III AUa 5/20, a merytorycznie o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 23.11.2021r. w sprawie IV U 228/20, Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że P. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 1 stycznia 2014 – 31 października 2019.

Od powyższego wyroku apelację wywiodły strony. Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z 28.07.2022r. w sprawie III AUa 69/22 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny wskazał , że istotą sporu w sprawie jest ustalenie, czy P. T. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 11.06.2010r do daty wydania zaskarżonej decyzji, tj. do 17.02.2020r. Merytoryczne rozpoznanie sprawy nie może ograniczać się wyłącznie do okresu objętego postępowaniem kontrolnym ZUS u płatnika składek, tj. od 1.01.2014 – 31.10.2019r., podczas gdy zaskarżona decyzja wyłącza P. T. z ubezpieczeń już od dnia 11.06.2010r. W związku z tym po ponownym rozpoznaniu sprawy należy przeprowadzić postępowanie dowodowe oraz zbadać jego wyniki co do zawieszania działalności, przesłanek i motywacji podjęcia działalności po zawieszeniu oraz jej prowadzenia, w aspekcie okresów zasiłkowych, z uwzględnieniem istoty prawnej pozarolniczej działalności gospodarczej. Następnie Sąd rozważy merytorycznie kwestię podlegania przez P. T. jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 11.06.2010r. do daty wydania zaskarżonej decyzji, tj. do 17.02.2020r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. T. figuruje w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności o Gospodarczej jako prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)z.s. w O. od 2.09.2006r. Z dniem 1.02.2010r. zgłosił zawieszenie działalności, a następnie od 1.03.2010r. zgłosił jej wznowienie. Wg. kodu PKD, przeważająca działalność gospodarcza obejmuje pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Wykreślenia wpisu z rejestru CEIDG dokonano 3.03.2020r. w związku z zaprzestaniem z dniem 29.02.2020r wykonywania działalności gospodarczej.

W dniu 1.07.2004r. P. T. zawarł z (...) umowę najmu lokalu o pow. 7,20 m ( 2), zlokalizowanego w budynku (...) przy ul. (...) w O.; stanowiącego piwnicę, wg. zapisu w umowie najmu – w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Umowa była 6 krotnie aneksowana w zakresie wysokości czynszu za lokal, ostatni aneks pochodzi z 3.01.2011r. ustalający miesięczny czynsz za przedmiot najmu w wysokości 54zł. plus podatek VAT. W stawce czynszu zawarte są opłaty z tytułu podatku od nieruchomości, opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu, energii elektrycznej, przeglądy, konserwacje budynku, kotłowni, koszty administrowania nieruchomością. Umowa najmu nadal obowiązuje. P. T. nie ma zaległości w opłacaniu czynszu, nie występowały potrzeby przeprowadzania remontów. Wynajmujący - (...)nie posiada informacji, czy najemca P. T. odnawia wynajmowany lokal. Administrator będąc na wizytacjach nie miał możliwości przekonać się o tym ponieważ nigdy nie zastał najemcy. W protokole z negocjacji z grudnia 2011r. jest informacja , że najemca w wynajmowanym lokalu przebywa 2 razy do roku . Podczas wizytacji obiektu drzwi do wynajmowanego lokalu były zawsze zamknięte (informacja (...)k. 32/ akta ZUS).

Umowa zlecenia na obsługę księgową firmy z M. S. została zawarta przez P. T. na czas nieokreślony w dniu 18.10.2006r. Za usługi prawno – księgowe M. S. wystawiał faktury VAT na kwoty rzędu 50zł. brutto. W prowadzonej księdze przychodów i rozchodów wnioskodawca rozliczał koszty najmu, doradztwa, zakup paliwa, usługi telekomunikacyjne (faktury i księga przychodów i rozchodów za lata 2014 – 2019, umowa zlecenia - k. 121 -224/ akt ZUS).

Wg. P. T. księgowość firmy prowadził chyba od 2010r. M. S., któremu w-ca płacił chyba 100zł. miesięcznie; wcześniej księgowość prowadził ktoś inny. W biurze był komputer, drukarka, szafa pionowa, regal na dokumenty, tapczan i solidne biurko; wyposażenie nie było dokumentowane jako środki trwale, było przewiezione z poprzedniego biura. Dwukrotnie odnawiał biuro farbą, która mu została w domu. Według wnioskodawcy, po wznowieniu prowadzona działalność polegała na doradztwie dotyczącym szkolenia w zakresie minimalizacji kosztów prowadzonej działalności. Szkolenie odbywało się u kontrahenta. W zakresie doradztwa oprócz szkoleń innych działań nie obejmowało. W przypadku klienta, który np. chciał nabyć hurtowo uszkodzone samochody, w-ca rozmawiał z klientem, doradzał jak najłatwiej załatwić opłaty celne, przewóz pojazdów z zagranicy, w - ca znał przewoźników i ich stawki. W-ca nie pamiętał, co konkretnie zrobił w okresie od wznowienia działalności, tj. od 1.03.2010 do czasu zwolnienia lekarskiego w dniu 1.04.2020r. Wg w-cy pobrał dokumentacje przetargowe - szczególne warunki zamówienia publicznego, ale nie pamiętał, jakiego przetargu to dotyczyło, brał udział w szeregu przetargów.

Nie zawsze była zawierana umowa z kontrahentem, były ustne ustalenia. Miał sporo zamówień na szkolenia w zakresie dostawy materiałów do produkcji elementów metalowych, a konkretnie chodziło o drzwi metalowe. Były też zamówienia na elementy metalowe do produkcji kół zębatych. Były jakieś faktury z tytułu prowadzonej działalności, dotyczyło to głównie okresu sprzed 1.02.2010r. W-ca porozumiewał się z kontrahentami telefonicznie. Odliczał koszty paliwa, ale bardzo skromnie, używał samochodów głównie do celów prywatnych. Do działalności gospodarczej używał samochodu (...), zarejestrowany na żonę.

Za okres od 01.04.2010 - 10.06.2010, P. T. wystąpił o wypłatę zasiłku chorobowego. Zasiłek został wypłacony po dokonaniu wcześniejszej weryfikacji zasadności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Weryfikacja polegała na przeprowadzeniu kontroli u ww. płatnika składek, za okres od 01.01.2010 – 13.06.2010; kontrola dotyczyła podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z podstawą wymiaru składki 8109zł.; wynik kontroli zakończonej protokołem z 16.05.2010; nie dał podstaw do zakwestionowania ubezpieczenia chorobowego, czy podstawy wymiaru składki (akta kontroli doraźnej; pismo ZUS z 14.10.2021r. k. 46/akta sprawy).

W okresie od 01.2014 – 10.2019, P. T. wystawił trzy faktury sprzedaży: dwie w 08.2019r. i jedną we 09.2019r. na usługi doradztwa w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (uwierzytelnione kserokopie faktur k. 219 – 221/akta ZUS).

W związku z niezdolnością do pracy, wypłacono P. T. zasiłki z ubezpieczenia chorobowego za okresy: 01.04.2010 - 10.06.2010, 15.06.2010 - 30.09.2010, 06.10.2010 - 22.03.2011, 25.03.2011 - 25.08.2011, 29.08.2011 - 19.09.2011, 23.09.2011 - 29.01.2012, 10.02.2012 - 09.07.2012, 14.07.2012 - 08.11.2012, 12.11.2012 - 06.05.2013, 13.05.2013 - 04.07.2013, 7.07.2013 - 28.10.2013, 31.10.2013 - 24.03.2014, 28.03.2014 -22.09.2014, 26.09.2014 - 16.11.2014, 18.11.2014 - 20.04.2015, 23.04.2015 - 14.07.2015, 18.07.2015 - 21.12.2015, 23.12.2015 - 20.05.2016, 23.05.2016 - 17.10.2016, 19.11.2016 - 21.03.2017, 24.03.2017 - 23.08.2017, 25.08.2017 - 18.02.2018.

Za okres od 21.02.2018 - 08.04.2018 P. T. otrzymał odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Za miesiące od 03/2018 do 04/2019 ww. pomniejszył podstawy wymiaru składek. Za miesiące od 05/2019 P. T. złożył deklarację rozliczeniową ZUS DRA z maksymalną podstawą wymiaru na ubezpieczenia społeczne, tj. 11.912,50zł. Wcześniejsze zasiłki chorobowe naliczone zostały i wypłacone od zadeklarowanej wysokiej podstawy wymiaru.

Decyzją z 11.04.2018r., ZUS II Oddział w Ł. odmówił P. T. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 25.02.2018 – 2.04.2018. W trakcie postępowania odwoławczego decyzja ta została uchylona decyzją z 26.04.2018r., mocą której odmówiono P. T. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 25.02.2018 – 8.04.2018.

Decyzją z 8.05.2018r., ZUS II Odział w Ł. odmówił P. T. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 21.02.2018 – 24.02.2018 oraz zobowiązał do zwrotu pobranego za ten okres zasiłku chorobowego w kwocie 749,51zł. wraz z odsetkami 3,15zł. Następnie decyzję tę uchylił w trakcie postępowania odwoławczego decyzją z 21.06.2018r., odmawiając prawa do zasiłku chorobowego za okres od 21.02.2018 – 24.02.2018 i odstąpił od żądania zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w kwocie 749,51zł.

W odwołaniach od wskazanych decyzji P. T. wniósł o ich zmianę i przyznanie zasiłku chorobowego za okres od 21.02.2018 – 8.04.2018. Sąd Rejonowy w Sieradzu wyrokiem z 12.02.2019r. w sprawie IV U 125/18 oddalił odwołania od decyzji z 26.04.2018 i 21.06.2018, umarzając postępowanie w pozostałym zakresie. Sąd Okręgowy w Sieradzu prawomocnym wyrokiem z 30.07.2019r. w sprawie IV Ua 8/19 oddalił apelację wnioskodawcy (decyzja k. 37, 40/akta ZUS; akta IV Ua 8/19).

Kolejną decyzją z 2.10.2019r. nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1, ust.2 oraz art. 14 ust. 2 i 2a, art. 18 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2019r. poz. 300) stwierdził, że P. T. podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od 1.02.2018 - 18.02.2018 oraz nie podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od 19.02.2018 - 28.02.2018 (decyzja/akta ZUS).

Od decyzji z 2.10.2019r., P. T. złożył odwołanie. Wyrokiem z 27.11.2019r. w sprawie IV U 1293/19, Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie. Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z 24.11.2020r. w sprawie III AUa 5/20 uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie, a to na skutek wydania przez organ rentowy decyzji z 17.02.2020r., zmieniającej zaskarżoną decyzję z 2.10.2019r. (akta IV U 1293/19).

Wg. w-cy podwyższył podstawę wymiaru zasiłku chorobowego do maksimum dlatego, że przebywał długo na zwolnieniach lekarskich, ,,zdawał sobie sprawę, że ma niski kapitał emerytalny”.

Wg. w-cy, przerwach pomiędzy zwolnieniami lekarskimi, zasiadał w zarządach kilku spółek - w 2006r. był członkiem i założycielem (...). Później swoje udziały w-ca sprzedał p. B. i powstała spółka (...), która następnie przekształciła się w (...). W 2008-2009, ale dokładnie nie pamięta, w-ca był dyrektorem zarządzającym (...). W latach 2010-2011-2014 szereg osób rozpoczynało działalność pocztową. Wg w-cy, pozyskał dla firmy (...) maszyny sortownicze, odbyło się to telefonicznie. Z uwagi na krótki okres miedzy poszczególnymi zwolnieniami lekarskimi niewiele można było zrobić. Wg w-cy w przerwach miedzy zwolnieniami utrzymywał kontakty z klientami, głównie telefonicznie i mailowo, jechał do W., gdzie miał różne kontakty i szereg firm zainteresowanych działalnością pocztową. W-ca znał osoby zasiadające w zarządach spółek. Przez cały czas utrzymywał i opłacał biuro.

W okresie od marca 2018 do kwietnia 2019 w-ca pomniejszył podstawę wymiaru składek mimo, że nie złożył zaświadczenia lekarskiego, ale dokładnie nie pamięta z jakiego powodu. Od maja 2019r., w-ca podwyższył maksymalnie podstawę wymiaru składek, opłacając składki na ubezpieczenie społeczne od maksymalnej kwoty, gdyż wg. wnioskodawcy na koncie internetowym ZUS zobaczył kwotę prognozowanej emerytury.

W-ca nie posiada dowodów prowadzenia działalności za okres od czerwca 2010r., bo minął termin ich przechowywania. Wg. wnioskodawcy zawieszenie działalności gospodarczej od 1 lutego 2010r. było spowodowane trudnymi warunkami atmosferycznymi , ,,w internecie nie było firm” . Wznowił działalność gospodarczą z dniem 1marca 2010r., gdyż poprawiły się warunki atmosferyczne.

Od lutego 2020r. nie prowadzi już pozarolniczej działalności. (zeznania w-cy na nagraniu CD – 00:03:31 – 00:28:29, 00:01:31 – 00:26:41 k. 40 – 42, 158/akta sprawy).

W dniu 17.10.2019r. ZUS wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie weryfikacji zasadności podlegania P. T. ubezpieczeniom społecznym jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą od 1.06.2010r. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania doręczono P. T. 18.10.2019r. (k. 95 - 96/akta ZUS).

W dniu 28.10.2019r., do ZUS wpłynęło oświadczenie P. T., w którym podał m.in. że za okres od 1.06.2010 nie posiada rachunków, faktur, paragonów, gdyż minął okres 5 letni. Nadto wskazał na odbyte przez ZUS 4 kontrole w latach 2008 - 2011 (oświadczenie wnioskodawcy k. 78 – 79/akta ZUS).

W dniach 2.12 – 4.12.2019, ZUS przeprowadził kontrolę płatnika, której zakresem objęto okres od stycznia 2014 – października 2019; kontrola dotyczyła prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych. Do protokołu przesłuchania podczas kontroli ZUS, P. T. podał m.in., że sprzęty nie były wpisane do ewidencji środków trwałych i amortyzowane, nie posiada faktur i dowodów zakupu, ponieważ minęło 5 lat od daty zakupu; zostały zakupione na osobę fizyczną. Podał, że posiada drukarkę z faksem, laptop, samochody osobowe (...), (...), przyczepę dwuosiową marki (...) przyczepę dwuosiową do przewozu pojazdów typu laweta; sprzęty zostały zakupione w latach 2003 i 2006. W 10.2019r. został sprzedany samochód osobowy (...), zarejestrowany na żonę, ale używał go w działalności gospodarczej. P. T. podał także, że brał udział w przetargu na pełnienie funkcji inspektora nadzoru budowlanego (...) w Z. polegającej na rozbudowie szkoły i boiska ogłoszonego przez UG Z. w maju lub czerwcu 2019r. (nadzór budowlany przy termomodernizacji budynków użyteczności publicznej z terenu Gminy B. typu szkoła, przedszkole w miejscowości D.). Podał, że brał udział w przetargu ogłoszonym przez firmę (...) na usługi doradcze w zakresie przygotowania produkcji procesu dystrybucji świadczenia usług oraz w przetargu UG L. na funkcję nadzoru inwestorskiego w procesie inwestycyjnym termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. Nie ma i nie przechowuje dowodów z przetargów w których brał udział, gdyż nie udało mu się wygrać.

W dniu 19.11.2019r. inspektor kontroli ZUS udał się do siedziby płatnika składek wskazanej w zgłoszeniu oraz w CEIDG - pod adresem O. ul. (...). Inspektor kontroli ustalił , że pod w.w adresem znajduje się budynek (...). Na zewnątrz i we wnętrzu budynku inspektor nie stwierdził występowania jakiejkolwiek reklamy lub informacji wskazującej na funkcjonowanie działalności gospodarczej prowadzonej przez P. T.. Ponadto ustalił, że zarówno pracownice (...) (w której budynku mieści się wynajmowany lokal), jak i osoba wynajmująca w budynku mieszkanie oświadczyły, że nie znają P. T. i nie mają wiedzy o działalności gospodarczej prowadzonej w budynku. Jak ustalono, lokal wynajmowany przez P. T. od (...) to piwnica dla celów użytkowych o powierzchni 7,2m ( 2).

Podczas kontroli P. T. podał, że sprawy płacowe i rozliczeniowe z Urzędem Skarbowym prowadzi biuro rachunkowe M. S. z S., od października 2006r. Płatnik przedstawił faktury za obsługę prawno-księgową; koszt miesięczny w kontrolowanym okresie to 50zł. brutto. P. T. oświadczył, że koszt obsługi jest taki niski, bo Pan S., to jego długoletni znajomy i dlatego tak mało bierze (protokół przesłuchania, protokół kontroli z 4.12.2019r. k. 225 – 232, notatka służbowa k. 233 - 235/akta ZUS).

P. T. załączył do protokółu kontroli 3 faktury VAT – dwie z 30.08.2019r. i z 30.09.2019r. (k. 87 -89/akta ZUS).

W związku z ustaleniami wynikającymi z protokołu kontroli, ZUS skierował wnioski o udostępnienie danych osobowych do trzech urzędów gminy ogłaszających przetargi, w których miał brać udział P. T., do (...) oraz do (...), w sprawie zawartej umowy najmu lokalu i Urzędów Skarbowych w S., W., (k. 31, 41, 45, 52, 57, 74, 94, 101/akta ZUS).

W dniu 16.01.2020r., wpłynęła do ZUS odpowiedź od (...), w której podano, że w odpowiedzi na zapytanie ofertowe nr (...), zamieszczone w Bazie Konkurencyjności Funduszy Europejskich (...), przedsiębiorca P. T. NIP: (...), REGON: (...) nie złożył oferty (pismo (...) z 13.01.2020r. k. 42/akta ZUS).

W dniu 24.01.2020r., do ZUS wpłynęło pismo Wójta Gminy B., w którym podano, że w 2019r . P. T. nie brał udziału w żadnym z dwóch postępowań przetargowych prowadzonych przez Gminę B. (pismo Wójta Gminy B. k. 29/akta ZUS).

W piśmie z 13.01.2020r., Gmina L. podała, że w 2019r. nie prowadziła przetargu na wykonywanie funkcji nadzoru inwestorskiego w procesie inwestycyjnym termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. W przetargach ogłaszanych przez Gminę L. nie brał udziału P. T. (pismo z Gminy L. z 13.01.2020r. k. 50/akta sprawy).

W piśmie Gminy Z. z 8.01.2020r. podano, że P. T. nie składał oferty w postępowaniu na „(...)” oraz „(...)” w ramach realizacji zadania inwestycyjnego pn. „(...) (pismo Gminy Z. k. 55/akta ZUS).

W odpowiedzi na pismo ZUS skierowane do (...) S.A. podano, że zawarta 1.07.2004r. z P. T. umowa najmu nadal obowiązuje. Do umowy zawarto 6 aneksów; P. T. nie ma zaległości w opłacaniu czynszu najmu, nie występowały potrzeby przeprowadzania remontów i napraw; (...) nie posiada informacji, czy P. T. co najmniej raz na pięć lat odmawia najmowany lokal; administrator będąc na wizytacjach nie miała możliwości by przekonać się o tym fakcie, ponieważ nigdy nie zastała najemcy; w protokole z negocjacji z grudnia 2011r. jest informacja, że najemca w najmowanym lokalu przebywa 2 razy w roku. Podczas wizytacji obiektu drzwi do wynajmowanego pomieszczenia zawsze były zamknięte. Zgodnie z §8 umowy najmu zobowiązany był do odnawiania lokalu poprzez malowanie ścian i olejno drzwi i okien co najmniej raz na 5 lat (pismo (...) 23.01.2020r. k. 32, umowa najmu k. 222 – 223/akta ZUS).

Z informacji uzyskanych od Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 12.09.2019r. znak: (...): P. T. figurował w tutejszym organie podatkowym w ewidencji podatników prowadzących indywidualnie pozarolniczą działalność gospodarczą od 13.09.1996 – 9.01.2000 oraz figuruje nadal od 1.01.2016r. W/w złożył zeznania podatkowe PIT-28 za lata 1996-2006, w których wykazał przychód z prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej, PIT-36 za lata 2006, 2009, w których wykazał przychód i dochód z prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej, PIT-36 za lata 2007-2008, w których wykazał przychód i stratę z prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej, PIT-36 za lata 2010- 2018, w których nie wykazał przychodu i wykazał stratę z prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej (pismo Naczelnika US w S. k. 99/akta ZUS).

Z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 23.10.2019r. wynika, że P. T. w zeznaniach podatkowych PIT-36: za rok 2010 wykazał stratę w wysokości: 1874,94zł.; za rok 2011 wykazał stratę w wysokości: 1179,50zł.; za rok 2012 wykazał stratę w wysokości: 1491,30zł.; za rok 2013 wykazał stratę w wysokości: 1576,17zł.; za rok/2014 wykazał stratę w wysokości: 1465,13zł; za rok 2015 wykazał stratę w wysokości: 1497,91zł.; za rok 2016 wykazał stratę w wysokości: 1554,54zł.; za rok 2017 wykazał stratę w wysokości: 1519,24zł.; za rok 2018 wykazał stratę w wysokości: 1493,74zł. (pismo Naczelnika US w S. k. 91/akta ZUS).

Z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. z 28.10.2019r. wynika, że P. T. figurował w rejestrze podatników prowadzonym przez ten urząd m.in. od 02.09.2006 - 30.12.2015 i ww. od miesiąca 01/2010 do III kwartału 2015 nie wykazał w deklaracjach VAT-7 i VAT-7K dostaw towarów i świadczenia usług na terytorium kraju (pismo Naczelnika US w W. k. 72/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny, uwzględniający wytyczne Sądu Apelacyjnego , Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed organem rentowym i w niniejszej sprawie. Przedmiotem sporu było ustalenie, czy P. T., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlegał od 11.06.2010r. i na przyszłość – do daty wydania zaskarżonej decyzji, tj. do 17.02.2020r., obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. W ocenie Sądu materiał dowodowy zebrany w sprawie nie pozwala na przyjęcie, że po wznowieniu działalności gospodarczej, w przerwach miedzy zwolnieniami lekarskimi, tj. w okresie od 11.06.2010r., do daty wydania zaskarżonej decyzji, tj. do 17.02.2020r., P. T. faktycznie prowadził działalność pozarolniczą, skutkującą objęciem obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowym, wypadkowym oraz dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. P. T. nie wykazał wskazywanego wyposażenia firmy podając m.in., że nie posiada faktur kosztowych związanych z użytkowaniem samochodów, przyczep, drukarki, komputera, zakupem materiałów biurowych i innych rzeczy związanych z działalnością gospodarczą. Co więcej, nie posiada faktur za wykonywane usługi. Były natomiast jakieś faktury z tytułu prowadzonej działalności, ale dotyczyło to głównie okresu sprzed 1.02.2010r. Nadto zeznał, że nie zawsze była zawierana umowa z kontrahentem, były ustne ustalenia, z kontrahentami porozumiewał się telefonicznie. Do protokółu kontroli ZUS podał, że kontrahentów poszukiwał przez internet, by następnie podać, że firma nie posiadała strony internetowej. Nie przekonują Sądu zbyt ogólnikowe zeznania wnioskodawcy o telefonicznym pozyskaniu maszyny sortowniczej dla firmy (...), jak i to, że w przerwach między zwolnieniami jechał do W., gdzie miał różne kontakty i szereg firm było zainteresowanych działalnością pocztową. Nieprawdziwe są zeznania odwołującego o udziale w przetargach na pełnienie funkcji inspektora nadzoru budowlanego (...) w Z., polegającej na rozbudowie szkoły i boiska, ogłoszonym przez Urząd Gminy Z., nadzór budowlany przy termomodernizacji budynków użyteczności publicznej z terenu gminy B. typu szkoła, przedszkole w miejscowości D., na usługi doradcze ogłoszone przez firmę (...) w zakresie przygotowania produkcji procesu dystrybucji świadczenia usług; na funkcje nadzoru inwestorskiego w procesie inwestycyjnym termomodernizacji budynków użyteczności publicznej ogłoszonym przez Urząd Gminy L.. Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy Z., Urzędu Gminy L., Urzędu Gminy B. i firmy (...) jasno wynika, że P. T. nie brał udziału w w.w postępowaniach przetargowych. Co do umowy najmu lokalu z (...) oraz umowy zlecenia z M. S. na obsługę podatkową firmy, kosztów paliwa, rozmów telefonicznych i rozliczanie z tego tytułu kosztów działalności w księdze przychodów i rozchodów, to same w sobie nie świadczą jeszcze o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej. Ustalenie inspektora kontroli ZUS z 19.11.2019r. który udał się osobiście do siedziby płatnika wskazanej w CEIDG O. ul. (...) (budynek (...)) prowadzą do zgoła odmiennych ustaleń. Na zewnątrz i we wnętrzu budynku inspektor kontroli nie stwierdził występowania jakiejkolwiek reklamy lub informacji wskazującej na funkcjonowanie firmy (...). W rozmowie z pracownicami (...) jak i z osobą wynajmującą w budynku mieszkanie osoby te oświadczyły, że nie znają P. T. i nie mają wiedzy, o działalności gospodarczej prowadzonej w tym budynku. Potwierdzeniem nieprowadzenia działalności przez odwołującego jest także treść pisma (...) z 23.01.2020r., że administrator budynku będąc na wizytacjach nie miał możliwości przekonać się o prowadzeniu w wynajętym lokalu działalności przez odwołującego, ponieważ nigdy nie zastał tam najemcy. Nadto podczas wizytacji obiektu drzwi do wynajmowanego lokalu były zawsze zamknięte. Natomiast w protokole z negocjacji z grudnia 2011r. jest tylko informacja, że najemca w wynajmowanym lokalu przebywa 2 razy do roku.

Wskazane powyżej fakty w ocenie Sądu, świadczą jedynie o sprawieniu wrażenia, że działalność była wykonywana. Do podobnych wniosków prowadzą okazane faktury VAT za usługi prawno - księgowe M. S., z wykazanym miesięcznym kosztem za obsługę w wysokości symbolicznych kwot rzędu 50zł. brutto. Nie przekonała Sądu argumentacja odwołującego, że tak niska kwota wynika ze znajomości z M. S.. Odwołujący w zeznaniach jako strona tak naprawdę nie był w stanie podać jaką faktycznie płacił kwotę - ,,ja płaciłem mu chyba 100zł. miesięcznie. Później byłem chory i tych kontaktów było mniej”. Z kolei przedłożone trzy faktury sprzedaży (k. 87 - 89 akt ZUS) w ocenie Sądu mają jedynie uprawdopodobnić wykonywanie działalności gospodarczej. Ich wiarygodność podważają zeznania samego odwołującego złożone przed ZUS, że zapłatę za usługi otrzymał gotówkowo, lecz nie posiada dowodu zapłaty oraz złożonych jako strona przed Sądem, że były jakieś faktury, ale głównie dotyczyły okresy sprzed 1.02.2010r. Na szczególną uwagę zasługują informacje uzyskane z Urzędu Skarbowego o braku przychodów z działalności gospodarczej w kontrolowanym okresie, o wykazywanej stracie w zeznaniach podatkowych kształtującej się na podobnym poziomie. Z kolei z informacji Urzędu Skarbowego w W. wynika, że P. T. figurował w rejestrze podatników VAT prowadzonym przez ten urząd m.in. od 02.09.2006 - 30.12.2015 i ww. od miesiąca 01/2010 do III kwartału 2015 nie wykazał w deklaracjach VAT-7 i VAT-7K dostaw towarów i świadczenia usług na terytorium kraju. Nadto znamienne są liczne zwolnienia lekarskie odwołującego się w okresie objętym zaskarżoną decyzją i krótkotrwałe przerwy między kolejnymi zwolnieniami , rzędu 2- 5 dni. Wszystko to w ocenie Sądu wskazuje na brak faktycznego wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej w spornym okresie.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019r., poz. 300 ze zm.), osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 20.09.2008 - 29.04.2018, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 13 pkt 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 30.04.2018r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Jak wynika z przepisu art. 3 ustawy z 6 marca 2018r. (Dz.U.2021.162 t.j.) - Prawo przedsiębiorców, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Art. 18 ust. 8 ustawy o sus stanowi, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Z mocy art. 18a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (to jest osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych), w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o sus, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe w/w osób stanowi zadeklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2015 rok Nr 581, ze zm.) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Z art. 47 ust 1 pkt 1 ustawy o sus wynika, że płatnik składek, będący osobą fizyczną opłacającą składkę wyłącznie za siebie, przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca.

W myśl art. 47 ust. 2 i ust. 3 tej ustawy płatnik składek, który opłaca składki wyłącznie za siebie, przysyła jedynie deklarację rozliczeniową.

Na podstawie przepisów ustawy z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2015, Nr 584 ze zm.), osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą jest przedsiębiorca, czyli osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, która we własnym imieniu wykonuje działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 2 ustawy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawania i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorca, będący osoba fizyczną może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że cechami działalności gospodarczej są:

1) zawodowy (a więc stały) charakter,

2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań,

3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania i

4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6 grudnia 1991r., sygn. III CZP 117/91).

Dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie jest rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy, lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej (por. wyrok SN z 30.11.2005r., sygn. I UK 95/05, postanowienie SN z 17.07.2003r., sygn. II UK 111/03).

Należy podkreślić, że w judykaturze i doktrynie utrwalony jest pogląd, że obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie prowadzi (nie wykonuje) (por. wyrok SN z 13.11.2008r., II UK 94/08, wyrok SA w Warszawie z 11.07.2017r., III AUa 1724/15).

Obowiązek ubezpieczenia wynika z faktycznego rozpoczęcia działalności i jej prowadzenia na podstawie wpisu do ewidencji (rejestru), natomiast kwestie związane z jej formalnym zarejestrowaniem i wyrejestrowaniem mają znaczenie wyłącznie w sferze dowodowej, nie przesądzają natomiast same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Prowadzenie działalności gospodarczej, to działanie stałe, nieamatorskie i nieokazjonalne, z elementem organizacji, planowania i zawodowości rozumianej jako fachowość, znajomość rzeczy oraz specjalizacja (por. wyrok SA w Warszawie z 28.02.2018r., III AUa 461/16).

W rozpoznawanej sprawie, ustalenia faktyczne i ocena Sądu dotyczyły tego, czy odwołujący w okresie od 11.06.2010r. do daty wydania zaskarżonej decyzji, tj. do 17.02.2020r., faktycznie wykonywał działalność gospodarczą, skutkującą obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy nie daje uzasadnionych podstaw do pozytywnego wnioskowania, z uwagi na brak dowodów na jej prowadzenie w sposób ciągły, zorganizowany, zarobkowy. Działania odwołującego należy ocenić jako nastawione na upozorowanie prowadzonej działalności, a zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, miało wyłącznie na celu uzyskanie wysokich zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, od wskazanej przez odwołującego się wysokiej podstawy wymiaru składek. Jednocześnie należy także zaakcentować, że liczne zwolnienia lekarskie w okresie po 11.06.2010r. z powodu niezdolności do pracy, już same w sobie wykluczały P. T. z prowadzenia działalności pozarolniczej, bowiem aktywność zarobkowa przedsiębiorcy w okresie zwolnienia lekarskiego skutkuje pozbawieniem prawa do zasiłku chorobowego ( art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej z 25.06.1999r. ). Z kolei krótkie, kilkudniowe (2 – 5 dni) przerwy między kolejnymi zwolnieniami lekarskimi wnioskodawcy, nie pozwalają na przyjęcie prowadzenia przezeń działalności gospodarczej w tychże przerwach.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 14§1 k.p.c, orzeczono jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa prawnego za I i II instancję, orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z §9 ust. 2 i §10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.) (pkt 2 i 3 wyroku).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Klimczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Sieradzu
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Dorota Załęska
Data wytworzenia informacji: