Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Sieradzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

20 grudnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2023 roku w Sieradzu

odwołania R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 28 września 2023 r. nr (...)

w sprawie R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z udziałem zainteresowanego M. D.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od R. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn.akt IV U 489/23

UZASADNIENIE

Decyzją wydaną w dniu 28 września 2023r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230) oraz art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. stwierdził, że R. S. jako pracownik u płatnika składek M. D. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 28 kwietnia 2023r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż R. S. od dnia 28 kwietnia 2023r. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę a od 5 maja 2023r. stał się niezdolny do pacy. Z uwagi na powstanie niezdolności do pracy w krótkim okresie po podjęciu zatrudnienia, organ powziął wątpliwości, czy w tym konkretnym przypadku spełnione zostały realne i formalne warunki do podjęcia zatrudnienia na warunkach stosunku pracy oraz czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze. Zakład zwrócił uwagę na brak materialnych dowodów potwierdzających wykonywanie pracy przez R. S. oraz niewskazanie innych osób, mogących potwierdzić fakt wykonywania pracy przez pracownika. W ocenie organu nie bez znaczenia jest fakt, iż po przejściu R. S. na zwolnienie lekarskie pracodawca nie zatrudnił w zastępstwie nowego pracownika, przejmując jego obowiązki osobiście; nadto jako nieracjonalne należy także uznać zawarcie w dniu 28.07.2023r., kiedy to pracownik w dalszym ciągu przebywał na zwolnieniu lekarskim, kolejnej terminowej umowy o pracę, mimo iż pracodawca miał zaledwie kilka dni aby ocenić przydatność nowozatrudnionego pracownika. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, w tym do ubezpieczenia chorobowego, dotyczyło zamierzonego krótkotrwałego wykonywania umowy o pracę za wynagrodzeniem, które nawet nie zostało wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022r. poz. 1732 ze zm.), w związku z czym przeciętna wysokość zasiłku chorobowego jest niewspółmierna do wysokości opłaconych składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwrócił uwagę, iż choć doszło wprawdzie do zawarcia umowy o pracę z płatnikiem składek, to jednak brak jest jakichkolwiek dowodów, iż praca była faktycznie wykonywana. Organ podniósł, iż samo zawarcie umowy o pracę jest niewystarczające do stwierdzenia obowiązku ubezpieczeń danej osoby, gdyż niezbędnym elementem do nawiązania stosunku pracy jest faktyczne świadczenie pracy przez pracownika a brak jakichkolwiek dowodów na wykonywanie tej pracy prowadzi do wniosku, iż ubezpieczony pracy nie wykonywał, co w konsekwencji oznacza, że nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Odwołanie od decyzji organu rentowego złożył R. S.. Ubezpieczony wskazał, iż w dniu 5 maja 2023r. doznał obrażeń ciała w wyniku wypadku, jakiemu uległ wracając z pracy do domu. Konieczność długotrwałej rekonwalescencji skutkowała niemożnością szybkiego powrotu do wykonywania obowiązków pracowniczych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.

Płatnik M. D. przyłączył się do odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem z dnia 28 lipca 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. zawiadomił M. D. i R. S. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i podstaw wymiaru składek R. S. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek M. D. od 28 kwietnia 2023r.

W dniu 8 września 2023r. pisemne wyjaśnienia złożył R. S.. Ubezpieczony podał, iż ofertę zatrudnienia złożył mu osobiście pracodawca, będący bratem jego żony. R. S. z zawodu jest kierowcą zawodowym, przed zawarciem umowy o pracę prowadził gospodarstwo rolne. Obowiązki pracownicze, wynikające z umowy o pracę, zostały podjęte w dniu zawarcia umowy. R. S. wskazał, iż do jego obowiązków należało zapewnienie zaopatrzenia, pracę wykonywał zgodnie z harmonogramem wykonywania pracy, w godzinach, wynikających z potrzeb pracodawcy. Zaświadczenie lekarskie, dopuszczające do pracy, ubezpieczony miał dostarczyć w ciągu tygodnia od dnia podjęcia pracy.

W dniu 18 września 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wystosował do M. D. i R. S. zawiadomienia o zakończeniu postępowania a w dniu 28 września 2023r., wydał decyzję stwierdzającą, że R. S. jako pracownik u płatnika składek M. D. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 28 kwietnia 2023r.

M. D. od 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą, oznaczoną wg PKD jako restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne. Działalność ta polega na organizowaniu imprez okolicznościowych typu wesela, komunie, chrzciny, urodziny, itp. w sali bankietowej, znajdującej się w miejscowości L. gm. B. M. D., tego rodzaju eventy odbywają się w sezonie w soboty i niedziele, niekiedy także w piątki. Artykuły spożywcze, używane jako składniki potraw przygotowywanych dla gości lokalu są dowożone przez właściciela firmy, z tym że wyroby mięsne, wędliny, dostarczają własnym transportem ich producenci bądź sprzedawcy. R. D. zatrudnia na podstawie umowy pracę kucharkę w pełnym wymiarze czasu pracy oraz kelnera na pół etatu, pozostali pracownicy wykonują pracę podczas organizowanych w lokalu imprez na podstawie umów cywilnoprawnych.

W dniu 28 kwietnia 2023r. między M. D. i R. S. została zawarta umowa o pracę na okres próbny od 28.04.2023r. do 27.07. 2023r. R. S. został zatrudniony na stanowisku kierowcy – zaopatrzeniowca w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 3.490 zł.

W dniu zawarcia umowy R. S. przyjechał w M. D. samochodem dostawczym do sali bankietowej. R. S. wniósł do pomieszczenia magazynowego tzw. suche artkuły spożywcze, takie jak cukier, mąka, kawa, herbata. Tego samego dnia R. S. pomagał w rozstawianiu stołów i krzeseł w sali konsumpcyjnej oraz kosił trawę wokół budynku.

Od 5 maja 2023 r. R. S. jest niezdolny do pracy z powodu choroby.

W dniu 28 lipca 2023r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony od 28.07.2023r. do 27.10.2023r. za wynagrodzeniem 3.600zł; pozostałe warunki umowy pozostały bez zmian.

( zawiadomienia i wszczęciu i zakończeniu postępowania, wyjaśnienia ubezpieczonego, umowy o pracę, decyzja w aktach ZUS, wydruk z (...) k. 28-29, zeznania z 20.12.2023r.: E. K. od 00:04:58 do 00:13:23 minuty, P. K. od 00:13:23 do 00:19:43 minuty, A. P. od 00:19:43 do 00:24:14 minuty; A. K. od 00:24:14 do 00:28:11 minuty, M. D. od 00:28:19 do 00:41:47 minuty, R. S. od 00:48:27 minuty).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym aktach ZUS, a także w oparciu o dowód z zeznań odwołującego, płatnika oraz świadków. Co do zeznań, złożonych przez M. D. i R. S. to w ocenie Sądu nie stanowią one wiarygodnego dowodu potwierdzającego realizowanie przez odwołującego w okresie od 28.04.2023r. obowiązków pracowniczych wynikających z zawartej umowy o pracę. W toku postępowania został co prawda wykazany fakt, iż w dniu 28.04.2023r. R. S. wykonywał określone czynności faktyczne na rzecz płatnika, przy czym te, które polegały na rozładunku przywiezionego towaru mieszczą się w zakresie przedmiotowym powszechnie rozumianych obowiązków kierowcy – zaopatrzeniowca, to jednak z przyczyn, które zostaną przedstawione w dalszym toku rozważań, okoliczności te nie stanowią wystarczającej przesłanki do uznania, iż między stronami istniał ważny stosunek pracy. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Żądanie oparte na uprawnieniu musi być wykazane uzasadniającymi je faktami. Tak samo strona zaprzeczająca istnienia takiego uprawnienia obowiązana jest udowodnić, że świadczące o tym fakty zaistniały lub nawet istnieją nadal. Zdaniem Sądu Okręgowego odwołujący nie wykazał swoich racji zgłoszonych w odwołaniu na tyle, aby można je było uznać. Reasumując wyniki postępowania dowodowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że dowody zgromadzone w niniejszej sprawie wskazują, iż sporna umowa o pracę dotknięta jest wadą oświadczenia woli w postaci pozorności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11, art. 12 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2023.1230 t.j.- dalej ustawa systemowa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, podlegają osoby fizyczne będące pracownikami w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Stosownie do treści art. 22 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym dotyczy więc wyłącznie pracowników faktycznie wykonujących zatrudnienie w ramach ważnego stosunku pracy. Zgodnie z art. 83 § l k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność jest wadą oświadczenia woli polegającą na świadomej, a przy tym ujawnionej wobec adresata i przez niego aprobowanej niezgodności pomiędzy treścią złożonego oświadczenia woli, dostępną dla innych uczestników obrotu, a rzeczywistą wolą osoby składającej to oświadczenie. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem pozorność umowy wzajemnej w rozumieniu art. 83 § l k.c. występuje wówczas, gdy strony umowy składając oświadczenia woli nie zamierzają osiągnąć skutków, jakie prawo wiąże z wykonywaniem tej umowy. W odniesieniu do umowy o pracę oświadczenia te zawierają określone w art. 22 k.p. elementy umowy o pracę, tj. zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy i zobowiązanie pracodawcy do wypłacania wynagrodzenia, natomiast ich pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z umowy o pracę. Przy ich składaniu obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a osoba figurująca jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 roku, sygn. II UK 321/04 opubl. OSNAP 2006 r., Nr 11-12, poz. 190). W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy wskazał, że „umowę o pracę uważa się za zawartą dla pozoru (art. 83 § l k.c.), jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie o pracę jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy” (podobnie wyrok SN z dnia 12 maja 2011 roku w sprawie II UK 20/11 LEX nr 885004). Przy czym pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę (tak SN w wyroku z dnia 5 października 2006 r. sygn. akt I UK 120/06 opubl. OSNP 2007/19-20/294, wyrok SN z dnia 8 lipca 2009 r. sygn. akt I UK 43/09 LEX nr 529772). Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 października 2007 r. sygn. akt II UK 56/07, LEX nr 376433, podleganie ubezpieczeniu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Organ rentowy, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego, może zakwestionować złożone dokumenty, jeżeli strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli (por. wyrok SN z dnia 18 stycznia 2010 roku w sprawie II UK 149/09, LEX nr 577848). Zawarcie umowy o pracę dla pozoru nie może bowiem rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do objęcia takiej osoby ubezpieczeniem społecznym pracowników. O tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z przepisu art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia, gdyż w takim przypadku wady oświadczeń woli dotykające umowy o pracę - nawet powodujące jej nieważność - nie wywołują skutków w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (tak samo wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 czerwca 2009r., sygn. akt I UK 21/09 LEX nr 515699). Z powołanego powyżej unormowania wywodzi się zespół cech stosunku pracy, różniących go od innych stosunków prawnych, na podstawie których może być świadczona praca, w szczególności od niektórych stosunków zobowiązań prawa cywilnego. Do cech tych zalicza się m.in. osobiste świadczenie pracy przez pracownika, zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy, a nie do wykonania pracy, co oznacza, że stosunek pracy ma charakter ciągły. Kolejna cecha tego stosunku to zawłaszczanie wyniku pracy przez pracodawcę i wykonywanie pracy w warunkach podporządkowania, to jest pod kierownictwem pracodawcy. Przy tym pracownik nie odpowiada za wynik pracy, ale za samo świadczenie pracy. Podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Stosunek pracy jest bowiem stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron. W sytuacji, gdy strony nie pozostają faktycznie związane stosunkiem pracy, nie można mówić o fakcie podlegania pracowniczym ubezpieczeniom społecznym.

W ustalonym stanie faktycznym należało uznać, że sporna umowa o pracę jest nieważna, jako że została zawarta dla pozoru, a sposób wykonywania przez ubezpieczonego obowiązków nie wypełniał cech stosunku pracy. Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, że R. S. realnie wykonywał czynności faktyczne na rzecz płatnika w ciągu jednego dnia roboczego. Dalszemu wykonywaniu obowiązków pracowniczych miał stanąć na przeszkodzie wypadek pracownika, pociągający za sobą niezdolność do pracy. O ile nie ma w prawie pracy zasady, która uzależniałaby skuteczność zawartej umowy o pracę od długości okresu, w jakim umowa ta faktycznie była realizowana, to jednak tak krótki okres wykonywania obowiązków pracowniczych wymaga dokonania oceny ważności umowy w szerszym kontekście, obejmującym także przesłanki zawarcia samej umowy. Niewątpliwie praca w rozumieniu art. 22 k.p. powinna być świadczona w sposób ciągły. Ciągłość stosunku pracy wyraża się w tym, że jest to praca świadczona codziennie, w stałych godzinach wyznaczonych przez pracodawcę.

Niezależnie od w istocie epizodycznego wykonywania czynności faktycznych przez odwołującego na rzecz pracodawcy należy zauważyć, że racjonalny pracodawca zatrudnia pracownika kierując się względami ekonomicznymi i organizacyjnymi, wskazującymi na potrzebę realizacji zadań zakładu pracy dodatkową siłą roboczą. U źródła każdej umowy o pracę leży przyczyna w postaci uzasadnionej przesłankami ekonomiczno - organizacyjnymi konieczności pozyskania pracownika do wykonywania prac zakreślonych przedmiotem działalności gospodarczej pracodawcy. Pracodawca kieruje się własną potrzebą gospodarczą i przy prawidłowym, ważnym stosunku pracy, wyłącznie ta potrzeba jest sprawczym czynnikiem zatrudnienia. Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że przy ocenie pozorności umowy o pracę racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika, są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2002 r., II UKN 359/99, OSNAPiUS Nr 13, poz. 447, wyrok Sądu Najwyższego z 17 marca 1997 r., II UKN 568/97, OSNAPiUS z 1999 r. Nr 5, poz. 18 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2000 r., II UKN 362/99, OSNAPiUS 2001 r. Nr 13, poz. 449).

Zdaniem Sądu, po stronie M. D. nie zachodziła potrzeba zatrudnienia i korzystania z pracy R. S. za wynagrodzeniem w sytuacji, kiedy bezpośrednio przed zawarciem umowy o pracę, a także w trakcie nieobecności pracownika płatnik składek wykonywał wszystkie obowiązki przypisane ubezpieczonemu osobiście a przy tym skala prowadzonej działalności gospodarczej, realizowanej przez przedsiębiorcę, nie wskazywała na konieczność współpracy przy jej funkcjonowaniu ze strony pełnoetatowego pracownika. W sytuacji, kiedy imprezy okolicznościowe odbywały się w sezonie przeciętnie dwa razy w tygodniu, trudno byłoby wyobrazić sobie realne zapotrzebowanie na pracę kierowcy - zaopatrzeniowca, który miałby dowozić do puntu gastronomicznego artykuły spożywcze bądź inne towary w każdym dniu roboczym, wykorzystując pełny wymiar czasu pracy. Według poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie II UK 314/03 LEX nr 585795, rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia osób bliskich pracodawcy wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do ich zatrudniania w ramach stosunku pracy, ale rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę bliską obowiązków o cechach charakteryzujących stosunek pracy wywołujących zobowiązanie pracownicze. Jest to niezbędne dla wyeliminowania z obrotu prawnego zachowań osób bliskich zmierzających do obejścia lub nadużycia prawa do korzystniejszego tytułu i świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Podzielić również należy stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 19 października 2007 r. w sprawie II UK 56/07 LEX nr 376433, w którym Sąd Najwyższy wskazał, że ,,podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie”.

W niniejszym postępowaniu odwołującemu nie udało się wykazać, że strony łączyła umowa o pracę. W ocenie Sądu strony umów o pracę nie miały zamiaru realizowania konstrukcyjnych cech stosunku pracy dotyczących codziennego, systematycznego wykonywania obowiązków pracowniczych pod nadzorem zwierzchnika (pracodawcy) w ilości gwarantowanej świadczenie tej pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Podkreślenia wymaga także fakt, że nawet okoliczność, iż jakieś czynności są wykonywane przez strony umowy nie oznacza, że nie można ustalić jej pozorności. Zgodnie z przywołanym już wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5.10.2006 r. (I UK 120/2006, OSNP 2007/19-20/294), pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. Z kolei zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 13.05.2013 r., (I UK 649/12 LEX nr 1365885) czynności faktyczne podjęte nie w związku z wypełnianiem obowiązków wynikających z treści umowy o pracę, lecz mające na celu jedynie ukazanie na zewnątrz pozornych oświadczeń woli (art. 83 § 1 k.c.), nie są dowodem, że pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca pracę tę przyjmował i wypłacał za nią wynagrodzenie. Taki zaś charakter miały czynności R. S. polegające na wniesieniu artkułów spożywczych do pomieszczeń obiektu w dniu 28.04.2023r., pomocy w rozstawieniu w tym dniu stołów i krzeseł, skoszeniu trawy wokół posesji. Płatnik nie przedstawił także racjonalnych motywów zawarcia terminowej umowy o pracę na czas określony w dniu 28.07.2023r. w sytuacji, kiedy realna możliwość podjęcia wykonywania obowiązków przez pracownika stała pod znakiem zapytania ze względów zdrowotnych. Nie bez znaczenia dla oceny rzeczywistego zamiaru stron jest także fakt, iż płatnik, dopuszczając odwołującego do pracy świadomie zignorował wynikający z art.229 § 4 k.p. zakaz dopuszczenia do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Podobnie strony nie zadbały choćby o pozory odbycia przez pracownika przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237 ^{( 3)} § 1 i 2 k.p.). Reasumując należy stwierdzić, że zawarta umowa o pracę jest nieważna jako pozorna. Odnosząc się do czynności faktycznych wykonanych przez R. S. w dniu 28.04.2023r. należy przyjąć, że nie była to praca w ramach stosunku pracy, gdyż mimo zawarcia umowy o pracę strony nie realizowały cech stosunku pracy. W takim przypadku należałoby przyjąć, czynności te były wykonywane w ramach pomocy, świadczonej przez członka najbliższej rodziny, bądź że strony łączyła umowa cywilnoprawna, a bez znaczenia jest jaka konkretnie to była umowa, skoro zaskarżona decyzja ZUS dotyczyła tylko podlegania ubezpieczeniu z tytułu mowy o pracę.

W sytuacji, w której stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia ich do ubezpieczenia społecznego (i uzyskanie świadczeń płynących z tego ubezpieczenia) pod pozorem zatrudnienia bez jego rzeczywistego wykonywania (art. 83 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.), zawarcie umowy o pracę nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, że osoba, która zawarła taką umowę, podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników. Podobny pogląd zawarty jest w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 roku (III AUa 1355/12, LEX nr 1335669) gdzie podniesiono, iż „o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacanie składki, ale faktyczne, rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, wynikających z art. 22 § 1 k.p. W sytuacji, gdy zawarcie umowy o pracę nie wiąże się z rzeczywistym wykonywaniem obowiązków pracowniczych, dokonanie zgłoszenia do ubezpieczenia następuje pod pozorem zatrudnienia. Dochodzi bowiem do zgłoszenia do ubezpieczenia osoby, która nie może być uznana za podmiot tego ubezpieczenia, ponieważ nie świadczy pracy i przez to nie można jej przypisać cech zatrudnionego pracownika”. W ocenie Sądu Okręgowego umowa o pracę zawarta między M. D. i R. S. nosi cechy umowy pozornej, zawartej jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a przeprowadzone postępowanie dowodowe nie daje podstaw do przyjęcia, iż odwołujący rzeczywiście świadczyła pracę na rzecz płatnika. Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów oraz art.477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 j.t.).