Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV Ua 11/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Sieradzu z 2023-11-22



Sygn. akt IV Ua 11/23








WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2023 roku


Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący sędzia Sławomir Górny

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 22 listopada 2023 roku w Sieradzu

odwołania A. M. od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. znak: (...) z dnia 03.04.2023r. znak: (...) z dnia 03.04.2023r.

w sprawie A. M. przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł.

o zasiłek chorobowy, zwrot nienależnie pobranego zasiłku chorobowego

na skutek apelacji A. M. od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 9 sierpnia 2023 roku sygn. akt IV U 100/23


oddala apelację.





Sygn. akt IV Ua 11/23

UZASADNIENIE

Dwoma decyzjami z 3 kwietnia 2023r. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. odmówiła A. M. zasiłku chorobowego za okresy od 13 czerwca 2022r. do 121ipca 2022r., od 12 sierpnia 2022r. do 10 września 2022r., od 10 października 2022r. do 08 listopada 2022r. w kwocie 1.800 zł i zobowiązała do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami naliczonymi od wydania decyzji w wysokości 126,54 zł; ustaliła nadpłatę przedłużonego zasiłku chorobowego za okresy od 01 grudnia 2022r. do 31 grudnia 2022r., od 01 lutego 2022r. do 31 grudnia 2022r. oraz od 1 stycznia 2023r. do 28 lutego 2023r. w kwocie 1.180 zł i zobowiązała A. M. do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku wraz z odsetkami. W uzasadnieniach decyzji wskazano, że A. M. był pouczony w decyzjach przyznających świadczenia, że ubezpieczony wykonujący pracę zarobkową w czasie zwolnienia lekarskiego traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. A. M. w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem.

Od powyższych decyzji wnioskodawca wniósł odwołania, w których domagał się zmiany zaskarżonych decyzji i stwierdzenia, że świadczenia są należne i nie powinny być zwracane. W uzasadnieniu przyznał, że brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. w terminach wskazanych przez organ rentowy. Wskazywał jednak, że nie uprawnia to organu rentowego do stwierdzenia, że wykorzystywał zwolnienia lekarskie w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Zarzucił, że organ rentowy miesza dwie przesłanki: wykonywanie pracy zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego i wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z celem zwolnienia. Wskazał, że doznał urazu lewego nadgarstka. Z tego też względu został uznany za niezdolnego do fizycznej pracy w gospodarstwie rolnym, które ubezpieczony prowadzi. Udział w posiedzeniach rady nadzorczej w żaden sposób nie mógł przeszkodzić ubezpieczonemu w jego dojściu do zdrowia w zakresie urazu nadgarstka. A. M. nie wykorzystywał zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem — nie podejmował bowiem pracy fizycznej w gospodarstwie, a jedynie uczestniczył w zebraniu. Nie jest do tego w ogóle potrzebna sprawna lewa ręka, nawet do podpisu, gdyż ubezpieczony jest praworęczny. Uczestnictwo w posiedzeniach rady miało charakter incydentalny, a posiedzenia trwały około 2-4 godzin. Ubezpieczony podkreślił, że nie traktuje swojej działalności w radzie nadzorczej banku jako pracy zarobkowej, tylko jako powinność wynikającą z tego, że obdarzono go zaufaniem społecznym i wybrano na członka rady. Bank Spółdzielczy niewątpliwie realizuje usługi w sektorze bankowości (kredyty, lokaty, depozyty) na rzecz lokalnej społeczności.

W odpowiedziach na odwołania Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. wniosła o ich oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w decyzjach. Sprawy zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z 9 sierpnia 2023 roku, w sprawie sygn. akt IV U 100/23, Sąd Rejonowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania, a wyrok poprzedziły następujące ustalenia i rozważania sądu I instancji:

A. M. jest ubezpieczonym rolnikiem. W okresie od 14 maja 2022r. do 9 listopada 2022r. miał wypłacony zasiłek chorobowy ( )z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby — urazu nadgarstka. Podstawowy okres zasiłkowy 180 dniowy zakończył się z dniem 9 listopada 2022r. Następnie pobierał zasiłek chorobowy w przedłużonym okresie od 10 listopada 2022r. do 14 maja 2023r. Ubezpieczony zapoznał się z pisemną informacją dla ubezpieczonego, w której pouczono go o przysługujących mu prawach, w tym przytoczono przepis art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. A. M. od 10 czerwca 2022r. jest członkiem rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S.. W dniach: 23 czerwca 2022r., 30 sierpnia 2022r., 3 listopada 2022r., 13 grudnia 2022r., 27 lutego 2023r. oraz 9 maja 2023r. brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku. W związku z pełnieniem funkcji otrzymał wynagrodzenie: w czerwcu, sierpniu, listopadzie i grudniu 2022r. w wysokości (...) zł brutto za każdy miesiąc, a także bon towarowy w grudniu 2022r. W lutym 2023r. i maju 2023r. otrzymał wynagrodzenie w wysokości (...)

Po tychże ustaleniach sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że żądania ubezpieczonego nie zasługują na akceptację. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 208) do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin. W myśl art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2022 roku poz. 1732) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego jest wykonywanie przez ubezpieczonego pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy. W ocenie Sądu Rejonowego, w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby od 14 maja 2022r. do 14 maja 2023r., udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim, A. M. był członkiem Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie. Sąd podkreślił, że funkcję tę ubezpieczony zaczął pełnić od 10 czerwca 2022r., zatem w czasie trwającej już niezdolności do pracy. W dniach 23 czerwca 2022r., 30 sierpnia 2022r., 3 listopada 2022r., 13 grudnia 2022r., 27 lutego 2023r. oraz 9 maja 2023r. brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku, trwających około 2 — 4 godzin. W przedmiocie charakteru prawnego czynności pełnionych przez członków Rad Nadzorczych i pobieranych przez nich świadczeń z tego tytułu wypowiadał się Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 20 stycznia 2005 r., sygn. akt II UK 154/04 stwierdził, ze ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego (świadczenia rehabilitacyjnego) w przypadku wy stąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 ze zm.), a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Członek rady nadzorczej spółki akcyjnej, który pobiera wynagrodzenie z tego tytułu oraz wynagrodzenie z tytułu oddelegowania do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych, świadczy pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężny ch z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) (publ. OSP 2006/4/43). Sąd Rejonowy w rozpatrywanej sprawie w pełni podzielił ww. stanowisko SN. Stwierdził, że nie ma w tym przypadku do czynienia z odwołaniem się do wykonywania pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku zatrudnienia w szerokim tego słowa znaczeniu. Nie chodzi więc w szczególności o wykonywanie pracy podporządkowanej, czy zależności służbowej, co jest charaktery styczne dla stosunku pracy. Jest to więc "praca" w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym także wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.V.1996 r. III AUr 388/96, "Prawo Pracy" 1997, nr 2, s. 43; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20.1.1999r. III AUa 945/98, OSA 1999, nr 11-12, poz. 58; wy roki Sądu Najwyższego z 14.IV.2000r. II l KN 513/99, OSNAPiUS 2001, nr 20, poz. 627; z 19.VII.2001, II UKN 494/00, OSNP 2003, nr 9, poz. 234). Praca powinna być świadczona osobiście, choć nie musi to być praca fizyczna (por. wyrok Sądu Najwyższego z 3.XII.1999r. II UKN 236/99, OSNAPiUS 2001, poz. 237; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z 23.Y.1997r. III AUa 155/97, "Prawo Pracy" 1997, nr 7, s. 45). O zakwalifikowaniu wykonywania określonych czynności jako "pracy" decyduje charakter stosunku prawnego, na podstawie którego są wykonywane i rodzaj tych czynności. W pewnych przypadkach wykonywanie niektórych ubocznych czynności związanych z prowadzoną działalnością może nie być kwalifikowane jako wykonywanie pracy. Na przykład wykonywanie "formalnoprawnych czynności, do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca" (wyrok Sądu Najwyższego^ z 7.X.2003 r. II UK 76/03, OSNP 2004, nr 14, poz. 247), czy "podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych" (wyrok Sądu Najwyższego z 17.1.2002 r. II UKN 710/00, OSNP 2003, nr 20, poz. 498 oraz wy rok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24.11.1999r. III AUa 1292/98, "Orzecznictwo SA" w Warszawie 1999, nr 3, poz. 14). Jednakże jest już traktowane jako "praca" nie tylko wykonywanie konkretnych robót objętych danym rzemiosłem, lecz z reguły także wszelkie zajęcia związane z prowadzeniem zakładu, jak nadzór nad zatrudnionymi w nim pracownikami, obsługa klientów, przyjmowanie i wydawanie materiałów (wyrok Sądu Najwyższego z 6.XII.1978 II URN 130/78, OSNCP 1979, nr 7-8, poz. 157), a także udział adwokata-członka zespołu adwokackiego w rozprawach (wyrok Sądu Najwyższego z 23.X.1986 r. II URN 134/86, PiZS 1987, nr 4, s. 59), czy udzielanie przez radcę prawnego porad i wyrażanie opinii prawnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 24.IV.1996 r. III AUr 42/96, "Prawo Pracy" 1997, nr 8, s. 42). Teza o możliwości wykonywania "pracy zarobkowej" bez istnienia stosunku prawnego, i na podstawie którego jest ona świadczona, jest rzeczywiście wątpliwa, bo trudno w ogóle sobie wyobrazić taką sytuację. Nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż w rozpoznawanej sprawie ubezpieczony niewątpliwie wykonywał czynności na podstawie łączącego go z Bankiem stosunku o charakterze organizacyjnym (cywilnoprawnym). Jeżeli chodzi o "zarobkowy" charakter pracy, to przede wszystkim należy zauważyć, że przepisy bynajmniej nie wymagają, aby praca była podjęta "w celu zarobkowym". Jest to zresztą kwestia mało istotna w przypadku, gdy wykonywanie określonych czynności przynosi rzeczywisty dochód (zarobek). W tym przypadku problem, czy praca została podjęta "w celu" uzyskania tego dochodu, traci na znaczeniu jako dotyczący motywów zachowania. Nie ma też znaczenia kwestia, że określone czynności mogą być wykonywane odpłatnie lub nieodpłatnie. Ważne jest, jak były wykonywane w rzeczywistości. Zgodnie z art. 382§1 Kodeksu spółek handlowych, rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny (art. 382 § 3 k.s.h.). W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki (art. 382§4 k.s.h.). Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności. W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu (art. 383 § 1 i 2 k.s.h.). Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych (art. 390§1 k.s.h.). Wynika z tego, że członkowie rady nadzorczej spółki akcyjnej wykonują swoje czynności osobiście na podstawie stosunku prawnego o charakterze cywilnoprawnym (organizacyjnym). Są to czynności nadzorcze (jak wskazuje sama nazwa organu). Z istoty, ich wykonywanie może więc być aktywne lub bierne. "Bierny" udział w posiedzeniach rady nadzorczej jest też wykonywaniem czynności członka rady nadzorczej. Członkom rady nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie. Wynagrodzenie określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia (art. 392§1 k.s.h.). jest to jednak wynagrodzenie za wykonywanie czynności, a nie zwrot kosztów związanych z udziałem w pracach rady, gdyż taki zwrot przysługuje odrębnie (art. 392§3 k.s.h.). Czynności członków rady nadzorczej są więc wykonywane za wynagrodzeniem, które jeżeli zostanie przyznane jest ich "zarobkiem". Rada nadzorcza ma prawo delegować jednego spośród wybranych przez siebie członków rady nadzorczej do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych. Członkowie rady nadzorczej, delegowani do stałego indywidualnego wykonywania nadzoru, otrzymują osobne wynagrodzenie, którego wysokość ustala walne zgromadzenie (art. 390 § 2 i 3 k.s.h.). Stałe, indywidualne wykonywanie czynności nadzorczych jest również świadczone osobiście i przyznanie z tego tytułu wynagrodzenia jest obligatoryjne. Również w tym przypadku aktywność (bierność) w wykonywaniu tych czynności nadzorczych nie ma znaczenia dla oceny, że są one wykonywane za wynagrodzeniem. Członek rady nadzorczej, któremu przyznano wynagrodzenie z tego tytułu, które - co ważniejsze - pobierał, a zwłaszcza członek rady nadzorczej delegowany do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych, pobierający z tego tytułu wynagrodzenie, świadczy więc "pracę zarobkową" w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1974 r. i art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. Z tych wszystkich względów odwołanie A. M. w zakresie obowiązku zwrotu zasiłków chorobowych nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem w okresie ich pobierania był członkiem Rady Nadzorczej Banku, będącego spółką prawa handlowego i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie, a zatem wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową. Wobec tego, na mocy art. 477 ( 14) § 2 k.p.c., Sąd Rejonowy oddalił odwołania.

Z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego w całości nie zgodził się ubezpieczony i wywiódł apelację, w której zarzucił temuż sądowi:

Naruszenie przepisów prawa materialnego:

art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 52 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez błędne uznanie, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. od 14 maja 2022 r. do 14 maja 2023 r., ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową, a tym samym winien zwrócić pobrany zasiłek chorobowy, podczas gdy sporadyczny udział ubezpieczonego w posiedzeniach rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. nie jest pracą zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ww. ustawy, której wykonywanie skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego, co z kolei oznacza, że ubezpieczony nie utracił prawa do zasiłku chorobowego za ww. okres i nie jest zobowiązany do jego zwrotu,

art. 382 § 1, 3 i 4, art. 383 § 1 i 2, art. 390 § 1, 2 i 3 oraz art. 392 § 1 i 3 Kodeksu spółek handlowych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że ubezpieczony sprawował obowiązki członka rady nadzorczej w spółce prawa handlowego (spółce akcyjnej), podczas gdy ubezpieczony sprawował funkcję członka rady nadzorczej w spółdzielni, jaką jest Bank Spółdzielczy w S., co do którego gremium zastosowanie znajduje reżim określony w przepisach art. 44-46 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, a nie w Kodeksie spółek handlowych.

II. Naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 233 § 1 KPC poprzez błędne przyjęcie, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony uczestniczył w posiedzeniach rady nadzorczej spółki prawa handlowego, podczas gdy ze zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz wiedzy ogólnej wynika jednoznacznie, że Bank Spółdzielczy w S. jest spółdzielnią, co do której zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, a nie Kodeksu spółek handlowych, w konsekwencji brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny na podstawie niewłaściwych przepisów prawa.

W świetle powyższych zarzutów, apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołań ubezpieczonego z dnia 15 maja 2023 r. (dot. decyzji organu z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. (...)) i 16 maja 2023 r. (dot. decyzji organu z dnia 3 kwietnia 2023 r., sygn. (...)), tj. zmianę ww. decyzji poprzez przyznanie ubezpieczonemu A. M. prawa do zasiłku chorobowego za okresy: 01.12.2022 r. - 31.12.2022 r., 01.02.2023 r. - 28.02.2023 r., 13.06.2022 r. - 12.07.2022 r., 12.08.2022 r. - 10.09.2022 r., 10.10.2022 r.- 8.11.2022 r. oraz ustalenie, że nie jest on zobowiązany do zwrotu pobranego za wyżej wskazane okresy zasiłku chorobowego wraz z odsetkami; oraz zasądzenie na rzecz ubezpieczonego od organu zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego, według norm przepisanych; ewentualnie, wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji lub organ, zasądzenie na rzecz ubezpieczonego od organu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego, według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym zostaną zasądzone, do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu apelacji wskazano, że sąd pierwszej instancji błędnie uznał, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. od 14 maja 2022 r. do 14 maja 2023 r., ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową, która skutkowała utratą prawa do zasiłku chorobowego. Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Za wykonywanie pracy zarobkowej, skutkujące utratą prawa do zasiłku chorobowego, Sąd pierwszej instancji uznał udział ubezpieczonego, w okresie orzeczonej niezdolności pracy, w sześciu posiedzeniach rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. - w dniach 23 czerwca 2022 r., 30 sierpnia 2022 r., 3 listopada 2022 r., 13 grudnia 2022 r., 27 lutego 2023 r. i 9 maja 2023 r. Ubezpieczony otrzymywał wprawdzie wynagrodzenie za uczestnictwo w ww. posiedzeniach, jednakże sam udział w tychże posiedzeniach nie oznacza wykonywania pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 ww. ustawy, skutkującego utratą prawa do zasiłku chorobowego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że reżim art. 17 ust. 1 ww. ustawy nie jest bezwzględny i nie obowiązuje schemat w orzekaniu polegający na przyjęciu, iż każda aktywność zarobkowa w trakcie zwolnienia lekarskiego skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego. Sama kwalifikacja uczestnictwa ubezpieczonego w posiedzeniach odbytych w ww. dniach, jako pracy zarobkowej członka rady nadzorczej, nie jest wystarczająca do pozbawienia go uprawnień do zasiłku (tak m.in. orzekł Sąd Rejonowy w Białymstoku w wyroku z dnia 27 marca 2019 r., sygn. akt VI U 466/18). Sąd pierwszej instancji pominął okoliczność, że uczestnictwo ubezpieczonego w posiedzeniach rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. miało charakter incydentalny i sporadyczny, zaś do takiego zachowania nie motywowała ubezpieczonego chęć uzyskania jakiegokolwiek dochodu, lecz poczucie obowiązku w ramach pełnionej funkcji. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że „sporadyczna, incydentalna lub wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa (np. udział w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej) może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego” (vide: wyrok SN z dnia 6 lutego 2014 r., II UK 274/13). Apelujący podkreślił, że Rada Nadzorcza Banku Spółdzielczego w S. działała w 2022 r. i 2023 r. w składzie 9-osobowym, a jej posiedzenia odbywały się w miarę potrzeb, kilka razy do roku. Praktycznie zawsze frekwencja na posiedzeniach jest 100%, gdyż wszyscy członkowie rady, z racji pełnionej społecznej funkcji, czują się zobligowani, aby aktywnie brać w posiedzeniach. Aktywność ubezpieczonego, jako członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S., miała charakter sporadyczny, nie była dla niego absorbująca ani fizycznie, ani czasowo. Wskazać bowiem należy, że w okresie od czerwca 2022 r. do czerwca 2023 r. odbyło się tylko sześć posiedzeń rady, w których uczestniczył ubezpieczony. Trwały one tylko po około 2-4 godzin, co tym bardziej przemawia za uznaniem, że aktywność A. M., jako członka rady, była sporadyczna i incydentalna, zwłaszcza na tle jego „normalnej” pracy zawodowej w gospodarstwie rolnym (ubezpieczony jest rolnikiem i to jest jego praca, z której się utrzymuje - takiej pracy w okresie zwolnienia w ogóle nie wykonywał). Nie bez znaczenia pozostają przyczyny, dla których ubezpieczony wziął udział w posiedzeniach rady nadzorczej banku. Stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z 5 kwietnia 2016 r., sygn. II UK 171/15, wskazuje, że „działalność uzasadniona potrzebą środowiskową, społeczną czy publiczną, za którą otrzymuje się wynagrodzenie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, nie jest pracą zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej”. W uzasadnieniu przywoływanego powyżej orzeczenia zostało podkreślone, iż okoliczność otrzymywania świadczenia (wynagrodzenia) przez członka rady nadzorczej nie zamyka sporu i nie jest wystarczającą przesłanką, rozstrzygającą negatywnie kwestię prawa do zasiłku chorobowego. Punkt ciężkości nie leży bowiem w tym, czy celem była praca zarobkowa i zarobek, lecz czy szczególne znaczenie miało wykonywanie powinności publicznych/społecznych. Ubezpieczony podkreślał, że nie traktuje swojej działalności w radzie nadzorczej banku jako pracy zarobkowej, tylko jako powinność wynikającą z tego, że obdarzono go zaufaniem społecznym i wybrano na członka rady. Bank Spółdzielczy w S. niewątpliwie realizuje usługi w sektorze bankowości (kredyty, lokaty, depozyty) na rzecz lokalnej społeczności. Prawidłowość świadczenia ww. usług w tym zakresie oceniane były przez radę nadzorczą. W tym stanie rzeczy można uznać, iż aktywność ubezpieczonego w radzie nadzorczej banku, w okresach orzeczonej jego niezdolności do pracy, była uzasadniona potrzebami środowiskowymi i społecznymi, a jako taka - nie pozbawia go uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (vide: wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 27 marca 2019 r., sygn. akt VI U 466/18). W przedmiotowej sprawie doniosłe znaczenie ma również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. SK 18/13), w którym TK stwierdził konstytucyjność art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie, w jakim stanowi on podstawę utraty prawa do zasiłku chorobowego ubezpieczonego, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywał pracę zarobkową, uzyskując wynagrodzenie przekraczające minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. Tymczasem A. M. z tytułu uczestnictwa w posiedzeniach rady nadzorczej banku uzyskał wynagrodzenie w wysokości ok. (...) (...)zł brutto za każde posiedzenie. Nie sposób uznać, by była to kwota umożliwiająca mu utrzymanie się i zaspokojenie nawet najbardziej podstawowych potrzeb życiowych w okresach orzeczonej niezdolności do pracy. Otrzymane przez ubezpieczonego wynagrodzenie za udział w sześciu posiedzeniach rady pozostaje w rażąco niskiej dysproporcji do minimalnego wynagrodzenia pracowniczego gwarantowanego ustawowo, nie mówiąc już o proporcji do wynagrodzenia średniego. W ocenie apelanta, wadliwość zaskarżonego wyroku wynika ponadto z niewłaściwie zastosowanych przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa. Blisko dwie strony uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji poświęcił na przytoczenie przepisów Kodeksu spółek handlowych dotyczących rady nadzorczej w spółce akcyjnej. Przepisy te jednakże w ogóle nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie, ani też nie stanowią żadnego punktu odniesienia do stanu faktycznego. Ubezpieczony A. M. nie był bowiem członkiem rady nadzorczej spółki prawa handlowego. Był natomiast członkiem rady nadzorczej spółdzielni, jaką jest i w takiej też formie działa Bank Spółdzielczy w S.. Członkostwo w radzie nadzorczej spółdzielni oraz jego charakter jako „pracy zarobkowej” należy oceniać przez pryzmat przepisów art. 44-46 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. Tymczasem Sąd pierwszej instancji całkowicie pominął te przepisy, a swoje rozstrzygnięcie i kwalifikację uczestnictwa ubezpieczonego w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni, jako pracę zarobkową, oparł o przepisy Kodeksu spółek handlowych, które w przedmiotowej sprawie w ogóle nie mogą być brane pod uwagę. Albowiem rada nadzorcza w spółdzielni działa w oparciu o inny reżim prawny aniżeli rada nadzorcza w spółce akcyjnej (spółce prawa handlowego). Tymczasem wyrok, w którego uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji kilkukrotnie powołuje się na niewłaściwe przepisy Kodeksu spółek handlowych, a na ostatniej stronie uzasadnienia wprost i bezpodstawnie wskazuje, że ubezpieczony rzekomo „był członkiem Rady Nadzorczej Banku, będącego spółką prawa handlowego”, nie powinien ostać się w obrocie prawnym. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji powołuje się także na szereg orzeczeń, które w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie znajdują zastosowania. Dotyczą bowiem one członkostwa w radzie nadzorczej spółki akcyjnej (choć ubezpieczony nigdy nie był członkiem rady nadzorczej spółki prawa handlowego), a także przykładów wykonywania pracy zarobkowej, które nie mają żadnego związku z charakterem podjętej przez ubezpieczonego aktywności. Co więcej, rozważania Sądu pierwszej instancji zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie poruszają sedna sprawy. Otóż Sąd pierwszej instancji w ogóle nie rozważył kwestii „sporadycznego” czy „incydentalnego” charakteru, jaki miał udział ubezpieczonego w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni, a także społecznych motywów, jakie skłoniły ubezpieczonego do podjęcia działalności w radzie nadzorczej spółdzielni. Sąd pierwszej instancji, uzasadniając zaskarżony wyrok, pominął istotne okoliczności przedmiotowej sprawy odnoszące się do ubezpieczonego. Zamiast skonkretyzowanej oceny, dotyczącej przypadku ubezpieczonego, posługuje się w lwiej części ogólnikami, które w tym konkretnym przypadku są zupełnie nieistotne. Dotyczy to w szczególności przytaczania nieznajdujących zastosowania w niniejszej sprawie - przepisów Kodeksu spółek handlowych oraz orzeczeń dotyczących członkostwa w radzie nadzorczej spółki akcyjnej i pracy zarobkowej (orzeczenia te nie mają żadnego związku z przedmiotowym przypadkiem ubezpieczonego, bo dotyczą m.in. kwalifikacji jako pracy zarobkowej udzielania przez radcę prawnego porad czy udziału adwokata w rozprawach; nie dotyczą zaś sporadycznego udziału w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni czy podobnych aktywności). Sąd pierwszej instancji nie podjął się zatem rozważenia kluczowych okoliczności dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, stąd zaskarżony wyrok obarczony jest wadliwością.

Wyrok Sądu Rejonowego zaaprobował organ rentowy, żądał oddalenia apelacji jako bezzasadnej. Podniósł, że odwołujący zarzuca Sądowi I instancji, że niewłaściwie zastosował art. 382 § 1, 3 i 4, art. 383§1 i 2, art. 390§1,2 i 3 oraz art. 392§1 i 3 Kodeksu spółek handlowych, ponieważ ubezpieczony sprawował obowiązki członka rady nadzorczej nie w spółce prawa handlowego tylko spółdzielni, zatem zastosowanie ma reżim określony w art. 44-46 ustawy Prawo spółdzielcze. W związku z powyższymi okolicznościami apelujący zarzuca Sądowi I instancji również naruszenie przepisów prawa procesowego art. 233§1 k.p.c. W ocenie organu rentowego, okoliczności te nie mają istotnego znaczenia w niniejszej sprawie. Przytoczone przepisy prawa spółdzielczego przez apelującego co do obowiązków członków rady nadzorczej są zbliżone do obowiązków członków rady nadzorczej spółki prawa handlowego. Art. 46 Prawa spółdzielczego przewiduje szereg obowiązków, które realizują łącznie członkowie rady nadzorczej. Według art. 46 Prawa spółdzielczego, do zakresu działania rady należy m.in.: uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej, nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez badanie okresowych sprawozdań oraz sprawozdań finansowych, dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków, przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd wniosków organów spółdzielni i jej członków; podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej; podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji społecznych oraz występowania z nich; zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni; rozpatrywanie skarg na działalność zarządu; składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań zawierających w szczególności wyniki kontroli i ocenę sprawozdań finansowych; podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych dokonywanych między spółdzielnią a członkiem zarządu lub dokonywanych przez spółdzielnię w interesie członka zarządu oraz reprezentowanie spółdzielni przy tych czynnościach; do reprezentowania spółdzielni wystarczy dwóch członków rady przez nią upoważnionych. Ponadto statut może zastrzec do zakresu działania rady jeszcze inne uprawnienia. Wymienione zadania członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. są absorbujące i z pewnością nie mają charakteru incydentalnego i sporadycznego. Według KRUS, apelujący pomija istotny fakt, że odwołujący czynnie realizował swoje zadania jako członka rady nadzorczej spółdzielni, jaką jest Bank Spółdzielczy w S. i otrzymywał za nie wynagrodzenie. Powyższy fakt jest bezsporny. Zarzuty odwołującego należy uznać za nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż apelujący nie wykazał, że nie podejmował pracy zarobkowej. Strona odwołująca pomija fakt, że głównym obowiązkiem rady nadzorczej jest kontrola banku. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku banku. Charakter zadań A. M. determinuje wykonywanie długotrwałej oceny sprawozdań, dokumentów banku oraz weryfikowanie ich zgodności ze stanem faktycznym. Sprawowanie funkcji członka Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. przez A. M. nie sprowadza się jedynie do biernego udziału w posiedzeniach. Aby realizować swoje prawa i obowiązki, czy też brać udział w głosowaniu za daną uchwałą na posiedzeniu, odwołujący musiał nabyć wiedzę o istotnych sprawach Banku Spółdzielczego w S., co niewątpliwie zajęło dużo czasu. Z racji powyższych okoliczności, twierdzenia odwołującego należy uznać za niewiarygodne. A. M. podjął pracę, za które otrzymał wynagrodzenie co potwierdza dokument w postaci zaświadczenia z 18.01.2023r. Banku Spółdzielczego w S.. Zarzut strony apelującej, odnośnie incydentalności i sporadyczności pracy A. M. jako członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S., należy uznać za bezzasadny. Zważywszy na długość orzeczonej niezdolności A. M. na uraz lewego nadgarstka, która w pierwszym przypadku trwała od 14.05.2022 r. i przedłużyła się do 14.05.2023r., zachodzi duże prawdopodobieństwo, że odwołujący, realizując zadania członka Rady Nadzorczej Banku, przyczynił się do przedłużenia czasu trwania rekonwalescencji w okresach zasiłkowych, bowiem do wykonania zleconych czynności wykorzystywał także niesprawną rękę. Twierdzenia odwołującego zawarte w apelacji stanowią jedynie polemikę z prawidłowo ustalonym stanem faktycznym przez Sąd I instancji, który prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie którego wydał słuszny wyrok oddalający odwołanie. Wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy. Zgromadzona dokumentacja w sprawie jednoznacznie potwierdza, że w okresach wskazanych w decyzjach, A. M. pobrał nienależnie zasiłek chorobowy oraz przedłużony zasiłek chorobowy, bowiem zwolnienie lekarskie wykorzystywał niezgodnie z przeznaczeniem, a także podjął pracę zarobkową i dlatego został zobowiązany do ich zwrotu.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego, stanowi ona jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami i ocenami sądu pierwszej instancji. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że sąd meriti przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał rozważył i ocenił w granicach uprawnienia, jakie daje mu przepis art. 233 § 1 k.p.c., jednocześnie granic tych nie przekraczając. Wywód przeprowadzony przez Sąd I instancji co do tego, jakie znaczenie nadać zaprezentowanym przez strony dowodom i jakie z tych dowodów wyprowadzić wnioski, jest logiczny i nie poddaje się krytyce. Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Zaś, do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby apelujący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, to jest, regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 16 grudnia 2005 roku w sprawie III CK 314/05). W szczególności, odnosząc się do zarzutów natury procesowej, zaprezentowane przez sąd meriti ustalenia w części dotyczącej zespołu przesłanek składających się na wykonie pracy zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego, ich ocena i skutki, są adekwatne do sposobu rozstrzygnięcia pretensji ubezpieczonego i stanowią jego logiczną podstawę faktyczną. Wbrew zarzutom apelacji, ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i przede wszystkim kompletne, a wyprowadzone z nich wnioski nie budzą zastrzeżeń. Ustalenia te sąd odwoławczy podziela i przyjmuje za własne, zatem nie powiela. Wobec powyższego, twierdzenie apelującego, stanowiące zarzut procesowy, że w okresie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony nie uczestniczył w posiedzeniach rady nadzorczej spółki prawa handlowego, bowiem ze zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz wiedzy ogólnej wynika jednoznacznie, że Bank Spółdzielczy w S. jest spółdzielnią, co do której zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, a nie Kodeksu spółek handlowych, nie ma żadnej doniosłości procesowej i nie niesie za sobą konsekwencji braku wszechstronnej oceny materiału dowodowego, skutkującej nietrafnością rozstrzygnięcia. Nie ma wątpliwości, również dla sądu pierwszej instancji, że ubezpieczony od 10 czerwca 2022r. jest członkiem rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S.. W dniach: 23 czerwca 2022r., 30 sierpnia 2022r., 3 listopada 2022r., 13 grudnia 2022r., 27 lutego 2023r. oraz 9 maja 2023r. brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku. W związku z pełnieniem funkcji otrzymał wynagrodzenie: w czerwcu, sierpniu, listopadzie i grudniu 2022r. w wysokości (...) zł brutto za każdy miesiąc, a także bon towarowy w grudniu 2022r. W lutym 2023r. i maju 2023r. otrzymał wynagrodzenie w wysokości (...) Co istotne, A. M. jest ubezpieczonym rolnikiem. W okresie od 14 maja 2022r. do 9 listopada 2022r. miał wypłacony zasiłek chorobowy ( )z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby — urazu nadgarstka. Podstawowy okres zasiłkowy 180 dniowy zakończył się z dniem 9 listopada 2022r. Następnie pobierał zasiłek chorobowy w przedłużonym okresie od 10 listopada 2022r. do 14 maja 2023r. Nie ulga również wątpliwości, że A. M. zapoznał się z pisemną informacją dla ubezpieczonego, w której pouczono go o przysługujących mu prawach, w tym przytoczono przepis art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Tak więc, nie ma sporu co do tego, że w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby od 14 maja 2022r. do 14 maja 2023r., udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim, A. M. był członkiem Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie. Ww. funkcję ubezpieczony zaczął pełnić od 10 czerwca 2022r., zatem w czasie trwającej już niezdolności do pracy. W dniach 23 czerwca 2022r., 30 sierpnia 2022r., 3 listopada 2022r., 13 grudnia 2022r., 27 lutego 2023r. oraz 9 maja 2023r. brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku, trwających około 2 — 4 godzin. Zatem, przy prawidłowych ustaleniach faktycznych, sąd pierwszej instancji wydał trafne rozstrzygnięcie. Udział ubezpieczonego w posiedzeniach rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. był pracą zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ww. ustawy, której wykonywanie skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego, co oznacza, że ubezpieczony utracił prawo do zasiłku chorobowego za ww. okres i jest zobowiązany do jego zwrotu. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 208) do przyznawania świadczeń z ubezpieczenia i do ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy regulujące przyznawanie i wypłatę odpowiednich świadczeń przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin. W myśl art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2022 roku poz. 1732) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego jest wykonywanie przez ubezpieczonego pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy. Ma rację Sąd Rejonowy twierdząc, że w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby od 14 maja 2022r. do 14 maja 2023r., udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim, A. M. był członkiem Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie. Sąd Rejonowy miał na uwadze to, że dla postawienia zarzutu wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy koniecznym jest wykazanie, że ubezpieczony wykonuje ją osobiście i nie jest ona wynikiem incydentalnych sytuacji, wymuszonych okolicznościami, gdy nikt poza ubezpieczonym nie może określonych czynności w ramach takiej pracy zarobkowej wykonać, ewentualnie, gdy zarobek jest wynikiem zdarzeń, które nie stanowią pracy osobiście wykonywanej przez ubezpieczonego (tak Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 3 marca 2010r. sygn. III UK 71/2009 LEX nr 585848 oraz wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2012r. sygn. II UK 186/2011 LEX nr 1216851). Dodatkowo, w wyroku z 03.03.2010r., III UK 71/09, Sąd Najwyższy sformułował tezę, że „możliwość uznania, iż nie dochodzi do utraty prawa do zasiłku chorobowego, w przypadku aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania tego zasiłku, występuje tylko wówczas, gdy ma ona charakter incydentalny i wymuszony okolicznościami.” Powołane stanowisko SN daje wyraźną wskazówkę interpretacyjną, nakazującą rozważenie w danym stanie faktycznym, czy aktywność uznawana za zmierzającą do osiągnięcia zarobku w okresie zasiłkowym była wykonywana osobiście, miała charakter stały a nie incydentalny, wymuszony okolicznościami, czy zarobek jest wynikiem tej aktywności, a nie wynikiem zdarzeń, które nie stanowią pracy osobiście wykonywanej przez ubezpieczonego. Należy podkreślić, że ubezpieczony sprawował obowiązki członka rady nadzorczej w spółdzielni, zatem zastosowanie ma reżim określony w art. 44-46 ustawy Prawo spółdzielcze. Art. 46 Prawa spółdzielczego przewiduje szereg obowiązków, które realizują łącznie członkowie rady nadzorczej. Według art. 46 Prawa spółdzielczego, do zakresu działania rady należy m.in.: uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej, nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez badanie okresowych sprawozdań oraz sprawozdań finansowych, dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków, przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd wniosków organów spółdzielni i jej członków; podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej; podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji społecznych oraz występowania z nich; zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni; rozpatrywanie skarg na działalność zarządu; składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań zawierających w szczególności wyniki kontroli i ocenę sprawozdań finansowych; podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych dokonywanych między spółdzielnią a członkiem zarządu lub dokonywanych przez spółdzielnię w interesie członka zarządu oraz reprezentowanie spółdzielni przy tych czynnościach; do reprezentowania spółdzielni wystarczy dwóch członków rady przez nią upoważnionych. Ponadto statut może zastrzec do zakresu działania rady jeszcze inne uprawnienia. Wynika z tego, że zadania członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. są absorbujące i nie mają charakteru incydentalnego, sporadycznego. W spornym okresie odwołujący czynnie realizował swoje zadania członka rady nadzorczej spółdzielni, jaką jest Bank Spółdzielczy w S.. W dniach: 23 czerwca 2022r., 30 sierpnia 2022r., 3 listopada 2022r., 13 grudnia 2022r., 27 lutego 2023r. oraz 9 maja 2023r. brał udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej Banku. W związku z pełnieniem funkcji otrzymał wynagrodzenie: w czerwcu, sierpniu, listopadzie i grudniu 2022r. w wysokości (...) brutto za każdy miesiąc, a także bon towarowy w grudniu 2022r. W lutym 2023r. i maju 2023r. otrzymał wynagrodzenie w wysokości (...). Posiedzenia Rady Nadzorczej Banku, trwały około 2 — 4 godzin. Głównym obowiązkiem ubezpieczonego rolnika jako członka rady nadzorczej była kontrola banku. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku banku. Charakter zadań A. M. determinuje wykonywanie długotrwałej oceny sprawozdań, dokumentów banku oraz weryfikowanie ich zgodności ze stanem faktycznym. Sprawowanie funkcji członka Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w S. przez A. M. nie sprowadzało się jedynie do biernego udziału w posiedzeniach. Aby realizować swoje prawa i obowiązki, czy też brać udział w głosowaniu za daną uchwałą na posiedzeniu, odwołujący musiał nabyć wiedzę o istotnych sprawach Banku Spółdzielczego w S., co niewątpliwie zajęło dużo czasu. Z racji powyższych okoliczności, twierdzenia odwołującego należy uznać za niewiarygodne. A. M. podjął pracę, za które otrzymał wynagrodzenie co potwierdza dokument w postaci zaświadczenia z 18.01.2023r. Banku Spółdzielczego w S.. Z istoty wymienionych obowiązków i zadań członków rady nadzorczej wynika, że mogą być one wykonywane w formie aktywnej bądź biernej, przy czym bierny udział w posiedzeniach rady nadzorczej jest też wykonywaniem czynności członka rady nadzorczej. Przyznawane członkom rady nadzorczej wynagrodzenie, określanie w statucie bądź uchwale walnego zgromadzenia jest wynagrodzeniem za wykonywanie czynności, a nie zwrotem kosztów związanych z udziałem w pracach rady. W realiach rozpoznawanej sprawy praca wykonywana przez ubezpieczonego jako członka rady nadzorczej za wynagrodzeniem była pracą zarobkową. Jego udział w posiedzeniach stanowił obowiązek związany z pełnieniem tej funkcji. Zarzut apelującego, odnośnie incydentalności i sporadyczności pracy A. M. jako członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S., należy uznać za bezzasadny, jak to wykazał Sąd Rejonowy. W konkluzji, ferując wyrok, sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że aktywność ubezpieczonego rolnika w spornym czasie, jako członka rady nadzorczej Banku Spółdzielczego w S., powinna być uznawana za zmierzającą do osiągnięcia zarobku w okresie zasiłkowym. Praca była wykonywana osobiście i nie miała charakteru pracy wymuszonej okolicznościami niezależnymi od ubezpieczonego. Reasumując, w ślad za stanowiskiem zaprezentowanym przez Sąd I instancji, winno się stwierdzić, że za pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa , należy uznać wszelką zarobkową działalność ludzką, nawet gdyby miała ona polegać na czynnościach nieobciążających organizmu ubezpieczonego w istotny sposób. Takie definiowanie pracy zarobkowej wypływa z konieczności ścisłego stosowania przepisów prawa ubezpieczeń społecznych, w którym przeważa - ze względu na bezwzględnie obowiązujący charakter norm prawnych - formalistyczne ujęcie uprawnień ubezpieczonych. Przepis art. 17 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie wymaga, aby praca była podjęta w „celu zarobkowym”, a jedynie aby miała „zarobkowy charakter”, czyli aby wykonywanie określonych czynności przynosiło rzeczywisty dochód - zarobek. Nie ma przy tym znaczenia, że określone czynności mogą być wykonywane odpłatnie lub nieodpłatnie. Decydującym o zakwalifikowaniu do „pracy zarobkowej” jest otrzymywanie wynagrodzenia (zarobku), a nie np. diety, czyli świadczenia o charakterze publicznoprawnym, rekompensującego ewentualnie utracone korzyści. Obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń jest zaś w tym przypadku konsekwencją stwierdzenia, iż świadczenia określone w zaskarżonej decyzji zostały przez ubezpieczonego pobrane nienależnie. Wynika on wprost z dyspozycji art. 84 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych , zgodnie z którym osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Z tych to względów, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację jako nieuzasadnioną.




Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Klimczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Sieradzu
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Sławomir Górny
Data wytworzenia informacji: